ក្រុមសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សក្នុងប្រទេសកម្ពុជា នៅថ្ងៃអង្គារនេះ បានស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាទទួលយក និងមើលថែទាំឲ្យស្មើភាពគ្នារវាងជនជាតិកុលសម្ព័ន្ធភ្នំភាគតិចវៀតណាម ឬម៉ុងតាញ៉ា និងជនភៀសខ្លួនដទៃ ដោយផ្តល់ឱកាសដល់ជនជាតិ ដែលគេចពីប្រទេសវៀតណាមទាំងនោះ មានលទ្ធភាពទទួលបានឋានៈជាជនភៀសខ្លួនដើម្បីតាំងទីលំនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
ការស្នើរបស់ពួកគេធ្វើឡើង នៅគ្រាដែលជនជាតិម៉ុងតាញ៉ាបន្តហូរចូលមកប្រទេសកម្ពុជាកាន់តែច្រើន ដោយសារការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញពីអាជ្ញាធរវៀតណាម និងក្រោយពេលដែលអាជ្ញាធរកម្ពុជាបានទទួលយកជនភៀសខ្លួនបួនរូបដំបូងពីកោះណូរូ ដោយយកចិត្តទុកដាក់បំផុត។
លោក ឆាយ ធី អ្នកសម្របសម្រួលសមាគមការពារសិទិ្ធមនុស្សអាដហុកប្រចាំខេត្តរតនគីរី បានឲ្យដឹងថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាពុំបានផ្តល់ភាពស្មើគ្នាដល់ជនស្វែងរកសិទ្ធិជ្រកកោន ដែលមកពីប្រទេសវៀតណាម និងជនភៀសខ្លួនមកពីអូស្រ្តាលីទេ ដោយរដ្ឋាភិបាលបានរឹតបន្តឹងដល់ការទទួលបានសិទ្ធិជាជនភៀសខ្លួនដល់អ្នកដែលមកពីប្រទេសវៀតណាម។
«ការអនុវត្តច្បាប់ស្តីពីអនុសញ្ញាស្តីពីសិទ្ធិជនភៀសខ្លួន វាមានភាពខុសគ្នា។ វាអត់ស្មើគ្នា បានន័យថា ជនភៀសខ្លួនដែលខ្មែរយើងត្រូវតែអនុវត្តទទួលយកពីអូស្រ្តាលីមកគឺយើងយកចិត្តទុកដាក់ខ្លាំង។ ប៉ុន្តែជនភៀសខ្លួនដែលមកពីវៀតណាម យើងឃើញមានការរឹតត្បិតរហូតដល់ចោទជនភៀសខ្លួនហ្នឹងថា ជាអន្តោប្រវេសន៍ខុសច្បាប់អីជាដើមហ្នឹង។ យើងឃើញច្បាប់តែមួយ ប៉ុន្តែអនុវត្តហាក់បីមានខ្ពស់ទាប»។
លោកឆាយ ធីសង្កត់ធ្ងន់ថា លោកចង់ឃើញរដ្ឋាភិបាលមិនមានការរើសអើងទៅលើការផ្តល់ឱកាសឲ្យដល់ជនជាតិម៉ុងតាញ៉ាទទួលបានសិទ្ធិជាជនភៀសខ្លួនរស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ខណៈពេលដែលពួកគេពុំមានការជួយឧបត្ថម្ភពីប្រទេសទីពីរ ដូចជនភៀសខ្លួនបួនរូបដំបូងដែលគេបញ្ជូនពីអូស្ត្រាលីមកកម្ពុជានាពេលថ្មីៗនេះ។
«យើងឃើញហើយកន្លងមក ជនភៀសខ្លួនមកជិតមួយរយនាក់ តែការប្រកាសឲ្យជាប់ជាជនភៀសខ្លួនតែ១៣នាក់ទេ។ ក្រៅពីហ្នឹងអត់បានទទួលស្គាល់គាត់ទៀតផង រហូតដល់គាត់រត់ទៅភ្នំពេញដោយផ្ទាល់ មិនមានការសហការជាមួយអ.ស.ប.ដើម្បីចុះមកទទួលគាត់នៅក្នុងព្រៃទេ។ នេះយើងឃើញថា ហាក់បីដូចជាមានការរើសអើងថា ជនភៀសខ្លួនដែលមកពីវៀតណាមមិនចង់ទទួលយក បែរជាជនភៀសខ្លួនមកពីអូស្រ្តាលីបែរជាត្រូវស្វាគមន៍»។
ដំណឹងនៃការបន្តចូលមករបស់ជនជាតិម៉ុងតាញ៉ានេះគឺនៅតែកើតមានដោយអ្នកភូមិជនជាតិចារ៉ាយម្នាក់រស់នៅក្នុងស្រុកអណ្តូងមាស ខេត្តរតនគីរីបញ្ជាក់ប្រាប់វីអូអេថ្ងៃនេះដែរថា មានជនជាតិម៉ុងតាញ៉ាពីរនាក់ទៀតបានហែលទឹកឆ្លងទន្លេសេសានពីត្រើយម្ខាងនៃប្រទេសវៀតណាមចូលមកក្នុងខេត្តរតនគីរីកាលពីថ្ងៃអាទិត្យកន្លងទៅនេះ។
លោកអំ សំអាត អ្នកគ្រប់គ្រងបច្ចេកទេសស៊ើបអង្កេតនៃអង្គការលីកាដូ ពន្យល់ថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាគួរកុំផ្តោតលើការផ្តល់សិទ្ធិជ្រកកោនដល់ជនភៀសខ្លួនជាថ្នូរទៅនឹងជំនួយ ឬចំណងមិត្តភាពរវាងប្រទេសនិងប្រទេស ដោយលោកជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលបើកទូលាយ ផ្តល់ឱកាសស្មើគ្នាសម្រាប់ជនជាតិម៉ុងតាញ៉ាដែលអាចបំពេញគ្រប់លក្ខខណ្ខដើម្បីក្លាយជាជនភៀសខ្លួនមានសិទ្ធិជ្រកកោននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
«ខ្ញុំគិតថា កម្ពុជាយើងគួរតែពិនិត្យ ពិចារណាឲ្យបានស្មើភាពគ្នាចំពោះការផ្តល់ឋានៈជាជនភៀសខ្លួនដើម្បីមានសិទ្ធិជ្រកកោននៅកម្ពុជាយើង។ យ៉ាងហោចក៏យើងមានកិច្ចសម្ភាសន៍ថា តើគាត់ជាជនភៀសខ្លួន ហើយអាចទទួលឋានៈជាជនភៀសខ្លួនដែរឬអត់»។
ការស្នើរបស់ក្រុមសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សគឺធ្វើឡើងស្របពេលដែលលោកឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជាគឺលោក William E. Todd បានសរសេរនៅក្នុងទំព័រទស្សនៈរបស់លោកទាក់ទងនឹងបញ្ហាជនភៀសខ្លួនម៉ុងតាញ៉ា ដោយលោកផ្សារភ្ជាប់ការអនុវត្តច្បាប់ឈរលើគោលការណ៍ស្មើភាពក្នុងការទទួលយកជនភៀសខ្លួន ដែលជាផ្នែកដ៏សំខាន់មួយនៃប្រទេសដែលជានីតិរដ្ឋ។
លោកបានសរសេរថា៖«នៅក្នុងកម្រិតមូលដ្ឋានបំផុត នីតិរដ្ឋសំដៅដល់ការធ្វើឲ្យមនុស្ស និងស្ថាប័ននានា រួមទាំងរដ្ឋាភិបាល ត្រូវមានការទទួលខុសត្រូវដល់ច្បាប់ទាំងឡាយណាដែលត្រូវបានប្រកាសឲ្យប្រើជាសាធារណៈ ហើយអនុវត្តឲ្យស្មើភាពគ្នា និងកាត់សេចក្តីដោយឯករាជ្យ»។
លោកបន្ថែមថា៖ «ជាងនេះទៅទៀត នីតិរដ្ឋគឺនិយាយអំពីភាពត្រឹមត្រូវ ដំណើរការនៃនីតិវិធីមានតម្លាភាព ការមើលថែទាំដោយស្មើភាពគ្នា និងការកាត់សេចក្តីដោយមិនលម្អៀង»។
ទាក់ទងនឹងការលើកឡើងរបស់ក្រុមសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សក៏ដូចលោកឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជាដែលចង់ឃើញរដ្ឋាភិបាលផ្តល់ភាពស្មើគ្នាដល់ជនជាតិម៉ុងតាញ៉ាក្នុងការទទួលបានសិទ្ធិជនភៀសខ្លួននេះ លោកនាយឧត្តមខៀវ សុភ័គបានបកស្រាយថា៖
«ពិនិត្យករណីឲ្យបានច្បាស់លាស់សិនថា ជាម៉ុងតាញ៉ាពិតប្រាកដ ឬក៏ជាអ្នកដែលរត់ចូលតាមការអូសទាញ ឬក៏តាមការទាក់ថ្ពក់ ហើយមួយវិញទៀត យើងអាចកំណត់ថា ការរត់ចូលតាមរយៈការរត់ពន្ធចរាចរមនុស្ស traffic in person ការជួញដូរមនុស្ស។ យើងមើលអាហ្នឹងឲ្យច្បាស់សិន»។
នៅក្នុងខែមិនាកន្លងទៅ ក្រសួងមហាផ្ទៃបានទទួលស្គាល់ជនជាតិម៉ុងតាញ៉ាតែ១៣នាក់ប៉ុណ្ណោះជាជនភៀសខ្លួនពេញសិទ្ធ និងបើកឱកាសឲ្យពួកគេអាចទៅរស់នៅប្រទេសទី៣ណាមួយ ដែលផ្តល់ជម្រកដល់ពួកគេ។ ហើយអ្នកស្វែងរកសិទ្ធិជ្រកកោនជាង១០០នាក់ផ្សេងទៀតនៅមិនទាន់មានឋានៈច្បាស់លាស់នៅឡើយ។
ដោយឡែក ចាប់តាំងពីកក្កដាឆ្នាំ២០១៤មកដល់ពេលនេះ អាជ្ញាធរកម្ពុជាបានបញ្ជូនចេញជនអន្តោប្រវេសន៍ស្នាក់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដោយគ្មានច្បាប់ទម្លាប់ចំនួនជាង២.០០០នាក់។ នេះបើយោងទៅតាមគេហទំព័រព័ត៌មានរបស់នគរបាលជាតិ និងមន្ត្រីរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ។ ភាគច្រើននៃជនទាំងនោះគឺជាជនជាតិវៀតណាម។ រីឯជនជាតិម៉ុងតាញ៉ាមិនស្ថិតក្នុងចំណោមពួកគេនោះទេ៕
