ភ្នំពេញ —
អង្គការក្រុមអ្នកច្បាប់ការពារសិទ្ធិកម្ពុជាបានរកឃើញថា មានការរំលោភបំពានផ្លូវភេទលើជនជាតិវៀតណាម ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរឥស្លាមនិងពលរដ្ឋខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដោយពួកខ្មែរក្រហមក្នុងសម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ។ បទឧក្រិដ្ឋនេះដែលមេធាវីតំណាងជនរងគ្រោះជឿថា នឹងក្លាយជាជំនួយសម្រាប់បន្ថែមភស្តុតាងចោទប្រកាន់ក្នុងសំណុំរឿងបន្ថែម។
របាយការណ៍ដែលអង្គការដដែលនេះផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈនៅថ្ងៃច័ន្ទនេះបង្ហាញថា ៦០ភាគរយនៃអ្នកដែលត្រូវបានចោទសួរសរុបចំនួន១០៥នាក់ជួបបទពិសោធន៍នៃអំពើហិង្សាផ្លូវភេទដោយផ្ទាល់ ក្នុងករណីភាគច្រើនគឺជាការបង្ខំឲ្យរៀបការ។
ជាមួយគ្នានេះ ៧៧ភាគរយនៃអ្នកត្រូវបានសម្ភាសបានស្ថិត បានចូលរួមក្នុងទម្រង់ហិង្សាផ្លូវភេទមួយចំនួនលើជនជាតិដើមភាគតិច ជាពិសេសក្នុងអំពើរំលោភសេពសន្ថវៈ។ ហើយក្នុងករណីខ្លះទៀត អ្នកផ្តល់ចម្លើយបានចូលរួមក្នុងឧប្បតិ្តហេតុចម្រុះ ឬក៏ក្នុងសណ្ឋានហិង្សាផ្លូវភេទផ្សេងៗគ្នា។
របាយការណ៍របស់អង្គការក្រុមអ្នកច្បាប់ការពារសិទ្ធិកម្ពុជាសរសេរលម្អិតថា ក្នុងចំណោមប្រជាពលរដ្ឋដែលបានជួបសម្ភាសទាំង១០៥នាក់ ទាំងជនរងគ្រោះផ្ទាល់ ទាំងសាក្សី ដែលបានឃើញ បានបញ្ជាក់ថា អំពើរំលោភសេពសន្ថវៈលើជនជាតិដើមភាគតិចមានរហូតដល់៨៨ភាគរយ រីឯទាសករផ្លូវភេទមានចំនួន២៣ភាគរយ។
របាយការណ៍ខាងលើនេះបានសិក្សាភាគច្រើនលើស្ត្រី ពោលគឺចំនួន៧០ភាគរយនៃចំនួនសរុប១០៥នាក់ជាស្ត្រី និង៣០ភាគរយក្នុងចំណោមនោះជាបុរស។
លោកស្រីស៊ីន សុវ៉ន មេធាវីតំណាងឲ្យដើមបណ្តឹងមួយរូប ដែលជាភាគីការពារជនរងគ្រោះ មានប្រសាន៍ថា ការរកឃើញអំពើហិង្សាផ្លូវភេទលើជនជាតិភាគតិចមានវៀតណាម ចាម និងខ្មែរកម្ពុជាក្រោមនេះនឹងក្លាយជាភស្តុតាងបន្ថែមទៀតសម្រាប់ការកាត់ទោសក្នុងពេលមុខ។
«ការស្រាវជ្រាវមានសារៈសំខាន់សម្រាប់សំណុំរឿង០០២ វគ្គទី២ផងនិងមានផលប្រយោជន៍សម្រាប់សំណុំរឿង០០៣ និង០០៤ក្នុងពេលខាងមុខទៀត»។
លោកស្រីមេធាវីបន្ថែមថា ការរួមភេទដែលអង្គការរបស់ខ្មែរក្រហមមិនទទួលស្គាល់គឺជាអំពើអសីលធម៌ ហើយប្រឈមមុខនឹងការយកទៅសម្លាប់ចោល។ ប៉ុន្តែកំហិតនេះមិនអាចរារាំងការរំលោភផ្លូវភេទដែលភាគច្រើនប្រព្រឹត្តដោយក្រុមខ្មែរក្រហមនោះទេ។
«បញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា ក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យពិតជាមានករណីរំលោភសេពសន្ថវៈពិតប្រាកដមែន។ ពិតមែនតែក្នុងរបបនោះការរំលោភប្រឈមនឹងទណ្ឌកម្មយ៉ាងធ្ងន់ ក៏ប៉ុន្តែនៅតែមានករណីបែបនេះកើតឡើង»។
ដោយឡែកលោកនេត្រ ភក្រ្តា អ្នកនាំពាក្យសាលាក្តីខ្មែរក្រហមក៏បានអធិប្បាយដូចគ្នានេះដែរ។
«យើងអាចរំពឹងថា វានឹងផ្តល់ព័ត៌មានសំខាន់បន្ថែមទៀតដល់អ្នកស្រាវជ្រាវ ក៏ដូចជាអ្នកស៊ើបអង្កេតទៅលើដំណើរការសំណុំរឿង ក៏ដូចជាភាគីពាក់ព័ន្ធនានា ដែលពិនិត្យទៅលើសំណុំរឿងជុំវិញការរំលោភឬមួយការរៀបការដោយបង្ខំ»។
សាលាក្តីខ្មែរក្រហមបានសម្រេចបញ្ចូលបទចោទទាក់ទងនឹងការរៀបការដោយបង្ខំនៅក្នុងការកាត់ទោសសំណុំរឿង០០២ វគ្គទី២។ ការកាត់ទោសសំណុំរឿងនេះនឹងចាប់ផ្តើមនៅពេលខាងមុខ ក្រោយពីការប្រកាសសាលក្រមការកាត់ទោសវគ្គទី១នៅខែសីហាខាងមុខ។
កាលពីខែមេសាសហព្រះរាជអាជ្ញាអាមេរិកាំងនៃសាលាក្តីខ្មែរក្រហមលោកនីកូឡាស គុមជាន (Nicolas Koumjian) បានស្នើឲ្យសហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតធ្វើការស៊ើបអង្កេតលើអំពើហិង្សាផ្លូវភេទ និងការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ ដោយបង្ខំសម្រាប់សំណុំរឿង០០៤។ លោកសហព្រះរាជអាជ្ញាអន្តរជាតិសំអាងថា មានភស្តុតាងថ្មីៗ ដែលបង្ហាញអំពីការសម្លាប់រង្គាល ការធ្វើមនុស្សឃាត ការធ្វើជាទាសករ ការដាក់ក្នុងមន្ទីរឃុំឃាំង និងការធ្វើទារុណកម្ម និងការរំលោភសេពសន្ថវៈជាដើម ហើយអំពើទាំងនេះបានស្ថិតនៅក្នុងតំបន់នៃការទទួលខុសត្រូវរបស់ជនជាប់សង្ស័យដែលមានចំនួនសរុបបីនាក់ដែលសុទ្ធសឹងជាអតីតកម្មាភិបាលជាន់ខ្ពស់ខ្មែរក្រហម៕
របាយការណ៍ដែលអង្គការដដែលនេះផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈនៅថ្ងៃច័ន្ទនេះបង្ហាញថា ៦០ភាគរយនៃអ្នកដែលត្រូវបានចោទសួរសរុបចំនួន១០៥នាក់ជួបបទពិសោធន៍នៃអំពើហិង្សាផ្លូវភេទដោយផ្ទាល់ ក្នុងករណីភាគច្រើនគឺជាការបង្ខំឲ្យរៀបការ។
ជាមួយគ្នានេះ ៧៧ភាគរយនៃអ្នកត្រូវបានសម្ភាសបានស្ថិត បានចូលរួមក្នុងទម្រង់ហិង្សាផ្លូវភេទមួយចំនួនលើជនជាតិដើមភាគតិច ជាពិសេសក្នុងអំពើរំលោភសេពសន្ថវៈ។ ហើយក្នុងករណីខ្លះទៀត អ្នកផ្តល់ចម្លើយបានចូលរួមក្នុងឧប្បតិ្តហេតុចម្រុះ ឬក៏ក្នុងសណ្ឋានហិង្សាផ្លូវភេទផ្សេងៗគ្នា។
របាយការណ៍របស់អង្គការក្រុមអ្នកច្បាប់ការពារសិទ្ធិកម្ពុជាសរសេរលម្អិតថា ក្នុងចំណោមប្រជាពលរដ្ឋដែលបានជួបសម្ភាសទាំង១០៥នាក់ ទាំងជនរងគ្រោះផ្ទាល់ ទាំងសាក្សី ដែលបានឃើញ បានបញ្ជាក់ថា អំពើរំលោភសេពសន្ថវៈលើជនជាតិដើមភាគតិចមានរហូតដល់៨៨ភាគរយ រីឯទាសករផ្លូវភេទមានចំនួន២៣ភាគរយ។
របាយការណ៍ខាងលើនេះបានសិក្សាភាគច្រើនលើស្ត្រី ពោលគឺចំនួន៧០ភាគរយនៃចំនួនសរុប១០៥នាក់ជាស្ត្រី និង៣០ភាគរយក្នុងចំណោមនោះជាបុរស។
លោកស្រីស៊ីន សុវ៉ន មេធាវីតំណាងឲ្យដើមបណ្តឹងមួយរូប ដែលជាភាគីការពារជនរងគ្រោះ មានប្រសាន៍ថា ការរកឃើញអំពើហិង្សាផ្លូវភេទលើជនជាតិភាគតិចមានវៀតណាម ចាម និងខ្មែរកម្ពុជាក្រោមនេះនឹងក្លាយជាភស្តុតាងបន្ថែមទៀតសម្រាប់ការកាត់ទោសក្នុងពេលមុខ។
«ការស្រាវជ្រាវមានសារៈសំខាន់សម្រាប់សំណុំរឿង០០២ វគ្គទី២ផងនិងមានផលប្រយោជន៍សម្រាប់សំណុំរឿង០០៣ និង០០៤ក្នុងពេលខាងមុខទៀត»។
លោកស្រីមេធាវីបន្ថែមថា ការរួមភេទដែលអង្គការរបស់ខ្មែរក្រហមមិនទទួលស្គាល់គឺជាអំពើអសីលធម៌ ហើយប្រឈមមុខនឹងការយកទៅសម្លាប់ចោល។ ប៉ុន្តែកំហិតនេះមិនអាចរារាំងការរំលោភផ្លូវភេទដែលភាគច្រើនប្រព្រឹត្តដោយក្រុមខ្មែរក្រហមនោះទេ។
«បញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា ក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យពិតជាមានករណីរំលោភសេពសន្ថវៈពិតប្រាកដមែន។ ពិតមែនតែក្នុងរបបនោះការរំលោភប្រឈមនឹងទណ្ឌកម្មយ៉ាងធ្ងន់ ក៏ប៉ុន្តែនៅតែមានករណីបែបនេះកើតឡើង»។
ដោយឡែកលោកនេត្រ ភក្រ្តា អ្នកនាំពាក្យសាលាក្តីខ្មែរក្រហមក៏បានអធិប្បាយដូចគ្នានេះដែរ។
«យើងអាចរំពឹងថា វានឹងផ្តល់ព័ត៌មានសំខាន់បន្ថែមទៀតដល់អ្នកស្រាវជ្រាវ ក៏ដូចជាអ្នកស៊ើបអង្កេតទៅលើដំណើរការសំណុំរឿង ក៏ដូចជាភាគីពាក់ព័ន្ធនានា ដែលពិនិត្យទៅលើសំណុំរឿងជុំវិញការរំលោភឬមួយការរៀបការដោយបង្ខំ»។
សាលាក្តីខ្មែរក្រហមបានសម្រេចបញ្ចូលបទចោទទាក់ទងនឹងការរៀបការដោយបង្ខំនៅក្នុងការកាត់ទោសសំណុំរឿង០០២ វគ្គទី២។ ការកាត់ទោសសំណុំរឿងនេះនឹងចាប់ផ្តើមនៅពេលខាងមុខ ក្រោយពីការប្រកាសសាលក្រមការកាត់ទោសវគ្គទី១នៅខែសីហាខាងមុខ។
កាលពីខែមេសាសហព្រះរាជអាជ្ញាអាមេរិកាំងនៃសាលាក្តីខ្មែរក្រហមលោកនីកូឡាស គុមជាន (Nicolas Koumjian) បានស្នើឲ្យសហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតធ្វើការស៊ើបអង្កេតលើអំពើហិង្សាផ្លូវភេទ និងការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ ដោយបង្ខំសម្រាប់សំណុំរឿង០០៤។ លោកសហព្រះរាជអាជ្ញាអន្តរជាតិសំអាងថា មានភស្តុតាងថ្មីៗ ដែលបង្ហាញអំពីការសម្លាប់រង្គាល ការធ្វើមនុស្សឃាត ការធ្វើជាទាសករ ការដាក់ក្នុងមន្ទីរឃុំឃាំង និងការធ្វើទារុណកម្ម និងការរំលោភសេពសន្ថវៈជាដើម ហើយអំពើទាំងនេះបានស្ថិតនៅក្នុងតំបន់នៃការទទួលខុសត្រូវរបស់ជនជាប់សង្ស័យដែលមានចំនួនសរុបបីនាក់ដែលសុទ្ធសឹងជាអតីតកម្មាភិបាលជាន់ខ្ពស់ខ្មែរក្រហម៕
