ម៉ូស្គូ៖ បន្ទាប់ពីការហៀរប្រេងកាលពីរដូវក្តៅមុន នៅក្នុងឈូងសមុទ្រម៉ិចសិក បរិស្ថានវិទូបានបង្កើនការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងចំពោះផែនការនិស្សារណកម្មនៃប្រេង និងឧស្ម័នដ៏ធំសម្បើមរបស់រុស្សី នៅក្នុងតំបន់ អាក់ទិក។
ខណៈដែលតំបន់អង់តាកតិច មើលទៅកាន់តែដូចសួនវិទ្យាសាស្រ្ត និងទេសចរណ៍ តំបន់អាក់ទិក មើលទៅកាន់តែដូចសួនឧស្សាហកម្ម។ រុស្សីបានទាញយកស្ទើរតែមួយភាគបួននៃប្រេងនាំចេញរបស់ខ្លួនពីតំបន់អាក់ទិក។ បច្ចុប្បន្ននេះ លោកប្រធានាធិបតី ឌីមីទ្រី ម៉េដវ៉េដេវ (Dmitry Medvedev) បានកំណត់គោលដៅមួយ ដោយប្រែក្លាយតំបន់អាក់ទិក ទៅជាមូលដ្ឋានធនធានជាយុទ្ធសាស្រ្តកំពូលមួយរបស់រុស្សីត្រឹមឆ្នាំ2020។
ដើម្បីសម្រេចគោលដៅនេះ រុស្សីកំពុងអនុវត្តគម្រោងថាមពលតំបន់អាក់ទិក ដែលមានតម្លៃហាសិបពាន់លានដុល្លារអាមេរិក។ គម្រោងនោះរួមមាន ការតម្លើងទីតាំងខួងយកប្រេង និងឧស្ម័ន ការធ្វើផ្លូវដឹកជញ្ជូនប្រេង និងការស្ថាបនារោងចក្រពង្រាវឧស្ម័នធម្មជាតិ។ ប៉ុន្តែ បន្ទាប់ពីការហៀរប្រេងដ៏ច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ កាលពីរដូវក្តៅមុននៅក្នុងឈូងសមុទ្រទឹកក្តៅរបស់ម៉ិកសិក ក្រុមអ្នកបរិស្ថានបានស្នើរុស្សីឲ្យចំណាយពេលដើម្បីធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងនូវសុវត្ថិភាព និងការគ្រប់គ្រងការបំពុលបរិស្ថានក្នុងដែនទឹកនាចុងឧត្តររបស់ខ្លួន។
លោក ដេវីដ ហ្គ័រដុន (David Gordon) នាយកប្រតិបត្តិនៃក្រុមបរិស្ថានអាមេរិកផ្តោតលើកិច្ចការបរិស្ថានក្នុងតំបន់ប៉ាស៊ីហ្វិក មានប្រសាសន៍នៅក្នុងសន្និសិទស្តីពីតំបន់អាកតិចក្នុងទីក្រុងម៉ូស្គូ កាលពីពេលថ្មីៗនេះថា៖
«យើងត្រូវធ្វើឲ្យប្រាកដថា យើងមានវិធានការសុវត្ថិភាពរួចជាស្រេច មុននឹងអនុញ្ញាតឲ្យផែនការខួងយកប្រេងនៅតំបន់អាក់ទិកដំណើរការទៅ»។
លោកមានប្រសាសន៍ថា ក្នុងករណីមានហេតុការណ៍ការហៀរប្រេងក្នុងតំបន់អាក់ទិក អាកាសធាតុត្រជាក់ខ្លាំង និងភាពស្ថិតនៅដាច់ឆ្ងាយពីតំបន់ដែលមានប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅនឹងធ្វើឲ្យប្រតិបត្តិការនៃការលាងសម្អាត មានការលំបាកជាងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងកាលពីរដូវក្តៅមុន ក្នុងឈូងសមុទ្រម៉ិកសិក។ លោកបន្តទៀតថា៖
«ចំនួននៃការហៀរប្រេងនៅក្នុងឈូងសមុទ្រម៉ីកសិក និងការឆ្លើយតបទៅនឹងការហៀរប្រេងនេះ គឺត្រឹមតែអាចទប់ទល់នឹងស្ថានការតែប៉ុណ្ណោះ។ មានមនុស្សចំនួន២៥.០០០ និងកប៉ាល់ដឹកប្រេងចំនួន៣.៨០០គ្រឿង បានឆ្លើយតបទៅនឹងការហៀរប្រេងនេះ។ ពួកគេប្រើប្រាស់បំពង់ប្រវែង១០លានហ្វ៊ីត គឺត្រូវនឹង៣០៤៨គីឡូម៉ែត្រ ហើយតំបន់អាក់ទិកគ្មានរបស់ទាំងអស់នេះទេ»។
លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី វ្ល៉ាឌីមៀរ ពូទីន (Vladimir Putin) ដែលទៅទស្សនាតំបន់ប៉ូលរបស់រុស្សីជាញឹកញាប់ បានសន្យានៅឯសន្និសិទស្តីពីតំបន់អាក់ទិក ថា «មិនមានគម្រោងឧស្សាហកម្មណាមួយ នៅក្នុងតំបន់អាក់ទិករបស់រុស្សី នឹងត្រូវបានអនុវត្ត ដោយគ្មានការពិចារណាឲ្យបានហ្មត់ចត់បំផុតទៅលើតម្រូវការផ្នែកបរិស្ថាននោះទេ»។
ដោយមើលឃើញថា តំបន់អាក់ទិកនឹងក្លាយទៅជាប្រភពថាមពល និងផ្លូវដឹកជញ្ជូនដ៏សំខាន់មួយ លោកបានព្រមានថា«ឥរិយាបទមិនទទួលខុសត្រូវណាមួយចំពោះតំបន់អាក់ទិកនឹងអាចបង្កឲ្យមានបញ្ហាសាកល ជាជាងបង្កើតផលប្រយោជន៍ឲ្យពិភពលោកនាពេលអនាគតដ៏ខ្លីខាងមុខ»។
ពីរបីថ្ងៃក្រោយមក លោកបានចុះហត្ថលេខាទៅលើអជ្ញាប័ណ្ណថ្មីចំនួន៥ អនុញាតឲ្យខួងយកប្រេង និងឧស្ម័ននៅតំបន់អាក់ទិក។ នៅឯសន្និសិទនេះ លោក វ្ល៉ាឌីមៀរ មូលីយ៉ាក (Vladimir Mulyak) នាយកក្រុមហ៊ុនប្រេងឯកជនមួយរបស់រុស្សី ដែលមានឈ្មោះថា លូកអ័រល៍ (Lukoil) និយាយថា ការហៀរប្រេងរបស់ក្រុមហ៊ុនប្រេងអង់គ្លេសប៊ីភី (BP) គឺជាការព្រមានយ៉ាងច្បាស់មួយ ចំពោះក្រុមហ៊ុនថាមពលទាំងឡាយដែលធ្វើការនៅតំបន់អាក់ទិក។
លោកបាននិយាយថា ក្រុមអ្នកខួងប្រេងក្នុងតំបន់អាក់ទិក នឹងត្រូវយកចិត្តទុកដាក់បន្ថែមទៀត ទៅលើការគ្រប់គ្រងការបំពុលបរិស្ថាន និងបង្កើនប្រព័ន្ធសុវត្ថិភាពទ្វេរដង។ ប្រការនេះនឹងធ្វើឲ្យគម្រោងកាន់តែថ្លៃ ប៉ុន្តែ លោក មូលីយ៉ាក បានព្យាករណ៍ថា គម្រោងខួងប្រេងនៅក្នុងតំបន់អាក់ទិករបស់ក្រុមហ៊ុន លូកអ័រល៍ នៅតែអាចរកប្រាក់ចំណេញបាន។
នៅថ្ងៃទី២ ខែធ្នូ ក្រុមហ៊ុន លូកអ័រល៍ នឹងត្រូវធ្វើការដេញថ្លៃ ដើម្បីទទួលបានសិទ្ធិធ្វើនិស្សារណកម្មពីរកន្លែងក្នុងតំបន់អាក់ទិករបស់រុស្សី ដែលត្រូវបានជឿថា នឹងមានផ្ទុកប្រេងប្រមាណពីរពាន់លានបារ៉ែល។ កាលពីឆ្នាំទៅ ក្រុមហ៊ុនលូកអ័រល៍ បានសាងសង់ស្ថានីយ៍អាក់ទិកមួយ ដែលមានសមត្ថភាពបូមយកប្រេងចំនួនកន្លះលានបារ៉ែលក្នុងមួយថ្ងៃ បញ្ចូលទៅក្នុងនាវាស្តុកប្រេង ដែលសាងសង់ឡើងមានសំបកយ៉ាងក្រាស់ ហើយដែលអាចធននឹងទឹកកកបាន។
កាលពី២១ឆ្នាំមុន ការហៀរប្រេងដ៏ច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់របស់ក្រុមហ៊ុនអិកសុន វ៉ាលដេហ្ស (Exxon Valdez) នៅក្នុងរដ្ឋ អាឡាស្កា (Alaska) បានធ្វើឲ្យបរិស្ថានវិទូអាមេរិកាំងជំនាន់មុនប្រឆាំងនឹងការផលិតថាមពលនៅតំបន់ អាក់ទិក។ លោក ប៊ីល្ល អេចបោម (Bill Eichbaum) អនុប្រធានអង្គការអភិរក្សធម្មជាតិពិភពលោកទទួលបន្ទុកគោលនយោបាយសមុទ្រ និងតំបន់អាក់ទិក ហៅកាត់ជាភាសាអង់គ្លេសថា WWF បានថ្លែងនៅឯសន្និសិទក្នុងទីក្រុងម៉ូស្គូថា៖
«បរិស្ថានក្នុងតំបន់អាក់ទិកនឹងទទួលរងផលប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំង បើប្រៀបធៀបទៅនឹងឈូងសមុទ្រម៉ិកសិក។ កាលពីមួយឆ្នាំកន្លះមុន យើងបានរំឭកខួបទី២០នៃការហៀរប្រេងរបស់ក្រុមហ៊ុន អេកសុន វ៉ាលដេហ្ស ហើយខ្ញុំនៅមានថ្មមួយចំនួននៅលើតុរបស់ខ្ញុំ ដែលគេគាស់យកមកពីកន្លែងប្រារព្ធពិធី ដែលនៅគ្រប់ដណ្តប់ដោយប្រេងនៅឡើយ»។
ភាគច្រើននៃទីតាំងផ្ទុកប្រេង និងឧស្ម័នត្រូវបានជឿថា ស្ថិតនៅតំបន់រាក់នៃបាតសមុទ្រ។ ប៉ុន្តែ លោក អេចបោម នៃអង្គការ WWF មិនមានការភ្ញាក់ផ្អើលទេ។ លោកថ្លែងថា៖
«លក្ខខណ្ឌទាំងនោះនឹងធ្វើឲ្យតំបន់អាក់ទិកកាន់តែមានគ្រោះថ្នាក់។ ទោះបីជាវាមិនមែនជាទឹកជ្រៅក្តី វាគឺជាទឹកប្រកបដោយគ្រោះថ្នាក់»។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ការស្ទាបស្ទង់មតិផ្នែកភូគព្ភសាស្រ្តរបស់អាមេរិក បានធ្វើការប៉ាន់ប្រមាណថា មួយភាគបួននៃទីតាំងផ្ទុកប្រេង និងឧស្ម័ននៅផែនដី ដែលមិនទាន់រុករក គឺស្ថិតនៅតំបន់អាក់ទិក។ សម្រាប់អ្នកចូលរួមភាគច្រើននៅឯសន្និសិទនេះ និស្សារណកម្មនៃទីតាំងផ្ទុកប្រេង និងឧស្ម័នទាំងនេះ មិនមែនជាសំណួរអំពី«ប្រសិនបើធ្វើនិស្សារណកម្មនោះទេ» ប៉ុន្តែជាសំណួរអំពីថា តើ«ត្រូវធ្វើនិស្សារណកម្មដោយរបៀបណា» និង«នៅពេលណា»។
ប្រែសម្រួលដោយ ឌី ខាំបូលី
