ជាច្រើនសប្តាហ៍ក្រោយពីរដ្ឋាភិបាលយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាប្រកាសជ្រើសរើសកងទ័ពនៅទូទាំងប្រទេស ស្ត្រីវ័យក្មេងពីរនាក់ដែលមកពីតំបន់ឆ្ងាយដាច់ស្រយ៉ាលនៃប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាបានរត់ចូលព្រៃ ដើម្បីកាន់អាវុធតស៊ូប្រឆាំងនឹងក្រុមរបបសឹកមីយ៉ាន់ម៉ា។ នេះបើតាមការចេញផ្សាយរបស់ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន Reuters។
ការគំរាមកំហែងពីកំណែនយោធាដែលត្រូវបានប្រកាសឡើងកាលពីខែកុម្ភៈកន្លងទៅ បានធ្វើឱ្យបុរសមីយ៉ាន់ម៉ាពីរនាក់ ដែលស្ថិតក្នុងវ័យឆ្នាំ៣០ឆ្នាំ រស់នៅក្នុងទីក្រុងដ៏បំផុតពីរនៃប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា សម្រេចចិត្តឈប់រស់នៅទីនោះ ហើយរត់ភៀសខ្លួនទៅកាន់ប្រទេសថៃដែលនៅក្បែរខាង។
ជម្រើសនៃមនុស្សទាំង៤នាក់នេះ ដែលសម្រចរត់ចូលព្រៃធ្វើការតស៊ូនិងរត់ភៀសខ្លួនទៅប្រទេសក្បែរខាង ជាសញ្ញាមិនល្អមួយនៅក្នុងភាពច្របូកច្របល់របស់ប្រទេសនេះ ខណៈដែលក្រុមតស៊ូប្រឆាំងនឹងរបបសឹកកំពុងកើនឡើង ដែលជាការប្រឈមដ៏ធំបំផុតមួយដល់របបសឹកមីយ៉ាន់ម៉ា តាំងពីខ្លួនធ្វើរដ្ឋប្រហារដណ្តើមអំណាចក្នុងឆ្នាំ២០២១មក។
ដោយអនុវត្តច្បាប់ដែលអនុម័តក្នុងឆ្នាំ២០១០ របបយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាបាននិយាយកាលពីខែកុម្ភៈថា បុរសទាំងអស់ដែលមានអាយុចាប់ពី១៨ឆ្នាំដល់៣៥ឆ្នាំ ហើយនារីដែលមានអាយុចាប់ពី១៨ដល់២៧ឆ្នាំ ត្រូវចូលបម្រើក្នុងជួរកងទ័ពរយៈពេល២ឆ្នាំ ខណៈអ្នកដែលមានជំនាញឯកទេសដូចជាវេជ្ជបណ្ឌិតជាដើម ដែលមានអាយុរហូតដល់៤៥ឆ្នាំ ត្រូវចូលបម្រើកងទ័ពរយៈពេល៣ឆ្នាំ។
នេះមានន័យថា មនុស្សប្រមាណ១៤លាននាក់ ឬប្រមាណ២៧ភាគរយនៃប្រជាជនមីយ៉ាន់ម៉ាទាំងអស់ ត្រូវជាប់កំណែនយោធា ដោយរបបយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាអំពាវនាវឱ្យមានការចុះឈ្មោះចូលយោធាចំនួនប្រហែល៦ម៉ឺននាក់ក្នុងមួយឆ្នាំ។ ការប៉ាន់ស្មានទៅលើចំនួនកងទ័ពមីយ៉ាន់ម៉ា ក្រុមឧទ្ទាមតស៊ូប្រឆាំង ឬចំនួនមនុស្សដែលរត់គេចពីកំណែនកងទ័ពនោះ មិនអាចរកបានឡើយ។
រដ្ឋាភិបាលយោធាមីយ៉ាន់ម៉ា បានធ្វើការឆ្លើយតបទៅនឹងការវាយប្រហាររបស់ក្រុមឧទ្ទាមប្រឆាំងកាលពីខែតុលាកន្លងទៅ ដែលជាការគំរាមកំហែងដ៏ខ្លាំងបំផុតមួយទៅលើរបបខ្លួន ចាប់តាំងពីក្រោយរដ្ឋប្រហារទម្លាក់រដ្ឋាភិបាលស៊ីវិល ដែលដឹកនាំដោយជ័យលាភីរង្វាន់ណូបែលអ្នកស្រី Aung San Suu Kyi មក។
«វាជាជម្រើសរបស់ខ្ញុំ»
«ក្រោយច្បាប់កំណែនយោធាត្រូវបានដាក់ឱ្យអនុវត្តនោះ ពលរដ្ឋវ័យក្មេងទាំងអស់ត្រូវតែធ្វើការសម្រេចចិត្តរបស់ខ្លួន»។ នេះបើតាមការឱ្យដឹងរបស់នារីម្នាក់ ដែលធ្លាប់ជានិស្សិតផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រកំព្យូទ័រវ័យ១៨ឆ្នាំ ដែលបានចាកចេញពីរដ្ឋ Mon ដោយមិនបានប្រាប់ដំណឹងដល់ម្តាយឡើយ ដើម្បីចូលរួមជាមួយចលនាប្រដាប់អាវុធរបស់ក្រុមឧទ្ទាមសហភាពជាតិការ៉ែន។ នាងនិយាយថា «ខ្ញុំមិនខ្លាចសមរភូមិប្រយុទ្ធឡើយ។ ខ្ញុំបានធ្វើការជ្រើសរើសរួចហើយ»។
នៅក្នុងរាជធានីបាងកកប្រទេសថៃឯណោះវិញ បុរសជនជាតិមីយ៉ាន់ម៉ាម្នាក់ ដែលមានអាយុ៣២ឆ្នាំ ហើយដែលបានរត់ភៀសខ្លួនមកពីក្រុងMandalay ក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាបាននិយាយថា «ខ្ញុំស្ថិតនៅជាមួយគ្រួសារនិងធ្វើការងារខ្ញុំថ្ងៃមុនសោះ តែពេលនេះ ខ្ញុំមកដល់បាងកកបាត់ទៅហើយ»។
ពលរដ្ឋមីយ៉ាន់ម៉ាទាំង៤នាក់នេះបានសុំមិនប្រាប់ឈ្មោះដោយបារម្ភពីសុវត្ថិភាព ខណៈអ្នកដែលត្រូវចូលបម្រើក្នុងកងទ័ពក្នុងវគ្គទី១កំពុងចូលរួមវគ្គហ្វឹកហ្វឺនយោធា ហើយអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានកំពុងចេញលិខិតដល់អ្នកដែលត្រូវមានឈ្មោះត្រូវចូលបម្រើក្នុងជួរកងទ័ព។
បណ្តាញឃោសនាសង្គមដែលគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលយោធាមីយ៉ាន់ម៉ា បានបង្ហាញរូបភាពបុរសវ័យក្មេងជាច្រើននាក់កំពុងចូលរួមក្នុងវគ្គបណ្តុះបណ្តាលយោធាក្នុងសាលប្រជុំ ដោយពេលខ្លះគេឃើញមានអ្នកគាំទ្ររបបសឹកកាន់ផ្កាអបអរសាទរពួកគេផងដែរ។
ប៉ុន្តែការប្រយុទ្ធឥតស្រាកស្រាន្តអស់រយៈពេលជាច្រើនខែកន្លងទៅ បានធ្វើឱ្យរបបសឹកមីយ៉ាន់ម៉ាបាត់បង់កម្លាំងក្នុងកងវរសេនាតូចរបស់ខ្លួនក្នុងចំនួនពាក់កណ្តាលស្ទើរតែគ្រប់អង្គភាពទាំងអស់ ដែលធ្វើឱ្យរបបសឹកត្រូវតែអនុវត្តច្បាប់កំណែនយោធារបស់ខ្លួន។
ការបង្អាក់នេះកំពុងជះផលអវិជ្ជមានលើវិស័យសេដ្ឋកិច្ច។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់លោក Richard Horsey ដែលជាទីប្រឹក្សាជាន់ខ្ពស់ផ្នែកកិច្ចការមីយ៉ាន់ម៉ានៃអង្គការតាក់តែងគោលនយោបាយ Crisis Group ។ ប៉ុន្តែលោកនិយាយថា «ខ្ញុំមិនច្បាស់ទេថាតើវានឹងប៉ះពាល់ដល់ផែនការកេណ្ឌកងទ័ពឬយ៉ាងណានោះទេ ដោយសារចំនួនកងទ័ពដែលត្រូវកេណ្ឌនោះមានចំនួនតិចនៅឡើយ»។
យុវជនគ្មានអនាគត
ដោយសារវិបត្តិជាបន្តបន្ទាប់តាំងពីទសវត្សរ៍៦០មក បានធ្វើឱ្យមនុស្សចាកចេញយ៉ាងច្រើនពីប្រទេសនេះ ជាពិសេសអ្នកចេះដឹង។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់អ្នកជំនាញជនជាតិមីយ៉ាន់ម៉ាលោក Tun Myint ដែលជាសាស្ត្រាចារ្យផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ នៃមហាវិទ្យាល័យ Carleton រដ្ឋ Minnesota។
លោកបន្តទៀតថា «អ្នកដែលមានជំនាញឬជិតក្លាយជាវេជ្ជបណ្ឌិ សាស្ត្រាចារ្យ វិស្វករ និងលើផ្នែកផ្សេងៗទៀត បានចាកចេញពីប្រទេសនេះ។ យុវជនពុំមានអនាគតទេ»។
អស់ពេលជាច្រើនឆ្នាំកន្លងទៅ នារីដែលមានអាយុ២១ឆ្នាំម្នាក់មកពីតំបន់Bago ដែលស្ថិតនៅភាគកណ្តាលប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា មានក្តីស្រមៃមួយចង់សិក្សាថ្នាក់ភាសា និងក្លាយជាមគ្គុទេសិកាទេសចរណ៍។ ប៉ុន្តែព្រឹត្តិការណ៍អាក្រក់ពីរកើតឡើងជួនគ្នាក្នុងពេលតែមួយ គឺរដ្ឋប្រហារនិងជំងឺរាតត្បាតកូវីដ១៩នោះ បានបង្ខំនាងឱ្យក្លាយជាអ្នកលក់ដូរក្នុងហាងមួយទៅវិញ។
ប៉ុន្តែប៉ុន្មានសប្តា៍កន្លងទៅនេះ នាងបានចូលរួមជាមួយកងទ័ពរំដោះប្រជាជន Bamar ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយកវីនិពន្ធ ហើយបានក្លាយជាមេដឹកនាំក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធ។
នាងបានប្រាប់ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន Reuters ពីជំរំហ្វឹកហ្វឺនមួយថា «នៅពេលច្បាប់កេណ្ឌទាហានត្រូវបានប្រកាសឡើង ម្តាយខ្ញុំបានប្រាប់ខ្ញុំឱ្យចូលរួមជាមួយកងកម្លាំងបដិវត្តន៍ ដោយមិនត្រូវចូលធ្វើទាហានឱ្យក្រុមរបបសឹកនោះឡើយ។
បុរសដែលមកពីក្រុង Mandalay ដែលធ្លាប់ទទួលការបណ្តុះបណ្តាលជាវិស្វករម្នាក់ និងបានលក់ទ្រព្យសម្បត្តិក្នុងផ្ទះដោយប្រមូលលុយបាន២ពាន់ដុល្លារអាមេរិក បានរត់ទៅរាជធានីបាងកកប្រទេសថៃយ៉ាងកំសត់។
លោកនិយាយថា «យើងគ្មានគោលដៅច្បាស់លាស់សម្រាប់អនាគតឬអាជីពការងាររបស់យើងទៀតឡើយ។ យើងគិតតែពីរបៀបរស់នៅសម្រាប់មួយថ្ងៃៗប៉ុណ្ណោះ»៕
