ខណៈដែលបណ្ដាញសង្គមអនឡាញនៅក្នុងប្រទេសចិនចែកផ្សាយរូបភាពនិងវីដេអូអំពីគ្លីនីកព្យាបាលជំងឺគ្រុនក្ដៅដែលមានអ្នកជំងឺច្រើនកកកុញនិងមនុស្សតម្រង់ជួរនៅខាងក្រៅមន្ទីរពេទ្យនានា គណៈកម្មការសុខាភិបាលជាតិចិន (NHC) បានរាយការណ៍ថាមិនមានករណីស្លាប់ថ្មីណាមួយ ដោយសារជំងឺកូវីដ១៩ ទេកាលពីថ្ងៃទី ២១ ខែធ្នូកន្លងទៅនេះ ហើយករណីឆ្លងថ្មីនៅទូទាំងប្រទេសមានចំនួន ៣.១០១ ករណី។
កាលពីថ្ងៃទី ២០ ខែធ្នូ គណៈកម្មការសុខាភិបាលជាតិចិននេះបានរាយការណ៍ថាមានករណីស្លាប់ដោយសារជំងឺកូវីដ១៩ ចំនួន ៧ នាក់ក្នុងរយៈពេលពីរថ្ងៃដំបូងនៃការកត់ត្រាករណីស្លាប់ថ្មីដោយសារជំងឺនេះនៅក្នុងប្រទេសចិនដែលមានប្រជាជនសរុបចំនួន ១.៤០០ លាននាក់។
មនុស្សម្នាក់ដែលធ្វើការនៅឈាបនដ្ឋានមួយកន្លែងក្នុងទីក្រុងប៉េកាំងដែលស្នើសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះបានប្រាប់ VOA ផ្នែកភាសាចិនកុកងឺកាលពីថ្ងៃទី ២១ ខែធ្នូថា បញ្ជីឈ្មោះសាកសពដែលរង់ចាំបូជាគឺមានរហូតដល់ខែមករាឯណោះ។
ភាពមិនស៊ីមេទ្រីគ្នានៃការលើកឡើងទាំងនេះនិងចំនួនផ្លូវការដ៏ទាបខ្លាំងបំផុតនៃការស្លាប់ដោយសារជំងឺកូវីដ១៩ នេះគឺជាមូលហេតុមួយដែលធ្វើឱ្យសាធារណជនមានការសង្ស័យ។
នៅក្នុងសន្និសីទកាសែតមួយដែលធ្វើឡើងកាលពីថ្ងៃទី ២០ ខែធ្នូដោយយន្តការបង្ការនិងគ្រប់គ្រងរួមរបស់ក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋនៃប្រទេសចិន លោក Wang Guiqiang ប្រធានផ្នែកជំងឺឆ្លងនៃមន្ទីរពេទ្យ Peking University First Hospital បានបំភ្លឺអំពីលក្ខណៈវិនិច្ឆ័យដែលប្រទេសចិនប្រើសម្រាប់ការកត់ត្រាការស្លាប់ដោយសារជំងឺកូវីដ១៩។
លោកនិយាយដូច្នេះថា៖ «ការស្លាប់ដោយសារការរលាកសួតនិងបញ្ហាផ្លូវដង្ហើមដែលបណ្ដាលមកពីវីរុសជំងឺកូវីដ១៩ គឺចាត់ទុកថាជាការស្លាប់ដោយសារជំងឺកូវីដ១៩។ ចំណែកឯការស្លាប់បណ្ដាលមកពីជំងឺផ្សេងៗទៀតនិងជំងឺទូទៅនានាដូចជាជំងឺគាំងបេះដូងនិងជំងឺស្ទះសរសៃឈាមខួរក្បាលជាដើមមិនត្រូវបានចាត់ទុកថាជាការស្លាប់ដោយសារជំងឺកូវីដ១៩ នោះទេ»។
លោកបានបន្ថែមថា៖ «បើតាមការអនុវត្តបែបវិជ្ជាពេទ្យកន្លងមក ហើយបើផ្អែកតាមការសិក្សាស្រាវជ្រាវនាពេលបច្ចុប្បន្ន មូលហេតុចម្បងនៃការស្លាប់បន្ទាប់ពីឆ្លងវីរុសជំងឺកូវីដ១៩ ប្រភេទអូមីក្រុង (Omicron) មកគឺដោយសារជំងឺរ៉ាំរ៉ៃដែលអ្នកជំងឺមានប្រចាំកាយ»។
នៅក្នុងអត្ថបទមួយផែលផ្សព្វផ្សាយនៅលើសារព័ត៌មាន The Guardian អ្នកស្រី Devi Shridhar ប្រធានផ្នែកសុខភាពសាធារណៈសាកលនៃសាកលវិទ្យាល័យ Edinburgh បានបញ្ជាក់ថា៖ «អ្នកជំនាញដែលតាមដានស្ថានការណ៍នេះបានប៉ាន់ប្រមាណថា ប្រជាពលរដ្ឋចិនចំនួន ៦០% ដែលមានចំនួនស្មើនឹង ១០% នៃប្រជាជនសរុបនៅលើពិភពលោកនឹងឆ្លងវីរុសជំងឺកូវីដ១៩ នៅក្នុងរយៈពេល ៩០ ថ្ងៃខាងមុខ»។
លោក Twu Shiing-jer ដែលជាអតីតរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសុខាភិបាលតៃវ៉ាន់និងជាប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលអភិវឌ្ឍន៍ជីវបច្ចេកវិទ្យា (Development Center for Biotechnology) នៅក្នុងទីក្រុងតៃប៉ិ កោះតៃវ៉ា់ន់ បាននិយាយថា ប្រសិនបើស្ដង់ដាររបស់ប្រទេសចិនគឺមិនរាប់បញ្ចូលនូវអ្នកជំងឺដែលមានជំងឺរ៉ាំរ៉ៃប្រចាំកាយ នោះករណីស្លាប់ដោយសារជំងឺកូវីដ១៩ គឺត្រូវបានគេប៉ាន់ស្មានទាបជាងជាក់ស្ដែងយ៉ាងតិច ៧៥% បើប្រៀបជាមួយនឹងស្ដង់ដារអន្តរជាតិ។
លោក Twu បាននិយាយថា៖ «ករណីស្លាប់ដោយសារជំងឺកូវីដ១៩ ភាគច្រើនគឺដោយសារជំងឺរ៉ាំរ៉ៃប្រចាំកាយ។ បើយោងតាមការសិក្សាស្រាវជ្រាវមួយដែលបានធ្វើឡើងនៅក្នុងទីក្រុង New York សហរដ្ឋអាមេរិក កាលពីឆ្នាំ ២០២០ ជាទូទៅមានតែការស្លាប់ដោយសារជំងឺកូវីដ១៩ ចំនួនប្រហែល ០,៧% ប៉ុណ្ណោះដែលកើតឡើងដោយសារជំងឺកូវីដ១៩ សុទ្ធសាធមិនមែនដោយសារមូលហេតុផ្សេងទៀត»។
លោក Chiang Kuan-yu ដែលជាវេជ្ជបណ្ឌិតជនជាតិតៃវ៉ាន់ ជឿថា ស្ដង់ដាររបស់ប្រទេសចិនគឺសមហេតុផល និងថាគោលបំណងនៃស្ដង់ដារទាំងនេះគឺដើម្បីធ្វើឱ្យមើលឃើញថារដ្ឋាភិបាល «ល្អ»។
លោកបាននិយាយថា៖ «នៅតៃវ៉ាន់ ប្រសិនបើអ្នកឆ្លងវីរុសជំងឺកូវីដ១៩ ក្នុងអំឡុងពេល ៦០ ថ្ងៃមុនពេលស្លាប់ គេនឹងចាត់ទុកករណីនេះថាជាការស្លាប់ដោយសារជំងឺកូវីដ១៩។ ជាឧទាហរណ៍ [ការស្លាប់] ដោយសារគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍គឺប្រាកដជាមិនត្រូវបានរាប់បញ្ចូលទេ។ ប្រសិនបើវាពាក់ព័ន្ធនឹងអាការៈបន្ទាន់នៃជំងឺកូវីដ១៩ ឬក៏អាការៈធ្ងន់ធ្ងរនៃជំងឺពីមុនក្នុងអំឡុងពេល ៦០ ថ្ងៃមុនការស្លាប់ គេនឹងចាត់ទុកវាថាជាការស្លាប់ដោយសារជំងឺកូវីដ១៩»។
លោក Twu បានបញ្ជាក់ថា នៅតៃវ៉ាន់ គិតត្រឹមចុងខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២២ ករណីស្លាប់រហូតដល់ ៧៤% ដោយសារជំងឺកូវីដ១៩ គឺកើតឡើងលើអ្នកជំងឺដែលមានប្រវត្តិជំងឺរ៉ាំរ៉ៃ។
ដោយរៀបរាប់ឡើងវិញអំពីបញ្ហានៃប្រព័ន្ធសុខាភិបាលនៃប្រទេសចិន អ្នកស្រី Shridhar បាននិយាយថា៖ «ប្រសិនបើប្រព័ន្ធសុខាភិបាលដួលរលំ អ្នកជំងឺនឹងស្លាប់ដោយសារគ្រប់បុព្វហេតុទាំងអស់ដែលតម្រូវឱ្យមានការព្យាបាលមិនថាដោយសារជំងឺគាំងបេះដូងឬក៏គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍នោះទេ។ ចំណុចនេះគឺតែងតែជាបញ្ហាប្រឈមចម្បងនៃជំងឺកូវីដ១៩ ដោយសារតែអត្រាចូលសម្រាកព្យាបាលនៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យដោយសារជំងឺនេះមានចំនួនខ្ពស់»។
បើយោងតាមអង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) ប្រទេសជាច្រើនបានប្រើស្ថិតិនៃការស្លាប់ច្រើនជាការវាស់វែងឱ្យបានត្រឹមត្រូវលើករណីស្លាប់ដោយសារជំងឺកូវីដ១៩។ នេះគឺជាភាពខុសគ្នានៅក្នុងចំនួនសរុបនៃការស្លាប់នៅក្នុងស្ថានការណ៍ដែលមានវិបត្តិបើប្រៀបជាមួយនឹងចំនួនសរុបនៃការស្លាប់ដែលគេរំពឹងទុកនៅក្រោមស្ថានការណ៍ធម្មតា។
ទិន្នន័យរបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោកបានបង្ហាញថា កាលពីថ្ងៃទី ១៧ ខែធ្នូ ការស្លាប់ដោយសារជំងឺកូវីដ១៩ នៅទ្វីបអាមេរិកមានចំនួន ៥៦៥ ករណី នៅទ្វីបអឺរ៉ុបមានចំនួន ៥៣៩ ករណី និងនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍មានចំនួន ១៤១ ករណី។
ឧទាហរណ៍មួយទៀតអំពីថាតើចំនួនសរុបខុសគ្នានេះកើតឡើងដោយសារតែវិធីសាស្ត្រនៃការវាស់វែងនេះតាមរបៀបណា គឺបង្ហាញឡើងដោយវិទ្យាស្ថានវាស់វែងនិងវាយតម្លៃសុខាភិបាល (IHME) ដែលជាមជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវសុខភាពសាកលឯករាជ្យនៅសាកលវិទ្យាល័យ Washington។
នៅក្នុងការសិក្សាមួយដែលបានធ្វើឡើងកាលពីថ្ងៃទី ១៦ ខែធ្នូ អ្នកស្រាវជ្រាវរបស់វិទ្យាស្ថាន IHME ដែលបានប្រើទិន្នន័យផ្លូវការនៃការស្លាប់ដោយសារជំងឺកូវីដ១៩ កន្លងមក បានព្យាករណ៍ថា ការស្លាប់ដោយសារជំងឺនេះនៅលើពិភពលោកនៅត្រឹមថ្ងៃទី ១ ខែមេសា ឆ្នាំ ២០២៣ ខាងមុខនឹងមានចំនួន ៧.៧២៧.៩០៥ នាក់។
ប៉ុន្តែ ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវរបស់វិទ្យាស្ថាន IHME នេះបានព្យាករណ៍ទៀតថា ការស្លាប់សរុបដោយសារជំងឺកូវីដ១៩ នៅលើពិភពលោកទាំងរាយការណ៍ផ្លូវការនិងមិនបានរាយការណ៍ផ្លូវការនឹងមានចំនួន ១៨.៥៧២.៤៩២ នាក់នៅត្រឹមថ្ងៃទី ១ ខែមេសា ឆ្នាំ ២០២៣ ខាងមុខ៕
ប្រែសម្រួលដោយលោក ឈឹម សុមេធ
