ភ្ជាប់​ទៅ​គេហទំព័រ​ទាក់ទង

ព័ត៌មាន​​ថ្មី

ស្ត្រី​អេហ្ស៊ីប​ស្វែង​រកតួនាទី​​ក្នុង​រដ្ឋាភិបាល​​ថ្មី


ស្ដ្រី​អេហ្ស៊ីប​ស្រែក​ពាក្យ​​ស្លោក​ពេល​ពួក​គេ​ធ្វើ​បាតុកម្ម​នៅ​ទីលាន​​ Tahrir នៅ​ទី​ក្រុង​​ Cairo​ ប្រទេស​ អេហ្ស៊ីប​​​ ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១​ ខែ​មេសា​ ឆ្នាំ​២០១១។​
ស្ដ្រី​អេហ្ស៊ីប​ស្រែក​ពាក្យ​​ស្លោក​ពេល​ពួក​គេ​ធ្វើ​បាតុកម្ម​នៅ​ទីលាន​​ Tahrir នៅ​ទី​ក្រុង​​ Cairo​ ប្រទេស​ អេហ្ស៊ីប​​​ ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១​ ខែ​មេសា​ ឆ្នាំ​២០១១។​

ស្ត្រីជាតិ​អេហ្ស៊ីប​បាន​ដើរ​តួ​នាទី​យ៉ាងសំខាន់​នៅ​ក្នុង​ការ​តវ៉ាបដិវត្ត​ ដែល​បាន​ទម្លាក់អតីត​ប្រធានាធិបតី​ ហ៊ូស្នី មូបារ៉ាក់​ (Hosni Mubarak)។ ប៉ុន្តែ ខណៈ​ដែលអន្តរកាលរបស់​ប្រទេស​អេហ្ស៊ីប​ឆ្ពោះ​ទៅ​រក​រដ្ឋាភិបាល​ថ្មី​មួយ​ សំណួរ​ត្រូវ​បាន​លើក​ឡើង​ស្តី​ពី​ ថា​តើស្ត្រីនឹង​ទទួល​បាន​តួ​នាទីកាន់​តែ​រឹង​មាំ​ជាង​មុននៅ​ក្នុង​នយោបាយ​ដែរ​ឬទេ។

លោក​ស្រី​ ហ្សាកេយ៉ា អេល ណាហាស ​(Zakeya El Nahas)​ សកម្ម​ជនខាង​សង្គម​ ស្ថិត​ក្នុង​ចំណោមក្រុម​អ្នក​តវ៉ា​ ដែលជួយ​បំបែកភាព​ស្ងប់​ស្ងាត់​ខាង​នយោបាយអស់​ជា​ច្រើន​ឆ្នាំ​មក​ហើយ​សម្រាប់​ស្ត្រី​អេហ្ស៊ីប។ លោកស្រី​ ថ្លែង​ថា​ អ្វីៗ​បាន​ផ្លាស់​ប្តូរនៅ​ពេលដែល​ក្រុម​អ្នក​តវ៉ា​ចេញ​មក​តាម​ដង​ផ្លូវ​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២៥ ខែ​មករា។​ លោក​ស្រី​មាន​ប្រសាសន៍​ថា៖

«ខ្ញុំ​មិន​អាច​ទប់​ចិត្តមិន​ឲ្យចេញ​ទៅ​ក្រៅ​រាល់​ថ្ងៃ​នោះបានទេ។ អ្នក​ដឹង​ទេ​ ខ្ញុំ​ត្រូវតែ​ទៅ​រាល់​ថ្ងៃ។ ខ្ញុំចង់និយាយ​ថា​ស្មារតីមាន​ភាព​ខុសប្លែក​បន្តិច។ មានចំណង​ទាក់ទង​រវាង​មនុស្ស​ទាំង​អស់​នៅ​ទី​នោះ»។

ស្រ្តី​ទទួល​បាន​សេរីភាព​ និង​សមភាពក្នុង​កម្រិត​ថ្មី​មួយ​ ក្នុង​រយៈ​ពេល​១៨​ថ្ងៃ​នៃ​ការ​តវ៉ានេះ​ ដោយ​សារ​តែ​ពួក​គេ​បាន​ធ្វើ​បាតុ​កម្ម​នៅ​ក្បែរ​បុរស​ទាំង​ឡាយ​ ហើយ​អប​អរ​ជ័យ​ជម្នះ​របស់​ពួក​គេ​ក្នុង​ការ​ទម្លាក់រដ្ឋាភិបាលរបស់​លោកមូបារ៉ាក់។

ប៉ុន្តែ​លោក​ស្រី​ ណាដយ៉ា ខាលីហ្វេ​ (Nadya Khalife) ​អ្នក​ស្រាវ​ជ្រាវ​នៃអង្គការ​ឃ្លាំ​មើលសិទិ្ធ​មនុស្ស​ Human Rights Watch​ ឲ្យ​ដឹងថា​ ភាព​សប្បាយ​រីករាយ​បានស្ងប់​ទៅ​វិញ​ ហើយ​ទិដ្ឋ ភាព​នៃ​ការ​កសាង​រដ្ឋាភិបាលឡើង​វិញត្រូវ​បាន​ស្តែង​ចេញ​ ហើយ​ស្ត្រីកំពុង​ប្រឈមនឹង​ការ​ផាត់​ចេញ​ពី​ដំណើ​ការ​នយោបាយ។ ​លោកស្រី​ ខាលីហ្វេ​ បន្តថា៖

«មាន​ក្រុម​មួយ​ចំនួន​ ដែល​កំពុង​ជំទាស់ទៅ​នឹង​វត្ត​មានរបស់​ស្ត្រី​ក្នុង​វិស័យ​នយោបាយ។ ពួក​គេ​កំពុង​ប្រឆាំង​ទៅ​នឹងវត្ត​មាន​របស់​ស្ត្រី​ ដែល​ធ្វើ​បាតុកម្មដើម្បី​ស្វែង​រក​សមភាព។ ដូច្នេះ​ ខ្ញុំគិត​ថា វា​មិន​មែន​ជា​អន្តរ​កាល​ដ៏​ងាយ​ស្រួល​នោះ​ឡើយ។ ប៉ុន្តែ​ខ្ញុំ​គិត​ថា​ ស្រ្តីអេហ្ស៊ីប​ នឹងទាម​ទារចូលទៅ​ក្នុង​ដំណើ​ការ​នយោបាយ​ទាំង​អស់​នេះ»។

លោកស្រី​ មាន​ប្រសាសន៍​ថា​ គ្មាន​មុខ​តំណែង​ណា​មួយ​ ត្រូវ​បាន​ផ្តល់​ឲ្យ​ស្រ្តី​ នៅ​ក្នុង​ក្រុម​ប្រឹក្សាអន្តរ​កាល​ ដែល​ត្រូវ​បាន​ស្គាល់​ថា​ជា​ គណៈ​កម្មាការបុរសឆ្លាត​ (Committee of Wise Men) ដែល​ទទួល​ខុស​ត្រូវចំពោះ​ការ​ធ្វើ​សេចក្តីព្រៀង​វិសោធនកម្ម​រដ្ឋ​ធម្មនុញ្ញ។ ហើយមាត្រា៧៥​នៃរដ្ឋ​ធម្មនុញ្ញ​ត្រូវ​បាន​តាក់​តែង​ឡើង​ ដោយ​បង្កប់​ន័យ​ថា​ ប្រមុខ​រដ្ឋ​គឺ​ជាបុរស។

នៅ​ក្នុង​ទិវារនារី​អន្តរ​ជាតិ ​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១៨ ខែ​មីនា​ បុរសមួយក្រុម​ បាន​វាយ​ប្រហារទៅ​លើស្រ្តី ដែលកំពុង​ធ្វើ​បាតុ​កម្មទាម​ទារ​សមភាព​ នៅ​ទី​លាន​ តហៀរ​ (Tahrir Square) ​ដែល​ជា​ចំណុច​សំខាន់នៃ​ការ​តវ៉ាប្រឆាំង​រដ្ឋា​ភិបាល​កាល​ពី​ខែ​មុន។

បើ​ទោះ​ជា​ស្ត្រីមានឋានៈខ្ពស់នៅអេហ្ស៊ីប​ មាន​ភាព​ជោគ​ជ័យលើ​មុខ​អាជីព​ និងការ​សិក្សា​ស្រាវ​ជ្រាវ​ក៏​ដោយ​ ក៏​អង្គ​ការ​ឃ្លាំ​មើល​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា​ ច្បាប់​គ្រួសារ​ រើស​អើងទៅ​លើ​ពួក​គេ​ទាក់​ទង​នឹងការ​រៀប​អាពាហ៍​ពិពាហ៍​ ការ​លែងលះ​ ការ​ត្រួត​ត្រា​ សិទ្ធិ​ថែ​រក្សា​ និងសិទ្ធិ​ទទួល​កេរ​មត៌ក​ជា​ដើម។

លោកស្រី​ វ័រឡិនថាញ ម៉ូហ្គាដាម​ (Valentine Moghadam) ​ជា​អ្នក​ជំនាញខាង​ការ​ផ្លាស់​ប្តូរ​សង្គម​ នៅ​តំបន់​មជ្ឈឹម​បូព៌ា​ និង​អាហ្វ្រិក​ខាង​ជើង។ លោក​ស្រី​ ថ្លែង​ថា ​ភាព​យោគ​យល់​ខាង​វប្បធម៌​ រឹត​ត្បិត​ដល់​ស្ត្រីមាន​ឋានៈ​ទាប​ជា​ច្រើន​មិន​ឲ្យ​ទទួល​បាន​ការ​ងារ​។ លោកស្រី​ និយាយ​ថា​ ការ​ងារមាន​លក្ខណៈ​អាជីព​ និង​បច្ចេក​ទេស​ ដែល​ត្រូវ​បាន​ទទួល​ដោយស្ត្រីថ្នាក់កណ្តាល ​និង​ខ្ពស់ត្រូវ​បាន​ចាត់​ទុកថា​មាន​ភាព​សម​រម្យសម្រាប់​ស្ត្រីនៅ​អេហ្ស៊ីប។ ប៉ុន្តែ​ លោក​ស្រី​បាន​ឲ្យ​ដឹង​ទៀតថា​ នយោបាយ​មិន​ត្រូវ​បាន​ចាត់​ទុក​ថា​សមរម្យ​ទេ​សម្រាប់​ស្រ្តីក្នុង​ឋានៈណាក៏​ដោយ។ លោកស្រី​បន្ត​ថា៖

«ពិភពលោក​ផ្តល់តម្លៃ​ឲ្យការស្ទង់​មតិ​ ហើយ​ការ​ស្ទាប​ស្ទង់​មតិគ្រប់​ប្រភេទ​ពិត​ជាបាន​បង្ហាញ​ថា ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ជាច្រើនចាត់​ទុក​ការ​ចូល​រួម​របស់​ស្ត្រីក្នុងនយោបាយ​ និង​ភាព​ជាមេ​ដឹក​នាំ​នយោបាយ ​មិន​សម​ស្រប​ទេ​ ហើយ​ថា​បុរសធ្វើ​ជា​មេ​ដឹក​នាំល្អ​ប្រសើរ​ជាងបុរស»។

លោក​ អេសាម សារ៉ាហ្វ​ (Essam Sharaf) ​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ថ្មីរបស់​អេហ្ស៊ីប​បាន​តែង​តាំង​សមាជិកជា​ស្ត្រី​តែ​ម្នាក់​គត់នៅ​ក្នុង​ទី​ស្តី​ការ​គណៈ​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ បើ​ទោះ​ជាលោក​ បាន​ថ្លែង​ថា​លោក​ នឹង​បង្កើតគណៈ​កម្មា​ការ​មួយ​ ដើម្បី​ឲ្យ​ស្ត្រីចូល​រួម​ក្នុង​ការ​កសាង​ប្រទេស​ឡើង​វិញ​ក៏ដោយ។

ប្រទេស​អេហ្ស៊ីប​ បាន​ក្លាយ​ជាប្រទេស​អារ៉ាប់​ទី​១​ ដែល​បាន​ជ្រើស​រើស​ស្ត្រី​ម្នាក់ចូល​ក្នុង​រដ្ឋ​សភា​ កាល​ពីឆ្នាំ​១៩៥៧។ ប៉ុន្តែ​ អស់​រយៈ​ពេល​ជិត​៥០​ឆ្នាំ​ក្រោយ​មក​ រដ្ឋ​សភា​ពីរ​ថ្នាក់​ដែល​មាន​កៅអ៊ី​ចំនួន​៧៨២​ មាន​ស្ត្រីតែ​បួន​នាក់​ប៉ុណ្ណោះ​ នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០០៥។​ នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០០៩​ កៅអ៊ី​ចំនួន៦៤​ ទុក​សម្រាប់​ស្ត្រីនៅក្នុង​សភាជាន់​ទាប។

លោក​ស្រី​ ម៉ូហ្គាដាម​ និយាយ​ថាស្រ្តី​ ​មិន​ទទួល​បាន​ប្រយោជន៍​ក្នុង​ការបោះ​ឆ្នោត​រដ្ឋ​សភា​ ក្នុង​ខែ​កញ្ញាទេ។ លោក​ស្រី ​ថ្លែង​ថា ​ស្ត្រីគ្មានពេល​វេលាល្មមគ្រប់​គ្រាន់​ក្នុង​ការ​ប្រមូល​កម្លាំង​ និងធ្វើ​ឲ្យ​គេ​ស្តាប់​ឮការប្រឆាំង​ទៅ​នឹង​ចលនានយោបាយ​ ដូច​ជា​អង្គ​ការ​ភាតរភាព​មូស្លីម (Muslim Brotherhood)​ និង​ក្រុម​ទាំង​ឡាយ​ ដែល​ជាប់​ពាក់​ព័ន្ធ​ជា​មួយ​នឹង​រដ្ឋាភិបាល​មុន។

លោក​ស្រី​ ហ៊ីលឡារី គ្លីនតុន​ រដ្ឋ​មន្ត្រី​ការ​បរទេសសហរដ្ឋ​អាមេរិក ​បាន​គូស​បញ្ជាក់​ កាល​ពី​ចុង​ខែ​មីនា​ថា​ ស្ត្រី​គួរ​ត្រូវ​បាន​រាប់​បញ្ចូលក្នុង​ «​ទិដ្ឋ​ភាពទាំង​ឡាយ​នៃ​កំណែ​ទម្រង់នយោបាយ​ និង​ស្ថាប័ន»​ នៅ​ទូទាំងអាហ្វ្រិក​ខាង​ជើង​ និង​មជ្ឈឹម​បូព៌ា។ លោក​ស្រីថ្លែង​ថា​ គ្មាន​រដ្ឋាភិបាល​ណា​មួយ​ អាច​ទទួល​ជោគ​ជ័យ​បាន​ទេ​ ប្រសិន​បើ​រដ្ឋា​ភិបាល​នោះ​ ផាត់​ចោលប្រជាពលរដ្ឋ​ចំនួន​ពាក់​កណ្តាល​របស់​ខ្លួន​ និងមិន​គោរពសិទ្ធិមនុស្ស​របស់​ពលរដ្ឋ​គ្រប់​រូប។

ស្រ្តី​អ្នក​តាក់​តែង​ច្បាប់សហរដ្ឋ​អាមេរិក​មួយ​ចំនួន​ បាន​ចេញសេចក្តី​សម្រេច​ចិត្តមួយ​ថ្មីៗនេះ​ ដោយ​អំពាវ​នាវ​ដល់មេ​ដឹក​នាំ​នៅ​តំបន់​មជ្ឈឹម​បូព៌ា​ និង​អាហ្វ្រិក​ខាង​ជើង ​ឲ្យ​ដាក់​បញ្ចូល​ស្ត្រី​ទៅ​ក្នុងកំណែ​ទម្រង់រដ្ឋ​ធម្មនុញ្ញ​ និង​នយោបាយ៕

ប្រែ​សម្រួល​ដោយ​ លី សុខឃាង

XS
SM
MD
LG