លោកស្រី ហ៊ីលឡារី គ្លីនតុន រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកបានសម្តែងស្វាគមន៍សេចក្តីព្រាងនៃកិច្ចព្រមព្រៀងកាលពីថ្ងៃសុក្រម្សិលម៉ិញរវាងប្រទេសចិននិងសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍(អាស៊ាន) ដែលមានគោលបំណងកាត់បន្ថយភាពតានតឹងលើផ្ទៃទឹកមានជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ លោកស្រីគ្លីនតុនបានជួបជាមួយលោក យ៉ាង យីជី (Yang Jiechi) រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបរទេសចិននៅខាងក្រៅវេទិកាតំបន់អាស៊ាននៅកោះបាលី។
សេចក្តីព្រាងនៃកិច្ចព្រមព្រៀងដែលតម្រូវឲ្យប្រទេសទាមទារផ្សេងៗទៀតប្តេជ្ញារកដំណោះស្រាយដោយសន្តិវិធីលើជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងបានប្រើពាក្យស្រពេចស្រពិល។ ប៉ុន្តែ មន្រ្តីសហរដ្ឋអាមេរិកសម្តែងនូវការធូស្បើយដោយពួកអស់លោកនិយាយថាកិច្ចព្រមព្រៀងនោះនឹងបន្ធូបន្ថយភាពតានតឹងរវាងចិននិងរដ្ឋមួយចំនួនរបស់សមាជិកអាស៊ានរួមមានប្រទេសហ្វីលីពីនដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តនៃសន្ធិសញ្ញាការពារប្រទេសជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក។
លោកស្រី ហ៊ីលឡារី គ្លីនតុន រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបរទេសកំពុងចាប់ផ្តើមពិគ្រោះមួយឈុតនៅខាងក្រៅវេទិកាអាស៊ានបានស្វាគមន៍កិច្ចព្រមព្រៀងនៅជំនួបទ្វេភាគីជាមួយសមភាគីចិនរបស់លោកស្រី ដែលជាជំនួបមួយលោកស្រីមានប្រសាសន៍ថានឹងផ្តោតលើបញ្ហានុយគ្លែអ៊ែរបស់កូរ៉េ។
ខ្ញុំចង់សរសើរថាចិននិងអាស៊ាន កំពុងធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធបំផុតជាមួយគ្នាដោយរួមមានការអនុវត្តគោលការណ៍ណែនាំនៃសេចក្តីប្រកាសនៃការអនុវត្តក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង ហើយជាការណ៍ពិត យើងនឹងពិភាក្សាសេចក្តីប្រាថ្នារួមរបស់យើងដើម្បីឲ្យមានសន្តិភាពនិងស្ថិរភាពលើឧបទ្វីបកូរ៉េ។
ចិនបានជាប់ទាក់ទិនក្នុងជម្លោះល្វីងជូរចត់ដែលកំពុងកើនឡើងជាមួយសមាជិកបួនរបស់អាស៊ានគឺប្រទេសហ្វីលីពីន ម៉ាឡេស៊ី ប៊្រុយណេ និងវៀតណាម រួមជាមួយកោះតៃវ៉ាន់ លើសមុទ្រចិនខាងត្បូងនិងផ្លូវនាវាចរណ៍ដ៏សំខាន់និងធនធានថាមពលដ៏សន្ធឹកសន្ធាប់។
អង្គុយទល់មុខលោកស្រីគ្លីនតុន លោករដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបរទេសយ៉ាង បាននិយាយថារដ្ឋាភិបាលទីក្រុងប៉េកាំងដែលបានធ្វើការទាមទារដែនដីដ៏ធំបំផុតក្នុងតំបន់នោះ ចង់ឃើញដំណោះស្រាយដោយសន្តិវិធី។
«ខ្ញុំជឿជាក់យ៉ាងមុតមាំថាការឈានដល់ការសម្រេចគោលការណ៍ណែនាំមានសារៈសំខាន់ដ៏ធំធេងបំផុត ហើយវា នឹងស្របគ្នាទៅតាមមាគ៌ាដើម្បីថែរក្សាសន្តិភាពនិងស្ថិរភាពនិងអ្នកជិតខាងដ៏ល្អនៅក្នុងតំបន់នេះ។ហើយកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ក៏នឹងផ្តល់លក្ខខណ្ឌដ៏ពេញចិត្តសម្រាប់ការចាត់ការនិងដំណោះស្រាយដ៏ត្រឹមត្រូវនៃជម្លោះនោះក្នុងចំណោមប្រទេសដែលទាមទារដែនដីនោះ។
គោលការណ៍ណែនាំទាំងនោះក៏បានទទួលស្វាគមន៍កាលពីដំបូងដោយលោកឃឺត ខេមប៊ល ឧបការីរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបរទេសទទួលបន្ទុកតំបន់អាស៊ីខាងកើតនិងមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក ដែលបានមានប្រសាសន៍ថាកិច្ចព្រមព្រៀងនោះ ទោះបីជាជំហានដំបូងក៏ដោយ បានធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងរួចទៅហើយដល់បរិយាកាសនយោបាយក្នុងតំបន់។
«យើងសូមស្វាគមន៍កិច្ចព្រមព្រៀងនេះ។ វាជាជំហានដំបូងដ៏មានសារៈសំខាន់។ខ្ញុំគិតថាវាបានបន្ធូរបន្ថយការតានតឹង។ វាបានធ្វើឲ្យបរិយាកាសប្រសើរឡើង។ ប៉ុន្តែជាការណ៍ពិតវាគ្រាន់តែជាជំហានដំបូង។ ហើយ យើងនឹងត្រូវការមើលសហប្រតិបត្តិការខ្លះបន្ទាប់ទៀតរវាងចិននិងអាស៊ាន។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ម្នាក់របស់ក្រសួងការបរទេសដែលបានប្រាប់ពួកអ្នកយកព័ត៌មានបានទទួលស្វាគមន៍សេចក្តីរាយការណ៍ពីការទាក់ទងដ៏ច្រើនលើសលប់ខាងការទូតនៅវេទិកាអាស៊ានរវាងកូរ៉េខាងជើងនិងខាងត្បូង។
សហរដ្ឋអាមេរិក កាលពីថ្ងៃព្រហស្បត៍ បានបដិសេធយ៉ាងខ្លាំងដល់សេចក្តីរាយការណ៍របស់កាសែតជប៉ុនពីលទ្ធភាពនៃជំនួបរវាងសហរដ្ឋអាមេរិកនិងកូរ៉េខាងជើងនៅកោះបាលីហើយមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រូបនេះបាននិយាយថាជំនួបបែបនេះជាការមិនអាចគិតដល់នៅពេលដែលមិនមានការជឿនលឿនជាដុំកំភួនក្នុងទំនាក់ទំនងដែលមានបញ្ហារបស់កូរ៉េខាងជើងនិងខាងត្បូងនោះ។
មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់រូបនោះបាននិយាយទៀតថាលោកឧបការីរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបរទេសខែមប៊ល បានជួបនៅលើកោះបាលីនៅដើមសប្តាហ៍នេះជាមួយលោក វ៉ុនណា ម៉ូង ល្វីន (Wunna Maung Lwin) រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបរទេសភូមាហើយលាតត្រដាងគោលការណ៍ណែនាំដ៏ច្បាស់លាស់ទៅលើអ្វីដែលរដ្ឋាភិបាលស៊ីវិលថ្មីមានតែឈ្មោះរបស់ភូមាត្រូវការធ្វើដើម្បីឲ្យមានទំនាក់ទំនងកាន់តែប្រសើរឡើងជាមួយរដ្ឋាភិបាលទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន។
មន្រ្តីនោះនិយាយថាលទ្ធផលបានមកពីរដ្ឋបាលអូបាម៉ាចូលទៅទាក់ទងជាមួយអតីតរដ្ឋាភិបាលយោធាជាការគួរឲ្យខកចិត្តមួយហើយលោកមានប្រសាសន៍បន្តទៀតថាអាជ្ញាធរថ្មីចាំបាច់ចាត់វិធានការឲ្យមានលក្ខណៈខុសគ្នាប្រសិនបើភូមាចង់បញ្ចប់ការឯកកោរខាងនយោបាយនោះ។
លោកមានប្រសាសន៍បន្តទៀតថាលោកស្រីគ្លីនតុន នឹងប្រាប់នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍នៅវេទិកាអាស៊ាននៅថ្ងៃសៅរ៍នេះ នឹងលាតត្រដាងពីលក្ខខណ្ឌដើម្បីធ្វើឲ្យទំនាក់ទំនងកាន់តែប្រសើរឡើង រួមមានការដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយភូមា ការសន្ទនារវាងរដ្ឋាភិបាលថ្មីនិងលោកស្រីអោងសានស៊ូជីមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង បញ្ចប់សកម្មភាពយោធាប្រឆាំងជនជាតិភាគតិច និងទប់ស្កាត់ការធ្វើពាណិជ្ជកម្មរបស់ភូមាជាមួយកូរ៉េខាងជើងដែលបានហាមឃាត់ដោយសេចក្តីសម្រេចចិត្តរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។
លោកមានប្រសាសន៍បន្តទៀតថាទោះបីមានពន្លឺព្រឹមៗពីមេដឹកនាំថ្មី មន្រ្តីសហរដ្ឋអាមេរិកមិនបានមើលឃើញផលវិបាកហើយលោកនិយាយទៀតថាវានឹងអស់ពេលវេលាដើម្បីធ្វើឲ្យទំនាក់ទំនងកាន់តែប្រសើឡើង៕
ប្រែសម្រួលដោយជឹង ប៉ូជីន
