ផ្ទះរបស់ប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណជា ១លានខ្នងផ្ទះនៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា បានរងផលប៉ះពាល់ពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ក្នុងចន្លោះឆ្នាំ ២០០០ដល់ឆ្នាំ ២០១៧។ នេះបើតាមរបាយការណ៍របស់វេទិកានៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលស្តីពីកម្ពុជា ហៅកាត់ថា អង្គការ NGO Forum ដែលបានចេញផ្សាយជាសាធារណៈនៅសប្តាហ៍នេះ។
ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ក៏នឹងអាចធ្វើឲ្យកម្ពុជា ជួបបញ្ហាប្រឈមដើម្បីប្រែក្លាយជាប្រទេសដែលមានប្រាក់ចំណូលមធ្យមនៅ ១០ឆ្នាំខាងមុខទៀតផងដែរ។
របាយការណ៍របស់អង្គការ NGO Forum កម្រាស់ ១៥ទំព័រ មានចំណងជើងថា៖ «ព័ត៌មានសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋយល់ដឹងអំពីថវិកាឆ្លើយតបទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ» បានបញ្ជាក់ឲ្យដឹងថា ក្នុងចំនួនផ្ទះប្រមាណ ១លានខ្នងផ្ទះ ដែលទទួលរងផលប៉ះពាល់ពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ មានផ្ទះចំនួនជាង ៧៤ម៉ឺនខ្នង ត្រូវខូចខាតដោយសារទឹកជំនន់ និងផ្ទះ ១៨ម៉ឺនខ្នងត្រូវខូចខាត ដោយសារខ្យល់ព្យុះ ហើយនិងផ្ទៃដីប្រមាណជាង ៤២ម៉ឺនហិកតា ត្រូវរងផលប៉ះពាល់ពីគ្រោះរាំងស្ងួត។
ផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប (ផ.ស.ស.) ត្រូវគេរំពឹងថា នឹងធ្លាក់ចុះចំនួន ០,៤ភាគរយ នៅត្រឹមឆ្នាំ ២០២០នេះ ហើយផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបក៏ត្រូវគេរំពឹងថា នឹងធ្លាក់ចុះក្រោម ៩,៨ភាគរយនៅឆ្នាំ ២០៥០ ប្រសិនបើការប្រែប្រួលអាកាសធាតុឥឡូវនេះ ពុំបានដោះស្រាយឲ្យទាន់ពេល។
របាយការណ៍ដដែលបានឲ្យដឹងបន្ថែមថា៖ «ផែនការប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងការក្លាយជាប្រទេសដែលមានប្រាក់ចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់នៅឆ្នាំ ២០៣០ អាចនឹងប្រឈមហានិភ័យ»។
លោក ហុក ម៉េងហ៊ាន់ ប្រធានកម្មវិធីបរិស្ថាននិងកសិកម្មនៃអង្គការ NGO Forum ប្រាប់ VOA នៅថ្ងៃសុក្រនេះថា របាយការណ៍នេះមានបំណងផ្តល់ការយល់ដឹងដល់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ អំពីការបែងចែកថវិការបស់រដ្ឋាភិបាលសម្រាប់ការឆ្លើយតបទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនៅក្នុងប្រទេស។ លោកឲ្យដឹងថា តាមការចងក្រងទិន្នន័យដែលមានស្រាប់របស់ក្រសួង សា្ថប័នពាក់ព័ន្ធនានា ការចាយវាយលើការឆ្លើយតបទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនៅមានកម្រិត បើមើលទៅលើទិន្នន័យដែលប្រមូលបានពីឆ្នាំ ២០១៤ និងឆ្នាំ ២០១៧។
លោកបានបន្ថែមថា រដ្ឋាភិបាល និងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ពាក់ព័ន្ធ គួរពិចារណាបន្ថែមការចំណាយលើសកម្មភាពឆ្លើយតបនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ដោយសារកាលពីឆ្នាំកន្លងទៅនេះ កម្ពុជាបានរងផលប៉ះពាល់យ៉ាងដំណំពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនេះ។
«ឆ្នាំទៅ ឆ្នាំថ្មីៗនេះ យើងជួបហានិភ័យ ទាក់ទងទៅនឹងគ្រោះរាំងស្ងួត ឬក៏ទាក់ទងទៅនឹងទឹកជំនន់អីមួយចំនួនដែលមកពីលំហូរទឹកមួយចំនួនដែលកើតឡើងជាក់ស្តែងនៅប៉ែកឦសាននៃប្រទេសអីចឹង។ ចឹង ទាក់ទងទៅនឹងផែនការបន្សាំ ឬក៏ផែនការទប់ស្កាត់ ទាក់ទងទៅនឹងអាកាសធាតុនេះ គួរតែបង្កើន ការយកចិត្តទុកដាក់ថែមទៀត»។
របាយការណ៍របស់អង្គការ NGO Forum បានបង្ហាញថា នៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៧ ថវិកាដែលបានផ្តោតទាំងស្រុងលើការដោះស្រាយការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ នៅតែមានកម្រិតទាបត្រឹមតែ ២២៥លានដុល្លារ (គឺស្មើនឹងប្រមាណ ៩១២ពាន់លានរៀល)។
VOA មិនទាន់អាចសុំការអធិប្បាយពីលោក នេត្រ ភក្រ្តា អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន និងលោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានទេនៅថ្ងៃសុក្រនេះ។
ដោយឡែក លោក ឃុត ចាន់ដារ៉ា សមាជិកគណៈកម្មការទី៣ នៃរដ្ឋសភា បានបង្ហាញការប្តេជ្ញាចិត្តថា រដ្ឋសភានឹងចូលរួមពេញលេញជុំវិញការជជែកដេញដោលលើដំណើរការបែងចែកថវិកា សម្រាប់ការឆ្លើយតបទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនេះ។ នេះបើយោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានមួយរបស់អង្គការ NGO Forumដែលចេញផ្សាយជាសាធារណៈកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍។
របាយការណ៍របស់អង្គការ NGO Forum បានផ្តល់នូវអនុសាសន៍សំខាន់ៗចំនួនបួនដល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក្នុងការពង្រឹងការឆ្លើយតបរបស់ខ្លួនទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។
អនុសាសន៍ចំនួនពីរ បានស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលគួររៀបចំរបាយការណ៍ព័ត៌មានសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋយល់ដឹងអំពីថវិកាឆ្លើយតបទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុឲ្យបានទៀងទាត់ ដែលបង្ហាញពីនីតិវិធីនៃការប្រមូលថវិកាជាតិ និងការចំណាយក្នុងការដោះស្រាយការប្រែប្រួលអាកាសធាតុដោយសរសេរជាភាសាសាមញ្ញ និងងាយយល់។
ក្រសួងពាក់ព័ន្ធគួរអនុញ្ញាតឲ្យអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលមានឱកាសចូលរួមពិភាក្សា ដើម្បីពង្រឹងដំណើររៀបចំថវិកាជាតិក្នុងការដោះស្រាយ ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុថ្នាក់ជាតិ និងមូលដ្ឋាន៕
