មន្រ្តីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ បានថ្លែងការពារសេចក្តីព្រាងច្បាប់ដាក់ប្រទេសក្នុងភាពអាសន្ន ដោយលើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលនឹងប្រើច្បាប់នេះតែក្នុងកាលៈទេសៈគ្មានជម្រើសតែប៉ុណ្ណោះ ហើយថាការប្រកាសដាក់ប្រទេសក្នុងភាពអាសន្ន មិនអាចជៀសផុតនោះទេ។
ក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានមួយដែលធ្វើឡើងនៅទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តី លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យរបស់រដ្ឋាភិបាល បានថ្លែងថាប្រទេសផ្សេងៗក៏មានច្បាប់នេះដែរ ហើយកម្ពុជាជាប្រទេសនីតិរដ្ឋត្រូវតែមានច្បាប់នេះសម្រាប់អនុវត្ត។
លោកបានថ្លែងថា៖ «ច្បាប់នេះមានសារសំខាន់ជាប្រវត្តិសាស្រ្តមួយ ដែលជាសារសំខាន់ពិតប្រាកដមួយសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាយើង»។ លោកបន្ថែមថា៖ «ដូច្នេះការធ្វើច្បាប់ហ្នឹងមិនមាននិន្នាការរឿងអ្វីផ្សេងនោះទេ។ គ្រាន់តែជាលិខិតតូបករណ៍មួយសម្រាប់រាជរដ្ឋាភិបាលដែលជាអង្គភាពនីតិប្រតិបត្តិនេះឯង»។
អ្នកនាំពាក្យរូបនោះបានលើកឡើងទៀតថា ការដាក់ប្រទេសក្នុងភាពអាសន្នមិនអាចជៀសរួចនោះទេ ដូច្នេះលោកថាការរៀបចំច្បាប់ជារឿងល្អមួយសម្រាប់កម្ពុជានាពេលនេះ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ជៀសមិនរួចពីការប្រកាសប្រទេសជាតិក្នុងអាសន្ន ជៀសវាមិនរួចទេ។ អាចដប់ឆ្នាំទៀត អាចម្ភៃឆ្នាំទៀត សាមសែសិបឆ្នាំទៀត វាស្ថិតលើស្ថានភាពជាក់ស្តែងនៅក្នុងស្រុក»។
លោក ផៃ ស៊ីផាន បានការពារថាកាលណាប្រទេសជាតិត្រូវដាក់ក្នុងភាពអាសន្ន សិទ្ធិស៊ីវិលនឹងត្រូវកាត់បន្ថយ ឬរឹតបន្តឹងជាបណ្តោះអាសន្ន។
សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្ដីពី«ការគ្រប់គ្រងប្រទេសជាតិក្នុងភាពអាសន្ន» ត្រូវបានចែករំលែកជាសាធារណៈកាលពីថ្ងៃអង្គារ ដែលនាំឲ្យមានប្រតិកម្មកើតឡើងជាបន្តបន្ទាប់ថា ច្បាប់នេះនឹងផ្តល់សិទ្ធិអំណាចដល់រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ក្នុងការរឹតត្បិតសេរីភាពជាមូលដ្ឋានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងការគ្រប់គ្រងអំណាចបន្ថែមទៀតរបស់គណបក្សកាន់អំណាច។
សេចក្ដីព្រាងច្បាប់នេះ ត្រូវបានអនុម័តជាប្រញាប់ដោយគណៈរដ្ឋមន្រ្តី និងត្រូវឆ្លងដំណាក់កាលពិនិត្យនិងអនុម័តដោយរដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធសភា ដែលគ្រប់គ្រងដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ មិនត្រូវបានដាក់ឲ្យមានការពិភាក្សាក្នុងចំណោមអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងសាធារណជនដើម្បីចូលរួមផ្តល់យោបល់នោះទេ។
ការរៀបចំច្បាប់ថ្មីជាបន្ទាន់នេះកើតឡើង នៅចំពេលដែលកម្ពុជានិងប្រទេសនានានៅទូទាំងពិភពលោកកំពុងតែប្រឈមនឹងការឆ្លងរាលដាលនៃវីរុសកូរ៉ូណា ហើយលោកហ៊ុន សែន លើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកខ្វះឧបករណ៍ផ្លូវច្បាប់ ដើម្បីអនុវត្តមាត្រា២២នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញស្ដីពីការប្រកាសដាក់ប្រទេសក្នុងភាពអាសន្ន ក្នុងករណីដែលមានព្រឹត្តិការណ៍ធ្ងន់ធ្ងរណាមួយ។
បើតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលជាច្បាប់កំពូលរបស់កម្ពុជា ការប្រកាសដាក់ប្រទេសក្នុងស្ថានភាពអាសន្ន ត្រូវធ្វើឡើងដោយព្រះមហាក្សត្រ អមជាមួយមតិឯកភាពពីនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងប្រធានរដ្ឋសភា និងប្រធានព្រឹទ្ធសភា។ ប៉ុន្តែបើតាមសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ«ការប្រកាសដាក់ប្រទេសជាតិស្ថិតនៅក្នុងភាពអាសន្ន ត្រូវធ្វើឡើងដោយព្រះរាជក្រឹត្យ»តែប៉ុណ្ណោះ។
ជាធម្មតា នៅពេលព្រះមហាក្សត្រអវត្តមានក្នុងប្រទេស លោក សាយ ឈុំ ប្រធានព្រឹទ្ធសភានិងជាអនុប្រធានរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាជាប្រមុខរដ្ឋស្តីទីជំនួស។
លោក ផៃ ស៊ីផាន មានប្រសាសន៍ថាការដែលព្រះមហាក្សត្រយាងទៅប្រទេសចិន កាលពីថ្ងៃពុធ មិនមែនដើម្បីគេចពីការចុះព្រះហត្ថលេខាលើសេចក្តីព្រាងច្បាប់ដែលធ្វើឡើងដោយប្រញាប់ប្រញាល់នេះទេ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ខ្ញុំឃើញហើយថាអ្នកខ្លះថាវាជាការគេចវេសរបស់ព្រះមហាក្សត្ររបស់យើង គឺមិនមែនទេ កុំបន្ទោសព្រះអង្គ កុំដាក់ទោសដល់ព្រះអង្គ ព្រះអង្គលោកតែងតែស្រឡាញ់ជាតិលោកណាស់។ កាលវិភាគនៃការទៅពិនិត្យព្រះរាជសុខភាពហ្នឹង គឺមានតាំងពីមុនយើងរៀបចំច្បាប់ហ្នឹងរួចជាស្រេច»។
នៅពេលសួរថាតើប្រធានព្រឹទ្ធសភាដែលជាប្រមុខរដ្ឋស្តីទីអាចដាក់ប្រទេសក្នុងភាពអាសន្នបានឬយ៉ាងណា លោក ផៃ ស៊ីផាន បានឆ្លើយតបមិនចំនោះទេ តែលោកមានប្រសាសន៍ថាប្រធានព្រឹទ្ធសភាអាចចាត់ចែងព្រះរាជក្រឹត្យទូទៅ ជំនួសព្រះមហាក្សត្របាន នៅពេលព្រះអង្គអវត្តមាន។
បើតាមសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ ការដាក់ប្រទេសជាតិស្ថិតក្នុងភាពអាសន្ន អាចធ្វើឡើងនៅពេលប្រទេសប្រឈមមុខនឹងគ្រោះថ្នាក់ ជាអាទិ៍គ្រោះថ្នាក់ដែលបង្កឡើងដោយសង្រ្គាម ឬការឈ្លានពានពីកម្លាំងបរទេស គ្រោះអាសន្នបន្ទាន់ចំពោះសុខភាពសាធារណៈ បណ្តាលមកពីការឆ្លងរាលដាលនៃជំងឺ ភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខជាតិ និងសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ ព្រមទាំងគ្រោះមហន្តរាយធ្ងន់ធ្ងរ ដែលគំរាមកំហែង ឬអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់រីករាលដាលដល់កម្រិតទូទាំងប្រទេស។ សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះក៏អាចផ្ដល់អំណាចពេញទីឲ្យរដ្ឋាភិបាល ប្រើប្រាស់កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ ដោយរបបអាជ្ញាសឹក ក្នុងករណីចាំបាច់។
ច្បាប់នេះក៏នឹងអនុញ្ញាតឲ្យមានការដាក់ទោសធ្ងន់ទៅដល់១០ឆ្នាំចំពោះជនណាដែលរារាំងដល់កិច្ចប្រតិបត្តិការពេលប្រទេសជាតិស្ថិតនៅក្នុងភាពអាសន្ន កាលបើអំពើនេះនាំឲ្យមានចលាចលជាសាធារណៈ ឬប៉ះពាល់ដល់សន្តិសុខជាតិ។
កន្លងទៅ រដ្ឋាភិបាលបានប្រើប្រាស់ការចោទប្រកាន់លើគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលត្រូវបានតុលាការកំពូលរំលាយចោលថា«បានបង្កភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខជាតិ និងសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ»និងបានលើកឡើងជារឿយៗ អំពីការលូកដៃរបស់បរទេសក្នុងកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់កម្ពុជា។
បើតាមសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ រដ្ឋាភិបាលអាចហាមឃាត់ ឬដាក់កំហិតទៅលើសិទ្ធិសេរីភាពជាមូលដ្ឋាន ដូចជាការដើរហើរ ការជួបជុំប្រមូលផ្ដុំ ការប្រកបមុខរបរ ការចែកចាយព័ត៌មានដែលបង្ក«ចលាចលឬដែលនាំឱ្យខូចខាតដល់សន្តិសុខជាតិ»និងបើកសិទ្ធិអំណាចឱ្យរដ្ឋាភិបាលតាមដានឃ្លាំមើល«ប្រព័ន្ធទំនាក់ទំនងទូរគមនាគមន៍គ្រប់រូបភាព»។
នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សAmnesty International បានអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ត្រូវតែទម្លាក់ចោលច្បាប់នេះជាបន្ទាន់ ឬក៏ធ្វើសេចក្តីព្រាងឡើងវិញ ដោយពួកគេលើកឡើងថាច្បាប់នេះមានផលប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងដល់សិទ្ធិមនុស្ស។ នៅថ្ងៃនេះផងដែរ អង្គការHuman Rights Watch ក៏បានជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាទម្លាក់ចោលសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ ដោយពួកគេថាច្បាប់នេះនឹងផ្តល់អំណាចដល់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ក្នុងបង្រ្កាបសិទ្ធិមនុស្សជាមូលដ្ឋាន។ អង្គការនេះថា ច្បាប់នេះនឹងអនុញ្ញាតឲ្យរដ្ឋាភិបាលកាន់តែរឹតបន្តឹងសិទ្ធិស៊ីវិល នយោបាយ និងដាក់គោលដៅបង្រ្កាបលើក្រុមសិទ្ធិមនុស្ស ប្រជាធិបតេយ្យ និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ។
អង្គការនេះបញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលគួរតែមានសេចក្តីព្រាងច្បាប់ថ្មីដែលដោះស្រាយវិបត្តិសុខភាពសាធារណៈ ប្រឆាំងនឹងវីរុសកូរ៉ូណា ជាជាងបង្កើតច្បាប់ដែលប៉ះពាល់សិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។
អង្គការនេះក៏បានបញ្ជាក់ថាសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះមានការប្រើប្រាស់ពាក្យពេចន៍ដែលងាយស្រួលនឹងបកស្រាយ ហើយគាបសង្កត់ទៅលើសិទ្ធិសេរីភាព។
កាលពីថ្ងៃចន្ទ លោក ហ៊ុន សែន បានថ្លែងការពារថាច្បាប់នេះមិនមែនធ្វើឡើង ដើម្បីបំបិទមាត់ក្រុមប្រឆាំងនោះទេ គឺធ្វើឡើងដើម្បីការពារអាយុជីវិតរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ដែលលោកសំដៅលើការទប់ស្កាត់ការរាតត្បាតនៃវីរុសកូរ៉ូណានៅកម្ពុជា។ លោកបន្តថា បើទោះជាមានច្បាប់នេះ ក៏មិនមែនមានន័យថា នឹងមានការប្រកាសដាក់ប្រទេសក្នុងភាពអាសន្នដែរ៕
