សភាជាតិខ្មែរ ដែលគ្របដណ្តប់ដោយតំណាងរាស្ត្រនៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នៅថ្ងៃអង្គារនេះបានសម្រេចទទួលយកបេក្ខជនជាអនុប្រធាន និងសមាជិកគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប)ចំនួនបីរូប ដើម្បីជំនួសក្រុមមន្ត្រីរបស់គ.ជ.ប មកពីកូតាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលបានសុំលាលែងចេញពីតំណែងកាលពីខែវិច្ឆិកា។ នេះបើយោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់គណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍នៃរដ្ឋសភាដែល VOA បានទទួលនៅថ្ងៃអង្គារ និងតាមការបញ្ជាក់ពីអ្នកនាំពាក្យរបស់រដ្ឋសភា។
កាលពីចុងខែវិចិ្ឆកា ឆ្នាំ២០១៧ លោក គួយ ប៊ុនរឿន អតីតតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងជាអតីតអនុប្រធានគ.ជ.ប និងលោក រ៉ុង ឈុន និងអ្នកស្រី តែ ម៉ានីរ៉ុង ដែលជាសមាជិកគ.ជ.បមកពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានសុំលាលែង ក្រោយការរំលាយចោលគណបក្សប្រឆាំង ដែលបានបើកផ្លូវឲ្យមានការបែងចែកអាសនៈសភារបស់គណបក្សនយោបាយនេះឡើងវិញទៅឲ្យគណបក្សផ្សេង។ ពួកគេបានផ្តល់ហេតុផលថា ការបែងចែកអាសនៈសភារបស់គណបក្សជាប់ឆ្នោតទៅគណបក្សដទៃនេះ គឺជាទង្វើបំពានលើឆន្ទៈនយោបាយរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរជាង បីលាននាក់នៅទូទាំងប្រទេស ដែលបោះឆ្នោតជ្រើសរើសអ្នកតំណាងខ្លួនចេញពីគណបក្សប្រឆាំង។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់គណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍នៃរដ្ឋសភាចុះថ្ងៃទី ៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០១៧នេះ បានបញ្ជាក់ឲ្យដឹងថា រដ្ឋសភានឹងធ្វើការបោះឆ្នោតផ្តល់សេចក្តីទុកចិត្តដល់បេក្ខជនទាំងបីរូបនោះនៅថ្ងៃទី៧ ខែធ្នូ ខាងមុខនេះ។ បេក្ខជនបីរូបនោះ រួមមានមានលោក នុត សុខុម មកពីគណបក្សហ៊្វុនស៊ីនប៉ិច លោក ឌឹម សុវណ្ណារុំ ប្រធានផ្នែកកិច្ចការសាធារណៈនៃសាលាក្តីខ្មែរក្រហម និងជាអនុប្រធានគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា និងលោក ហ៊ែល សារ៉ាត់ មកពីគណបក្សសញ្ជាតិកម្ពុជា។
គណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍សភា ក៏បានសម្រេចនឹងធ្វើការប្រកាសសុពលភាពនៃតំណាងរាស្ត្រថ្មី ១៦រូប នៅថ្ងៃទី៧ ខែធ្នូ ដដែលនោះផងដែរ។ ក្នុងចំណោមតំណាងរាស្ត្រថ្មីនោះ គឺមានតំណាងរាស្ត្រមួយរូបមកពីគណបក្សហ៊្វុនស៊ីនប៉ិចគឺ លោក នុត សុខុម នឹងលាលែងពីតួនាទីជាតំណាងរាស្ត្រ ដើម្បីឡើងកាន់តំណែងជាអនុប្រធានគ.ជ.ប ប្រសិនបើសភាផ្តល់សេចក្តីទុកចិត្ត។ នេះបើយោងតាមការបញ្ជាក់របស់លោក ឡេង ប៉េងឡុង អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋសភា។
លោក ឡេង ប៉េងឡុង បានប្រាប់ VOA នៅថ្ងៃអង្គារនេះថា លោក ឌឹម សុវណ្ណារុំ និងលោក ហ៊ែល សារ៉ាត់ នៅបន្តជាបេក្ខជនសម្រាប់តំណែងសមាជិករបស់គ.ជ.បដដែល។ នៅពេល VOA សួរលោកថា សមាសភាពថ្មី បានទទួលរងការរិះគន់ថា បានធ្វើឲ្យខូចទម្រង់ដើមរបស់ គ.ជ.ប លោក ឡេង ប៉េងឡុង មានប្រសាសន៍ថា សភាបានកំពុងធ្វើការទៅតាមច្បាប់ដែលបានចែងតែប៉ុណ្ណោះ៖
«នៅទីនេះ គឺយើងអនុវត្តន៍តាមច្បាប់។ អីចឹងតាមច្បាប់ថា នែ៎ពេលដែលគ.ជ.បលាលែង គណៈអចិន្ត្រៃយ៍ត្រូវសម្របសម្រួលជាមួយគណបក្សដែលពាក់ព័ន្ធជាមួយគ.ជ.បហ្នឹង ដើម្បីរើសអ្នកជំនួស គឺតែប៉ុណ្ណឹងទេ ខាងរដ្ឋសភាធ្វើការតែប៉ុណ្ណឹងទេ។ អត់មាន អត់មាន ធ្វើការអីក្រៅទេបាទ»។
VOA ព្យាយាមសុំការអធិប្បាយពីលោក ហង្ស ពុទ្ធា អ្នកនាំពាក្យរបស់គ.ជ.បនៅក្នុងរយៈប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយនេះ តែនៅតែមិនអាចទាក់ទងបាន ព្រោះទូរស័ព្ទលោករោទិ៍តែពុំមានអ្នកទទួល។ លោក ទេព នីថា អគ្គលេខាធិការ គ.ជ.ប បដិសេធមិនផ្តល់ក្តីអធិប្បាយ ដោយបានស្នើឲ្យ VOA សួរទៅលោក ហង្ស ពុទា្ធ វិញដដែល។
គ.ជ.ប ដែលមានសមាសភាពនៃក្រុមមន្ត្រីរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ត្រូវបានបង្កើតឡើង ក្រោយការចុះកិច្ចព្រមព្រៀងនយោបាយរវាងគណបក្សប្រឆាំង និងគណបក្សកាន់អំណាចកាលពីខែកក្កដាឆ្នាំ ២០១៤ ដើម្បីបញ្ចប់វិវាទនយោបាយនានា ដែលបានកើតឡើងក្រោយការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ ២០១៣។ កិច្ចព្រមព្រៀងនយោបាយនោះ បានតម្រូវឲ្យគណបក្សនយោបាយទាំងសងខាង រើសសមាជិកខ្លួនបួនរូបម្ខាង និងឥស្សរជនមួយរូបទៀត ដើម្បីធ្វើជាប្រធានដែលត្រូវទទួលការព្រមព្រៀងរវាងគណបក្សទាំងពីរ។ រូបមន្តនៃការជ្រើសរើសនោះ ត្រូវគេដឹងថា បួន-បួន-មួយ។
លោក រ៉ុង ឈុន អតីតប្រធានសមាគមគ្រូបង្រៀនឯករាជ្យកម្ពុជា និងជាអតីតសមាជិកគ.ជ.ប បានប្រាប់ VOA ថា សមាសភាពមួយចំនួននៃគ.ជ.ប ដែលរើសចេញពីគណបក្សនយោបាយដែលមិនជាប់ឆ្នោតក្នុងការបោះឆ្នោតកាលពីឆ្នាំ២០១៣ នឹងមិនបំពេញកិច្ចការរបស់ខ្លួនទៅតាមសតិសម្បជញ្ញៈ និងគោរពតាមឆន្ទៈនយោបាយរបស់អ្នកបោះឆ្នោតនោះឡើយ។
អតីតសមាជិកគ.ជ.ប.រូបនេះបញ្ជាក់ថា៖
«គ.ជ.ប សមាសភាពថ្មី ជ្រើសរើសចេញពីគណបក្ស ដែលមានអាសនៈនៅក្នុងរដ្ឋសភា ដែលទទួលប្រយោជន៍ គេថា យកពីសង្គ្រោះជាតិហ្នឹង ហើយយើងគិតថា អ្វីដែលប្រជាពលរដ្ឋមិនគាំទ្រ ហើយខ្លួនទទួលយក យើងគិតថា ការរើសចេញសមាសភាពពីប្រជាពលរដ្ឋមិនគាំទ្រ យើងគិតថា វាមិនល្អទេបាទ»។
លោក រ៉ុង ឈុន បានពន្យល់បន្ថែមថា៖
«វាមិនល្អមានន័យថា ធ្វើការងារអ្វីៗ វាអាការណ៍សម្រេច ឬមួយរៀបចំអ្វីមួយហ្នឹង វាមិនទៅតាមឆន្ទៈរបស់ខ្លួន ពីព្រោះគា្រន់ជាករណីគេថាលួងលោម ខ្លាចបាត់តំណែង បានតួនាទីអីរបស់ខ្លួនទៅ ពីព្រោះអាការណ៍ដែលបានតំណែង បានតួនាទីហ្នឹងមិនមែនជា គេថា មិនមែនឆន្ទៈ ប្រជាពលរដ្ឋអ្នកផ្តល់ឲ្យផងហ្នឹង មានន័យថា យករបស់ពីសង្គ្រោះជាតិ ទៅហ្នឹងបាទ»។
យ៉ាងណាមិញ គ.ជ.ប បានថ្លែងការពារ ជំហរដឹកនាំរបស់គ.ជ.បថ្មីនេះថា ទោះជាសមាសភាពមកពីមជ្ឈដ្ឋានណាក៏ដោយ ក៏ត្រូវតែរៀបចំការបោះឆ្នោតឲ្យបានត្រឹមត្រូវបំផុតស្របតាមច្បាប់កំណត់។ ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ខ្លួនចុះថ្ងៃទី២ ខែធ្នូ គ.ជ.ប បានអះអាងបន្ថែមថា គ្មានបុគ្គលណា សមាសភាពណា អង្គការណា អង្គភាពណា បរទេសណា អាចមកដាក់សម្ពាធ ឬប្រទាញ គ.ជ.ប ឲ្យអនុវត្តន៍ប្រាសចាកពីគតិច្បាប់ក្នុងការរៀបចំការបោះឆ្នោតនេះបានឡើយ។
លោក យឿង សុធារ៉ា មន្ត្រីច្បាប់ និងអង្កេតនៃអង្គការឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា ហៅកាត់ថា ខុមហ្រ្វែល បានប្រាប់ VOA កាលពីពេលថ្មីៗនេះថា សមាសភាពថ្មីបីរូបរបស់គណៈកម្មាធិការនេះ ដែលចូលជំនួសសមាសភាពចាស់បីរូបរបស់គណបក្សប្រឆាំង បានបង្កក្តីមន្ទិលពាក់ព័ន្ធនឹងឯករាជ្យភាពរបស់គ.ជ.ប គ្រាដែលគណបក្សជំទាស់ត្រូវបានរំលាយនៅសភាជាតិរួចទៅហើយនោះ។
ចំណែកអ្នកវិភាគនយោបាយ បានថ្លែងកាលពីពេលកន្លងមកថា ការចូលមកកាន់កាប់អាសនៈរបស់គណបក្សជាប់ឆ្នោតនៅរដ្ឋសភាពីគណបក្សនយោបាយដទៃ គ្រាន់តែជាការបំពេញទៅតាមច្បាប់ទាំងឡាយដែលត្រូវបានធ្វើវិសោធនកម្ម នៅមុនពេលតុលាការកំពូលសម្រេចរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាលពីពាក់កណ្តាលខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧។ អ្នកវិភាគនិយាយថា តំណាងរាស្ត្រថ្មីទាំងឡាយនោះ មិនមែនជាតំណាងរាស្ត្រ ដែលបានជ្រើសរើសតាមការបោះឆ្នោតដោយប្រជាពលរដ្ឋនោះឡើយ ហើយការណ៍នោះក៏ផ្ទុយនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជាផងដែរ។
វាក្យខ័ណ្ឌទីមួយនៃមាត្រា៧៦របស់រដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជាបានចែងថា៖ «រដ្ឋសភាមានសមាជិកតំណាងរាស្ត្រយ៉ាងតិច ១២០រូប។ តំណាងរាស្ត្រ ត្រូវជ្រើសតាំងដោយការបោះឆ្នោត ជាសកលដោយសេរី ដោយស្មើភាព ដោយចំពោះ និងតាមវិធីជ្រើសរើសឆ្នោតជាសម្ងាត់»៕
