មេដឹកនាំគណបក្សជំទាស់ដែលកំពុងនិរទេសខ្លួននៅក្រៅប្រទេសហើយជាប់ពិរុទ្ធរឿង ព្រំដែនបានអះអាងថាលោកនឹងអាចវិលត្រឡប់ទៅកាន់ប្រទេសកម្ពុជាវិញដោយសុវត្ថិភាពដើម្បីចូលរួមការបោះឆ្នោតជាសាកលឆ្នាំ២០១៣ខាងមុខតាមរយៈការនិយាយជាមួយប្រទេសវៀតណាមដែលលោកសម រង្ស៉ីអះអាងថាមានឥទ្ធិពលលើ គណបក្សគ្រប់គ្រងប្រទេសកម្ពុជាសព្វថ្ងៃ។
ក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍និងមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលនិយាយថា ការវិលត្រឡប់របស់លោកសម រង្ស៉ីគឺត្រូវការសម្របសម្រួលនយោបាយមួយជាមួយគណបក្សគ្រប់គ្រងប្រទេសរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនឬទទួលទោសជាប់ពន្ធនាគារយ៉ាងតិច១០ឆ្នាំពីបទដកតម្រុយបង្គោលព្រំដែនកម្ពុជា វៀតណាម កាលពីឆ្នាំ២០០៩នៅខេត្តស្វាយរៀងដើម្បីជួយពលរដ្ឋទាមទារដីធ្លី។ តែលោក សម រង្ស៉ីច្រានចោលទាំងការទទួលយកទោសទណ្ឌនិងការចរចាជាមួយគណបក្សកាន់អំណាចនិងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុនសែន។
«ខ្ញុំមិនចាំបាច់និយាយជាមួយខ្ញុំគេទេ។ ខ្ញុំមិនចាំបាច់និយាយជាមួយខ្ញុំបម្រើគេទេ។ ខ្ញុំត្រូវនិយាយជាមួយចៅហ្វាយ។ ចៅហ្វាយហ្នឹងគឺប្រទេសវៀតណាម។ អ្នកដឹកនាំប្រទេសកម្ពុជាសព្វថ្ងៃគឺធ្វើតាមបញ្ជាប្រទេសវៀតណាម។ដូច្នេះខ្ញុំនិយាយជាមួយប្រទេសណាដែលគេមានឥទ្ធិពលលើប្រទេស វៀតណាមឲ្យគេគាបសង្កត់ប្រទេសវៀតណាមឲ្យគេទៅនិយាយជំរុញឲ្យចៅហ្វាយ ចៅហ្វាយយួន ដើម្បីឲ្យប្រទេសវៀតណាមហ្នឹងបញ្ជាមកគណបក្សប្រជាជនដើម្បីកុំឲ្យរករឿងគណបក្សសម រង្ស៉ីជាពិសេសកុំឲ្យរករឿងខ្ញុំសម រង្ស៉ីទៀតបើចង់ឲ្យការបោះឆ្នោតខាងមុខត្រូវគេទទួលស្គាល់»។
ក៏ប៉ុន្តែលោក ជៀម យាប មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានិងជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រ បាន អះអាងថាការចូលឬមិនចូល ហើយការជួបឬមិនជួបជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនជាសិទ្ធិរបស់លោក សម រង្សី តែការពឹងពាក់អន្តរាគមន៍ឬគំនាបពីប្រទេសប្រទេសក្រៅ ប្រទេស វៀតណាមនោះមិនអាចរួចទោសកំហុសដែលច្បាប់បានកំណត់ដែរ។
«អាហ្នឹង សូមអញ្ជើញទៅ! ព្រោះវៀតណាមគ្មានសម្ភាធអីមកលើគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាអីទេតាំងពីកងទ័ពវៀតណាមចេញទៅក្នុងឆ្នាំ១៩៨៩មកនោះ»។
លោក សមរង្ស៉ីបានព្រមានថាប្រសិនបើមានការរារាំងរូបលោកដោយសារការប្រើប្រាស់តុលាការ ហើយបន្លំយកឈ្នះឆ្នោត មិនមានគណបក្សជំទាស់ដែលមានកម្លាំងប្រកួតប្រជែងជាមួយគណបក្សគ្រប់គ្រងប្រទេស ពេលនោះ រដ្ឋាភិបាលក្រោយដែលកើតចេញពីការបោះឆ្នោត ២០១៣ក៏មិនត្រូវទទួលស្គាល់ជាអន្តរជាតិ តែក្លាយជារដ្ឋាភិបាលបាត់ភាពស្របច្បាប់។ លោក សម រង្សីអះអាងថា ប្រជាពលរដ្ឋនឹងងើបបះបោរប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលដែលគ្មានភាពស្របច្បាប់ពេលនោះ។ លោក អះអាងថានោះជាវិបត្តិធ្ងន់ធ្ងរដែលសហគមន៍អន្តរជាតិនិងអ្នកកាន់អំណាចត្រូវគិតឡើងវិញ។
លោក សម រង្សីពុំបានបញ្ជាក់ថាប្រទេសណាដែលលោកត្រូវពឹងពាក់ដើម្បីនិយាយ ជាមួយប្រទេស វៀតណាមទេតែលោក សម រង្ស៉ីថ្មីៗបានធ្វើដំណើរមកប្រទេសអាមេរិកដើម្បីជួបជាមួយ ក្រុមមន្ត្រី មួយចំនួនផងហើយនឹងចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដែលមើលឃើញពីការគាំទ្រចិនរឿងជម្លោះសមុទ្រចិន ខាងត្បូងផង និងលិខិតជូនពរពលរដ្ឋកម្ពុជាចិនពេលចូលឆ្នាំចិនកន្លងទៅផងដែរ។ លោកសម រង្ស៉ី អះអាងដែរថា លោកគ្រោងនឹងវិលទៅកាន់កម្ពុជាកន្លះឆ្នាំមុនការបោះឆ្នោតជាសាកល។
លោក Sean McIntosh អ្នកនាំពាក្យស្ថានទូតសរអាក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បានអះអាងថាលោកពុំទាន់មានព័ត៌មានអ្វីពីស្ថានការណ៍វិលត្រឡប់របស់លោកសម រង្ស៉ីទេ។
«ប៉ុន្តែតាមការយល់ដឹងជាទូទៅគឺថា រដ្ឋាភិបាលសរអាលើកទឹកចិត្តឲ្យមានការ ចូលរួមដោយ បើកទូលាយ និងមានដំណើការនយោបាយក្នុងស្មារតីនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ»។
លោក គល់ បញ្ញានាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោតបានអះអាងថាវត្តមានគណបក្ស ជំទាស់លោក សម រង្សីជារឿងសំខាន់ដើម្បីឲ្យមានការប្រកួតប្រជែងដោយយុត្តិធម៌ ស្មើភាពគ្នា។
«ប្រជាជនយើងបោះឆ្នោតៗដោយបក្ស។ អញ្ចឹងគណបក្សភាគច្រើនពឹងលើថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្ស កម្មវិធីនយោបាយគណបក្ស ហើយហ្នឹងរចនាសម្ព័ន្ធរបស់គណបក្សហ្នឹង។ ហើយបើគណបក្ស ហ្នឹងខ្វះអ្នកដឹកនាំអញ្ចឹងទៅវាដូចជាខ្វះផ្នែកសំខាន់មួយដែលធ្វើឲ្យមានការគាំទ្រគណបក្ស និង អាចមានលទ្ធភាពនិងសមត្ថភាពពេញលេញទៅប្រកួតប្រជែងជាមួយគណបក្សកាន់អំណាច»។
លោកថ្លែងថាករណីលោកសមរង្សីជាករណីនយោបាយ មិនមែនជាបទឧក្រិដ្ឋត្រូវជាប់គុកច្រវ៉ាក់ទេដែលលោកថាគួតែមានការអត់ឱនក្នុងចំណោមអ្នកនយោបាយដូចប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យមួយចំនួនដែលគេទុកឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ អ្នកបោះឆ្នោត ជាអ្នកសម្រេចពេលបោះឆ្នោត។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយលោកថ្លែងថាប្រទេសកម្ពុជាជួបប្រទះរឿងរ៉ាវយ៉ាងដូច្នេះជាច្រើនលើកហើយតែក្រោយមកអាចសម្របសម្រួលគ្នាបានរវាងអ្នកនយោបាយខ្មែរ។
