កំណើនប្រជាជន និងតម្រូវការប្រើប្រាស់ដី ដើម្បីធ្វើកសិកម្ម និងការសាងសង់ផ្ទះសម្បែង បានកាត់បន្ថយគម្របព្រៃឈើនៅកម្ពុជា ដែលគិតចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៨មក ផ្ទៃដីព្រៃឈើនៅកម្ពុជានៅមានប្រមាណតែជាង៨,៥លានហិកតា ស្មើនឹង៤៦,៨៦% ធៀបនឹងផ្ទៃដីសរុបទូទាំងប្រទេស។ គម្របព្រៃឈើដែលនៅសេសសល់ រួមបញ្ចូលទាំងផ្ទៃដីចម្ការកៅស៊ូ ចម្ការដូងប្រេង និងដំណាំហូបផ្លែដទៃទៀត។ នេះបើតាមរបាយការណ៍ចុងក្រោយមួយរបស់ក្រសួងបរិស្ថានចេញផ្សាយនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ។
បើតាមរបាយការណ៍ស្តីពី«ស្ថានភាពបរិស្ថានលើកទី៤ និងសៀវភៅធនធានគម្របព្រៃឈើកម្ពុជាឆ្នាំ២០១៨»ចេញផ្សាយនៅថ្ងៃទី២៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២១នេះ ក្នុងឆ្នាំ១៩៦៥ ព្រៃឈើលាតសន្ធឹងលើផ្ទៃដី៧៣%នៃផ្ទៃប្រទេស ប៉ុន្តែត្រឹមឆ្នាំ២០១៨ ព្រៃឈើបានរួមមកនៅតិចជាង៤៧%។ ហើយចាប់ពីឆ្នាំ២០១៤មក ការបាត់បង់គម្របព្រៃឈើ ពុំសូវមានភាពធ្ងន់ធ្ងរ ប៉ុន្តែនៅកើតមានក្នុងកម្រិតមួយថេរ។
ក្នុងសន្និសីទព័ត៌មានតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ (Zoom Meeting ) រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក នេត្រ ភក្ត្រា បានប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានថាកំណើនប្រជាជន និងតម្រូវការប្រើប្រាស់ដីបានរួមចំណែកមួយផ្នែកធំទៅដល់ការកាត់បន្ថយគម្របព្រៃឈើ។ រីឯការកាប់បំផ្លាញ ឬទន្ទ្រានព្រៃឈើនោះ គ្រាន់តែជាកត្តារួមផ្សំតូចៗប៉ុណ្ណោះ។
លោកថ្លែងថា៖«គឺនៅឆ្នាំ១៩៦៥ ប៉ុន្តែទិន្នន័យជារួមគឺ៦២ គឺប្រជាជនកម្ពុជារបស់យើងនៅពេលនោះ មានត្រឹមតែ៥,៧លាននាក់ទេ។ ចំណែកឯ២០១៨ គឺប្រជាជនយើងមានរហូតទៅដល់១៦លាននាក់ ដែលកំណើនប្រមាណជិត១០លាននាក់នេះ គឺពួកគាត់ត្រូវការដីសម្រាប់ការរស់នៅ ជាផ្ទះសម្បែង ជាចម្ការសម្រាប់ដំណាំចិញ្ចឹមជីវិត អីចឹងបញ្ហានេះ គឺជាបញ្ហាចម្បងធំ»។
លោកបន្ថែមថា៖ «ក៏ប៉ុន្តែទន្ទឹមនឹងនោះ យើងសួរថាតើ បញ្ហានៃការបាត់បង់នេះ តែមួយផ្នែកដោយសារតែការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ ឬក៏ការទៅទន្ទ្រាន? ទាំងអស់នេះជាបញ្ហា ជាកត្តាតូចៗ ដែលរួមផ្សំគ្នា ដែលធ្វើឲ្យមាននូវការធ្លាក់ចុះនូវគម្របព្រៃឈើនេះ»។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងបរិស្ថានរូបនេះ ក៏បានរិះគន់សកម្មជនបរិស្ថានមួយចំនួន ដែលលោកចោទថាបានផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិតប្រាប់ពិភពលោកថា កម្ពុជាបានបាត់បង់ធនធានព្រៃឈើ នៅពេលដែលកម្ពុជាកំពុងក្លាយជាទីចាប់អារម្មណ៍របស់បណ្តាប្រទេសផ្សេងទៀត នៅក្នុងការទិញដូរកាបូនស្តុកពីវិស័យព្រៃឈើ។
លោក នេត្រ ភក្ត្រា ប្រតិកម្មទៅសកម្មជនមួយចំនួនយ៉ាងដូច្នេះ៖«អ្វីដែលជាការចោទប្រកាន់របស់ក្រុមសកម្មជនមួយចំនួន ដែលតែងតែផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានបែបកុហកថាកម្ពុជាអស់ឈើហើយ។ ប៉ុន្តែបើកម្ពុជាអស់ឈើ សួរថាតើរបាយការណ៍របស់យើង ហេតុអ្វីបានជាយើងចេញរហូតទៅដល់ មានរហូតទៅដល់៤៦,៨៦%? ហើយស្ថានភាពជាក់ស្តែងប្រជាពលរដ្ឋ គឺគាត់បានដឹងច្បាស់អំពីវត្តមាននៃព្រៃឈើនៅក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិ»។
លោកបន្តថា៖«ហើយមួយទៀត បើសិនជាព្រៃឈើនៅកម្ពុជាអស់ដូចអ្វីដែលគេឃោសនា បែបបោកបញ្ឆោតនោះ ប្រហែលជាកម្ពុជារបស់យើងមិនមានលទ្ធភាពនៅក្នុងការលក់ឥណទានកាបូន ដែលបច្ចុប្បន្ននេះ ព្រៃឈើរបស់យើងបាននិងកំពុងតែដើរតួនាទី មួយយ៉ាងសំខាន់នៅក្នុងការចូលរួមបន្សុទ្ធខ្យល់របស់ពិភពលោក ហើយដែលក្រុមហ៊ុនធំៗ ដែលមានតួនាទីភារកិច្ចក្នុងការទទួលខុសត្រូវលើផ្នែកបរិស្ថាន បានមកចែចូវ មកទាក់ទង មកទិញពីប្រទេសកម្ពុជារបស់យើងដោយសារតែកម្ពុជារបស់យើងរក្សាបាននូវព្រៃឈើឈរ ដែលជាតួនាទីសំខាន់មួយនៅក្នុងប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី»។
បើតាមលោកនេត្រ ភក្ត្រា កម្ពុជាបានឈានចូលទីផ្សារឥណទានកាបូនស្ម័គ្រចិត្ត ដែលតាំងពីឆ្នាំ២០១៦ ដល់ឆ្នាំ២០២០កម្ពុជាបានលក់ឥណទានកាបូន ដោយទទួលបានថវិកា១១,៦លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក ហើយថវិកាទាំងនោះត្រូវបានយកមកបំពាក់សម្ភារដល់មន្ត្រីជំនាញដែលកំពុងឈរជើងការពារតំបន់អភិរក្ស និងបង្កើតសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចដល់ពលរដ្ឋមូលដ្ឋាន។
របាយការណ៍របស់ក្រសួងបរិស្ថាន ដែលបានបញ្ជាក់ការនៅសេសសល់គម្របព្រៃឈើនេះ ធ្វើឡើងនៅក្រោយការចេញរបាយការណ៍ជាបន្តបន្ទាប់របស់ក្រុមអ្នកការពារបរិស្ថាននៅក្នុង និងក្រៅប្រទេស ដែលបានបង្ហាញថា កម្ពុជាបានបន្តបាត់បង់ព្រៃឈើក្នុងតំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃ និងតំបន់ព្រៃសហគមន៍មួយចំនួន។
កាលពីចុងខែសីហាកន្លងទៅ ចលនាការពារបរិស្ថានមួយដែលមានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូងបានបង្ហាញលទ្ធផលស៊ើបអង្កេតថ្មីមួយដែលបញ្ជាក់ពីការបាត់បង់ព្រៃឈើជាង៣៧%នៅក្នុងខេត្តកំពង់ធំរបស់ប្រទេសកម្ពុជាដែលមានទីតាំងនៃការអនុវត្តគម្រោងសាកល្បង រេដបូក (REDD+) ឬគម្រោងកាត់បន្ថយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ ដែលមានឈ្មោះថាទំរីង(Tumring) ។
សហព័ន្ធកូរ៉េដើម្បីចលនាបរិស្ថានបានពន្យល់ថា យោងតាមទិន្ន័យផ្កាយរណបសាធារណៈដែលផ្តល់ដោយសាកលវិទ្យាល័យ Maryland នៅសហរដ្ឋអាមេរិកតំបន់ព្រៃឈើបានថយចុះពីប្រមាណ៥៦.០៨៤ហិកតាក្នុងឆ្នាំ២០១៥ មកនៅប្រមាណ៣៥.៥៤៤ហិកតា បើគិតត្រឹមដំណាច់ឆ្នាំមុន។
ប្រធានកម្មវិធីផ្នែកស្រាវជ្រាវ និងតស៊ូមតិរបស់បណ្តាញយុវជនកម្ពុជា លោកហេង គឹមហុង ស្នើឲ្យក្រសួងបរិស្ថានបង្ហាញពីទីតាំងដែលធនធានព្រៃឈើនៅសល់ច្រើន និងទីតាំងដែលធនធានព្រៃឈើបាន និងកំពុងប្រឈមមុខនឹងការបាត់បង់ ដើម្បីបញ្ជាក់ពីសុក្រឹតភាពនៃរបាយការណ៍របស់ខ្លួនដែលបញ្ជាក់ពីស្ថានភាពគម្របព្រៃឈើដែលនៅសេសសល់នោះ។
«៤៦%នោះ គួរតែមានការបង្ហាញផងដែរថាតើដីព្រៃគម្របព្រៃឈើសឹករេចរឹលមានប៉ុន្មាន ហើយតំបន់ព្រៃដែលពុំមានការសឹករេចរឹលនោះ ប៉ុន្មានបាទ?»។
ឆ្លើយតបទៅនឹងការចោទប្រកាន់របស់អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថានថាសកម្មជនមួយចំនួនបាននិយាយភូតភរពីការបាត់បង់ព្រៃឈើនៅកម្ពុជា សកម្មជនការពារព្រៃឈើ លោក ហេង ស្រស់ និយាយថាការចោទប្រកាន់នោះគឺជារឿងសាមញ្ញសម្រាប់មន្ត្រីដែលត្រូវការពារមុខមាត់របស់រដ្ឋាភិបាល។
លោកប្រាប់វីអូអេថា៖ «ប៉ុន្តែបើសិនជាយើងតាមដាន យើងធ្វើការស៊ើបអង្កេតឲ្យបានច្បាស់លាស់ទៅ គឺមានការបាត់បង់ព្រៃឈើ ហើយយើងឃើញនឹងភ្នែក ហើយយើងមានទាំងភស្តុតាង យើងមានទាំងរបាយការណ៍ដើម្បីបញ្ជាក់ ហើយយើងធ្វើកិច្ចការស្រាវជ្រាវដោយតម្លាភាពដោយបច្ចេកទេសទៅតាមស្តង់ដា»។
នៅក្នុងវិស័យព្រៃឈើនេះ កម្ពុជាក៏បានបាត់បង់ការគាំទ្រពីទីភ្នាក់ងារសហរដ្ឋអាមេរិកសម្រាប់អភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិ (USAID) នៅក្នុងការអនុវត្តគម្រោងព្រៃឡង់បៃតងនៅតំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រៃឡង់ដែលមានរយៈពេល៥ឆ្នាំ ចាប់ពីឆ្នាំ ២០១៨ ដល់២០២៣ ដោយមានទឹកប្រាក់ប្រមាណ២១លានដុល្លារអាមេរិក។
ទីភ្នាក់ងារUSAID បានផ្តល់ហេតុផលនៃការផ្តាច់ថវិកាសម្រាប់គម្រោងនោះកាលពីខែមិថុនាថា ទោះបីខ្លួន ផ្តល់ឲ្យមានការគាំទ្រទាំងផ្នែកច្បាប់ និងការដើរល្បាត ជាមួយការរៀបចំបង្កើតប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងតំបន់ការពារថ្នាក់ជាតិក៏ដោយ ក៏តំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រៃឡង់ នៅតែបានបាត់បង់ដដែលនូវផ្ទៃដីព្រៃប្រមាណ៣៨.០០០ហិកតា គឺជិត៩%នៃគម្របព្រៃឈើនៅទីនោះ។
នៅពេលនោះ លោក នេត្រ ភក្ត្រា ប្រាប់វីអូអេថា ក្រសួងគោរពចំពោះការសម្រេចចិត្តរបស់ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍និងអរគុណចំពោះការចូលរួមចំណែកជាមួយកម្ពុជាក្នុងការផ្តល់ជំនួយបច្ចេកទេសនាពេលកន្លងមកក្នុងកិច្ចការពារនិងអភិរក្សធនធានធម្មជាតិនៅតំបន់ព្រៃឡង់។ លោកបន្ថែមថា បទល្មើសធនធានធម្មជាតិទ្រង់ទ្រាយធំនៅក្នុងតំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រៃឡង់និងនៅតំបន់ការពារធម្មជាតិផ្សេងទៀតលែងកើតមានទៀតហើយ តែនៅមានបទល្មើសទ្រង់ទ្រាយតូចៗកើតឡើង៕
