ដោយ William Ide
ប៉េកាំង៖ ភាពមិនចាញ់មិនឈ្នះរវាងអ្នកកាសែតនៅកាសែតចិនដ៏មានឥទ្ធិពលហើយនឹងការចាប់ពិរុទ្ធរបស់រដ្ឋាភិបាលហាក់ដូចជាបានបញ្ចប់។ កាសែតSouthern Weeklyបានចេញផ្សាយតាមការគ្រោងទុកនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ហើយការប្រឆាំងតវ៉ាដែលមិនធ្លាប់មានកាលពីពេលមុននៅខាងក្រៅការិយាល័យកាសែតនេះក្នុងតំបន់ខាងត្បូងនៃប្រទេសចិន ដែលបានទទួលការគាំទ្រដ៏ខ្លាំងតាមប្រព័ន្ធ Internet នោះ បានស្បើយទៅហើយ។ ទោះបីភាពមិនចាញ់មិនឈ្នះ ឃើញដូចជាបានបញ្ចប់ទៅហើយក្តី ក៏ការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការពិរុទ្ធរបស់រដ្ឋាភិបាលនៅវែងឆ្ងាយតទៅទៀត។
ប៉េកាំង៖ ភាពមិនចាញ់មិនឈ្នះរវាងអ្នកកាសែតនៅកាសែតចិនដ៏មានឥទ្ធិពលហើយនឹងការចាប់ពិរុទ្ធរបស់រដ្ឋាភិបាលហាក់ដូចជាបានបញ្ចប់។ កាសែតSouthern Weeklyបានចេញផ្សាយតាមការគ្រោងទុកនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ហើយការប្រឆាំងតវ៉ាដែលមិនធ្លាប់មានកាលពីពេលមុននៅខាងក្រៅការិយាល័យកាសែតនេះក្នុងតំបន់ខាងត្បូងនៃប្រទេសចិន ដែលបានទទួលការគាំទ្រដ៏ខ្លាំងតាមប្រព័ន្ធ Internet នោះ បានស្បើយទៅហើយ។ ទោះបីភាពមិនចាញ់មិនឈ្នះ ឃើញដូចជាបានបញ្ចប់ទៅហើយក្តី ក៏ការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការពិរុទ្ធរបស់រដ្ឋាភិបាលនៅវែងឆ្ងាយតទៅទៀត។
ក្នុងបទវិចារណកថាថ្មីរបស់កាសែត Southern Weekly ពួកអ្នកអានមើលមិនឃើញសញ្ញាដែលអាចបញ្ចប់នូវភាពមិនចាញ់មិនឈ្នះនោះទេ។
សេចក្តីរាយការណ៍តាមប្រព័ន្ធ Internet បានប្រាប់ឲ្យដឹងថា កិច្ចព្រមព្រៀងខ្លះបានធ្វើឡើងរវាងអ្នកចាត់ចែងកាសែត និងមន្រ្តីរដ្ឋាភិបាលទទួលបន្ទុកកិច្ចការកាសែតនោះ។
គ្មានភាគីណាមួយបានចេញផ្សាយព័ត៌មានណាមួយជាសាធារណៈទេហើយពួកអ្នកយកព័ត៌មានបានត្រូវគេប្រាប់មិនឲ្យនិយាយជាមួយបណ្តាញផ្សាយព័ត៌មានបរទេសអំពីឧបទ្ទវហេតុនេះទេ។
លោក David Bandurski ធ្វើការជាមួយគម្រោងបណ្តាញផ្សាយព័ត៌មានចិនដែលមានទីតាំងក្នុងទីក្រុងហុងកុង។
«យើងមិនដឹងពិតប្រាកដទេ ប៉ុន្តែខ្ញុំស្មានថា ពួកគេចង់វិលត្រឡប់ទៅកាន់ស្ថានភាពដដែលវិញ ហើយវាពិតជាអញ្ចឹង។ ស្ថានភាពដដែលនេះគឺដំបូង ប្រធានឃោសនាបានធ្វើហួសពីគោលមាគ៌ានយោបាយ គឺមិនមែនរឿងចាប់ពិរុទ្ធទេ។ ដើមហេតុគឺមេដឹកនាំឃោសនាបានផ្លាស់ប្តូររបៀបគ្រប់គ្រង»។
ប្រតិកម្មប្រឆាំងដោយបុគ្គលិករបស់កាសែតបានចាប់ផ្តើមកាលពីសប្តាហ៍មុន ដែលមុនដំបូងមានប្រតិកម្មតាមប្រព័ន្ធ Internet ហើយក្រោយមកគេ ប្រជុំគ្នាតវ៉ាពេញទំហឹងនៅខាងក្រៅការិយាល័យបោះពុម្ពផ្សាយ។ បុគ្គលិករបស់ការិយាល័យកាសែតនេះនិយាយថា ក្នុងការផ្សាយកាលពីសប្តាហ៍មុន មន្រ្តីឃោសនាម្នាក់បានចាត់វិធានការដ៏អង់អាចក្លាហានដោយធ្វើការផ្លាស់ប្តូរបទវិចារណកថាប្រចាំឆ្នាំពេលចូលឆ្នាំថ្មី ដោយផ្សាយផ្នែកមួយដែលនិយាយពីក្តីសង្ឃឹមឲ្យមានរដ្ឋាភិបាលដែលដឹកនាំតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ចិន ហើយបានបញ្ចេញនូវការគាំទ្រសេរីភាពនៃការនិយាយស្តី ដោយដកចេញអត្ថបទដែលឃោសនាឲ្យគណបក្សកុម្មុនិស្ត។
ទោះបីការតវ៉ាប្រឆាំងជាបន្តកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍មានទ្រង់ទ្រាយតូចក្តីឥឡូវនេះឧបទ្ទវហេតុនេះបង្ហាញនូវភាពតានតឹងឡើងៗ។ នៅខាងក្រៅការិយាល័យកាសែតកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ អ្នកគាំទ្រម្នាក់ដែលជានិស្សិតសាកលវិទ្យាល័យ បានត្រូវប៉ូលិសបង្កប់ជាជនស៊ីវិលទាញចេញ។ កាសែត Video ដែលបានចុះផ្សាយក្នុងប្រព័ន្ធ Internet បានបង្ហាញថា បុរសម្នាក់នេះបានស្រែកឈ្មោះរបស់កាសែតនោះ នៅពេលដែលគេអូសគាត់ចេញ។
បណ្តាញផ្សាយព័ត៌មានរដ្ឋ ផ្សាយព័ត៌មានបន្តិចបន្តួចអំពីឧបទ្ទវហេតុនេះ ក្រៅពីធ្វើការរឹះគន់បញ្ហានេះ ហើយប្រព័ន្ធ Microbloggers ទាំងនោះដែលបានផ្សាយព័ត៌មាននេះ ឬដែលហ៊ាននិយាយអំពីឧបទ្ទវហេតុនេះនៅប្រព័ន្ធ Internet ទំនងជាត្រូវបានគេព្រមានឲ្យបញ្ឈប់។
លោក Cheng Yizhong ជាអ្នកកាសែតចិនដែលបានជួយបង្កើតកាសែត Southern Metropolis Daily ដែលជាសាខារបស់កាសែត Southern Weekly ប៉ុន្តែលោកបានឈប់ធ្វើការជាមួយក្រុមបណ្តាញផ្សាយព័ត៌មាននោះទៀតហើយ។ លោកនិយាយទៀតថា ជាបឋម ពួកអាជ្ញាធរចង់ធ្វើឲ្យប្រាកដថា ការប្រឈមមុខគ្នាមិនចាញ់មិនឈ្នះនោះនឹងមិនក្លាយជាបញ្ហានយោបាយដ៏ធំមួយទេ។
លោក Cheng Yizhong ជាអ្នកកាសែតចិនដែលបានជួយបង្កើតកាសែត Southern Metropolis Daily ដែលជាសាខារបស់កាសែត Southern Weekly ប៉ុន្តែលោកបានឈប់ធ្វើការជាមួយក្រុមបណ្តាញផ្សាយព័ត៌មាននោះទៀតហើយ។ លោកនិយាយទៀតថា ជាបឋម ពួកអាជ្ញាធរចង់ធ្វើឲ្យប្រាកដថា ការប្រឈមមុខគ្នាមិនចាញ់មិនឈ្នះនោះនឹងមិនក្លាយជាបញ្ហានយោបាយដ៏ធំមួយទេ។
លោក Cheng បាននិយាយថា កត្តាដ៏សំខាន់នោះគឺពួកគេចង់ធ្វើឲ្យបញ្ហានោះមិនសូវមានគេចាប់អារម្មណ៍ ដូច្នេះពួកគេបានព្យាយាមគ្រប់វិធីដើម្បីរក្សាព័ត៌មាននោះជាសម្ងាត់ មិនឲ្យពួកអ្នកខាងក្រៅ ឬជនបរទេសដឹងទេ។ អ្វីដែលគេមិនអាចមើលឃើញគឺថា តើបុគ្គលិកនៅការិយាល័យកាសែត នេះប្រឈមមុខការកៀបសង្កត់ប៉ុណ្ណា ហើយតើការត្រួតត្រាដ៏តឹងរ៉ឹងដែលគេត្រូវប្រើប្រាស់នោះមានលក្ខណៈដូចម្តេច»។
ពួកអ្នកវិភាគនិយាយថា អ្វីដែលបានកើតឡើងនៅកាសែត Southern Weekly ហើយនឹងរបៀបដែលព្រឹត្តិការណ៍នេះបានកើតឡើង ជារឿយ បានទំលាយការលាក់បាំងរបស់រដ្ឋាភិបាល ហើយធ្វើឲ្យមជ្ឈដ្ឋានសាធារណជនដឹងពីកលល្បិច ហើយនឹងការរំលោភយ៉ាងសម្ងាត់លើបណ្តាញផ្សាយព័ត៌មានក្នុងប្រទេសចិន។
ពួកមន្រ្តីឃោសនាមិនត្រឹមតែកែប្រែបទវិចារណកថាទេ ប៉ុន្តែពួកគេក៏ទំនងជាបានបង្ខំឲ្យបុគ្គលិកកាសែតលាក់បំបាំងការណ៍ពិត ហើយថែមទាំងឲ្យអង្គការបណ្តាញផ្សាយព័ត៌មានផ្សេងទៀត ធ្វើដូចគ្នា។
កាលពីថ្ងៃពុធ បណ្តាញផ្សាយព័ត៌មានជាច្រើនបានត្រូវគេបង្ខំឲ្យចុះផ្សាយបទវិចារណកថាដែលសរសេរដោយកាសែត Global Times ដែលមានលក្ខណៈស្នេហាជាតិយ៉ាងខ្លាំង ដែលបានស្តីបន្ទោសឧបទ្ទវហេតុទាំងមូលនោះលើកម្លាំងបរទេសដែលបង្កប្រទូស្តរាយ។
លោក David Bandurski និយាយថា ការណ៍នេះបានញ៉ាំងឲ្យមានការមិនសប្បាយចិត្តយ៉ាងច្រើនលើប្រព័ន្ធ Internet ហើយភ្លាមៗនោះ បទវិចារណកថានេះមានការយកចិត្តទុកដាក់យ៉ាងច្រើនក្នុងការនិយាយលេងសើចលើប្រព័ន្ធ Weibo microblog ដូចជា Twitter។
«ពួកគេប្រាកដធ្វើឲ្យប៉ះពាល់បញ្ហានេះ ហើយឥឡូវនេះអ្វីដែលយើងឃើញក្នុងកាសែត Beijing Newsនោះគឺថា ពួកគេប្រាកដបានធ្វើឲ្យបញ្ហានេះក្លាយជាបញ្ហាជាតិ តាមរយៈការចាត់ចែងមិនបានត្រឹមត្រូវ ដូច្នេះយើងនឹងឃើញថា ក្នុងពេលបី បួនថ្ងៃទៀតវានឹងទៅជាយ៉ាងម៉េច»។
បណ្ណាធិការកាសែត Beijing News បានត្រូវគេរាយការណ៍ថា បានដាក់ពាក្យសុំចេញពីតំណែងដោយសារតែបទវិចារណកថាកាសែត Global Times។
ទោះជាបណ្តាញផ្សាយព័ត៌មានចិនកំពុងមានការផ្សាយពាណិជ្ជកម្មកាន់តែកើនឡើង ហើយមានអ្នកអានច្រើនក្តី ក៏កាសែតត្រូវតែធ្វើតាមគណបក្សកុម្មុយនិស្ត។
ដើម្បីទទួលបានអាជ្ញាបណ្ណ កាសែតចាំបាច់ត្រូវមានការធានារ៉ាប់រងដោយគណបក្សកុម្មុយនិស្ត ឬការិយាល័យរដ្ឋាភិបាល។ លេខារបស់គណបក្ស បានត្រូវមាននៅក្នុងការិយាល័យសារព័ត៌មានដើម្បីឃ្លាំមើលសេចក្តីរាយការណ៍និងគោលបំណងនៃបទវិចារណកថារបស់កាសែតនោះ។
លោកចេងនិយាយថា មធ្យោបាយដែលពួកអាជ្ញាធរត្រួតត្រាបណ្តាញផ្សាយព័ត៌មាន មានភាពផ្ទុយស្រឡះទៅនឹងការផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម។
លោកចេងនិយាយថា ការនិយាយប្រឆាំងកំពុងបង្កើនភាពតានតឹងកាន់តែខ្លាំងឡើងៗ ហើយមានផលប៉ះពាល់ដោយផ្ទាល់លើអាយុជីវិតបណ្តាញផ្សាយព័ត៌មាន។ លោកនិយាយថា ប្រសិនបើការិយាល័យឃោសនាបន្តរំលោភ ដូចដែលពួកគេធ្វើលើកាសែត Southern Weekly នោះ ពួកគេនឹងបាត់បង់អ្នកអានរបស់គេទាំងអស់ ពីព្រោះពួកអ្នកអាននឹងទៅអានបណ្តាញផ្សេងទៀត ដូចជា Online ឬ Weibo ឬបណ្តាញផ្សាយព័ត៌មានសង្គម»។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ដោយសារតែការយកចិត្តទុកដាក់អំពីឧបទ្ទវហេតុនោះមានការកើតឡើង អ្នកវិភាគខ្លះនិយាយថា ឧបទ្ទវហេតុនេះអាចធ្វើឲ្យបណ្តាញព័ត៌មានទទួលរងពិរុទ្ធភាពធូរស្រាលឡើង៕
ប្រែសម្រួលដោយ ជឹង ប៉ូជីន
