ផែនការរបស់កម្ពុជាក្នុងការចាប់ផ្តើមប្រតិបត្តិការវិធានការច្រកទ្វារអ៊ីនធឺណិតជាតិថ្មីរបស់ខ្លួន ត្រូវបានសម្រេចលើកពេល ដោយមន្ត្រីកម្ពុជាលើកហេតុផលពីការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ១៩។ វិធានការច្រកទ្វារអ៊ីធឺណិតនេះត្រូវបានសកម្មជននានានិយាយថា នឹងអនុញ្ញាតឲ្យរដ្ឋាភិបាលបំបិទសំឡេងប្រឆាំងបន្ថែមទៀតនៅក្នុងប្រទេស។ នេះបើយោងតាមសេចក្ដីរាយការណ៍របស់ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន AFP។
លោក សូ វិសុទ្ធី អ្នកនាំពាក្យក្រសួងប្រៃសណីយ៍និងទូរគមនាគមន៍កម្ពុជាបានថ្លែងប្រាប់ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន AFP ថា៖«ការអនុវត្តវិធានការច្រកទ្វារអ៊ីនធឺណិតនេះនឹងត្រូវពន្យារពេលដោយសារតែការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ១៩»។
អ្នកជំនាញសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិបានព្រមានថា ច្រកទ្វារអ៊ីនធឺណិតនេះដែលនឹងធ្វើឱ្យចរាចរណ៍វេបសាយទាំងអស់ឆ្លងកាត់ច្រកចូលតែមួយដែលគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋាភិបាលនឹងមានឥទ្ធិពល «ធ្ងន់ធ្ងរ» ទៅលើសិទ្ធិឯកជននិងសេរីភាពបញ្ចេញមតិ។
នេះជាចំណាត់ការថ្មីចុងក្រោយបង្អស់របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដើម្បីបង្ក្រាបការប្រឆាំងនៅក្នុងប្រទេស ដែលក្នុងពេលប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះ មនុស្សរាប់សិបនាក់ត្រូវបានចាប់ខ្លួនដោយសារការបង្ហោះសារតាមអ៊ីនធឺណិត។
តារា hip-hop លោក គា សុគន្ធ ដែលទំនុកច្រៀងរបស់លោកនិយាយអំពីអំពើអយុត្តិធម៌ និងអំពើពុករលួយដែលទាក់ទាញចំណាប់អារម្មណ៍របស់យុវជនដែលមិនសប្បាយចិត្តក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ក៏ស្ថិតក្នុងចំណោមអ្នកដែលជាប់ពន្ធនាគារផងដែរ។
គាត់ត្រូវបានចាប់ខ្លួននិងកាត់ទោសពីបទញុះញង់ ដោយជាប់ឃុំឃាំងមួយឆ្នាំមកហើយ ហើយឥឡូវមានការភ័យខ្លាចថា ច្រកទ្វារអ៊ីនធឺណិតថ្មីនេះនឹងនាំឱ្យមនុស្សកាន់តែច្រើនមានវាសនាដូចគ្នានេះ។
គាត់បានថ្លែងថា៖ «យើងនឹងពិបាកបញ្ចេញមតិដោយសេរី។ គេចាប់ខ្ញុំដើម្បីបំភិតបំភ័យអ្នកដទៃ»។
កាលពីឆ្នាំមុន កុមារជំទង់ម្នាក់ដែលមានអូទីស្សឹមនិងជាកូនរបស់មន្ត្រីបក្សប្រឆាំងដែលជាប់ពន្ធនាគារ ត្រូវបានកាត់ទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារ ៨ ខែពីបទផ្ញើសារតាម Telegram ដែលគេចោទថា ប្រមាថរដ្ឋាភិបាល។
ច្រកទ្វារអ៊ីនធឺណិតជាតិគឺជាចំណុចដែលប្រទេសមួយភ្ជាប់ទៅបណ្តាញវេបសាយសាកល។ នៅពេលដំណើរការពេញលេញ ច្រកទ្វារអ៊ីនធឺណិតជាតិថ្មីរបស់កម្ពុជានឹងបញ្ជូនចរាចរណ៍អ៊ីនធឺណិតទាំងអស់តាមច្រកតែមួយដែលគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋាភិបាល។
ក្រុមហ៊ុនផ្តល់សេវាអ៊ីនធឺណិតនឹងត្រូវបានបញ្ជាឱ្យបិទវេបសាយនិងបណ្តាញណាដែលរដ្ឋចាត់ទុកថា ប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់ «ប្រាក់ចំណូលជាតិ សុវត្ថិភាព សណ្តាប់ធ្នាប់សង្គម សីលធម៌ វប្បធម៌ ប្រពៃណី និងទំនៀមទម្លាប់»។
អ្នកជំនាញសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិបានព្រមានកាលពីដើមខែនេះថា អំណាចថ្មីនេះនឹងកាត់បន្ថយបន្ថែមទៀតនូវសេរីភាពនៅសេសសល់តិចតួចនៃការបញ្ចេញមតិប្រឆាំងនៅកម្ពុជា។
មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាបានបញ្ជាក់ថា ច្រកទ្វារអ៊ីនធឺណិតថ្មីនេះនឹងផ្តល់ឱ្យរដ្ឋាភិបាលនូវមធ្យោបាយជាច្រើនទៀតក្នុងការបំបិទសំឡេងប្រឆាំង។
នៅក្នុងឆ្នាំ២០២១ ពលរដ្ឋកម្ពុជាយ៉ាងហោចណាស់៣៩នាក់ត្រូវបានចាប់ខ្លួន ចាប់ដាក់គុក ឬមានដីកាចាប់ខ្លួនប្រឆាំងនឹងពួកគេ ដោយសារតែសារដែលពួកគេបានបង្ហោះលើប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត ដែលមិនស្របទៅតាមរដ្ឋាភិបាល។ នេះបើយោងតាមមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា។
ការបោះឆ្នោតត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងធ្វើឡើងនៅឆ្នាំក្រោយ ហើយមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាបានឲ្យដឹងថា ការដាក់ដំណើរការពេញលេញនូវច្រកទ្វារអ៊ីនធឺណិតក្នុងពេលឥឡូវនេះអាចអនុញ្ញាតឲ្យរដ្ឋាភិបាលរារាំងទស្សនៈប្រឆាំងនៅតាមអ៊ីនធឺណិតនៅមុនពេលបោះឆ្នោតខាងមុខ។
អ្នកជំនាញសន្តិសុខតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតលោក Matt Warren មកពីសាកលវិទ្យាល័យ RMIT ក្នុងប្រទេសអូស្ត្រាលី បានថ្លែងថា អាចមានការប៉ុនប៉ងដើម្បីបំបិទសំឡេងរបស់បុគ្គលប្រឆាំងសំខាន់ៗដែលរស់នៅនិរទេសក្រៅប្រទេស មិនឲ្យចូលរួមក្នុងការជជែកដេញដោលនយោបាយក្នុងស្រុកនៅមុនការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០២៣ ខាងមុខ។
លោក Warren បានចោទជាសំណួរថា៖«តើពលរដ្ឋកម្ពុជានៅក្រៅប្រទេសអាចនឹងចូលរួមក្នុងកិច្ចពិភាក្សាសង្គមក្នុងអំឡុងពេលបោះឆ្នោតបានទេ»?
រដ្ឋាភិបាលយោធាថៃបានណែនាំច្រកទ្វារអ៊ីនធឺណិតតែមួយកាលពីឆ្នាំ២០១៥ ប៉ុន្តែបានដកចេញវិញដោយសារតែមានការប្រឆាំងពីពាណិជ្ជកម្មនានា។
ក្រៅពីក្តីបារម្ភអំពីបញ្ហាឯកជនភាពនិងសិទ្ធិមនុស្ស អ្នកជំនាញខាងសន្តិសុខតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតបានព្រមានថា ការប្រើប្រាស់ច្រកទ្វារអ៊ីនធឺណិតតែមួយសម្រាប់ចរាចរណ៍ទាំងអស់អាចធ្វើឲ្យប្រទេសនេះធ្លាក់ក្នុងស្ថានភាពងាយរងគ្រោះពីការត្រូវបានគេកាត់ផ្តាច់ ដោយសារតែកំហុសបច្ចេកទេសឬការវាយប្រហារតាមអ៊ីនធឺណិត។
អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលលោក ផៃ ស៊ីផាន បានទទូចថា ច្រកទ្វារអ៊ីនធឺណិតជាតិនេះគឺចាំបាច់ដើម្បីបង្ក្រាបឧក្រិដ្ឋកម្មតាមអ៊ីនធឺណិត រក្សាសន្តិសុខជាតិ និងប្រមូលចំណូល។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាចាំបាច់ត្រូវយល់ថា សេរីភាព«បញ្ចេញមតិត្រូវមានការទទួលខុសត្រូវ» និងថា «ការប្រមាថ ឬបំភ្លៃព័ត៌មានអាចប៉ះពាល់ដល់សន្តិសុខជាតិ ឬកេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់បុគ្គល»។
នៅថ្ងៃទី១៥ ខែកុម្ភៈ ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយទាត់ចោលការចោទប្រកាន់ដែលថាការបង្កើតច្រកទ្វារអ៊ីនធឺណិតជាតិនេះ គឺដើម្បីរឹតត្បិតសិទ្ធិអ្នកប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិតនិងសេរីភាពបញ្ចេញមតិនៅកម្ពុជា។
ប៉ុន្តែច្រកទ្វារអ៊ីនធឺណិតថ្មីនេះបង្ហាញថា កម្ពុជាដើរផ្លូវដូចប្រទេសចិន ដែលរក្សានូវឧបករណ៍ឌីជីថលដែលកាន់តែទំនើបដើម្បីត្រួតពិនិត្យនិងចាប់ពិរុទ្ធប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតរបស់ពលរដ្ឋរបស់ខ្លួន ដាក់ពិភពអ៊ីនធឺណិតនៅពីក្រោយរបាំង «Great Firewall» និងរារាំងវេទិកាធំៗរបស់ប្រទេសលោកខាងលិចដូចជា បណ្តាញសង្គម Twitter Facebook និង YouTube ជាដើម។
លោក Warren បានប្រាប់ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន AFP ថា៖ «វាជាការបែកខ្ញែកមួយនៃប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត។ យើងមានអ៊ីនធឺណិតនៅប្រទេសចិន យើងមានអ៊ីនធឺណិតនៅប្រទេសរុស្ស៊ី យើងមានអ៊ីនធឺណិតនៅប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ដែលប្រទេសទាំងនោះនៅដាច់ពីគេនិងស្ថិតក្រោមការត្រួតពិនិត្យ។ វាមិនមែនគ្រាន់តែជាការចាប់ពិរុទ្ធប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែវាក៏ជាការត្រួតត្រាផងដែរ»។
លោក Warren ថ្លែងថា ការភ័យខ្លាចខ្លាំងបំផុតរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាគឺខ្លាចពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនត្រូវបានជំរុញទឹកចិត្តពីអ្នកធ្វើយុទ្ធនាការប្រឆាំងនឹងរដ្ឋប្រហារនៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ដែលបានប្រើប្រាស់វេទិកាបណ្តាញសង្គមដើម្បីរៀបចំបាតុកម្មទ្រង់ទ្រាយធំប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលយោធា។
ថ្មីៗនេះ ពលរដ្ឋកម្ពុជាជាច្រើនបានងាកទៅប្រើប្រាស់ VPN ឬបណ្តាញនិម្មិតឯកជន ដើម្បីគេចចេញពីការចាប់ពិរុទ្ធតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត។
ក្រុមហ៊ុន Top10VPN ដែលជាក្រុមគាំទ្រសន្តិសុខឌីជីថលមានមូលដ្ឋាននៅអង់គ្លេស បានថ្លែងថា តម្រូវការប្រើប្រាស់ VPN នៅកម្ពុជាបានកើនឡើង៥៦ភាគរយកាលពីខែធ្នូកន្លងទៅ។
រហូតមកទល់ពេលនេះ មិនទាន់មានសេចក្តីរាយការណ៍អំពីការបង្ក្រាបទៅលើការប្រើប្រាស់ VPN នៅឡើយទេ។
ប្រធានផ្នែកស្រាវជ្រាវនៃក្រុមហ៊ុន Top10VPN បានប្រាប់ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន AFP ថា៖ «ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី មិនថានៅទីណាក៏ដោយដែលមានការដាក់កំហិតរយៈពេលវែងដោយរដ្ឋាភិបាលលើការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត ការហាមឃាត់បណ្តាញឯកជន VPN ប្រាកដជាកើតឡើងបន្ទាប់»៕
ប្រែសម្រួល និងរាយការណ៍បន្ថែមដោយ វីអូអេខ្មែរ
