ទីក្រុងបាងកក៖ រដ្ឋសភាថ្មីនៃប្រទេសភូមា ដែលបានជាប់ឆ្នោតកាលពីខែវិច្ឆិកាមុន នឹងកំណត់ធ្វើការប្រជុំលើកដំបូងនៅដំណាច់ខែនេះ។ ក៏ប៉ុន្តែក្រុមការពារសិទ្ធិមនុស្សយល់ឃើញថា សភានេះគ្រាន់តែជាវិធីមួយសម្រាប់ឱ្យរដ្ឋាភិបាលយោធាពង្រឹងអំណាចរបស់ខ្លួនតែប៉ុណ្ណោះ។
បណ្តាញផ្សាយព័ត៌មានរបស់រដ្ឋនៃប្រទេសភូមាបានប្រកាសកាលពីថ្ងៃច័ន្ទទី១០មករាថា រដ្ឋសភានៃប្រទេសភូមានឹងបើកសម័យប្រជុំលើកទីមួយរបស់ខ្លួននៅថ្ងៃទី៣១មករា។ នេះជាលើកដំបូងហើយដែលអង្គការនីតិបញ្ញត្តិធ្វើការប្រជុំនៅក្នុងប្រទេសភូមាចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៨៨មក។ គណបក្សអភិវឌ្ឍន៍ និងសាមគ្គីភាពសហភាព (Union Solidarity and Development Party) ដែលគាំទ្រដោយយោធា បានឈ្នះឆ្នោតដោយទទួលបានប្រមាណ៨០ភាគរយនៃអាសនៈក្នុងរដ្ឋសភា។ រដ្ឋធម្មនុញ្ញឆ្នាំ២០០៨ផ្តល់អាសនៈ២៥ភាគរយដោយស្វ័យប្រវត្តិឱ្យក្រុមយោធា។
ពួកយោធានិយាយថា ការបោះឆ្នោតនេះជាផ្នែកមួយនៃផែនការរបស់ពួកគេដើម្បីធ្វើចលនាទៅកាន់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការគ្រប់គ្រងបែបស៊ីវិល។
ក៏ប៉ុន្តែ ក្រុមប្រឆាំងនៅក្នុងប្រទេសភូមា និងសហគមន៍អន្តរជាតិបានរឹះគន់ការបោះឆ្នោតនេះថា មិនយុត្តិធ៌មពីព្រោះមានការកម្រិតលទ្ធភាពបេក្ខជនប្រឆាំងក្នុងការឃោសនាបោះឆ្នោត។ ជនច្រើននាក់ដោយមានរួមបញ្ចូលទាំងលោកស្រីអោង សានស៊ូជី ( Aung San Suu Kyi) អ្នកគាំទ្រលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យផងដែរបានត្រូវរារាំងមិនឱ្យឈរឈ្មោះទេ។
លោក ស៊ុណៃ ផាស៊ុក (Sunai Pasuk) ជាអ្នកតំណាងអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស ( Human Rights Watch) ក្នុងក្រុងបាងកក។ លោកមានប្រសាសន៍ថា៖
«តើការបោះឆ្នោតនេះនឹងនាំឱ្យមានការកែប្រែច្រើនក្រាស់ក្រែលនៅក្នុងប្រទេសភូមាឬទេ? តើការបោះឆ្នោតនេះនឹងនាំឱ្យមានការកែលម្អហ្មត់ចត់ដល់អ្វីដែលហៅថា ការបើកចំហរប្រទេសឱ្យមានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យច្រើនជាងមុនឬទេ? មិនមែនទេ។ គឺមិនមែនទេ។ ការបោះឆ្នោតនេះគ្រាន់តែជាការពង្រឹងអំណាចជាផ្លូវការប៉ុណ្ណោះ។ ការបោះឆ្នោតនេះគ្រាន់តែជាទម្រង់ការជាផ្លូវការមួយនៃការគ្របសង្កត់របស់ក្រុមយោធាក្នុងប្រទេសភូមាតែប៉ុណ្ណោះ»។
កាលពីថ្ងៃច័ន្ទដែរក្រុមយោធាបានឱ្យដឹងថា ពួកគេនឹងតាក់តែងច្បាប់មួយ ដើម្បីអនុញ្ញាតឱ្យមានការកេណ្ឌបុរសស្ត្រីឱ្យចូលធ្វើទាហាន។ លោក ខាល ថេយើរ (Carl Thayer) ជាអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយម្នាក់នៅឯសាកលវិទ្យាល័យ ញូសោធវ៉េលស៍ (New South Wales) ប្រទេសអូស្ត្រាលី។ លោកនិយាយថា គេអាចឃើញការកេណ្ឌទាហាននេះថា ជាការប្រកួតប្រជែងរបស់កងយោធពលដើម្បីយកអ្នកដែលកំពុងធ្វើការក្នុងវិស័យឯកជនក្នុងប្រទេសភូមា។ លោកបន្តថា៖
«ច្បាប់នេះផ្តល់ឱ្យរដ្ឋាភិបាលនូវសមត្ថភាពក្នុងការកេណ្ឌពួកមនុស្សដែលមានការសិក្សាអប់រំ ឬបច្ចេកវិជ្ជាសមរម្យដែលគេត្រូវការ និងពួកស្ត្រីសម្រាប់សេវាកម្មបច្ចេកវិជ្ជា។ តាមរយៈកងទ័ពស្ម័គ្រចិត្ត សហគ្រាសឯកជនប្រកួតប្រជែងដើម្បីមនុស្សប៉ិនប្រសប់បំផុតក្នុងប្រទេស»។
ក្រុមការពារសិទ្ធិមនុស្សបានចោទប្រកាន់កងទ័ពភូមាថា ប្រើប្រាស់ក្រុមកុមារឱ្យធ្វើទាហាន និងបង្ខិតបង្ខំក្រុមជនស៊ីវិលឱ្យធ្វើការជាអ្នកដោះគ្រាប់មីន និងជាអ្នកដឹកជញ្ជូនឥវ៉ាន់។ គេរាយការណ៍ថា កងទ័ពមានការពិបាកក្នុងការថែរក្សាចំនួនទាហានដោយសារមានការរត់ចោលជួរ។ តាមរយៈច្បាប់ថ្មីនេះ ពួកជនដែលគេចខ្លួនពីការកេណ្ឌទាហានប្រឈមមុខនឹងទោសជាប់គុករហូតដល់ប្រាំឆ្នាំ។
ច្បាប់ថ្មីនេះក៏អាចឱ្យកងទ័ពកេណ្ឌនិស្សិតសាកលវិទ្យាល័យឱ្យធ្វើជាទាហានបានដែរ។ គេឃើញជាញឹកញយថា សាកលវិទ្យាល័យជាប្រភពធំមួយនៃក្រុមប្រឆាំង។ ពួកអ្នកធ្វើវិភាគក្នុងតំបន់និយាយថា កងទ័ពដែលបានត្រូវកេណ្ឌជាវិធីមួយទៀតសម្រាប់ពង្រឹងអំណាចយោធាជាថ្មី។ ពួកយោធាបានគ្រប់គ្រងប្រទេសភូមាចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៦២។ កាលពីឆ្នាំ១៩៩០ ក្រុមប្រឆាំងដឹកនាំដោយលោកស្រី អោង សានស៊ូជី បានឈ្នះឆ្នោត ក៏ប៉ុន្តែពួកយោធាបានប្រកែកមិនព្រមប្រគល់អំណាចឱ្យពួកជំទាស់ទេ។
លោកស្រី អោងសានស៊ូជី បានត្រូវដោះលែងពីការឃុំឃាំងមួយសប្តាហ៍ក្រោយការបោះឆ្នោតកាលពីឆ្នាំទៅ ក្រោយពីបានចំណាយពេលភាគច្រើននៃរយៈពេលពីរទសវត្សរ៍មុននេះស្ថិតនៅក្នុងការឃុំឃាំងក្នុងផ្ទះ។ គណបក្សរបស់លោកស្រីគឺសម្ព័ន្ធជាតិដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យបានត្រូវរំលាយនៅមុន
ការបោះឆ្នោតកាលពីខែវិច្ឆិកា ហើយគណៈបក្សនេះគ្មានអាសនៈនៅក្នុងរដ្ឋសភាថ្មីទេ។
ប្រែសម្រួលដោយ ឈឹមសុមេធ
