វិស័យធនាគារមីយ៉ាន់ម៉ាបន្តស្ថិតក្នុងភាពវឹកវរ ខណៈបាតុកម្មប្រឆាំងរដ្ឋប្រហារទ្រង់ទ្រាយធំធ្វើឱ្យមានរថយន្តទាហានល្បាតតាមផ្លូវនានា នៅក្នុងក្រុងរ៉ូងហ្គូន កាលពីសប្តាហ៍មុន។
ចាប់តាំងពីយោធាបានកាន់អំណាចនៅដើមខែកុម្ភៈ អ្នកធ្វើការនៅក្នុងវិស័យជាច្រើនដែលដឹកនាំដោយបុគ្គលិកសុខាភិបាល រួមមានទាំងបុគ្គលិកធនាគារផងដែរនោះ បានចូលរួមចលនាបះបោរស៊ីវិល (CDM) ដែលជាយុទ្ធនាការកូដកម្មដើម្បីប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលយោធា។ អ្នកចូលរួមក្នុងយុទ្ធនាការនេះបានអះអាងថា ពួកគេនឹងមិនត្រឡប់ទៅធ្វើការវិញទេ រហូតទាល់តែមានការផ្ទេរអំណាចឲ្យទៅរដ្ឋាភិបាលជាប់ឆ្នោតវិញ ។
បុគ្គលិកម្នាក់នៃធនាគារ Myanma Apex Ban (MAB) បានប្រាប់ VOA ថា៖ «ខ្ញុំមិនចង់រស់នៅក្រោមរដ្ឋាភិបាលយោធាទេ។ ដូច្នេះខ្ញុំបានចូលរួមក្នុងចលនា CDM និងប្រយុទ្ធដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ»។
ធនាគារជាច្រើននៅទូទាំងប្រទេសនៅបន្តបិទទ្វារ ស្របពេលដែលធនាគារផ្សេងទៀតបានកាត់បន្ថយប្រតិបត្តិការរបស់ពួកគេ។
ប្រជាពលរដ្ឋត្រូវតម្រង់ជួរយ៉ាងយូរនៅតាមទូរដកប្រាក់ ATM ខណៈធនាគារបានកាត់បន្ថយការដកប្រាក់ ឬមិនឱ្យមានការដកប្រាក់ ហើយអាជីវកម្មកំពុងប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាលំហូរសាច់ប្រាក់។
បុគ្គលិកម្នាក់នៃធនាគារ Ayeyarwady Bank (AYA) បានប្រាប់ VOA ថា ទោះបីជាការធ្វើកូដកម្មធ្វើឱ្យជីវិតមានការលំបាកសម្រាប់មនុស្សទូទៅ និងអាជីវកម្មក្តី ប៉ុន្តែពួកគេបានធ្វើរដ្ឋាភិបាលយោធាកាន់តែលំបាក។
បុគ្គលិករូបនោះបាននិយាយថា៖ «ប្រព័ន្ធធនាគារមីយ៉ាន់ម៉ាបច្ចុប្បន្នកំពុងពឹងផ្អែកលើធនាគារឯកជន។ យើងត្រូវពឹងផ្អែកលើធនាគារឯកជនសម្រាប់លំហូរសាច់ប្រាក់នៅក្នុងប្រទេស និងប្រតិបត្តិការរបស់យើងជាមួយនឹងធនាគារអន្តរជាតិ។ ខ្ញុំគិតថា ការធ្វើកូដកម្មរបស់បុគ្គលិកធនាគារឯកជន នឹងធ្វើឱ្យមានការលំបាកសម្រាប់រដ្ឋាភិបាលយោធាក្នុងការគ្រប់គ្រងសាច់ប្រាក់»។
មីយ៉ាន់ម៉ាជាប្រទេសក្រីក្របំផុតមួយនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍។ ទោះបីជាមានបញ្ហាហិរញ្ញវត្ថុបន្ថែមក្តី បុគ្គលិកធនាគារនិយាយថា ពួកគេមិនមានរងសម្ពាធឲ្យត្រឡប់ទៅធ្វើការវិញទេ ហើយមកទល់នឹងពេលនេះ មិនទាន់មានយោធាណាមករកពួកគេនៅឡើយទេ។
បុគ្គលិកធនាគារ AYA ម្នាក់ទៀតបាននិយាយថា៖ «រហូតមកដល់ពេលនេះ មិនទាន់មានយោធាណាមករកនៅឡើយទេ។ ប៉ុន្តែបុគ្គលិករូបនេះដឹងថា «មានទាហានក្នុងសម្លៀកបំពាក់ស៊ីវិល» បានទៅធនាគារ និងសុំព័ត៌មានទំនាក់ទំនងរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំធនាគារ»។
ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ឬភូមា ត្រូវបានដឹកនាំដោយកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ ចាប់ពីឆ្នាំ ១៩៦២ ដល់ឆ្នាំ ២០១១។ នៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៥ អ្នកស្រី អង់សាន ស៊ូជី និងគណបក្សសម្ព័ន្ធជាតិដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ (NLD) របស់អ្នកស្រីបានឈ្នះការបោះឆ្នោតបែបប្រជាធិបតេយ្យដោយចំហជាលើកដំបូងក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា។
ការបោះឆ្នោតសកលនៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា នៅក្នុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២០ ធ្វើឱ្យគណបក្សប្រឆាំងដែលគាំទ្រដោយយោធាចាញ់ឆ្នោតយ៉ាងខ្លាំង បើប្រៀបទៅនឹងគណបក្សសម្ព័ន្ធជាតិដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ។ គណបក្សប្រឆាំងបានអះអាងថា មានការបន្លំសន្លឹកឆ្នោតជាច្រើន។
យោធាមីយ៉ាន់ម៉ា ដែលគេហៅថា Tatmadaw បានបណ្តេញរដ្ឋាភិបាលរបស់គណបក្ស NLD ចេញពីអំណាចនៅថ្ងៃទី១ ខែកុម្ភៈ។ លោក Min Aung Hlaing មេបញ្ជាការយោធាបានកាន់អំណាច ដោយបានប្រកាសដាក់ប្រទេស «ក្នុងភាពអាសន្នរយៈពេល១ឆ្នាំ» និងបាននិយាយថា ការបោះឆ្នោតសកលនឹងត្រូវធ្វើឡើងនៅពេលអនាគត ។ សមាជិកគណបក្ស NLD ត្រូវបានឃាត់ខ្លួន ខណៈដែលអ្នកស្រី អង់សាន ស៊ូជី និងលោកប្រធានាធិបតី Win Myint ត្រូវបានចាប់ខ្លួន។
ចាប់តាំងពីពេលនោះមក ការតវ៉ាជាច្រើនបានកើតឡើងនៅទូទាំងប្រទេសដោយមនុស្សរាប់ពាន់នាក់ទាមទារឱ្យមានការបញ្ចប់រដ្ឋប្រហារ។ សារព័ត៌មានក្នុងស្រុកបានរាយការណ៍ថា មនុស្សជាង ៤០០ នាក់ត្រូវបានចាប់ខ្លួន ហើយយ៉ាងហោចណាស់ ពីរនាក់បានស្លាប់ រួមមានអ្នកតវ៉ាម្នាក់ និងមន្ត្រីប៉ូលិសម្នាក់។
អគ្គទេសាភិបាលរងថ្មីនៃធនាគារកណ្តាលមីយ៉ាន់ម៉ាបានបន្ទោសចលនា CDM និងបានអះអាងថាក្រុមអ្នកតវ៉ា «កំពុងបំផ្លាញសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនឯង»។
លោក Win Thaw ជាអ្នកដែលទទួលបានការគាំទ្រពីយោធា និងជាអ្នកជំនួសលោក Bo Bo Nge អតីតអគ្គទេសាភិបាលរង ដែលត្រូវបានគេរាយការណ៍ថា ត្រូវបានឃាត់ខ្លួនដោយគេមិនបានដឹងពីទីកន្លែងរបស់លោកនោះទេ។
លោក Win Thaw បានប្រាប់សារព័ត៌មាន Frontier Myanmar ដែលជាសារព័ត៌មានជាភាសាអង់គ្លេសនៅមីយ៉ាន់ម៉ា ថា ការពហិការរយៈពេលយូររបស់បុគ្គលិកទាំងនោះអាចផ្តល់ផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានដល់សេដ្ឋកិច្ច។
លោក Win Thaw បានប្រាប់សារព័ត៌មាន Frontier Myanmar ថា៖ «ប្រព័ន្ធធនាគារត្រូវការជាចាំបាច់ដើម្បីអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេស។ បុគ្គលិកធនាគារមិនគួរបដិសេធមិនព្រមមកធ្វើការនោះទេ»។
អគ្គទេសាភិបាលរងរូបនេះបានបន្ថែមថា ធនាគារកណ្តាលមីយ៉ាន់ម៉ាមាន «ផែនការក ខ និងគ ដើម្បីធានាថា ប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុមិនត្រូវបានរាំងស្ទះ» ប៉ុន្តែបានបដិសេធចំពោះការអត្ថាធិប្បាយលម្អិតថា តើផែនការទាំងនោះជាអ្វីនោះទេ។
លោក Zeya Thu អ្នកវិភាគសេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយមីយ៉ាន់ម៉ា បានព្រមានថា វិបត្តិនយោបាយមីយ៉ាន់ម៉ានឹងនាំឱ្យមានអស្ថិរភាពហិរញ្ញវត្ថុ ហើយនៅទីបំផុត «ធនាគារត្រូវតែបន្តផ្តល់សេវាកម្មរបស់ខ្លួន»។
លោក Thu បានប្រាប់ VOA ថា៖ «ការពិតដែលថា ធនាគារត្រូវបានបិទធ្វើឱ្យមនុស្សម្នាមានអារម្មណ៍មិនមានសុវត្ថិភាពហិរញ្ញវត្ថុ។ មនុស្សជាច្រើនកំពុងប្រឈមនឹងសុវត្ថិភាពហិរញ្ញវត្ថុ និងកំពុងគិតថា ពួកគេនឹងបាត់ប្រាក់សន្សំរបស់ពួកគេជារៀងរហូត។ ក្រុមហ៊ុននឹងមិនអាចបើកប្រាក់បៀវត្សរ៍ប្រចាំខែឲ្យពួកគេបានទេ»។
លោក Aung Wai Yan ជាហិរញ្ញិក និងបុគ្គលិកជាន់ខ្ពស់មួយរូបនៅធនាគារ Shinhan Bank បាននិយាយថា ការតវ៉ាមាន «ផលប៉ះពាល់ភ្លាមៗ» ទៅលើប្រទេសទាំងមូល ដោយសារតែធនាគារខ្លាចនឹងបញ្ចេញសាច់ប្រាក់ហាងទំនិញ បដិសេធមិនទទួលយកការទូទាត់តាមកាតធនាគារ ហើយការទូទាត់សម្រាប់ពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ និងរូបិយប័ណ្ណស្ទើរតែនៅនឹងថ្កល់ទៅហើយ៕
