វ៉ាស៊ីនតោន៖ ខណៈដែលវិបត្តិនៅប្រទេសអេហ្ស៊ីបបន្តកើនឡើង តួនាទីរបស់កងសន្តិសុខ និងភ្នាក់ងារស៊ើបការណ៍សម្ងាត់កាន់តែមានសារៈសំខាន់។ លោកប្រធានាធិបតី មូបារ៉ាក់ (Mubarak) បានមានប្រសាសន៍ថា លោកនឹងមិនឈរឈ្មោះសម្រាប់ការបោះឆ្នោតនៅលើកក្រោយទេ ហើយលោកបានតែងតាំងអគ្គនាយកទីភ្នាក់ងារស៊ើបការណ៍សម្ងាត់លោក Omar Suleimans ជាអនុប្រធានាធិបតី។ ក៏ប៉ុន្តែ ក្រុមបាតុករមិនចូលចិត្តទីភ្នាក់ងារស៊ើបការណ៍សម្ងាត់នោះទេ។
លោក ឡារី ហ្គូដសុន (Larry Goodson) ជាសាស្ត្រាចារ្យផ្នែកការសិក្សាអំពីមជ្ឈិមបូព៌ាប្រទេសនៅសាកលវិទ្យាល័យសង្គ្រាមរបស់កងទ័ពអាមេរិក មានប្រសាសន៍ថា នៅពេលដែលក្រុមបាតុករគាំទ្រលោកមូបារ៉ាក់ បានប៉ះទង្គិចជាមួយ ក្រុមបាតុករដែលប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាល វាហាក់ដូចជា ត្រូវបានរៀបចំឡើងដោយរដ្ឋាភិបាល។
«នៅពេលដែលខ្ញុំឃើញរូបភាពវីដេអូដ៏អស្ចារ្យដែលបង្ហាញមនុស្សជិះលើខ្នងសេះនិងអូដ្ឋ កាត់តាមទីលានតាហ៍រៀរ (Tahrir) ហើយរថក្រោះគ្រាន់តែចតចោលនៅទីនោះ ហើយក្រុមបាតុករគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលបានចូលមកនោះជារឿងឆ្កួតលីលាមួយ ហើយវាបានបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ដល់ខ្ញុំថា រដ្ឋាភិបាលបានបញ្ជូនអ្នកទាំងនោះមក ដើម្បីវាយប្រហារទៅលើបាតុកម្ម ដែលមានភាពរញ៉េរញ៉ៃតែប្រកបដោយសន្តិវិធី ដែលនេះជាអ្វីដែលរដ្ឋាភិបាលមិនចង់បាន»។
រដ្ឋាភិបាលបានបដិសេធថា មិនបានពាក់ព័ន្ធនៅក្នុងការប៉ះទង្គិចគ្នានោះទេ។ ក៏ប៉ុន្តែ លោក អូវិន សៀរ (Owen Sirrs) អតីតអ្នកវិភាគអំពីការងារទីភ្នាក់ងារស៊ើបការណ៍សម្ងាត់ដែលបានសរសេរនូវអ្វីដែលអ្នកវិភាគជាច្រើន បានចាត់ទុកថាជាឯកសារប្រវត្តិដ៏ជាក់លាក់នៃទីភ្នាក់ងារស៊ើបការណ៍សម្ងាត់របស់អេហ្ស៊ីបនោះ ជឿថា ការវាយប្រហារនោះ ទំនងជាត្រូវបានរៀបចំដោយអនុប្រធានាធិបតីថ្មីរបស់ប្រទេសនេះ និងជាអតីតអគ្គនាយកទីភ្នាក់ស៊ើបការណ៍សម្ងាត់លោកអូម៉ា ស៊ូឡៃម៉ាន់ (Omar Suleimans)។
«បើយើងគិតអំពីតួនាទីរបស់លោកជាអគ្គនាយកទីភ្នាក់ស៊ើបការណ៍សម្ងាត់នៃប្រទេសអេហ្ស៊ីប ហើយការពិតទៅដែលលោកជានាយកនៃសហគមន៍ទីភ្នាក់ងារស៊ើបការណ៍សម្ងាត់អេហ្ស៊ីបទាំងមូលផងដែរនោះ លោកអគ្គមេបញ្ជាការ ស៊ូឡៃម៉ាន់ ពិតជាមានការពាក់ព័ន្ធនឹងកិច្ចការដូចនេះ។ ខ្ញុំគិតថា ក្រុមបាតុករដែលគាំទ្រលោកមូបារ៉ាក់ជាពិសេសនេះ មានការពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងកងសន្តិសុខជាតិ ដែលតួនាទីក្នុងប្រទេសរបស់ពួកគេ ប្រហែលនឹងទីភ្នាក់ងារស៊ើបអង្កេតសហព័ន្ធ FBI របស់អាមេរិកដែរ»។
លោកប្រធានាធិបតីមូបារ៉ាក់ បានតែងតាំងលោកអគ្គមេបញ្ជាការ ស៊ូឡឡៃម៉ាន់ ជាអនុប្រធានាធិបតីនៅថ្ងៃទី២៩ ខែមករា កន្លងទៅនេះ។ ក្រោយមក លោកប្រធានាធិបតីបានមានប្រសាសន៍ថា លោកនឹងមិនឈរឈ្មោះ សម្រាប់ការបោះឆ្នោតនៅលើកក្រោយនេះទេ ក៏ប៉ុន្តែ លោកមិនព្រមធ្វើតាម ការទាមទាររបស់ក្រុមបាតុករ ដែលឲ្យលោកចុះចេញពីតំណែងជាបន្ទាន់នោះទេ។
ក្នុងនាមជាអគ្គមេបញ្ជាការទីភ្នាក់ងារស៊ើបការណ៍សម្ងាត់ ការទទួលខុសត្រូវជាចម្បងរបស់លោកស៊ូឡៃម៉ាន់ គឺការស៊ើបការណ៍កិច្ចការបរទេស ក៏ប៉ុន្តែលោកក៏មានការទទួលខុសត្រូវ ចំពោះកិច្ចការក្នុងប្រទេសមួយចំនួនផងដែរ។ លោកក៏ជាមនុស្សជំនិតរបស់លោកប្រធានាធិបតីផងដែរ។ នៅឆ្នាំ ២០០៩ ទស្សនាវដ្តីគោលនយោបាយបរទេស (Foreign Policy magazine) បានដាក់ចំណាត់ថ្នាក់លោកថា ជាអ្នកស៊ើបការណ៍សម្ងាត់ដ៏មានឥទ្ធិពលបំផុត ក្នុងពិភពអារ៉ាប់។
លោក អូវិន សៀរ មានប្រសាសន៍ថា ប្រវត្តិមិនល្អខាងរឿងគោរពសិទ្ធិមនុស្សរបស់ទីភ្នាក់ងារស៊ើបការណ៍សម្ងាត់អេហ្ស៊ីប និងភាពជិតស្និទ្ធរបស់លោក ស៊ូឡៃម៉ាន់ ជាមួយនឹងលោកប្រធានាធិបតីមូបារ៉ាក់ ធ្វើឲ្យក្រុមបាតុករមិនអាចទទួលយកលោកបានទេ។
«ខ្ញុំគិតថា មនុស្សទាំងនេះជាច្រើន មិនខ្វល់អំពីថាតើ លោក អ៊ូម៉ា ស៊ូឡៃម៉ាន់ ទទួលខុសត្រូវលើកិច្ចការបរទេស ឬសន្តិសុខក្នុងប្រទេសនោះទេ។ នៅក្នុងគំនិតរបស់ពួកគេ លោកជាវរជនសាធារណៈនិងជាមុខមាត់នៃបណ្តាញភ្នាក់ងារស៊ើបការណ៍សម្ងាត់នៅក្នុងប្រទេសអេហ្ស៊ីប។ ហើយកងសន្តិសុខនៅក្នុងប្រទេសអេហ្ស៊ីបមានកេរ្តិ៍ឈ្មោះអាក្រក់ថា បានជិះជាន់ រំលោភបំពានលើសិទ្ធិមនុស្សឥតឈប់ឈរ និងការធ្វើទារុណកម្ម។ ខ្ញុំចង់និយាយថា ការរំលោភបំពានទាំងនោះមាននៅក្នុងរបាយការណ៍សិទ្ធិមនុស្សនានា»។
អ្នកវិភាគជាច្រើននិយាយថា ទីភ្នាក់ងារស៊ើបការណ៍សម្ងាត់អេហ្ស៊ីបនេះ មានទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាយូរយារមកហើយ ជាមួយទីភ្នាក់ងារស៊ើបការណ៍សម្ងាត់ CIA របស់អាមេរិក ជាពិសេសក្នុងកិច្ចការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងអំពើភេរវកម្ម។
ទីភ្នាក់ងារស៊ើបការណ៍សម្ងាត់ក្នុងប្រទេសរបស់ប្រទេសអេហ្ស៊ីប ដែលឋិតនៅក្រោមក្រសួងមហាផ្ទៃ បានទទួលព័ត៌មានពីបណ្តាញអ្នកយកការណ៍ដ៏ធំមួយ ដែលអ្នកខ្លះ បានប៉ាន់ស្មានថា អ្នកយកការណ៍ទាំងនោះ អាចមានចំនួនរហូតដល់ទៅមួយលាននាក់។ លោក សៀរ មានប្រសាសន៍ថា ទីភ្នាក់ងារស៊ើបការណ៍សម្ងាត់ មានកេរ្តិ៍ឈ្មោះអាក្រក់ ជាពិសេស ក្នុងរឿងការប្រព្រឹត្តរបស់ពួកគេទៅលើអ្នកប្រឆាំង។
«ទីភ្នាក់ងារស៊ើបការណ៍សម្ងាត់នេះ មានកេរ្តិ៍ឈ្មោះអាក្រក់ ខាងរឿងអំពើឃោរឃៅ ដោយសារការប្រមូលចាប់ជនប្រឆាំង កំណត់រកអត្តសញ្ញាណជនប្រឆាំង បញ្ជូនពួកគេទៅពន្ធនាគារ និងធ្វើទារុណកម្មលើពួកគេក្នុងពន្ធនាគារ។ ក្នុងករណីខ្លះ ពួកគេបានស្លាប់ក្នុងដៃរបស់ទីភ្នាក់ងារ មូខាបារ៉ាត (Mukhabarat)»។
ក៏ប៉ុន្តែ លោក សៀរ បានបន្ថែមទៀតថា ទីភ្នាក់ងារស៊ើបការណ៍សម្ងាត់របស់យោធា ដែលមិនសូវមានគេចាប់អារម្មណ៍ទៅវិញទេ ដែលប្រហែលជាមានតួនាទីសំខាន់បំផុតនៅក្នុងវិបត្តិក្នុងប្រទេសអេហ្ស៊ីប។ លោកកត់សម្គាល់ថា ខណៈដែលទីភ្នាក់ងារនោះមិនបានគាបសង្កត់លើជនប្រឆាំងដោយផ្ទាល់ ស្ថាប័ននេះដាក់សំពាធទៅលើបុគ្គលិកយោធា ឲ្យមានភក្តីភាពចំពោះប្រធានាធិបតី និងសំខាន់ជាងនេះទៀត គឺមានភក្តីភាពចំពោះមេដឹកនាំយោធា ដែលកត្តាភក្តីភាពនោះអាចមានសារៈសំខាន់បំផុតចំពោះវិធានការណាមួយដែលកងយោធាអាចប្រើ៕
ប្រែសម្រួលដោយ លី ម៉ូរីវ៉ាន់
