ភ្ជាប់​ទៅ​គេហទំព័រ​ទាក់ទង

ព័ត៌មាន​​ថ្មី

កិច្ចព្រមព្រៀង​ប្រេង​រវាង​​ទួកគី​និងឃឺដ ធ្វើ​ទីក្រុងបាដាដខឹងសម្បារ


អ្នក​បច្ចេកទេស​ប្រេងដើរនៅ​ Azadegan ក្នុង​ប្រទេសអ៊ីរ៉ង់។
អ្នក​បច្ចេកទេស​ប្រេងដើរនៅ​ Azadegan ក្នុង​ប្រទេសអ៊ីរ៉ង់។
ប្រែសម្រួលដោយ៖ ឌី ខាំបូលី
ភាពតានតឹង​ដែល​កំពុងកើនឡើង​រវាង​រដ្ឋាភិបាល​ទីក្រុង បាដាដ (Baghdad) និង​រដ្ឋាភិបាល​ពាក់​កណ្តាល​ស្វ័យយ័ត អ៊ីរ៉ាក់-ឃឺដ (Iraqi Kurdish) ជុំវិញ​ការគ្រប់គ្រង​ថាមពលបម្រុងរបស់​ប្រទេស​នេះ កំពុង​គំរាមកំហែង​ទាញ​ប្រទេស​ជិតខាង ទួកគី (Turkey) ចូលទៅក្នុង​ជម្លោះ​ដែល​កាន់តែជ្រាលជ្រៅ​ឡើងៗ។ នៅពាក់កណ្តាល​ខែ​កក្កដានេះ​ អ៊ីរ៉ាក់ បានព្រមាន​រដ្ឋាភិបាល​ទីក្រុង អង់ការ៉ា (Ankara) ថា​ការ​ធ្វើ​ជំនួញជាមួយតំបន់នេះ អាច​ធ្វើ​ឲ្យខូចខាត​ដល់​ទំនាក់ទំនង​ជាមួយ​រដ្ឋាភិបាល​កណ្តាល​នៅ​ទីក្រុង​បាដាដ។
រដ្ឋាភិបាល​ក្នុងតំបន់​ពាក់កណ្តាល​ស្វ័យយ័ត ឃឺដ របស់​ប្រទេស អ៊ីរ៉ាក់ បានចាប់ផ្តើម​បញ្ជូនរថយន្ត​ដឹកប្រេង​ឆៅ​ជាច្រើន​គ្រឿង ទៅកាន់​ប្រទេសទួកគីដែល​នៅ​ជិតខាង។ ប្រេង​ឆៅទាំងនោះ​ នឹង​ត្រូវបាន​ ចម្រាញ់ ហើយ​បញ្ជូន​ទៅ​កាន់​តំបន់​ឃឺដដែល​មិន​នៅ​ជាប់​សមុទ្រមួយ​នេះ​វិញ។ ទួកគី បានឲ្យ​ដឹង​កាលពី​សប្តាហ៍​មុន​ថា ខ្លួន​បាន​ចាប់ផ្តើម​នាំចូល​ប្រេងឆៅ​ចំនួន​ពី​៥​ទៅ១០​ឡានស៊ីតែន​ក្នុង​មួយថ្ងៃ ពី​តំបន់​ភាគ​ខាងជើង​នៃ​ប្រទេស អ៊ីរ៉ាក់ ហើយ​បរិមាណនៃ​ការនាំចូល​អាច​កើនឡើង​ចាប់ពី​១០០​ទៅ​២០០​ឡានស៊ីតែន​ក្នុង​មួយ​ថ្ងៃ។
ការនាំចូលនេះ​បានធ្វើ​ឲ្យ​ខឹងសម្បារ​ពី​សំណាក់​រដ្ឋាភិបាល​អ៊ីរ៉ាក់ របស់​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្រ្តី នូរី អាល់ម៉ាឡាគី (Nouri al-Maliki) ដែល​បានអំពាវនាវដល់​រដ្ឋាភិបាល​ទីក្រុង អង់ការ៉ា ឱ្យ​បញ្ឈប់​ការរៀបចំនេះ​ជាបន្ទាន់។
ប៉ុន្តែ លោក ស៊ីណាន អ៊ុលហ្គិន (Sinan Ulgen) ប្រធាន​នៃមជ្ឈមណ្ឌល​ស្រាវជ្រាវ​ស្តីពី​ទំនាក់​ទំនង​អន្តរជាតិ អ៊ីដាម (International Relations Research Center Edam) ដែល​មានមូលដ្ឋាន​នៅក្នុង​ទីក្រុង អ៊ីស្តង់​ប៊ូល (Istanbul) គិត​ថា ទីក្រុង បាដាដ សម្តែងការមិន​សប្បាយ​ចិត្ត។
«ទេ ខ្ញុំ​មិនគិតថា រដ្ឋាភិបាល​ទីក្រុង អង់ការ៉ា នឹង​គោរពតាម​នោះទេ ដោយសារតែ​មានហេតុផល​ពីរសំខាន់គឺ ៖ ទីមួយ ទំនាក់ទំនង​ជាមួយ​រដ្ឋាភិបាល​របស់​លោក ម៉ាឡាគី គឺមាន​បញ្ហា​ច្រើន​ណាស់។ ទួកគី ចោទប្រកាន់​លោក ម៉ាឡាគី ពីបទព្យាយាម​ក្តោបក្តាប់​អំណាច។ ដូច្នេះ ទីក្រុង អង់ការ៉ា មិនគិត​ថា​វា​ជា​ការចាំ​បាច់នោះ​ឡើយ​ ក្នុង​ការធ្វើឱ្យ​រដ្ឋាភិបាល​របស់​លោក ម៉ាឡាគី សប្បាយ​ចិត្ត​។ ទីពីរ ទីក្រុង អង់ការ៉ា មិនចង់​ចាត់វិធានការ​ណា​មួយ ដែល​អាច​ធ្វើឱ្យមាន​គ្រោះថ្នាក់​ដល់គោលជំហរ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ក្នុង​តំបន់ ឃឺដ នៅក្នុង​ការដោះស្រាយ​របស់​ខ្លួន​ជាមួយទីក្រុង បាដាដទេ»។
ជន​ជាតិ​ ​ឃឺដ និងរដ្ឋាភិបាល​ដែល​ដឹកនាំ​ដោយ​ជន​ជាតិ​អារ៉ាប់ នៅ ទីក្រុង បាដាដ បាន​ឈ្លោះប្រកែក​គ្នា ជុំវិញ​សិទ្ធិក្នុង​ការអភិវឌ្ឍ​និងនាំចេញធនធាន​ធម្មជាតិ​ភាគខាងជើង។ ទីក្រុង បាដាដ ថ្លែង​ថា តំបន់​នេះ​គ្មាន​សិទ្ធិចុះ​ហត្ថលេខាលើ​កិច្ចព្រមព្រៀង​ជាឯកតោ​ភាគី ហើយ​ថា ការនាំចេញ​ទាំងឡាយ​ត្រូវតែឆ្លង​កាត់​តាម​បំពង់​បង្ហូរ​ប្រេង​ដែល​គ្រប់គ្រង​ដោយ​រដ្ឋ។ ជនជាតិ ឃឺដ អះអាង​ថា រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ផ្តល់​ឱ្យ​ពួកគេ​នូវ​សិទ្ធិ​ចុះ​ហត្ថលេខា​លើ​កិច្ច​ព្រមព្រៀង ដោយ​មិនចាំបាច់​ប្រឹក្សា​ជាមួយ​ទីក្រុង បាដាដឡើយ។
លោក ហ្វេឡាហ៍ ម៉ូសស្តាហ្វា បាគីរ៍ (Felah Mustafa Bakir) គឺជា​ប្រធាន​ទទួល​បន្ទុកទំនាក់ទំនង​ការបរទេស​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ក្នុង​តំបន់ ឃឺដ។
«យើង​មិនបាន​ធ្វើ​អ្វី​ ដែល​ជា​ការរំលោភ​បំពាន​ទៅលើ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​របស់​ប្រទេស អ៊ីរ៉ាក់នោះទេ។ យើង​បាន​គោរព​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ អ៊ីរ៉ាក់ ហើយ​យើង​ចង់​ជួយ​ប្រជាពលរដ្ឋ។ យើង​មាន​លទ្ធភាព​អភិវឌ្ឍវិស័យ​នេះ។ យើង​មាន​លទ្ធភាព​ផលិត​ប្រេង​បាន​១៧៥.០០០ ធុងក្នុង​មួយ​ថ្ងៃ ដែល​កាលពី​មុន​ យើង​មិនអាច​ផលិត​ប្រេង​បានសោះ ​សូម្បី​តែ​មួយ​ធុង​»។
ទោះបី​ជាមាន​ភាព​ចម្រូងចម្រាស​បែបនេះ​ក្តី រដ្ឋាភិបាល អ៊ីរ៉ាក់-ឃឺដ បាន​ចុះហត្ថលេខាលើ​កិច្ច​សន្យា​ជាមួយ​ក្រុមហ៊ុន​ប្រេង​អន្តរជាតិ ដែល​រួមទាំង​ក្រុមហ៊ុន​ប្រេង អ៊ិចហ្សន (Exxon) ដ៏ធំ​របស់​សហរដ្ឋអាមេរិក​ទៀតផង។
លោក ម៉ៃឃើល ហូវ័ដ (Michael Howard) គឺជា​ទីប្រឹក្សា​មួយរូប​របស់​ក្រសួង​ថាមពលរបស់​រដ្ឋាភិបាល អ៊ីរ៉ាក់-ឃឺដ។ លោក​និយាយ​ថា រដ្ឋាភិបាល​តំបន់ ឃឺដ ដឹង​អំពី​សក្តានុពល​នៅក្នុង​ការលក់ប្រេង​ទៅឱ្យ​ ទួកគី។
«ទួកគី ជា​ប្រទេស​ដែល​មាន​សេដ្ឋកិច្ច​រីកចម្រើន​នៅក្នុង​ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។ ប្រទេស​នេះ មាន​បំណង​ក្លាយ​ទៅជា​ប្រទេស​មួយ​នៅក្នុង​ចំណោម​ប្រទេស​ដែលមាន​សេដ្ឋកិច្ច​រីកលូតលាស់​លំដាប់​កំពូលចំនួន​១០ នៅក្នុង​រយៈពេល​១០​ឆ្នាំ។ ពួកគេ​គ្មានថាមពល​ខ្លួនឯង​ច្រើន​នោះទេ។ ដូច្នេះ ពួកគេ​នឹង​ត្រូវ​សម្លឹង​មើល​ប្រទេស​ជិតខាង សម្រាប់​សុវត្ថិភាព​ថាមពល​របស់​ពួកគេ។ ប៉ុន្តែ ទួកគី ក៏អាច​ជាច្រកឆ្លងកាត់​ដ៏សំខាន់មួយ​ផងដែរ»។​
អស់រយៈពេល​ជាច្រើនឆ្នាំ​មកហើយ ទីក្រុង បាដាដ និង​ ឃឺដ បាន​ព្យាយាមស្វែងរក​ដំណោះស្រាយ​មួយ ដោយ​បាន​អនុម័ត​ច្បាប់​ស្តីអំពី អ៊ីដ្រូកាបោន។ ទីក្រុង បាដាដ ជឿជាក់​ថា គោលនយោបាយ​ប្រេង គួរតែ​ត្រូវបាន​បង្កើត​ឡើង​នៅក្នុង​កម្រិត​រដ្ឋាភិបាល​សហព័ន្ធ ហើយ​គោរពតាមការ​បកស្រាយ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​របស់​ខ្លួន។ ផ្ទុយ​ទៅវិញ ទីក្រុង អ៊ឺប៊ីល (Irbil) ចង់​មាន​លទ្ធភាពផ្តល់​កិច្ចសន្យា​ផលិតកម្ម​និង​រៀបចំ​ផែនការ​បំពង់​បង្ហូរ​ប្រេង​នាំចេញ​ដោយ​ខ្លួនឯង។
ក្រុម​អ្នកសង្កេតការ​នយោបាយ​និយាយ​ថា មាន​សេចក្តី​សង្ឃឹមតិចតួច​ណាស់​ក្នុង​ការ​រកដំណោះស្រាយ​មួយ​នោះ។
អ្នក​វិភាគ អ៊ុលហ្គិន នៃ​មជ្ឈមណ្ឌល អ៊ីដាម និយាយ​ថា ដោយ​មិនគិត​ថាតើ​ច្បាប់​ថ្មី​មួយ​ត្រូវបាន​អនុម័ត​ឬអត់​នោះ ទីក្រុង អង់ការ៉ា បាន​សម្លឹងមើល​ទៅ​ថាមពល​របស់​ប្រទេស ឃឺដ ថា​ជា​ប្រភព​ដ៏សំខាន់​មួយ។
«ខ្ញុំ​សង្ឃឹមថា ទួកគី នឹង​បន្ត​ទិញ​ប្រេង បើ​ទោះបី​ជា​បញ្ហា​នៃ​ច្បាប់​ស្តីអំពី​អ៊ីដ្រូកាបោន មិនត្រូវបាន​ដោះស្រាយ​ក៏ដោយ។ នៅក្នុង​រយៈពេល​វែង​មួយ ប្រទេស ទួកគី កំពុង​សម្លឹងមើលឱកាស​នៅភាគខាង​ជើង​នៃ​ប្រទេស អ៊ីរ៉ាក់ ដើម្បី​សម្រាល​ដល់​ការព្រួយ​បារម្ភ​មួយចំនួន​របស់​ខ្លួន ជុំវិញ​ការនាំចូល​ថាមពល។ ដូច្នេះ ផុស​ចេញ​ពី​ទស្សន​នេះ នៅក្នុង​រយៈពេល​មធ្យម​និង​រយៈពេលវែង វានឹង​ផ្តល់​ជម្រើស​មួយ​ចំពោះ​ការ​ពឹង​ផ្អែករបស់​ប្រទេស ទួកគី ទៅលើ​ប្រទេស អ៊ីរ៉ង់ (Iran)»។
ទីក្រុង អង់ការ៉ា បាន​កាត់ផ្តាច់​ការនាំចូល​ថាមពល​របស់​ខ្លួន​ពី​អ៊ីរ៉ង់​ដែលជា​ប្រទេសជិតខាង ដើម្បី​គោរព​ទៅ​តាមការ​ដាក់​ទណ្ឌកម្មជាអន្តរជាតិ​ប្រឆាំង​រដ្ឋាភិបាល​ទីក្រុង ទេហ៍រ៉ាន (Tehran) ជុំវិញ​កម្មវិធី​អាវុធ​នុយក្លេអ៊ែ​របស់​ប្រទេស​នេះ។ ក្រុម​អ្នក​វិភាគ​និយាយ​ថា ប្រការនោះ​បាន​ផ្តល់​កម្លាំង​ជំរុញ​បន្ថែម ចំពោះ​ទំនាក់ទំនង​នយោបាយ​និង​សេដ្ឋកិច្ច​របស់​ខ្លួន​ជាមួយប្រទេសជិតខាង ឃឺដ ទោះបីជា​ទីក្រុង បាដាដ និយាយ​យ៉ាងម៉េច​ក៏ដោយ៕
XS
SM
MD
LG