ក្រោយដំណើរទស្សនកិច្ចលើកដំបូងរបស់លោក ង្វៀន ហ៊្វូជុង (Nguyen Phu Trong) អគ្គលេខាធិការនៃគណបក្សកុម្មុយនិស្ត និងជាប្រធានរដ្ឋនៃសាធារណរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាមនៅកម្ពុជាកាលពីចុងខែកុម្ភៈ ក្រុមអ្នកវិភាគខ្លះ បាននិយាយថា វៀតណាមហាក់ដូចជាកំពុងពង្រីកឥទ្ធិពលខ្លួននៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូចិន ដែលជាតំបន់ដែលមហាអំណាចចិនកំពុងពង្រីកឥទ្ធិពលខ្លួនយ៉ាងខ្លាំងនេះ។
លោកបណ្ឌិត ឈាង វណ្ណារិទ្ធ អ្នកវិភាគកិច្ចការតំបន់បានប្រាប់ VOA ថា៖
«នេះជាដំណាក់កាលមួយសំខាន់នៃទំនាក់ទំនងទ្វេភាគី ក៏ដូចជាការពង្រឹងនូវតួនាទីរបស់វៀតណាមនៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូចិនហ្នឹង ទាក់ទងជាមួយកម្ពុជា ឡាវ និងកម្ពុជាហ្នឹង។ នេះជាយុទ្ធសាស្ត្ររបស់វៀតណាមដើម្បីពង្រឹងតួនាទីរបស់ខ្លួន ទំនាក់ទំនងជាប្រពៃណីជាមួយប្រទេសតូចៗនៅជុំវិញខ្លួនដូចជាឡាវ កម្ពុជា។ ហើយក្នុងន័យយុទ្ធសាស្ត្រ និងភូមិសាស្ត្រនយោបាយក៏ជាការឆ្លើយតបទៅនឹងការកើនឡើង ឥទ្ធិពលចិននៅក្នុងប្រទេសឡាវនិងកម្ពុជាហ្នឹងដែរ»។
ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ លោក ង្វៀន ហ៊្វូជុង ដែលជាមេដឹកនាំដ៏មានឥទ្ធិពលបំផុតរបស់ប្រទេសវៀតណាមនេះ បានប្រព្រឹត្តទៅចាប់ពីថ្ងៃទី២៥ ដល់ ថ្ងៃទី២៦ ខែកុម្ភៈ។លោកបានចូលគាល់ព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជា និងលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ក្រៅពីមានជំនួបជាមួយមេដឹកនាំកំពូលៗរបស់កម្ពុជាផ្សេងទៀត។
បើតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមក្រោយជំនួបពិភាក្សាទ្វេភាគីរវាងមេដឹកនាំប្រទេសទាំងពីររួចមកបានបញ្ជាក់ឲ្យដឹងថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងលោក ង្វៀងហ៊្វូជុង បានធ្វើជាអធិបតីក្នុងពិធីចុះហត្ថលេខាលើឯកសារចំនួន៥រួមគ្នា ដែលទាក់ទងនឹងការដឹកជញ្ជូនផ្លូវគោក ការដឹកជញ្ជូនផ្លូវទឹក អនុស្សារណៈនៃការយោគយល់គ្នាស្តីពីការផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានឥតសំណង២៥លានដុល្លារអាមេរិក សម្រាប់ការអនុវត្តគម្រោងសាងសង់អគាររដ្ឋបាលរបស់រដ្ឋសភា ការអនុគ្រោះពន្ធសម្រាប់ឆ្នាំ២០១៩២០២០ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទេសចរណ៍សម្រាប់ឆ្នាំ២០១៩-២០២១ រវាងក្រសួងទេសចរណ៍កម្ពុជា និងក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍វៀតណាម។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមនេះក៏បានបញ្ជាក់បន្ថែមអំពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់កម្ពុជានិងវៀតណាមចំពោះកិច្ចសហប្រតិបត្តិការគ្រប់ជ្រុងជ្រោយរួមទាំងផ្នែកយោធា សន្តិសុខ នយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច សង្គមអប់រំជាដើម។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍ដដែលបានសង្កត់ធ្ងន់ថា៖
«ភាគីទាំងពីរបានឯកភាពគ្នាថា ការការពារ ការថែរក្សានិងការអភិវឌ្ឍទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីតាមស្មារតី ភាពជាអ្នកជិតខាងល្អ មិត្តភាពជាប្រពៃណី កិច្ចសហប្រតិបត្តិការគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ស្ថិរភាពយូរអង្វែង ដោយឈរលើគោលការណ៍នៃការឯកភាពគ្នា ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមកម្ពុជា វៀតណាមលើកមុនៗ គឺជាការទទួលខុសត្រូវរួមរបស់ប្រជាជាតិ និងប្រជាជននៃប្រទេសទាំងពីរដើម្បីការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព និងអនាគតដ៏ភ្លឺស្វាងរបស់ប្រទេសទាំងពីរ ក៏ដូចជាដើម្បីសន្តិភាព ស្ថិរភាព សហប្រតិបត្តិការ និងការអភិវឌ្ឍនៅក្នុងតំបន់ និងនៅលើពិភពលោក»។
ជាមួយគ្នានេះដែរ សេចក្តីថ្លែងការណ៍ដដែលបានសង្កត់ធ្ងន់លើកិច្ចសហប្រត្តិបត្តិការយោធានិងសន្តិសុខ ហើយភាគីទាំងពីរបានប្តេជ្ញាដែរថា នឹងមិនអនុញ្ញាតឲ្យកម្លាំងនយោបាយ ឬកម្លាំងយោធាណាមួយប្រើប្រាស់ទឹកដីរបស់ខ្លួនដើម្បីគំរាមកំហែងដល់សន្តិសុខជាតិនៃប្រទេសមួយទៀត និងដោះស្រាយបញ្ហានានាដែលកើតមានរវាងប្រទេសទាំងពីរដោយសន្តិវិធី។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះកើតឡើង ក្រោយពេលមានព័ត៌មានដែលបានចោទប្រកាន់ថាកម្ពុជាអនុញ្ញាតឲ្យមានវត្តមានយោធាចិននៅលើទឹកដីរបស់ខ្លួន តែកម្ពុជាបានធ្វើការបដិសេធ។
លោកឈាង វណ្ណារិទ្ធ បានបន្តថា តាមរយៈទស្សនកិច្ចនេះ វៀតណាមក៏ទំនងជាចង់ធ្វើឲ្យរស់ឡើងវិញនូវសាមគ្គីភាពរវាងប្រទេសទាំងបីក្នុងឥណ្ឌូចិនផងដែរ។
«អីចឹងអាហ្នឹងជាសញ្ញាមួយផ្តល់យ៉ាងច្បាស់ថា វៀតណាមនៅតែបន្តទំនាក់ទំនងល្អជាមួយប្រទេសទាំងពីរហ្នឹង ហើយនឹងជំរុញបន្ថែមទៀតនូវទំនាក់ទំនងគេហៅថាមិត្តភាពជាប្រពៃណីដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាឲ្យបណ្តាប្រទេសទាំងបីហ្នឹង ជាពិសេសប្រទេសទាំងបីហ្នឹងសហការគ្នាទប់ទល់នឹងមហាអំណាចណាមួយដែលមានបំណងចង់បំបែកបំបាក់ ឬក៏ចង់បង្កើននូវអំណាចគ្របដណ្តប់នៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូចិនហ្នឹងបាទ»។
លោកបណ្ឌិត សុខ ទូច អ្នកវិភាគនិងជាប្រធានរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជាបានអះអាងក្នុងនាមផ្ទាល់ខ្លួនថា វៀតណាមចង់បង្ហាញថាកម្ពុជាគឺជាដៃគូវៀតណាមបន្ថែមលើទំនាក់ទំនងជាមិត្ត នៅពេលដែលទំនាក់ទំនងចិនកម្ពុជាបានឈានដល់កម្រិតគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ។
«វៀតណាមក៏ចង់ពន្ញាក់ថា យើងជាមិត្តជិតគ្នា ហើយរឿងទំនាក់ទំនងកម្ពុជា នៅតែជាទំនាក់ទំនង ហើយកម្ពុជាជាមួយចិនអាហ្នឹងជារឿងរបស់កម្ពុជា។ តែយើងត្រូវតែមានទំនាក់ទំនងនឹងគ្នានៅលើវិស័យសេដ្ឋកិច្ច នយោបាយ។ ទាំងអស់ហ្នឹងដែលធ្វើឲ្យមានដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ប្រធានបក្ស ប្រមុខរដ្ឋ លេខាបក្សរបស់វៀតណាមហ្នឹង មិនមែនជាធម្មតាទេ គឺជាការបង្ហាញថា វៀតណាមនៅតែជាដៃគូជាមួយកម្ពុជាដែរ មិនមែនគ្រាន់តែជាមិត្ត ឬក៏គ្រាន់តែជាអ្នកជិតខាងទេ»។
ប្រទេសចិនដែលជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រ របស់កម្ពុជា កាន់កាប់បំណុលបរទេសជិតពាក់កណ្តាលនៃទឹកប្រាក់ជាង៧ពាន់លានដុល្លាររបស់កម្ពុជា ហើយចិនគឺជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មដ៏ធំបំផុតរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ ការវិនិយោគរបស់ចិនកំពុងផ្លាស់ប្តូរទីផ្សារអចលនទ្រព្យនិងឧស្សាហកម្មល្បែងស៊ីសងនៅកម្ពុជា ជាពិសេសនៅក្នុងខេត្តព្រះសីហនុដែលមានតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស។ ភាគច្រើននៃបញ្ហានេះត្រូវបានជំរុញដោយគម្រោងផ្លូវក្រវាត់ពាណិជ្ជកម្មរបស់ចិន (BRI) ដែលនឹងសាងសង់ដោយចំនួនទឹកប្រាក់ចំនួន១លានលានដុល្លារ លើផ្លូវថ្នល់ ស្ពាន ផ្លូវ រថភ្លើង កំពង់ផែនិងរោងចក្រអគ្គិសនីនៅក្នុងប្រទេសជាង ៧០ ដើម្បីដឹកនាំពាណិជ្ជកម្មពិភពលោកតាមវិធីរបស់ខ្លួន។
ឥទ្ធិពលចិនមួយផ្នែកចុងក្រោយគឺដោយសារកម្ពុជាគាំទ្រគោលនយោបាយចិនតែមួយគាំទ្រចិននៅប្លុកអាស៊ានលើវិស័យផ្សេងៗ ជាពិសេសជម្លោះដែនសមុទ្រចិនខាងត្បូងដែលវៀតណាម ហ្វីលីពីន ម៉ាឡេស៊ី និង ព្រុយណេ តែងតែទាមទារឲ្យមានការដោះស្រាយ ពហុភាគីក្នុងក្របខណ្ឌអាសាន ហើយចិនទាមទារឲ្យមានការដោះស្រាយទ្វេភាគីនោះ។
ឥទ្ធិពលចិនក្នុងតំបន់នេះបានធ្វើឲ្យកម្ពុជាមិនញញើតនឹងទណ្ឌកម្មអន្តរជាតិជាពិសេសសហភាពអឺរ៉ុបដែលចាប់ផ្តើមដកការអនុគ្រោះពន្ធទំនិញកម្ពុជាទាំងអស់លើកលែងតែអាវុធ ហៅថា EBA និងការអនុគ្រោះពន្ធរបស់អាមេរិក GSP រឿងស្តារប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្ស ក្រោយគណបក្សជំទាស់ត្រូវរំលាយមុនការបោះឆ្នោតកាលពីឆ្នាំទៅ។
លោក សុខ ទូច បានបន្ថែមថា កម្ពុជាបានរៀនពីបទពិសោធន៍ធ្ងន់ធ្ងរជាថ្មី ហើយរំពឹងថានឹងរឹងមាំនៅពេលខាងមុខ។
«កម្ពុជាកំពុងជួបរលកហ្នឹង គឺរលកធំណាស់ ហើយបើសិនជាកម្ពុជា រដ្ឋាភិបាលដែលដឹកនាំដោយសម្តេចនាយកនេះ លោកពុះពាររាល់ការលំបាកហ្នឹងបាន នោះកម្ពុជាមានភាពរឹងមាំ»។
ទោះជាយ៉ាងណាក្តីលោក សុខ ទូច បានអះអាងថា ទំនាក់ទំនងក្នុងតំបន់និងសកលមានការប្រែប្រួលដោយសារផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច នយោបាយដែលលោកសង្កត់ធ្ងន់ថា វៀតណាមធ្លាប់មានទំនាក់ទំនងជិតដិតជាមួយសហភាពសូវៀត ហើយបានព្រលែងចោលទៅចាប់ដៃជាមួយនឹងអាមេរិក ចុះហេតុអ្វីដែលកម្ពុជាមិនចេះឆ្លាតរឿងផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចដើម្បីចាប់ដៃជាមួយចិនក្នុងការធ្វើទំនាក់ទំនងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការល្អ ដែលលោកថា កម្ពុជាអាចធ្វើបាននោះ។
ប្រទេសវៀតណាមបានចូលឈ្លានពានកម្ពុជាដើម្បីបណ្តេញក្រុមខ្មែរក្រហមចេញពីអំណាច កាលពីថ្ងៃទី៧ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ ដែលក្រុមខ្មែរមួយផ្នែក បកស្រាយថាជាការជួយរំដោះកម្ពុជាពីរបបខ្មែរក្រហមប្រល័យពូជសាសន៍ ដែលកម្ពុជាត្រូវដឹងគុណវៀតណាម តែម្ខាងអះអាងថាជាការចូលឈ្លានពានកម្ពុជា ដែលប្រើនយោបាយលេបយកទឹកដីកម្ពុជា ដែលមន្ត្រី វៀតណាមបដិសេធជារឿយៗចំពោះការចោទប្រកាន់ដូច្នោះ៕
