VOA៖ តើការខាតបង់ពីការប្រយុទ្ធនឹងកុ្រមជ្រុលនិយមរដ្ឋឥស្លាមមានអ្វីខ្លះ?
Grande៖ ការខាតបង់ពីការប្រយុទ្ធដើម្បីបន្ថយកម្លាំង ឬផ្តួលក្រុមរដ្ឋឥស្លាម គឺមានយ៉ាងច្រើន នៅប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់។ ចាប់តាំងពីក្រុមរដ្ឋឥស្លាមបានឡើងអំណាចនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៤ ប្រជាជនអ៊ីរ៉ាក់ជាង ៣,៤ លាននាក់ ត្រូវបានបង្ខំរត់ភៀសខ្លួនចេញពីទីលំនៅ។ មួយចំនួននៃប្រជាជនទាំងនោះបានបាត់បង់អ្វីៗទាំងអស់។ ពួកគេបានបាត់បង់ទ្រព្យសម្បត្តិ បាត់បង់សហគមន៍ ត្រូវបង្ខំចិត្តនិរទេសខ្លួន ផលប៉ះពាល់ពីនេះគឺធំធេងណាស់។ ក្នុងរយៈពលេតែមួយឆ្នាំកន្លងទៅ យើងបានឃើញប្រជាជនមួយលាននាក់ បានបាត់បង់ទីលំនៅ ហើយយើងរំពឹងថា នៅស្របពេលដែលយុទ្ធនាការនៅក្នុងការផ្តួលពួករដ្ឋឥស្លាមត្រូវបានពង្រឹង យើងអាចឃើញប្រជាជនមួយលាននាក់ផ្សេងទៀត ប្រសិនបើមិនច្រើនជាងនេះ នឹងបាត់បង់ទីលំនៅ ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានខែខាងមុខ។ ប្រសិនបើអ្នកមើលទៅចំនួនភាគរយនៃប្រជាជន ដែលបានរងការប៉ះពាល់ដោយផ្ទាល់ពីពួករដ្ឋឥស្លាម យើងកំពុងនិយាយអំពីជិតមួយភាគបីនៃប្រជាជនអ៊ីរ៉ាក់ទាំងអស់ ដែលនឹងរងការប៉ះពាល់។
មានប្រជាជន ៣,៤ លាននាក់ ដែលបានបាត់បង់ទីលំនៅ ប៉ុន្តែ មាន ៧លាននាក់បន្ថែមទៀត ដែលកំពុងរស់នៅតាសហគមន៍ជ្រកកោនផ្សេងក្រៅពីសហគមន៍ខ្លួន ដែលសហគមន៍ជ្រកកោនទាំងនោះឥឡូវនេះកំពុងជួបបញ្ហា ដោយសារតែពួកគេបានបើកទ្វារទទួលឲ្យប្រជាជនពីសហគមន៍ដទៃមកជ្រកកោន ដែលជាហេតុធ្វើឲ្យស្ថានភាពរបស់ពួកគេផ្ទាល់បានចុះដុនដាបតាមរយៈនេះ។
សរុបមក យើងបានប៉ានប្រមាណថា មានប្រជាជនអ៊ីរ៉ាក់ ១០លាននាក់ នាពេលនេះ ដែលត្រូវការជំនួយមនុស្សធម៌នៅក្នុងទម្រង់ណាមួយ ហើយនៅចុងឆ្នាំនេះ ចំនួននេះអាចនឹងកើនជិត១២លាននាក់ ឬ១៣លាននាក់។ វាជាចំនួនដ៏ច្រើនមួយ ពិតជាច្រើនមែនទែន។
VOA៖ តើបញ្ហានេះមានផលប៉ះពាល់អ្វីខ្លះទៅលើប្រជាជនអ៊ីរ៉ាក់?
Grande៖ រាល់ពេលដែលមានមនុស្សយ៉ាងច្រើនបានបាត់បង់ទីលំនៅឬបាត់បង់ទីលំនៅដោយសារតែអំពើហិង្សាដ៏អាក្រក់បែបនេះ មនុស្សម្នាទាំងនោះកំពុងតែរត់គេចខ្លួនចេញពីការរំលោភបំពានសិទ្ធិមនុស្សយ៉ាងអាក្រក់បំផុត ដែលត្រូវបានប្រព្រឹត្តឡើងនៅលើពិភពលោក។ ស្ថានភាពដែលបណ្តាលឲ្យពួកគេចាកចេញ និងរត់ភៀសខ្លួននោះ គឺវាមិនគួរឲ្យជឿ។ នៅក្នុងគ្រប់កាលៈទេសៈទាំងអស់ ផលប៉ះពាល់ទៅលើផ្លូវចិត្ត គឺសឹងតែមិនអាចគណនាបាន។ យើងនឹងហៅសំដៅទៅលើជំនាន់មនុស្សមួយដែលបានបាត់បង់ ហើយជំនាន់ដែលបាត់នេះ មិនមែនបាត់តែកុមារនោះទេ ប៉ុន្តែ មនុស្សវ័យក្មេងក៏បាត់បង់ដែរ ហើយតាមពិតទៅ គឺគ្រួសារទាំងមូល។ ការចាកចេញពីទីលំនៅ ដែលបណ្តាលមកពីកើតមានអំពើហិង្សា និងផលប៉ះពាល់ដែលមានទៅលើប្រជាជន វាបានបង្កមហន្តរាយដល់ជីវិតរស់នៅ។ មនុស្សម្នាអាចងើបរើពីវិបត្តិផ្សេងៗឡើងវិញ ពួកគេពិតជាអាចសង្រោះឡើងវិញបាន ប៉ុន្តែ នៅគ្រាមានវិបត្តិ វាពិតជាអណោចអធមណាស់ ដែលមើលឃើញនូវអ្វីបានកើតឡើង។
VOA៖ តើឱកាសនៃការផ្សះផ្សាមានអ្វីខ្លះ បន្ទាប់ពីការប្រេះឆារ និងអំពើហិង្សាដូចនេះ?
Grande៖ យើងត្រូវនិយាយដោយត្រង់ថា នៅក្នុងករណីផ្សេងៗ ដែលគ្រួសារនានាស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងដោយពួករដ្ឋឥស្លាម គឺមានការសង្ស័យពីទឹកចិត្តរបស់ពួកគេដែលសុខចិត្តធ្វើដូច្នេះ គឺពីគ្រួសារដែលបានចាកចេញ ហើយនៅពេលគ្រួសារ ដែលបានចាកចេញនោះ វិលត្រលប់មកវិញ និងគ្រួសារដែលមិនបានចាកចេញក៏នៅទីនោះ បញ្ហាគឺតើអ្នកនឹងធ្វើការផ្សះផ្សារវាងគ្រួសារទាំងនោះយ៉ាងដូចនេះ តើអ្នកនឹងបញ្ចៀសការសងសឹកយ៉ាងដូចម្តេច ទៅលើភាគីទាំងសងខាង។ វា ជាបញ្ហាមួយធំណាស់។ នៅក្នុងចំណោមមនុស្ស ៣,៤ លាននាក់ ដែលបានបាត់បង់ទីលំនៅចាប់តាំងពីក្រុមរដ្ឋស្លាមបានឡើងកាន់អំណាច មនុស្ស៥០០.០០០នាក់ បានវិលត្រឡប់មកវិញ និងស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់រដ្ឋាភិបាល។ ការផ្សះផ្សា និងសំណងផ្សេងៗ គឺជាកត្តាចម្បងនៅក្នុងដំណើរការនេះ។ យើងធ្លាប់បានឃើញហើយថា នៅក្នុងករណីមួយចំនួន គ្រួសារដែលមិនបានត្រៀមលក្ខណៈវិលត្រលប់មកវិញ រហូតដល់ពេលពួកគេដឹងថា ការផ្តល់សំណងផ្សេងៗនឹងត្រូវធ្វើឡើង និងមានដំណើរវិនិច្ឆ័យនៅកម្រិតសហគមន៍ ដែលបង្កើតជាសំណងនៅក្នុងទម្រង់មួយ ដែលមានសារៈសំខាន់ដើម្បីបញ្ចៀសការសងសឹក។
វាមានសារៈសំខាន់ខ្លាំងណាស់ ដែលវរជននយោយបាយ និងមេដឹកនាំចូលរួមនៅក្នុងដំណើរផ្សះផ្សាបែបយុទ្ធសាស្រ្ត ដែលមានការបែងចែកនយោបាយនៅក្នុងចំណោមមេដឹកនាំនយោបាយទាំងអស់នៅក្នុងប្រទេស មិនថាពួកគេមកពីណានោះទេ ដើម្បីបង្រួបបង្រួមអ៊ីរ៉ាក់។ មានកត្តាសំខាន់មួយទៀត ដើម្បីឲ្យការស្រុះស្រួលគ្នាកើតមានឡើងនៅកម្រិតសហគមន៍ ហើយនេះជាអ្វីដែលខ្ញុំកំពុងធ្វើការពណ៌នា។ ក្រុមគ្រួសារ កុលសម្ព័ន្ធ និងសហគមន៍ផ្សេងៗត្រូវរកវិធីដើម្បីកែតម្រូវ និងរៀនរស់នៅជាមួយគ្នាឲ្យបានដូចពីមុន។ វាជាដំណើរការដ៏លំបាកមួយ ប៉ុន្តែ វាសំខាន់។
VOA៖ រដ្ឋាភិបាលអ៊ីរ៉ាក់ និងអាមេរិក ហាក់ដូចជាមានគំនិតផ្សេងគ្នា ពាក់ព័ន្ធនឹងស្ថេរភាពទំនប់វារីអគ្គិសនី Mosul។ តើអង្គការសហប្រជាជាតិធ្វើយ៉ាងដូចម្តេចពាក់ព័ន្ធនឹងលទ្ធភាពនៃការដួលរលំនៃទំនប់វារីអគ្គិសនីនោះ?
Grande៖ យើងពិតជាបានដឹងច្បាស់មកហើយពីការវិភាគរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកទៅលើទំនប់វារីអគ្គិសនី Mosul។ យើងបាននិយាយគ្រប់ពេលទៅកាន់អាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាល ទាក់ទិននឹងការយល់នឹងរបស់ពួកគេពីស្ថានភាព។ ខ្ញុំគិតថា ការដែលការិយាល័យរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីនាពេលថ្មីៗនេះធ្វើការទាក់ទងនឹងកម្មវិធីអភិវឌ្ឍរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ហើយបានស្នើឲ្យពួកយើងបង្កើតជាប្រព័ន្ធផ្តល់ដំណឹងពីភាពអាសន្នមួយឲ្យដឹងមុន ដែលបង្ហាញថាពួកគេមានក្តីបារម្ភរួមគ្នាអំពីទំនប់វារីអគ្គិសនី Mosul អាចនឹងមិនមានស្ថេរភាព។ យើងបានធ្វើការជាមួយនឹងរដ្ឋាភិបាលអស់រយៈពេលបួនខែកន្លងមកនេះ ដើម្បីដាក់ឡើងនូវប្រព័ន្ធនេះ។ យើងបានបង្កើតនូវកិច្ចព្រមព្រៀងមួយ ដែលនឹងដាក់ឲ្យមាននូវការឆ្លើយតបពីសំណាក់អន្តរជាតិនៅក្នុងករណីកើតមានគ្រោះមហន្តរាយ៕
ប្រែសម្រួលដោយ ស៊ូ រ៉ូហ្សានិច