លោក Robert William Forden ដែលទទួលបានការតែងតាំងពីលោកប្រធានាធិបតី Joe Biden ឱ្យធ្វើជាឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជា បានធ្វើសក្ខីកម្មនៅចំពោះមុខគណៈកម្មាធិការកិច្ចការបរទេសរបស់ព្រឹទ្ធសភាអាមេរិក កាលពីដើមខែមីនានេះ។ គណកម្មាធិការនេះមានតួនាទីសម្រេចថាត្រូវអនុម័តលើការជ្រើសតាំង ឬមិនសម្រេច។
នៅក្នុងការផ្តល់សក្ខីកម្មនៅចំពោះមុខគណកម្មាធិការកិច្ចការបរទេស សមាជិកព្រឹទ្ធសភាខ្លះជំរុញលោកឲ្យមានជំហររឹងមាំចំពោះឥទ្ធិពលចិននិងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ដែលកំពុងធ្លាក់ចុះដែរ បើសិនជាទីបំផុតលោកទទួលបានការអនុម័តជាផ្លូវការពីព្រឹទ្ធសភា។
លោក Robert Forden គឺជាមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងការបរទេសអាមេរិក មានឋានៈជាទីប្រឹក្សាជាន់ខ្ពស់ក្នុងការិយាល័យកិច្ចការអាស៊ីខាងកើតនៃក្រសួងការបរទេសអាមេរិក។ មុននេះ លោកធ្លាប់ធ្វើជាឯកអគ្គរដ្ឋទូតរង ឬភារធារីស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំប្រទេសចិននិងជានាយករងនៃវិទ្យាស្ថានអាមេរិកនៅតៃវ៉ាន់ផងដែរ ក្នុងចំណោមមុខតំណែងផ្សេងទៀតដែលលោកបានបម្រើការងារជាអ្នកការទូតអាជីពរយៈពេល ៣ទសវត្សរ៍កន្លងមកនេះ។
កាលពីពាក់កណ្តាលឆ្នាំ ២០២២ ម្តងនិងដើមឆ្នាំ ២០២៣ ម្តងទៀត លោកប្រធានាធិបតី Joe Biden តែងតាំងឱ្យលោកធ្វើជាឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជា ដែលតម្រូវឲ្យឆ្លងកាត់ការបោះឆ្នោតពីព្រឹទ្ធសភាដើម្បីអនុម័តផ្តល់សេចក្តីទុកចិត្តលើការជ្រើសតាំងដែលមានការជំទាស់ច្រើនពីសមាជិកព្រឹទ្ធសភាខាងគណបក្សសាធារណរដ្ឋនោះ។
លោក Bill Hagerty សមាជិកព្រឹទ្ធសភាពីគណបក្សសាធារណរដ្ឋមកពីរដ្ឋ ធែនណេស៊ី (Tennessee) ជាសមាជិកគណៈកម្មាធិការការបរទេសនៃព្រឹទ្ធសភា បានចោទសួរដេញដោលខ្លាំងទៅលើឥទ្ធិពលចិននៅកម្ពុជា។
លោកថ្លែងថា៖ «ប្រសិនលោកទៅកាន់ការងារជាឯកអគ្គរដ្ឋទូតនៅកម្ពុជា លោកចាំបាច់ត្រូវតែមានសមត្ថភាពប្រកាន់ជំហរដើម្បីផលប្រយោជន៍សហរដ្ឋអាមេរិក និងដើម្បីផលប្រយោជន៍អ្នកការទូតរបស់យើង។ លោកចាំបាច់ត្រូវមានជំហររឹងមាំប្រឆាំងនឹងចិន។ មិនត្រូវអនុញាតឲ្យចិនកែប្រែជំហរលោកសូម្បីតែបន្តិចបន្តួចក៏ដោយ»។
លោក Hagerty បានបន្ថែមថា៖ «យើងចាំបាច់ត្រូវការអ្នកការទូតរបស់យើងប្រកាន់ជំហររឹងមាំប្រឆាំងនឹងឥទ្ធិពលឃោរឃៅ។ ដូចលោកបញ្ជាក់គឺឥទ្ធិពលចិនគ្របដណ្តប់គ្រប់ទិសទីនៅកម្ពុជា»។
រូបឯកសារ៖ រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិកម្ពុជាលោក ទៀ បាញ់ ចូលរួមពិធីបឋមសិលាសម្ពោធការដ្ឋានជួសជុលមូលដ្ឋានទ័ពរាមដែលឧបត្ថម្ភគាំទ្រដោយរដ្ឋាភិបាលចិន នៅខេត្តព្រះសីហនុ កាលពីថ្ងៃទី៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២។ (Cambodia's Fresh News via AP)
លោក Hagerty ចោទសួរយ៉ាងតឹងតែងដូចសមាជិកព្រឹទ្ធសភាគណបក្សសាធារណរដ្ឋមួយចំនួនទៀតដែរ ដោយបានបង្ហាញចំៗថា ជាក្តីបារម្ភចំពោះ លោក Robert Forden ទៅកាន់មុខតំណែងជាឯកអគ្គរដ្ឋទូតនៅកម្ពុជាដែលជាមិត្តដែកថែបរបស់ចិន ពឹងលើជំនួយចិននិងការវិនិយោគចិន ក្រោយពេលដែលលោក Forden ត្រូវបានលោកព្រឹទ្ធសភារូបនេះចោទសួរពីការដែលលោកធ្លាប់បានអនុញាតឲ្យចិនរំលោភបំពានលើអ្នកកាទូតអាមេរិករឿងធ្វើតេស្តកូវីដនិងធ្វើចត្តាឡីស័កលើអ្នកការទូតអាមេរិក ដែលធ្វើដំណើរទៅកាន់ប្រទេសចិនដោយបំពានច្បាប់ អភ័យឯកសិទ្ធិនិងមិនរាយការណ៍រឿងការធ្វើតេស្តនេះ ហើយនិងមិនអនុវត្តតាមសេចក្តីណែនាំរបស់ក្រសួងការបរទេសអាមេរិក ក្នុងអំឡុងពេលលោកធ្វើជាអនុប្រធានស្ថានបេសកកម្មការទូតនៅប្រទេសចិន។ ក៏ប៉ុន្តែលោក Robert Forden បានការពារខ្លួនថា នោះជាការសម្រេចរបស់មន្ត្រីនៅរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន និងការសម្រេចនៅពេលនោះ។
លោក Jim Risch សមាជិកព្រឹទ្ធសភាគណបក្សសាធារណរដ្ឋពីរដ្ឋ អៃដាហូ (Idaho) ជាសមាជិកគណៈកម្មាធិការការបរទេសនៃព្រឹទ្ធសភាមួយរូបដែលជំទាស់នឹងការជ្រើសតាំងក្រុមមន្ត្រីរួមលោក Forden ជាឯកអគ្គរដ្ឋទូតថ្មីប្រចាំកម្ពុជាដោយសំអាងថាគ្មានឆន្ទៈប្រកាន់ជំហររឹងមាំនៅចំពោះមុខប្រទេសផ្តាច់ការ ដើម្បីផលប្រយោជន៍សហរដ្ឋអាមេរិកនិងអ្នកការទូតខ្លួន ហើយលោកសង្កត់ធ្ងន់ថា លោក Robert Forden ជាមន្ត្រី ដែលមិនគួរត្រូវលើកតម្កើងនិងដឹកនាំស្ថានទូតទេ។
លោក Jim Risch បានថ្លែងថា៖ «ករណីលោក Forden នេះគឺជារឿងធ្វេសប្រហែសយ៉ាងច្បាស់លាស់។ លោកមិនបានធ្វើតាមការទទួលខុសត្រូវដ៏មានសារៈសំខាន់ជាមូលដ្ឋានស្ទើរតែទាំងស្រុងរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំជាន់ខ្ពស់ក្នុងក្រសួងការបរទេស។ លោកត្រូវផ្តល់ជំនឿទុកចិត្តក្នុងការការពារសិទ្ធិក្រុមអ្នកការទូតអាមេរិកក្នុងប្រទេសចិន តែលោកបានបរាជ័យ»។
លោក Risch បានបន្ថែមថា៖ «ការណ៍នេះជាផ្នែកមួយនៃទម្រង់ដ៏ធំ ដែលរដ្ឋាភិបាលអាមេរិកកំពុងអត់ទ្រាំនឹងទង្វើកាន់តែអាក្រក់ឡើងនិងការយាយីចំពោះអ្នកការទូតអាមេរិក ដែលប្រព្រឹត្តដោយរដ្ឋាភិបាលនិងស្ថាប័នសន្តិសុខចិន។ នេះគឺជារឿងមិនអាចទទួលយកបានទេ»។
មិនមែនសមាជិកព្រឹទ្ធសភាទាំងអស់ជំទាស់នោះទេ។ លោក Ben Cardin សមាជិកព្រឹទ្ធសភាគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមកពីរដ្ឋមែរីលែន (Maryland) និងជាប្រធានគណៈកម្មាធិការការបរទេសនៃព្រឹទ្ធសភាអាមេរិក បានថ្លែងក្នុងពិធីបើកការធ្វើសក្ខីកម្មមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងការបរទេសអាមេរិកទាំង ៥ រូប រួមទាំងលោក Robert Forden នោះថា សហរដ្ឋអាមេរិកត្រូវការមន្ត្រីមានសមត្ថភាពដូចជាលោក Robert Forden ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនិងបញ្ហាឥទ្ធិពលចិនដែលកំពុងប្រឈមនៅកម្ពុជា ដោយគ្មានការជំទាស់។
លោក Cardin ថ្លែងថា៖ «លោក Forden ប្រទេសកម្ពុជាបច្ចប្បន្ននេះឃើញថាមានដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យដើរថយក្រោយឡើងវិញជាច្រើនទសវត្សរ៍។ ការណ៍នេះបានធ្វើឲ្យស្ថាប័នកម្ពុជាចុះខ្សោយនិងធ្វើឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់សិទ្ធិមនុស្ស។ រឿងនេះធ្វើឲ្យសមត្ថភាពកម្ពុជាមានកម្រិតក្នុងការដើរតួនាទីជាវិជ្ជមានក្នុងតំបន់អាស៊ាននិងក្នុងអង្គការស្ថាប័នផ្សេងៗនៅឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក ហើយក៏បានបើកដៃយ៉ាងទូលំទូលាយឲ្យរដ្ឋាភិបាលចិនពង្រីកឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួនក្នុងប្រព័ន្ធហេដ្ឋារចនាសម្ពន្ធស៊ីវិលនិងយោធាកម្ពុជាផងដែរ»។
រូបឯកសារ៖ ប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាលោក ហ៊ុន សែន និងប្រធានកិត្តិយសគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាលោក ហេង សំរិន និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ចូលរួមពិធីខួបបង្កើតបក្សលើកទី៤៥ នៅភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៤។
លោកបានថ្លែងយ៉ាងដូច្នេះដោយយោងទៅលើការរំលាយគណបក្សជំទាស់គឺគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មុនការបោះឆ្នោតមុនឆ្នាំ ២០១៨ ការចាប់ឃុំឃាំងមេដឹកនាំនិងមន្ត្រីបក្សជំទាស់ ការបំបាត់សិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការធ្វើនយោបាយនិងបន្តនិរទេសខ្លួននៅក្រៅប្រទេសនៃក្រុមមេដឹកនាំជាច្រើនរូប រួមទាំងការចោទប្រកាន់រឿងការអនុញាតឲ្យចិនសង់មូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹកឲ្យកម្ពុជានៅរាមដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានច្រានចោលជាច្រើនលើកជាច្រើនសារ និងការចូលមកបណ្តាក់ទុនយ៉ាងគំហុករបស់ចិនកាលពីប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះជាដើម។
លោក Robert Forden បានប្តេជ្ញាក្នុងពេលផ្តល់សក្ខីកម្មក្នុងការធ្វើកិច្ចការជួយពលរដ្ឋកម្ពុជាផ្នែកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនិងនីតិរដ្ឋនិងបញ្ហាចិននៅកម្ពុជា ដែលលោកបានបង្ហាញនិងដឹងជាមុនពីឥទ្ធិពលចិននៅកម្ពុជា។
លោក Forden បានថ្លែងថា៖ «ប្រសិនបើទទួលបានការអនុម័តជាផ្លូវការ ខ្ញុំនឹងធ្វើការជាមួយសភាយ៉ាងជិតស្និទ្ធដើម្បីធ្វើឱ្យមានការរីកចម្រើនផលប្រយោជន៍សហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ខ្ញុំនឹងគាំទ្រប្រជាជនកម្ពុជាចំពោះក្តីប្រាថ្នារបស់ពួកគេដែលចង់បានឯករាជ្យពិតប្រាកដ ប្រទេសដែលមានវិបុលភាព ដែលគោរពគោលការណ៍លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ គោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងនីតិរដ្ឋ»។
លោកបន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំមានជំនឿថា អ្នកដឹកនាំជំនាន់ថ្មីរបស់កម្ពុជា ផ្តល់ឱកាសដើម្បីកែលម្អជំហរអន្តរជាតិរបស់ប្រទេស រួមទាំងការស្តារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្សពិតប្រាកដឡើងវិញ បញ្ឈប់ការកាត់ទោសដោយហេតុផលនយោបាយ និងអនុញ្ញាតឱ្យប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យបើកដំណើរការឡើងវិញដោយគ្មានការជ្រៀតជ្រែក។ ប្រសិនបើបានទទួលការអនុម័ត ខ្ញុំនឹងធ្វើការជំរុញការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនិងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ពហុបក្ស ជាចំណុចស្នូលនៃការងាររបស់ខ្ញុំ»។
ម្យ៉ាងវិញទៀតនៅក្នុងការឆ្លើយតបនឹងការដេញដោលនិងការថ្លែងការពារគោលជំហររបស់លោកចំពោះបញ្ហាឥទ្ធិពលចិននៅកម្ពុជា លោក Robert Forden បានបញ្ជាក់ថា៖ «សហរដ្ឋអាមេរិកមានការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងអំពីចេតនា លក្ខណៈនិងវិសាលភាពនៃការសាងសង់នៅមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាម ក៏ដូចជាតួនាទីដែលយោធាចិន កំពុងដើរតួក្នុងដំណើរការនេះ និងក្នុងការប្រើប្រាស់កន្លែងនេះនាពេលអនាគត។ សហរដ្ឋអាមេរិកនឹងបន្តគាំទ្រកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីរក្សានិងការពារអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជា»។
ទោះជាយ៉ាងណាក្តី លោក Robert Forden បានលើកឡើងដែរថា ផលប្រយោជន៍សហរដ្ឋអាមេរិកនៅកម្ពុជាគឺកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគីប្រកបដោយផលិតភាពលើបញ្ហាសំខាន់ៗមួយចំនួន។ ក្នុងនោះមានដូចជា ការអនុវត្តច្បាប់ ការការពារកុមារ ការអប់រំ ការអភិរក្សវប្បធម៌ សុខភាពសាធារណៈ និងការរុករកអដ្ឋិធាតុទាហានអាមេរិកបាត់ខ្លួន POW/MIA និងកិច្ចការជាច្រើនរួមគ្នាលើបញ្ហាតំបន់ និងពិភពលោក ដូចជាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអាស៊ានដ៏ពេញលេញ ភាពជាដៃគូមេគង្គ-សហរដ្ឋអាមេរិក ការថ្កោលទោសចំពោះការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ីលើអ៊ុយក្រែន និងការអនុវត្តសេចក្តីសម្រេចរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ ពាក់ព័ន្ធនឹងកូរ៉េខាងជើង។
លោក Forden បានសង្កត់ធ្ងន់ថា សហរដ្ឋអាមេរិកជាដៃគូរបស់ពលរដ្ឋកម្ពុជាយូរមកហើយ។ សហរដ្ឋអាមេរិកស្វះស្វែងធ្វើកិច្ចការជាមួយរដ្ឋាភិបាលថ្មីដើម្បីធ្វើឲ្យរីកចម្រើនចំពោះទស្សនវិស័យរួមដើម្បីប្រែក្លាយតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក ឲ្យសេរី បើកចំហរ មានវិបុលភាពនិងសន្តិសុខ។
គិតមកត្រឹមថ្ងៃទី ៧ ខែមីនា ឆ្នាំ ២០២៤ ការជ្រើសតាំងលោក Robert Forden ឱ្យធ្វើជាឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជា ត្រូវបានពន្យារពេលតែងតាំងជាផ្លូវការពីព្រឹទ្ធសភារយៈពេល ៥២៤ ថ្ងៃមកហើយ ដោយសារមានការជំទាស់ដ៏ចម្រូងចម្រាស។ ការណ៍នេះបានទុកពេលដល់លោក W. Patrick Murphy នៅបន្តតំណែងជាឯកអគ្គរដ្ឋទូតរហូតដល់សព្វថ្ងៃ។
តាមនីតិវិធី ការជ្រើសតាំងមន្ត្រីក្នុងមុខតំណែងសំខាន់ៗក្នុងរដ្ឋការអាមេរិកាំង ទោះជាប្រធានាធិបតីជ្រើសតាំងរួចមែនក្តី ក៏វាត្រូវឆ្លងកាត់ការអនុម័តយល់ព្រមពីព្រឹទ្ធសភាទាំងមូលដោយឆ្លងកាត់គណៈកម្មាធិការកិច្ចការបរទេសរបស់ព្រឹទ្ធសភាអាមេរិកជាមុនសិន។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសអាមេរិកម្នាក់ពុំបានឆ្លើយសំណួរលម្អិតពីវីអូអេទេ ដោយជំរុញឲ្យសួរទៅកាន់សេតវិមានវិញ តែអ្នកនាំពាក្យរូបនេះបានថ្លែងប្រាប់វីអូអេតាមអ៊ីម៉ែលថា៖ «សវនាការផ្តល់សក្ខីកម្មនៅចំពោះមុខគណៈកម្មាធិការកិច្ចការបរទេសរបស់ព្រឹទ្ធសភាអាមេរិក គឺជាផ្នែកមួយនៃដំណើរការតែងតាំងផ្តល់សេចក្តីទុកចិត្តលោក Robert Forden។ ហើយបើសិនជាគណៈកម្មាធិការព្រឹទ្ធសភាយល់ព្រមអនុម័តលើការជ្រើសតាំងលោក Robert Forden នោះដំណើរការនេះនឹងបញ្ជូនទៅកាន់ព្រឹទ្ធសភាពេញអង្គទៀត»។
កាលពីថ្ងៃទី ២០ ខែមីនាកន្លងទៅ គណៈកម្មាធិការការបរទេសនៃព្រឹទ្ធសភាអាមេរិក បានបោះឆ្នោតគាំទ្របេក្ខភាពរបស់លោក Robert Forden ដោយសំឡេងគាំទ្រ ១១ ទល់១០ ហើយព្រឹទ្ធសភាពេញអង្គនឹងត្រូវបោះឆ្នោតដើម្បីអនុម័តលើការតែងតាំងនេះដោយសំឡេងភាគច្រើន។ គេមិនទាន់ដឹងថាតើព្រឹទ្ធសភាទាំងមូលនឹងធ្វើការបោះឆ្នោតលើការតែងតាំងលោកនៅពេលណានៅឡើយទេ៕