កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ ប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ីក្នុងការចាប់ខ្លួនប្រធានសភា លោក Setya Novanto លើករណីអំពើពុករលួយ ដែលជាប្រធានបទលេចធ្លោតាមសារព័ត៌មាននោះ បានប្រែក្លាយទៅជារឿងកំសត់វិញ ដោយរាប់ចាប់តាំងពីការចូលសម្រាកព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យ គ្រោះថ្នាក់ចរាចរ រហូតដល់ការឆ្មក់ចូលចាប់ខ្លួននៅក្នុងផ្ទះ។
សំណុំរឿងនេះ មិនត្រឹមតែជាការសាកល្បងទៅលើកិច្ចខំប្រឹងប្រែងប្រឆាំងនឹងអំពើពុករលួយរបស់ប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ីប៉ុណ្ណោះទេ ក៏ប៉ុន្តែលើសពីនេះទៅទៀតវាបានក្លាយជាសញ្ញានៃការបែកបាក់គ្នាដែលរឿងអាស្រូវនេះកំពុងគំរាមកំហែងដល់មុខមាត់របស់គណបក្សGolkar ដែលជាគណបក្សមានវ័យចំណាស់ជាងគេ និងជាកម្លាំងនយោបាយដ៏ធំមួយសម្រាប់ប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី។
គណបក្ស Golkar ធ្លាប់ជាគណបក្សដឹកនាំប្រទេសអស់រយៈពេល២៦ឆ្នាំ គឺភ្លាមៗបន្ទាប់ពីរបបដឹកនាំផ្តាច់ការ Suhartoបានរលំ។ លោក Novanto ត្រូវបានគេតំឡើងឋានៈជាប្រមុខបក្សក្នុងឆ្នាំ២០១៥ ប៉ុន្តែមុខតំណែងនេះត្រូវបានដកហូតវិញកាលពីថ្ងៃអង្គារកន្លងទៅដោយសារមានសំណុំរឿងអំពើពុករលួយរបស់លោក។
ឈ្មោះ Novanto ដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងអាស្រូវធ្វើកាតអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ ត្រូវបានគេរាយការណ៍ថាកំពុងគំរាមកំហែងដល់កិត្តិនាមនៃអ្នកនយោបាយផ្សេងៗក្នុងជួរគណបក្ស Golkar ។ លោកបានស្ថិតក្រោមការឃុំខ្លួនដោយគណៈកម្មាធិការលុបបំបាត់អំពើពុករលួយរហូតដល់ថ្ងៃទី៣០ ខែវិច្ឆិកា ដែលជាពេលផ្តើមធ្វើការសាកសួរ ហើយមុនពេលរូបលោកស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលមុនការកាត់ក្តី លោក Novanto បានប្រមែប្រមូលឯកសារនានាធ្វើជាលេសក្នុងការពន្យារពេលជាមួយតុលាការស្ថិតនៅភាគខាងត្បូងក្រុងហ្សការតា។ សំណុំរឿងអំពើពុករលួយនេះ គឺជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការព្យាយាមកាត់យកចំណែកប្រាក់ពីក្រុមហ៊ុនដែលមានកិច្ចសន្យាជាមួយរដ្ឋាភិបាលក្នុងការផលិតកាតអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណអេឡិចត្រូនិក("e-KTP")ក្នុងប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី។
មេដឹកនាំបណ្តោះអាសន្ននៃគណបក្សនេះ គឺអគ្គលេខាធិការបក្ស លោក Idrus Marham។ ប្រសិនបើការកាត់ក្តីលោក Novanto នៅតែបន្ត គណបក្សនឹងបោះឆ្នោតជ្រើសរើសប្រមុខថ្មីនៃគណបក្សនេះ។ គណបក្ស Golkar គឺជាដៃគូសម្ព័ន្ធភាពស្របច្បាប់ដ៏សំខាន់របស់លោកប្រធានាធិបតី Joko Widodo។ ស្របពេលជាមួយគ្នានេះ ក៏មានការព្រួយបារម្ភលើកិច្ចការក្នុងការពង្រឹងចំណងមិត្តភាពនៃសម្ព័ន្ធភាព ពីព្រោះតែនឹងមានការបោះឆ្នោតធំៗនិងឆាប់ៗកើតឡើងនៅឆ្នាំក្រោយនេះ ដែលការបោះឆ្នោតថ្នាក់តំបន់នឹងធ្វើឡើងក្នុងខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៨ ហើយការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសសមាជិកសភា និងប្រធានាធិបតីដែលពុំធ្លាប់មានពីមុនមក នឹងកើតឡើងក្នុងរយៈពេល១០ខែបន្ទាប់ទៀតនេះ។
អ្នកក្តោបក្តាប់អំណាចបែប Suharto
គណបក្ស Golkar សម័យទំនើប (ដែលមានឈ្មោះពេញជាភាសាឥណ្ឌូណេស៊ី Partai Golongan Kary ភាសាអង់គ្លេស Party of the Functional Groups) កកើតចេញពីសហជីពប្រឆាំងកុម្មុយនីស្តដែលបង្កើតឡើងដោយក្រុមយោធាឥណ្ឌូណេស៊ីក្នុងឆ្នាំ១៩៦៤។ បន្ទាប់ពីមានការសម្លាប់រង្គាលដោយក្រុមយោធាលើជនដែលសង្ស័យថាជាជនកុម្មុយនីស្ត និងក្រុមឆ្វេងនិយមក្នុងឆ្នាំ១៩៦៥ និងឆ្នាំ១៩៦៦ ហើយលោកនាយឧត្តមសេនីយ៍ Suharto បានដណ្តើមអំណាចពីប្រធានាធិបតីដំបូង លោក Sukarno រួចមកលោក Suharto ត្រូវបានបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងជាប្រធានាធិបតីផ្លូវការក្នុងឆ្នាំ១៩៦៨។
លោក Suharto មិនមានទំនាក់ទំនងជាមួយគណបក្ស Golkar ទេ ប៉ុន្តែយ៉ាងហោចណាស់ លោកជាតួអង្គដ៏សំខាន់មួយសម្រាប់គណបក្សនេះសម្រាប់យុទ្ធនាការឃោសនាឲ្យលោកជាប់ឆ្នោតសារជាថ្មី។ លោក Suharto បានគ្រប់គ្រងលើការផ្លាស់ប្តូរពីសម្ព័ន្ធភាពដែលមិនគិតពីផលប្រយោជន៍ទៅជាដៃគូគណបក្សនយោបាយវិញ ដែលបេក្ខជនដំបូងរបស់គណបក្សនេះ ចាប់ផ្តើមឈរឈ្មោះក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសសមាជិកសភាក្នុងឆ្នាំ១៩៧១។
គណបក្ស Golkar នៅតែជាគណបក្សនយោបាយដ៏សំខាន់មួយក្នុងប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ីក្នុងសម័យកាលលោក Suharto លុះរហូតដល់របបផ្តាច់ការរបស់លោកបានដួលរលំក្នុងឆ្នាំ១៩៩៨។ គិតត្រឹមឆ្នាំ១៩៩៧ បេក្ខជននៃគណបក្សនេះបានឈ្នះអាសនៈ៦២ ទៅ៧៤ភាគរយនៃអាសនៈសរុបក្នុងរដ្ឋសភារៀងរាល់ការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិម្តងៗ។
គណបក្សនេះ បានសម្របខ្លួនទៅតាមសម័យកាលប្រជាធិបតេយ្យក្រោយឆ្នាំ១៩៩៨ តាមរយៈការបង្កើតឲ្យមានការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសប្រមុខបក្ស និងការសម្រេចចិត្តបែបប្រកួតប្រជែងជ្រើសរើសបេក្ខភាពប្រធានាធិបតី។ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ន ប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ីមានគណបក្សនយោបាយជាច្រើន គឺច្រើនជាងក្នុងសម័យកាលលោក Suharto ដែលមានគណបក្សនយោបាយតែ៣ ហើយត្រូវទទួលការដាក់ទណ្ឌកម្មពីរដ្ឋថែមទៀត។ ក្នុងការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០០៩ និងឆ្នាំ២០១៤ គណបក្ស Golkar ទទួលបានអាសនៈមិនដល់១៥ភាគរយនៃចំនួនអាសនៈសភាសរុបផង ហើយបេក្ខជនប្រធានាធិបតីនៃគណបក្សនេះ ទទួលបរាជ័យទាំងក្នុងការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០០៤ និងឆ្នាំ២០០៩។
កាលពីអតីតកាល គណបក្ស Golkar ធ្លាប់មានទំនាក់ទំនងជាមួយក្រុមយោធាយុវជនខុសច្បាប់ដែលមានឈ្មោះថា Pemuda Pancasila។ មនុស្សមួយចំនួននៃក្រុមអ្នកនយោបាយសំខាន់ៗក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន តួយ៉ាងលោក Bambang Soesatyo គឺធ្លាប់ជាសមាជិកនៃក្រុម Pemuda Pancasila នេះផងដែរ។
ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ននេះ ភាគច្រើននៃចំណងទំនាក់ទំនងរវាងក្រុមយោធា និងគណបក្ស Golkar បានសាបរលាប នេះបើតាមសំដីរបស់លោក Evan Laksmana ដែលជាអ្នកស្រាវជ្រាវនៅមជ្ឈមណ្ឌលសម្រាប់ការសិក្សាយុទ្ធសាស្ត្រ និងអន្តរជាតិក្នុងរដ្ឋធានីហ្សាការតា។
លោក Laksmana បានបន្តថា៖ “ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៩មក មិនមានការចងសម្ព័ន្ធភាពរវាងយោធា និងគណបក្សនយោបាយដូចមុននោះឡើយ។ យោធាប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ីមិនធ្លាប់មាន ហើយបច្ចុប្បន្ននេះក៏មិនមានចំណងទំនាក់ទំនងផ្លូវការ ឬជាផ្នែកណាមួយ ជាមួយនឹងគណបក្សណាមួយឡើយ។ កងកម្លាំងយោធាការពារជាតិឥណ្ឌូណេស៊ី ដែលហៅកាត់ថា (TNI) មិនមានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងនយោបាយរបស់គណបក្សណាមួយផងដែរ”។
លោក បានបន្ថែមថា៖ “ប្រសិនបើគណបក្ស Golkar បោះបង់ចោលការចូលរួមប្រកួតក្នុងការបោះឆ្នោតនោះ គឺដោយសារតែមន្រ្តីជាច្រើនរបស់គណបក្សនោះត្រូវចូលនិវត្តន៍។ វាក៏អាចដោយសារតែករណីអំពើពុករលួយ និងលទ្ធផលនៃក្រុមការងារគណបក្សGolkarថ្នាក់ក្រោមជាតិ និងក្រុមមន្រ្តីដែលបានជាប់ឆ្នោតរាប់ចាប់តាំងពីចៅហ្វាយក្រុង រហូតដល់អភិបាលខេត្ត”។
ស្ថានភាពនៃគណបក្សមានមនុស្សចម្រុះ
ក្រុមអ្នកតាមដានស្ថានការណ៍សង្គម បានលើកឡើងពីវិបត្តិនៃភាពដឹកនាំក្នុងជួរគណបក្ស ដែលជាប្រភពអាចធ្វើឥទ្ធិពលអំណាចនៃគណបក្សនេះមានការធ្លាក់ចុះ។ រឿងអាស្រូវរបស់លោកNovanto ទំនងក៏នឹងមិនអាចជួយដោះស្រាយវិបត្តិនេះផងដែរ។
ប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ីសម័យទំនើប បានក្លាយជាទីលានសម្រាប់ការផ្លាស់ប្តូរស្ថានភាពនៃគណបក្សនយោបាយជាបន្តបន្ទាប់ និងមានលក្ខណៈធំធេង។ អ្នកមានអំណាចនិងទ្រព្យដែលបានមកពីការធ្វើជំនួញលើប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងដៃគូជំនួញរបស់លោកប្រធានាធិបតី Donald Trump តួយ៉ាងលោក Hary Tanoe ក៏ផ្តើមបង្កើតគណបក្សផ្ទាល់ខ្លួនមួយដែលមានឈ្មោះថាគណបក្ស Perindo កាលពីឆ្នាំមុននេះ។ កាលពីឆ្នាំ២០១៥ អតីតអ្នកអត្ថាធិប្បាយតាមកញ្ចក់ទូរទស្សន៍ ឈ្មោះ Grace Natalie ក៏បានបង្កើតគណបក្សមួយថ្មីដែរ មានឈ្មោះថា Indonesian Solidarity Party ដែលគណបក្សនេះផ្តោតលើសិទ្ធិស្រ្តី និងពហុបក្សនិយម។ ភាពលេចធ្លោនៃគណបក្សនេះ គឺដោយសារតែមានការគាំទ្រពីយុវជនដែលមានវ័យ២១ឆ្នាំឈ្មោះ Tsamara Amany ជាតារានៃបណ្តាញសង្គម Twitter និងជានិស្សិតម្នាក់។
សម័យកាលនៃការត្រួតត្រារបស់គណបក្ស Golkar ទំនងជាផុតរលត់ហើយ។ ក៏ប៉ុន្តែដើម្បីរក្សាខ្លួនក្នុងការប្រកួតប្រជែងក្នុងការបោះឆ្នោតខាងមុខ គណបក្សនេះត្រូវធ្វើកិច្ចការមួយដ៏លំបាកគឺត្រូវស្តារកិត្តិនាមគណបក្សខ្លួនឡើងវិញក្នុងចំណោមគណបក្សនយោបាយជាច្រើនផ្សេងទៀត។
ទោះជាមានអ្វីកើតឡើងចំពោះគណបក្សនេះក៏ដោយ អនាគតនយោបាយរបស់លោក Novanto មើលទៅដូចជាអាប់អួទៅហើយ។
លោក Arbi Sanit អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយនៃសាកលវិទ្យាល័យឥណ្ឌូណេស៊ី University of Indonesia បានបកស្រាយថា៖ "ប្រសិនបើតុលាការក្រុងហ្សាការតា បដិសេធលើការការពារខ្លួនរបស់លោក នោះវានឹងក្លាយជាទីអវសាននៃអាជីពជាអ្នកនយោបាយរបស់លោកហើយ។ ហើយប្រសិនបើគាត់ឈ្នះក្តីនេះ គណបក្ស Golkar និងបាត់បង់អ្នកគាំទ្រជាច្រើន”៕
ប្រែសម្រួលដោយ កោះ សុគន្ធី