សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស និងបរិស្ថាន នៅថ្ងៃពុធនេះ ចង់ឲ្យលោកស្រី រ៉ូណា ស្មីត (Rhona Smith) អ្នករាយការណ៍ពិសេស របស់អង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ធ្វើដំណើរទៅពិនិត្យស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងខេត្តកោះកុង ជាទីដែលសកម្មជនបរិស្ថានបីរូប កំពុងជាប់ឃុំឃាំងដោយសារសកម្មភាពទប់ស្កាត់ការបូមខ្សាច់។
ការទទូចរបស់ក្រុមសិទ្ធិមនុស្សនេះ ធ្វើឡើងខណៈដែលអ្នកស្រី រ៉ូណា ស្មីត កំពុងបំពេញទស្សនកិច្ចក្នុងប្រទេសកម្ពុជារយៈពេល១០ថ្ងៃ ដើម្បីពិនិត្យមើលស្ថានភាពសិទ្ធិស្ត្រី និងសិទ្ធិជនជាតិដើមភាគតិច និងបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សផ្សេងទៀតក្នុងប្រទេសនេះ។
លោក អ៊ិន គង់ជិត មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការលីកាដូប្រចាំនៅខេត្តកោះកុង បានប្រាប់ VOA នៅព្រឹកថ្ងៃពុធនេះថា សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស និងបរិស្ថាននៅក្នុងខេត្តជាប់ព្រំប្រទល់ប្រទេសថៃ ចង់ឃើញអ្នកស្រី រ៉ូណា ស្មីត ធ្វើដំណើរទៅខេត្តកោះកុងម្តងទៀត ដើម្បីពិនិត្យឡើងវិញចំពោះការឃុំខ្លួនសកម្មជនបរិស្ថានបីរូបនៃចលនាមាតាធម្មជាតិនៅពន្ធនាគារខេត្តកោះកុង។
មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សរូបនេះ បញ្ជាក់ថា ការធ្វើទស្សនកិច្ចរបស់លោកស្រី រ៉ូណា ស្មីតទៅខេត្តកោះកុង កាលពីឆ្នាំមុន មិនបានផ្ដល់ផលវិជ្ជមានអ្វីទេ ចំពោះការដោះលែងសកម្មជនទាំងបី ដែលរួមមានឈ្មោះ សាន់ ម៉ាឡា ស៊ីម សំណាង និងទ្រី សុវីគា។
«យើងឃើញថា រហូតមកដល់ពេលនេះ ការឃុំខ្លួនរបស់អ្នកទាំងបី គឺលើសពីរយៈពេល៧ខែហើយ។ ហើយមកដល់ពេលនេះ គឺខាងតុលាការនៅស្ងៀមស្ងាត់ មិនទាន់មាន ចំណាត់ការអ្វីបន្តទៅទៀត។ អញ្ចឹងយើង សូមអញ្ជើញលោកស្រី មានបំណងសូមអញ្ជើញលោកស្រី ចុះ មកខេត្តកោះកុង ដើម្បីពិនិត្យស្ថានភាពហ្នឹង ហើយនិងធ្វើការអន្តរាគមន៍លើករណីនេះ»។
លោក អ៊ិន គង់ជិត បន្ថែមថាការអន្តរាគមន៍របស់លោកស្រី រ៉ូណា ស្មីត នឹងមិនជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការរបស់តុលាការទេ ដោយសារថា សំណុំរឿងនេះ មានការពាក់ព័ន្ធនឹងសិទ្ធិមនុស្ស និងសិទ្ធិក្នុងការសំដែងមតិ។
លោក បន្តថាសកម្មជនទាំងបីនាក់នេះ មិនបានប្រព្រឹត្តកំហុសដូចការចោទប្រកាន់របស់តុលាការនោះទេ។
សកម្មជនទាំងបីនាក់នេះ ត្រូវបានព្រះរាជអាជ្ញាតុលាការដំបូងខេត្តកោះកុង ចោទប្រកាន់ពីបទគំរាមកំហែង មានចេតនាបង្កការខូចខាតក្នុងអំឡុងពេលធ្វើយុទ្ធនាការទប់ស្កាត់ការបូមខ្សាច់នៅខេត្តកោះកុង និងត្រូវចាប់ដាក់ពន្ធនាគារចាប់តាំងពីពាក់កណ្ដាលខែសីហា ឆ្នាំ២០១៥។
កាលពីខែកញ្ញាឆ្នាំ ២០១៥ លោកស្រី រ៉ូណា ស្មីត បានធ្វើដំណើរទៅកាន់ខេត្តកោះកុង។ លោកស្រីបានចំណាយពេលនៅទីនោះ រយៈពេលពីរថ្ងៃ ដើម្បីជួបសកម្មជនបរិស្ថានទាំងបីរូបនេះ ដែលត្រូវតុលាការសម្រេចឃុំខ្លួនទាក់ទងនឹងសំណុំរឿងទប់ស្កាត់ការបូមខ្សាច់នៅក្នុងស្រុកបទុមសាគរ ខេត្តកោះកុង ហើយបានជួបពិភាក្សាជាមួយពលរដ្ឋមកពីសហគមន៍ដែលរងគ្រោះដោយទំនាស់ដីធ្លី និងការបូមខ្សាច់។
លោក ម៉ូត គឹមរី សមាជិកនៃចលនាមាតាធម្មជាតិ និយាយថា ការអន្តរាគមន៍ពីលោក ស្រី រ៉ូណា ស្មីត អាចនឹងជួយពន្លឿនដំណើរការបើកសវនាការជំនុំជម្រះសកម្មជនទាំងបី ខណៈដែលការឃុំខ្លួនបានអូសបន្លាយពេលជាច្រើនខែមកហើយ។
លោកថា ពលរដ្ឋសហគមន៍ក្នុងខេត្តកោះកុងអាចបញ្ជាក់បានថា សកម្មជនជាប់ឃុំទាំងបី មិនបានធ្វើអ្វីខុស ក្រៅពីកិច្ចខិតខំក្នុងការទប់ស្កាត់ការបូមខ្សាច់នៅក្នុងដែនសមុទ្រនៃខេត្តកោះកុងតែប៉ុណ្ណោះ។
«ប្រជាសហគមន៍ទាំងអស់ហ្នឹង គាត់បានប្រាប់សកម្មជនបីនាក់ហ្នឹងថា ពួកគាត់មិនមានកំហុស ឬក៏ធ្វើតាម ការចោទប្រកាន់របស់ព្រះរាជអាជ្ញាហ្នឹងទេ»។
លោក ប៊ូ ប៊ុនហាំង ព្រះរាជអាជ្ញានៃតុលាការដំបូងខេត្តកោះកុង មិនអាចឲ្យដឹងបានថា តើសវនាការជំនុំជម្រះសកម្មជនទាំងបីនាក់អាចនឹងធ្វើឡើងនៅពេលនោះទេ ដោយលោកបានបង្វែរសំណួរទៅចៅក្រមនៃតុលាការដំបូងខេត្តវិញ។
លោក ក៏សុំមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយចំពោះដំណើររបស់លោកស្រី រ៉ូណា ស្មីត មកកាន់កម្ពុជាផងដែរ។
VOA ពុំទាន់អាចទាក់ទងលោកស្រី ឈុន ដាវី ចៅក្រមស៊ើបអង្កេតនៃតុលាការដំបូងខេត្តកោះកុងបាននៅឡើយទេ នៅថ្ងៃពុធនេះ។
សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ការិយាល័យឧត្ដមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ដែលចេញផ្សាយជាសាធារណៈកាលពីសប្តាហ៍មុន បានឲ្យដឹងថា លោកស្រី រ៉ូណា ស្មីត អ្នករាយការណ៍ពិសេស របស់អង្គការសហប្រជាជាតិស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា នឹងបញ្ចប់ទស្សនកិច្ចរយៈពេល១០ថ្ងៃរបស់លោកស្រីនៅថ្ងៃទី ៣១ ខែមិនាខាងមុខនេះ។
នៅក្នុងពេលកំពុងបំពេញទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា លោកស្រីបានជួបពិភាក្សាជាមួយក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល មន្ត្រីទទួលផ្នែកច្បាប់ក្នុងរដ្ឋាភិបាល និងអ្នកតំណាងរាស្ត្រ ដើម្បីពិភាក្សាពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងការវិវត្តប្រព័ន្ធផ្ដល់យុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា។
VOA ព្យាយាមតាមរយៈសារអេឡិចត្រូនិក ឬអ៊ីម៉េលដើម្បីសុំការបញ្ជាក់ពីអ្នកស្រី Christine Pickering មន្ត្រីទំនាក់ទំនងនៃការិយាល័យឧត្ដមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា អំពីលទ្ធភាពនៃការចុះទៅធ្វើទស្សនកិច្ចនៅក្នុងខេត្តកោះកុងរបស់លោកស្រី រ៉ូណា ស្មីត តែមិនទាន់មានការឆ្លើយតបនៅឡើយទេ នៅរសៀលថ្ងៃពុធនេះ។
ចលនាមាតាធម្មជាតិ បានធ្វើការយ៉ាងសកម្មនៅក្នុងកិច្ចការការពារបរិស្ថាននៅក្នុងខេត្តកោះកុង។ ក្រៅពីការតវ៉ាឲ្យបញ្ឈប់ការបូមខ្សាច់ដ៏មហន្តរាយដល់បរិស្ថាននេះ ក្រុមការពារបរិស្ថាននេះ ក៏បានទប់ស្កាត់មិនឲ្យមានការវិនិយោគទំនប់វារីអគ្គិសនីលើស្ទឹងអារ៉ែងនៃជួរភ្នំក្រវាញ ដែលវិនិយោគដោយក្រុមហ៊ុនចិន Sinohydro ផងដែរ។ សកម្មភាពរបស់ពួកគេ បានធ្វើឱ្យអាជ្ញាធរ និងអ្នកពាក់ព័ន្ធមួយចំនួន មិនសប្បាយចិត្ត៕