ប្រាក់បញ្ញើពីក្រៅប្រទេសរបស់ពលករចំណាកស្រុកមិនអាចជួយដោះបន្ទុកប្រាក់បំណុលរបស់ក្រុមគ្រួសារទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ វាបានក្លាយជាអន្ទាក់មួយធ្វើឱ្យមានការជំពាក់បំណុលកាន់តែខ្លាំងឡើងក្នុងរយៈពេលយូរ ដែលអាចធ្វើឱ្យកសិករធ្លាក់ក្នុងភាពក្រីក្រកាន់តែជ្រៅ។ នេះបើតាមលទ្ធផលនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវមួយ។
ការសិក្សាស្រាវជ្រាវរបស់វេទិកាអនាគតបានចេញផ្សាយកាលពីខែមករា ដោយពិនិត្យលើទំនាក់ទំនងគ្នារវាងប្រាក់ដែលពលករចំណាកស្រុកផ្ញើពីបរទេសនិងការជំពាក់បំណុលក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បានរកឃើញថា ដោយសារតែសំអាងលើប្រាក់បញ្ញើ ក្រុមគ្រួសាររបស់ពួកគេប្រថុយខ្ចីបុលប្រាក់ពីធនាគារ ស្ថាប័នមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុឬពីអ្នកផ្តល់ប្រាក់កម្ចីឯកជនយកមកចំណាយ ដើម្បីពង្រីករបរកសិកម្ម និងការចំណាយប្រចាំថ្ងៃលើសេវាសុខាភិបាល កម្មវិធីបុណ្យទាន និងទិញសម្ភារៈប្រើប្រាស់ជាដើម។
ការសិក្សាស្រាវជ្រាវដែលមានចំណងជើងថា« អន្ទាក់បំណុលកម្ពុជា? ការសិក្សាពីទំនាក់ទំនងរវាងប្រាក់បញ្ញើនិងបំណុលគ្រួសារ»បានបន្ថែមថា៖
«ស្ថានភាពនៃប្រាក់បញ្ញើនិងបំណុលក្នុងបរិបទកម្ពុជាក្នុងរយៈពេលខ្លី គឺប្រាក់បញ្ញើទាំងនេះអាចចាត់ទុកថា ជាវិជ្ជមានដោយសារវាជួយក្រុមគ្រួសារពលករចំណាកស្រុកសម្រេចបានតម្រូវការក្នុងជីវភាព ដែលមានដូចជាអាហារ មធ្យោបាយធ្វើដំណើរ និងលំនៅដ្ឋាន។ ប៉ុន្តែក្នុងរយៈពេលយូរ គ្រួសារពលករចំណាកស្រុកអាចនឹងជាប់ជំពាក់បំណុលកាន់តែច្រើន ដោយសារតែប្រាក់កម្ចីមិនត្រូវបានប្រើប្រាស់ដើម្បីបង្កបង្កើនផលទេ»។
លោកអ៊ូ វីរៈ ប្រធានវេទិកាអនាគតបានបញ្ជាក់ថា៖
«កត្តាដែលគាត់មានបំណុលធ្វើឱ្យគាត់ធ្វើចំណាកស្រុក ប៉ុន្តែអ្វីដែលយើងរកឃើញគឺ មិនមែនតែប៉ុណ្ណឹងទេ។ យើងរកឃើញថា អ្នកដែលធ្វើចំណាកស្រុកបន្ទាប់ពីគាត់មានលុយច្រើន ហើយបានគាត់បន្តមានបំណុលច្រើនជាងមុនទៅទៀត។ មិនមែនបំណុលធ្វើឱ្យគាត់ចំណាកស្រុកទេ ឥឡូវនេះចំណាកស្រុកធ្វើឱ្យគាត់មានបំណុលថែម។ នេះជាការសិក្សាមួយដែលយើងមើលឃើញខុសពីទិន្នន័យដទៃ»។
ការសិក្សាធ្វើឡើងដោយលោក ឡោ សំណាង អ្នកស្រាវជ្រាវនៃវេទិកាអនាគតបានបន្ថែមថា ប្រាក់បញ្ញើបានរួមចំណែកធ្វើឱ្យបន្ទុកបំណុលកើនឡើងយ៉ាងហោចណាស់៦ភាគរយដែរ។
បច្ចុប្បន្នមានពលករខ្មែរចំនួន១,៨លាននាក់ធ្វើការនៅក្នុងប្រទេសថៃនៅតាមឧស្សាហកម្មគ្រឿងសមុទ្រ សំណង់ រោងចក្រកាត់ដេរ រោងចក្រផលិតកង់ ឧស្សាហកម្មទេសចរណ៍ និងតាមចំការដំណាំជាដើម។ ពួកគេផ្ញើប្រាក់ទៅក្រុមគ្រួសារវិញជាច្រើនរយលានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំៗ។ ក្នុងឆ្នាំ២០១៨ ពួកគេផ្ញើប្រាក់ចំនួន៤១៤លានដុល្លារទៅឱ្យក្រុមគ្រួសារ។ នេះបើតាមតួលេខឆ្នាំ២០១៨របស់ធនាគារពិភពលោក។
សម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជាបានបញ្ជាក់បន្ថែមថា បំណុលជាបញ្ហាដ៏ធំទីពីរដែលកសិករប្រឈមមុខ បន្ទាប់ពីបញ្ហាកង្វះទីផ្សារសម្រាប់កសិផល។ កសិករខ្មែរជំពាក់ប្រាក់កម្ចីពីស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុយ៉ាងហោចណាស់ពី២រហូតដល់៥ស្ថាប័ន។
លោកថេង សាវឿន ប្រធានសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជាបានបញ្ជាក់បន្ថែមថា បំណុលនិងចំណាកស្រុកជាបញ្ហាពីរដែលវិលវល់ប្រទាក់ក្រឡាគ្នា៖
«អីចឹងកត្តាសំខាន់គឺជីវភាពរបស់គាត់កាន់តែយ៉ាប់យឺន ហើយការប្រកបមុខរបរនៅតាមតំបន់ជនបទ គឺពិបាកទៅទៀត គឺស្រូវឬផលិតផលកសិកម្មគាត់មិនមានទីផ្សារគ្រប់គ្រាន់ ហ្នឹងហើយដែលធ្វើឱ្យពួកគាត់ត្រូវបង្ខំចិត្តធ្វើចំណាកស្រុក ទៅប្រកបមុខរបរផ្សេងៗ។ អ្នកខ្លះរត់ម៉ូតូឌុប អ្នកខ្លះធ្វើសំណង់ អ្នកខ្លះធ្វើលើសេវាកម្ម ឬក៏អ្នកខ្លះជាអ្នកលាងចាន ឬក៏លក់ដូរបន្តិចបន្តួចសម្រាប់ចិញ្ចឹមជីវិត និងដោះស្រាយបំណុលធនាគារដែលគាត់ជំពាក់»។
រូបឯកសារ៖ ធនាគារអេស៊ីលីដា ប្រចាំរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី១៩ កុម្ភៈ ២០១៧។ (នៅ វណ្ណារិន/VOA)
អត្រាការប្រាក់ដែលកសិករខ្ចីពីធនាគារនិងស្ថាប័នមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ គឺស្ថិតនៅក្នុងរង្វង់២០ភាគរយក្នុងមួយឆ្នាំៗ ខណៈដែលការខ្ចីប្រាក់ពីអ្នកចងការប្រាក់ឯកជនមានរហូតដល់ជិត៣០ភាគរយ។ បច្ចុប្បន្នសមាគមមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុកម្ពុជាមានសមាជិកចំនួន៩៦ស្ថាប័ន។
អ្នកជំនាញកសិកម្មមើលឃើញថា ទន្ទឹមគ្នានឹងចំនួនស្ថាប័នមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុនៅកម្ពុជាមានការកើនឡើង ចំនួនកសិករខ្មែរជំពាក់បំណុលស្ថាប័នមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុក៏កាន់តែច្រើនដែរ ហើយហានិភ័យនឹងកើតមានឡើងក្នុងរយៈពេលបួនឬប្រាំឆ្នាំទៅមុខទៀត បើសិនជាមិនមានការកែប្រែគោលនយោបាយទេនោះ។
លោកបណ្ឌិតយ៉ង សាំងកុមារ អ្នកជំនាញកសិកម្មនិងជាប្រធានគណៈកម្មាធិការនាយកនៃគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន មើលឃើញថា ក្រៅពីខ្ចីបំណុលដើម្បីដោះសា្រយជីវភាពប្រចាំថ្ងៃដែលកសិករពិបាករកប្រាក់សងវិញឱ្យទាន់ពេល ក៏នៅមានអ្នកខ្លះទៀតដែលពួកគាត់យកមកវិនិយោគលើរបរកសិកម្ម ហើយជួបប្រទះបញ្ហាប្រឈមផងដែរ។
លោកយ៉ង សាំងកុមារ បានបន្ថែមថា៖ «ក៏ប៉ុន្តែវិស័យកសិកម្មយើងគួរឱ្យអភ័ព្វទាក់ទងនឹងបញ្ហាទីផ្សារ និងការប្រកួតប្រជែង ទាក់ទងតម្លៃក៏ធ្វើឱ្យកសិករភាគច្រើនមិនសូវបានប្រាក់ចំណេញដើម្បីយកមកដោះ យកមកសងបំណុល។ យើងឃើញបញ្ហាហ្នឹងកាន់តែខ្លាំងឡើងៗ គឺដាច់ខែមិនទាន់ទេ ពួកគាត់មានការភ័យខ្លាចក្នុងការរកលុយដើម្បីសងគេ។ រឿងហ្នឹងវាអាចជាហានិភ័យមួយធំសម្រាប់កម្ពុជាយើងក្នុងរយៈពេល៤ ឬ៥ឆ្នាំខាងមុខទៀត»។
អតីតគណបក្សប្រឆាំងបានរិះគន់គោលនយោបាយកសិកម្មកម្ពុជាថា បរាជ័យក្នុងការស្វែងរកទីផ្សារសម្រាប់កសិករនិងសម្រួលដល់ការផលិត។
លោកស្រីមូរ សុខហួរ អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានបញ្ជាក់ថា៖
«រឿងនេះធំណាស់។ រឿងចំណាកស្រុកនេះដោយសារបំណុល ពីព្រោះបំណុលនេះមិនមែនយកមកត្រឹមតែជារបរកសិកម្មរបស់គាត់ទេ។ បំណុលនៃកសិករគាត់ខ្ចីមកដើម្បីយកទៅបង់សេវាដទៃទៀតដែលគួរតែជាសេវារដ្ឋ ដូចជាសេវាសុខភាព សេវាអប់រំរបស់កូនចៅគាត់។ វាអត់មាន»។
លោកស្រីមូរ សុខហួរ បញ្ជាក់ថា តម្លៃដើមសម្រាប់ផលិតរបស់កសិករកម្ពុជាមានតម្លៃខ្ពស់ ហើយអត្រាការប្រាក់ក៏ខ្ពស់ដែរ។
«តួនាទីរបស់រដ្ឋាភិបាលគឺត្រូវធ្វើម៉េចជួយនៅគ្រប់វិធានការ ដើម្បីឱ្យកសិករយើងបញ្ចុះនូវតម្លៃផលិត ហើយនៅក្នុងហ្នឹងគឺអត្រាការប្រាក់»។
ក្រុមគ្រួសារពលករដែលជំពាក់ប្រាក់ធនាគារ និងគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុមានចំនួន៦៦,៥០ភាគរយ និងពីអ្នកផ្តល់ប្រាក់កម្ចីមិនផ្លូវការមានចំនួន៣៣,៥០ភាគរយ។ ក្នុងចំណោមនេះគឺមានតែ៣៦,៧៦ភាគរយដែលខ្ចីប្រាក់មកប្រើប្រាស់ក្នុងការពង្រីកមុខរបរ។ នេះបើតាមការរកឃើញរបស់វេទិកាអនាគត។
កសិករម្នាក់ពិនិត្យមើលដើមស្រូវ នៅក្នុងឃុំស្រយ៉ូវ ខេត្តកំពង់ធំ ថ្ងៃទី១៩ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៩។ (ស៊ុន ណារិន/VOA)
របាយការណ៍បានផ្តល់អនុសាសន៍ឱ្យអ្នកដែលខ្ចីប្រាក់ត្រូវមានចំណេះដឹងខាងផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ ការគាំទ្រនិងការការពារខាងផ្នែកស្ថាប័ន ហើយកត្តាទីពីរគឺស្ថាប័នផ្តល់ហិរញ្ញវត្ថុត្រូវជួយណែនាំអ្នកខ្ចីប្រាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ថវិកាឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ក៏ដូចជាកំណត់បរិមាណខ្ចីក្នុងមួយគ្រួសារ និងដោយមិនយកចំនួនប្រាក់បញ្ញើរបស់ពលករជាកត្តាកំណត់លើការផ្តល់កម្ចីទេ។
លោកអ៊ូ វីរៈ បានបន្ថែមទៀតថា រដ្ឋាភិបាលគួរតែគិតគូររៀបចំច្បាប់ស្តីពីការក្ស័យធុនកម្រិតបុគ្គលផងដែរ ដើម្បីជៀសវាងពលរដ្ឋបាត់បង់ផ្ទះសម្បែងនិងដីធ្លីដោយសារតែប្រាក់បំណុល។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «នៅពេលបច្ចុប្បន្ននេះខ្ញុំមើលទៅ គឺជាប្រធានបទមួយគួរតែជជែកគ្នាដើម្បីដាក់បន្ទុកឱ្យធនាគារ ជាពិសេសមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ គឺគាត់ត្រូវតែយកចិត្តទុកដាក់មុននឹងឱ្យខ្ចី ហើយគាត់ព្រួយបារម្ភខ្លាចបាត់លុយគាត់ នៅពេលដែលប្រជាពលរដ្ឋគ្មានលទ្ធភាព ហើយគាត់មិនអាចរឹបអូសផ្ទះ ឬមួយក៏ដីស្រែ និងដីចំការបាន គឺគាត់ត្រូវមានការប្រុងប្រយ័ត្ន ហើយការប្រុងប្រយ័ត្នហ្នឹងគឺមានតែការខ្ចីមួយ ដែលផ្តោតតែលើការវិនិយោគពិតប្រាកដមួយ។ ខ្ញុំថា ការដាក់បន្ទុកទៅលើធនាគារជាម្ចាស់កម្ចី គឺជាយន្តការមានប្រសិទ្ធភាពមួយដែរ»។
លោកយ៉ង សាំងកុមារ ស្នើឱ្យបែងចែកឥណទានសម្រាប់កសិករដែលយកការប្រាក់ទាប និងរយៈពេលសងវិញយូរឆ្នាំ ដើម្បីជួយសម្រួលដល់ការប្រកបអាជីវកម្មលើវិស័យកសិកម្មនេះ។
«ដោយឡែកនៅកម្ពុជាយើងហ្នឹង គឺស្ថាប័នមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុដែលផ្តល់ទុនឱ្យកសិករ គឺការប្រាក់ខ្ពស់ ហើយរយៈពេលសងក៏វាមិនសូវអំណោយផល។ ជាពិសេសទៀត វាអត់មានការផ្គុំភ្ជាប់គ្នាពីការគាំទ្រការងារបច្ចេកទេស និងការងារទីផ្សារអីចឹង។ អ្នកបោះឆ្នោតទុន គឺបោះតែទុនទៅ ហើយក្រៅពីហ្នឹងកសិករយើងអត់មានការគាំទ្រដិតដល់។ អីចឹង វាជាហានិភ័យមួយខ្ពស់។ អីចឹងយើងត្រូវកែលម្អរឿងហ្នឹង។ កែលម្អនូវគោលការណ៍ឥណទាន ហើយនឹងបង្កើននូវការគាំទ្រពីរដ្ឋាភិបាល លើសេវាសាធារណៈ លើការងារបច្ចេកទេស ការងារទីផ្សារ និងការងារធារាសាស្ត្រជាដើម»។
និន្នាការពិភពលោកបានបង្ហាញថា ក្នុងមួយឆ្នាំៗពលករចំណាកស្រុកផ្ញើប្រាក់ទៅក្រុមគ្រួសារជាច្រើនពាន់លានដុល្លារ។ ក្នុងឆ្នាំ២០១៦ ពលករចំណាកស្រុកនៅតំបន់អាស៊ីបានផ្ញើប្រាក់ទៅឱ្យក្រុមគ្រួសារចំនួន២៤០ពាន់លានដុល្លារ។ ក្នុងនោះពលករចំណាកស្រុកឥណ្ឌា ចិន និងហ្វីលីពីន បានផ្ញើប្រាក់បញ្ញើទៅក្រុមគ្រួសារច្រើនជាងគេ ដោយឥណ្ឌាមានចំនួន ៦៥,៤ពាន់លានដុល្លារ ចិនមានចំនួន៦១ពាន់លានដុល្លារ និងហ្វីលីពីន៣២,៨ពាន់លានដុល្លារ។ នេះបើតាមរបាយការណ៍ចេញផ្សាយកាលពីខែឧសភាឆ្នាំ២០១៨របស់ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី៕