មួយឆ្នាំបន្ទាប់ពីការដាក់ពាក្យបណ្តឹងប្រឆាំងនឹងលោកឧត្តមសេនីយ៍ ហ៊ុន ម៉ាណែតនិងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាពីបទធ្វើបាបពលរដ្ឋខ្មែរ-អាមេរិកាំង សំណុំរឿងនេះបន្តដំណើរទៅមុខយ៉ាងយឺតៗជាងការរំពឹងទុក ហើយវិលវល់ជុំវិញតែលើបញ្ហាយុត្ថាធិការរបស់តុលាការនេះតែប៉ុណ្ណោះ។
តុលាការក្នុងរដ្ឋកាលីហ្វញ៉ាដែលទទួលបន្ទុកសំណុំរឿងនេះ នឹងបើកសវនាការជាថ្មីនៅថ្ងៃទី១៣ខែមេសាខាងមុខនេះ បន្ទាប់ពីបានពន្យាពេលម្តងកាលពីខែមុន។
លោក ម័រតុន សក្លា (Morton Sklar) មេធាវីការពារក្តីឱ្យដើមបណ្តឹងដែលមានលោកមាជ សុវណ្ណារ៉ា និងក្រុមគ្រួសារដែលជាពលរដ្ឋខ្មែរ-អាមេរិកាំង បានបញ្ជាក់ថាសវនាការនេះ នឹងត្រូវធ្វើការសម្រេចលើយុត្ថាធិការនៃសំណុំរឿងនេះ។ ក្នុងន័យនេះ គឺមានន័យថា តើដើមបណ្តឹងបានបញ្ជូនដីកាកោះទៅឱ្យលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយរងសេនាធិការចម្រុះនៃកងយោធពលខេមភូមិន្ទតាមនីតិវិធីរបស់តុលាការឬទេ នៅពេលដែលលោកបានមកធ្វើទស្សនកិច្ចនៅទីក្រុងឡុងប៊ិច រដ្ឋកាលីហ្វញ៉ាកាលពីខែមេសាឆ្នាំ២០១៦។
លោក សក្លា បានបញ្ជាក់ថា ក្នុងសវនាការលើកនេះ គឺខាងមេធាវីដើមបណ្តឹងបានកោះហៅសាក្សីថ្មីចំនួនពីរនាក់ ដែលជាពលរដ្ឋខ្មែរ-អាមេរិកាំងរស់នៅរដ្ឋកាលីហ្វញ៉ាដោយសារតែមើលឃើញថា ពួកគេនៅកន្លែងកើតហេតុ និងបានចូលរួមក្នុងសកម្មភាពរារាំងមិនឱ្យលោក ប៉ូល ហេយ (Paul Hayes) អ្នករត់ការឯកសារតុលាការបានប្រគល់ដីកាកោះដល់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ពេលដែលលោកចូលរួមក្នុងកម្មវិធីជប់លៀងនៅភោជនីយដ្ឋានឡាលូនកាលពីថ្ងៃទី៩ខែមេសា។
លោកបន្ថែមថា៖
«យើងបានកោះហៅពួកគេឱ្យមកបង្ហាញខ្លួនក្នុងនាមជាសាក្សី ហើយបានប្រគល់ដីកាកោះរួចរាល់អស់ហើយ។ ខ្ញុំមិនហ៊ានធានាថា ពួកគេនឹងទៅទេពីព្រោះគេមិនឱ្យខ្ញុំទាក់ទងជាមួយពួកគេពីសំណុំរឿងនេះទេ។ ប៉ុន្តែការសន្និដ្ឋានរបស់យើងគឺថាពួកគេនឹងគោរពតាមការកោះរបស់តុលាការហើយមកបង្ហាញមុខ។ នេះគឺជាអ្វីដែលពួកគេត្រូវធ្វើ ហើយបើសិនជាពួកគេមិនមកទេ គឺល្មើសនឹងបញ្ជាតុលាការហើយ»។
រូបឯកសារ៖ លោក មាជ សុវណ្ណារ៉ា ប្រធាននាយកដ្ឋានព័ត៌មាននៃគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ អមដោយប៉ូលិស ក្រោយពីសាលាឧទ្ធរណ៍បានបដិសេធសំណើសុំនៅក្រៅឃុំបណ្តោះអាសន្នរបស់លោក នៅថ្ងៃសុក្រ ទី១២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៤។
លោក មាជ សុវណ្ណារ៉ា និងភរិយាជេមី មាជ ព្រមទាំងកូនស្រីបីនាក់របស់លោក បានដាក់ពាក្យបណ្តឹងប្រឆាំងនឹងលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត និងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកាលពីថ្ងៃទី៨ ខែមេសាឆ្នាំ២០១៦ នៅតុលាការរដ្ឋកាលីហ្វញ៉ា។ បណ្តឹងនោះចោទប្រកាន់ពីការធ្វើទារុណកម្ម អំពើភេរវកម្ម ការឃុំឃាំងដោយខុសច្បាប់ និងការវាយធ្វើបាបជាដើម។
ការព្យាយាមប្រគល់ដីកាកោះនៅពេលនោះមានភាពច្របូកច្របល់ដោយសារតែក្នុងពេលនោះ ក៏មានពលរដ្ឋខ្មែរ-អាមេរិកាំងជាច្រើនរយនាក់បានធ្វើបាតុកម្មនៅខាងមុខភោជនីយដ្ឋានឡាលូនប្រឆាំងនឹងវត្តមានរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត។ លោក ប៉ូល ហេយត្រូវបានជនមិនស្គាល់មុខវាយនិងចាប់បោះមកលើដីនៅពេលដែលលោកហុចដីកាទៅឱ្យលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់លោក ម័រតុន សក្លា។ រីឯលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានប្រកែកថាលោកមិនដែលបានទទួលដីកាកោះទេគឺលោកបានដឹងពីការប្តឹងផ្តល់នេះពីមិត្តភក្តិប្រាប់ប៉ុណ្ណោះហើយបានសុំឱ្យតុលាការទម្លាក់សំណុំរឿងនេះចោល។ នេះតើតាមឯកសារតុលាការ។
ក្រុមមេធាវីការពារបានយករូបថតនិងវីដេអូស្តីពីសកម្មភាពនៃការប្រគល់ដីកាកោះនិងការវាយប្រហារមកលើលោក ប៉ូល ហេយ មកស្វែងរកអត្តសញ្ញាណអ្នកពាក់ព័ន្ធនឹងការវាយប្រតាយប្រតប់នោះដើម្បីយកមកធ្វើជាសាក្សីជួយដល់ការកំណត់ថាលោក ប៉ូល ហេយ ពិតជាបានព្យាយាមប្រគល់ដីកានិងស្ថិតនៅចម្ងាយពីមួយម៉ែត្រទៅបីមែត្រពីលោកហ៊ុនម៉ាណែតប៉ុណ្ណោះ។ នេះដោយសារតែច្បាប់បានកំណត់ថាបើអ្នកប្រគល់ដីកាកោះស្ថិតនៅចម្ងាយដូចនេះហើយជនដែលគេកោះមិនទទួលយកឯកសារក៏ដោយក៏ចាត់ទុកថាបានដឹងឮត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់ដែលស្ថិតក្រោមយុត្ថាធិការរបស់តុលាការបាន។
លោក ម័រតុន សក្លាបានបន្ថែមថា៖
«ហើយអ្វីដែលយើងបានធ្វើគឺយើងបានទៅសហគមន៍ខ្មែរនិងសួរពលរដ្ឋថាតើពួកគេអាចបង្ហាញអត្តសញ្ញាណបុគ្គលនេះទេហើយយើងទទួលបានអត្តសញ្ញាណចំនួនពីរ។ យើងបានប្រៀបធៀបអត្តសញ្ញាណទាំងនោះជាមួយនឹងរូបថតបុរសទាំងពីរនាក់ដែលមាននៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុកហើយវាត្រូវគ្នាយ៉ាងច្បាស់ក្រឡែត»។
លោក ម័រតុន សក្លា បានបញ្ជាក់ថាលោកក៏បានទាក់ទងសួរប៉ូលិសទីក្រុងឡុងប៊ិចពីបញ្ហានេះដោយស្នើសុំឱ្យគេធ្វើការផ្ទៀងផ្ទាត់រូបនៅក្នុងវីដេអូជាមួយនឹងទិន្នន័យរបស់ប៉ូលិស។ លោកថាប៉ូលិសបានប្រើប្រាស់កម្មវិធីមួយដើម្បីផ្ទៀងផ្ទាត់អត្តសញ្ញាណអ្នកដែលប៉ូលិសស៊ើបអង្កេតប៉ុន្តែមិនបញ្ជាក់ឱ្យក្រុមមេធាវីដឹងចម្លើយទេដោយគ្រាន់តែផ្តល់ព័ត៌មានឱ្យក្រុមមេធាវីអាចទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងបុរសទាំងពីរនាក់បាន។
លោក ម័រតុន សក្លា មិនបានបញ្ជាក់ពីអត្តសញ្ញាណរបស់សាក្សីទាំងពីរទេ។ រីឯប៉ូលិសក៏មិនបានបញ្ជាក់ប្រាប់ដែរនៅពេលដែល VOA បានព្យាយាមសួរ។
លោក ដេវីត ថឺនណូឡូ ប៉ូលិសទទួលស៊ើបអង្កេតសំណុំរឿងនេះបានបញ្ជាក់ប្រាប់VOA ថា ដំណើររឿងក្តីនេះនៅតែបន្តនៅឡើយហើយលោកបានបដិសេធមិនបញ្ជាក់ឈ្មោះជនសង្ស័យឬសាក្សីណាមួយទេ។
ប៉ុន្តែយោងតាមឯកសារដែលបានដាក់ទៅតុលាការដោយលោក អ៊ុច បូ មេធាវីម្នាក់ទៀតរបស់លោកមាជសុណ្ណារ៉ាហើយ VOA ទទួលបានតាមគេហទំព័ររបស់តុលាការបញ្ជាក់ថាបុរសពីរនាក់ដែលពួកគេចង់ឱ្យធ្វើជាសាក្សីនោះគឺ ឈ្មោះលោកសាន គឹមហុង និងលោក នួន ខាវី។
នៅពេល VOA បានសួរប៉ូលិសពីឈ្មោះបុរសទាំងពីរនាក់លោក ថឺនណូឡូ គ្រាន់តែបានបញ្ជាក់ថា៖
«ខ្ញុំបានទទួលព័ត៌មានពីលោកសក្លាហើយកំពុងតែពិនិត្យមើលលើចំណុចនេះ»។
បុរសទាំងពីរត្រូវបានកោះហៅក្នុងនាមជាសាក្សីដើម្បីឱ្យបញ្ជាក់ពីការដឹងឮនៅក្នុងហេតុការណ៍នោះប៉ុណ្ណោះ គឺមិនមែនជាជនសង្ស័យជាអ្នកវាយប្រហារនៅឡើយទេ។
VOA បានទាក់ទងទៅសាក្សីម្នាក់គឺលោក នួន ខាវី ហើយលោកបានបញ្ជាក់ថាលោកបានទទួលដីកាកោះហៅនោះមែន។ ប៉ុន្តែលោកបញ្ជាក់ថា លោកមិនដឹងហេតុការណ៍ប្រគល់ឯកសារពាក្យបណ្តឹង ឬ ការវាយតប់នៅភោជនីយដ្ឋានឡាលូននោះទេ៖
«នៅថ្ងៃនោះខ្ញុំជាអ្នករៀបចំទទួលភ្ញៀវនៅខាងក្នុង។ ខ្ញុំអត់បានដឹងរឿងនៅខាងក្រៅទេបង»។
លោកបានបញ្ជាក់ថា លោកនឹងទៅបំភ្លឺតាមការកោះហៅ។
លោក នួន ខាវី បានបញ្ជាក់ថា ប៉ូលិសក្រុងឡុងប៊ិចក៏បានមកសាកសួរលោកដែរ។
«គាត់មកសួរខ្ញុំថានៅថ្ងៃហ្នុងខ្ញុំបានឃើញហេតុការណ៍ហ្នុងទេ។ ខ្ញុំក៏បានជម្រាបថាខ្ញុំនៅទីនោះដែរថាខ្ញុំជាអ្នកទទួលភ្ញៀវនៅខាងក្នុងហើយពេលដែលខ្ញុំចូលទៅហ្នឹងក៏មុនដំបូងគេឃាត់ខ្ញុំជិតមួយម៉ោងដែរ។ គេមិនចង់ឱ្យខ្ញុំចូលផងទម្រាំតែចូលទៅហើយគេមិនឱ្យខ្ញុំចេញវិញទេ។ រឿងហ្នឹងខ្ញុំអត់បានដឹងអ្វីទាំងអស់នៅខាងក្រៅហ្នឹង»។
VOA បានព្យាយាមទាក់ទងសុំអត្ថាធិប្បាយពីលោក សាន គឹមហុង ប៉ុន្តែលោកមិនព្រមឆ្លើយតបទេ។
សំណុំរឿងនេះបានកំណត់ពេលបើកសវនាការកាលពីថ្ងៃទី៣០ខែមីនា ប៉ុន្តែបានលើកពេលដើម្បីទុកពេលឱ្យប៉ូលិសទីក្រុងឡុងប៊ិចបានស្រាវជ្រាវបន្ថែមប៉ុន្តែប៉ូលិសបញ្ជាក់ថាគេមិនដឹងថាការស៊ើបអង្កេតនេះអាចនឹងបញ្ចប់នៅត្រឹមថ្ងៃសវនាការទេ។
លោក ម័រតុន សក្លា បានបញ្ជាក់ថា ក្នុងពេលសវនាការលើកមុនកាលពីថ្ងៃទី៦ខែកុម្ភៈគឺចៅក្រមបាននិយាយប្រាប់ក្រុមមេធាវីដើមបណ្តឹងឱ្យកំណត់អត្តសញ្ញាណអ្នកវាយប្រហារនិងជួយប្រាប់ឱ្យចៅក្រមយល់ច្បាស់ពីទំនាក់ទំនងរបស់ពួកគេជាមួយនឹងលោកឧត្តមសេនីយ៍ហ៊ុន ម៉ាណែតនិងថាតើលោកហ៊ុន ម៉ាណែតអាចទទួលខុសត្រូវលើការវាយប្រហារលើលោកប៉ូល ហេយឬទេ។ នៅពេលទទួលបានព័ត៌មានហើយគឺចៅក្រមអាចនឹងសម្រេចលើភាពត្រឹមត្រូវនៃការប្រគល់ដីកានេះបាន។
«វាជារឿងកម្រនិងមិនធម្មតាដែលចុងចម្លើយឬភ្ញាក់ងាររបស់ចុងចម្លើយវាយប្រហារលើអ្នករត់ការឯកសារតុលាការ។ វាគឺជាការរំលោភច្បាប់រដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធ។ វាគឺជាការរំលោភច្បាប់រដ្ឋកាលីហ្វញ៉ា ដូច្នេះវាមិនកើតឡើងជាញឹកញាប់ទេ។ ដូច្នេះហើយវាមានភាពមិនច្បាស់លាស់អំពីចំណាត់ការរបស់តុលាការពីរឿងនេះ។ តើចុងចម្លើយត្រូវទទួលខុសត្រូវឬទេហើយនេះគឺអ្វីដែលតុលាការកំពុងសំឡឹងរកមើលព័ត៌មានជាក់លាក់គឺអត្តសញ្ញាណនៃអ្នកវាយប្រហារនិងការជាប់ពាក់ព័ន្ធរបស់ពួកគេជាមួយនឹងលោកហ៊ុន ម៉ាណែត»។
លោកបានបន្ថែមថា អ្នកទាំងពីរមានទំនាក់ទំនងយ៉ាងខ្លាំងជាមួយនឹងលោកហ៊ុនម៉ាណែត។
«តាមពិតទៅពួកគេទាំងពីរនាក់ត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាផ្នែកមួយនៃក្រុមអង្គរក្សការពារលោកហ៊ុនម៉ាណែតនៅកម្មវិធីផ្សេងមួយទៀត។ ពួកគេមិនមែនជាអ្នកឈរមើលហេតុការណ៍នោះទេ។ ពួកគេគឺជាអ្នកដែលធ្វើការជួសមុខឱ្យចុងចម្លើយហ៊ុនម៉ាណែត។ ដោយហេតុនេះហើយលោកហ៊ុនម៉ាណែតត្រូវតែទទួលខុសត្រូវចំពោះការវាយប្រហារនោះនិងការរំខានដល់ការប្រគល់ដីកាដោយលោកប៉ូល ហេយ»។
លោក ញ៉យ ចំរើន អ្នកតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនិងជាពលរដ្ឋខ្មែរ-អាមេរិកាំង ក៏បានដាក់ឈ្មោះជាដើមបណ្តឹងក្នុងសំណុំរឿងនេះដែរបន្ទាប់ពីលោករងការវាយប្រហារពីក្រុមបាតុកររបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានិងជាអង្គរក្សលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កាលពីខែតុលាឆ្នាំ២០១៥៕