ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួននៅរាជធានីភ្នំពេញបានត្អូញត្អែរអំពីការឡើងថ្លៃប្រេងសាំងធម្មតាដល់៤.៧០០រៀលក្នុងមួយលីត្រដែលពួកគេថាធ្វើឲ្យប៉ះពាល់សេដ្ឋកិច្ចរបស់ពួកគេ។ ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មលើកឡើងថាការឡើងថ្លៃនេះដោយសារទីផ្សារអន្តរជាតិ។
ទោះជាយ៉ាងណា អ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ចយល់ថារដ្ឋាភិបាលគួរសិក្សាឲ្យបានច្បាស់ជាមួយក្រុមហ៊ុនអំពីតម្លៃប្រេងនាំចូលនិងចរចាជាមួយក្រុមហ៊ុនប្រេងទាំងនោះដើម្បីឱ្យមានការចំណេញក្នុងកម្រិតមួយដែលអាចជួយសេដ្ឋកិច្ចរបស់ពលរដ្ឋនិងកុំឲ្យតម្លៃទំនិញលើទីផ្សារកើនឡើង។
កាលពីថ្ងៃពុធក្រសួងពាណិជ្ជកម្មឲ្យដឹងថាតម្លៃប្រេងឥន្ធនៈលក់រាយចាប់ពីថ្ងៃទី១៦ដល់២៨ខែកុម្ភៈនេះនឹងត្រូវលក់៤.៨៦០រៀលក្នុងមួយលីត្រសម្រាប់សាំងធម្មតាដោយផ្អែកតាមតម្លៃមធ្យមប្រេងឥន្ធនៈលើទីផ្សារអន្តរជាតិ។ ប៉ុន្តែក្រសួងពាណិជ្ជកម្មបញ្ជាក់ថាតម្លៃសាំងធម្មតានេះគឺចុះមកត្រឹមតែ៤.៧០០រៀលតែប៉ុណ្ណោះដោយមានការសម្រួលពីរដ្ឋាភិបាលនិងក្រុមហ៊ុនចែកចាយប្រេងឥន្ធនៈក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដើម្បីជួយសម្រួលដល់ជីវភាពរបស់ប្រជាជន។
ទោះបីជាយ៉ាងណាតម្លៃប្រេងសាំងធម្មតាលក់រាយលើទីផ្សារ៤.៧០០រៀលក្នុងមួយលីត្របានធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនត្អូញត្អែរអំពីការកើនឡើងនេះដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់សេដ្ឋកិច្ចរបស់ពួកគេស្របពេលពួកគេរកចំណូលមិនសូវបាន។ ពួកគេថា ប្រសិនបើតម្លៃសាំងចុះមកត្រឹម៤ពាន់រៀលក្នុងមួយលីត្រនោះវាអាចនឹងជួយដល់ជីវភាពនិងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ពួកគេបានច្រើន។
លោក អ៊ិន សំអៀត អាយុ២៩ឆ្នាំជាអ្នកដឹកជញ្ជូនអីវ៉ាន់និងម្ហូបនៅក្រុមហ៊ុនញាំ២៤(Nham24)ដែលកំពុងឈរចាំភ្ញៀវចុះមកយកអីវ៉ាន់បានត្អូញត្អែរថាបញ្ហាសាំងឡើងថ្លៃនេះធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពរបស់លោកក្នុងពេលមានវិបត្តិកូវីដ១៩ដែលធ្វើឱ្យលោករកចំណូលមិនសូវបានផង ហើយត្រូវបង់ថ្លៃផ្ទះជួលការហូបចុកផងស្របពេលសាំងឡើងថ្លៃដោយត្រូវចំណាយថ្លៃសាំងជាមធ្យម២ម៉ឺនរៀលក្នុងមួយថ្ងៃដែលធ្វើឲ្យចំណូលពីការប្រកបរបរនេះកាន់តែតិចជាងមុននិងអាចរកមួយថ្ងៃចាយមួយថ្ងៃតែប៉ុណ្ណោះ។
លោកប្រាប់វីអូអេថា៖ «អ្នកដឹកជញ្ជូន អ៊ីចឹងសម្រាប់សាំងឡើងថ្លៃមានផលលំបាកសម្រាប់ខ្ញុំដែរបងពីព្រោះក្នុងមួយថ្ងៃយើងរកចំណូលអត់សូវបានច្រើនប៉ុន្មានផងប៉ុន្តែសាំងត្រូវចំណាយមួយថ្ងៃ៤ទៅ៥ដុល្លារបាត់ហើយ[ហើយ]មួយថ្ងៃបានតែ១០ដុល្លារជាង។ អ៊ីចឹងយើងត្រូវចំណាយថ្លៃសាំងពាក់កណ្តាលបាត់ហើយ»។
អ្នកដឹកជញ្ជូនអីវ៉ាន់ដែលមកពីខេត្តបន្ទាយមានជ័យរូបនេះស្នើឲ្យតម្លៃប្រេងសាំងចុះមកនៅត្រឹមជាង៣ពាន់រៀលឬ៤ពាន់រៀលក្នុងមួយលីត្រដើម្បីជួយសម្រួលជីវភាពខណៈលោកត្រូវចេញដឹកជញ្ជូនតាំងពីម៉ោង៧ព្រឹករហូតដល់ម៉ោង៩យប់ប៉ុន្តែមានពេលសម្រាកហូបបាយថ្ងៃខ្លះ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «បើសិនជាសាំងអាចទម្លាក់តម្លៃខ្ទង់៣ពាន់ជាងអីក៏អាចសម្រួលជីវភាពសម្រាប់ពួកខ្ញុំអ្នកដឹកជញ្ជូនដែរបង»។
ចំណែកបុរសម្នាក់ទៀតដែលកំពុងអង្គុយចាំភ្ញៀវលើកង់បីខ្មែរនៅសួនវត្តបុទុម លោក វែន គឺមស៊ន អាយុ៥២ឆ្នាំ បានត្អូញត្អែរអំពីការឡើងថ្លៃប្រេងសាំងនេះផងដែរ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «សាំងឡើងថ្លៃការរកស៊ីរបស់ខ្ញុំរត់កង់បី[ខ្មែរ] វាមានការប៉ះពាល់ច្រើនហើយឥឡូវអត់សូវមានភ្ញៀវទៀត។អ៊ីចឹង ខ្ញុំចង់ឲ្យសាំងហ្នឹងតម្លៃវាថេរធម្មតាសមរម្យប្រហែលជា១ដុល្លារអាមេរិក»។
ចំណែកអ្នករត់កង់បីខ្មែរម្នាក់ទៀតលោក ផន ផៃ អាយុ៦៤ឆ្នាំ ដែលកំពុងឈប់នៅកោះពេជ្ររង់ចាំហៅភ្ញៀវជិះ ក៏បានត្អូញត្អែរអំពីចំណូលរបស់លោកធ្លាក់ចុះ ដែរ ខណៈបច្ចុប្បន្ននេះលោកអាចរកបានជាមធ្យមត្រឹមតែ៣ម៉ឺនរៀលតែប៉ុណ្ណោះក្នុងមួយថ្ងៃ ហើយលោកត្រូវចំណាយពេលរត់កង់បី២៤ម៉ោងឲ្យតែមានភ្ញៀវហៅជិះនិងគេងលើកង់បីគ្រប់ទីកន្លែង។
លោកបញ្ជាក់ថា៖«រក[លុយ]មិនបាន សាំងឡើងថ្លៃ។ គិតទៅយ៉ាប់ដែរហ្នឹងជីវភាព...។ មើលកោះពេជ្រស្ងាត់បិទរោងការ។បើនៅរោងការក៏អាចបានដឹកអ្នកស្រវឹងស្រាអ្នកមកស៊ីការអ៊ីចឹងណា៎។ឥឡូវចប់»។
អ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ចនៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាលោក គី សេរីវឌ្ឍន៍ ថ្លែងថាការកើនឡើងតម្លៃប្រេងឥន្ទនៈលើទីផ្សារអន្តរជាតិគឺដោយសារវិបត្តិនិងជម្លោះរវាងប្រទេសអ៊ុយក្រែននិងប្រទេសរុស្ស៊ី។ លោកបន្តថាមូលហេតុដែលនាំឲ្យប្រេងឥន្ទនៈរបស់កម្ពុជាមានតម្លៃថ្លៃជាងប្រទេសជិតខាងគឺដោយសារកម្ពុជាទិញប្រេងពីប្រទេសដទៃដឹកចូលបានត្រឹមកំពង់ផែរបស់ប្រទេសវៀតណាមនិងប្រទេសថៃរួចទើបដឹកបន្តមកកម្ពុជា។ហើយបញ្ហានេះដោយសារតែកម្ពុជាមានតែកំពង់ផែទឹករាក់មិនទាន់មានកំពង់ផែទឹកជ្រៅខណៈរដ្ឋាភិបាលកំពុងសាងសង់កំពង់ផែទឹកជ្រៅនេះ។
លោកបន្ថែមថារដ្ឋក៏បានបញ្ចេញថវិកាជាតិមួយចំនួនសម្រាប់ជួយបន្ធូរបន្ថយពន្ធលើការនាំចូលប្រេងនេះ ប៉ុន្តែលោកមើលឃើញថារដ្ឋគួរជជែកជាមួយក្រុមហ៊ុនឯកជននាំប្រេងសាំងចូលបន្ថែមទៀតដោយទុកកម្រិតចំណេញល្មមមួយដល់ក្រុមហ៊ុនឧទាហរណ៍ដូចជាក្រុមហ៊ុនចំណេញ១០%ត្រូវឲ្យថយប្រាក់ចំណេញមកត្រឹម៣%ទៅ៤%វិញ។ ប៉ុន្តែមិនមែនដល់ថ្នាក់ខាតនោះទេដើម្បីអាចជួយសម្រួលបញ្ហាឡើងថ្លៃប្រេងក្នុងប្រទេសនិងកុំឲ្យប៉ះពាល់ដល់សេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។
លោកថ្លែងថា៖ «នៅមានវិធីមួយទៀតដែរដែលរដ្ឋាភិបាលអាចសិក្សាជាមួយក្រុមហ៊ុនប្រេងឲ្យបានច្បាស់អំពីថ្លៃដើមនៃការនាំចូលហើយអាចធ្វើឲ្យគាត់[ក្រុមហ៊ុន]មានប្រាក់ចំណេញក្នុងកម្រិតណាមួយអាចទទួលយកបានឬអាចបញ្ចុះថ្លៃឬអាចរួមចំណែកក្នុងការកំណត់ថ្លៃលក់នេះឲ្យបានទាបមួយរយៈពេលសិន ខណៈពេលដែលប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរយើងនៅមានកម្រិតនៃប្រាក់ចំណូលដោយសារជំងឺកូវីដ១៩មិនទាន់ធូរស្បើយ»។
លោកកត់សម្គាល់ថាការឡើងថ្លៃប្រេងលើទីផ្សារក្នុងស្រុកក៏ជះឥទ្ធិពលដល់តម្លៃទំនិញលើទីផ្សារផងដែរដែលរដ្ឋអាចលើកទឹកចិត្តនិងជួយសម្រួលការបន្ធូរបន្ថយពន្ធដារដល់ក្រុមហ៊ុនអាជីវកម្មដែលងាយរងគ្រោះនិងក្រុមហ៊ុនដឹកជញ្ជូនទំនិញនិងម្ហូបអាហារជាដើម។ លោកបន្ថែមថារដ្ឋត្រូវចរចាជាមួយក្រុមហ៊ុនដឹកជញ្ជូនធំៗក្នុងការកាត់បន្ថយប្រាក់ចំណេញបន្តិចបន្តួចដើម្បីកុំឲ្យថ្លៃដើមទំនិញលើទីផ្សារកើនឡើងខ្ពស់។
អនុរដ្ឋលេខាធិការនិងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្មលោក ប៉ែន សុវិជាតិ ប្រាប់វីអូអេថាការឡើងថ្លៃប្រេងនេះ មិនមែនកើតឡើងតែនៅកម្ពុជាទេគឺនៅប្រទេសជិតខាងដូចជាថៃ វៀតណាម ក៏កើនឡើងដែរ។ លោកបន្ថែមថាកម្ពុជាទិញប្រេងចូលដូច្នេះតម្លៃឡើងចុះទៅតាមទីផ្សារអន្តរជាតិ។ លោកបញ្ជាក់ថាតម្លៃប្រេងអន្តរជាតិប្រែប្រួលយ៉ាងខ្លាំងស្របពេលមានវិបត្តិរវាងប្រទេសអ៊ុយក្រែននិងប្រទេសរុស្ស៊ីនិងបញ្ហាកូវីដ១៩ដែលធ្វើឲ្យប្រទេសផលិតប្រេងពិបាកព្យាករនិងពិបាកគណនាការផ្គត់ផ្គង់លើទីផ្សារដែលជះឥទ្ធិពលដល់តម្លៃប្រេងអន្តរជាតិ។
លោកថ្លែងថា៖ «រាជរដ្ឋាភិបាលក៏ដូចជាក្រសួងពាណិជ្ជកម្មក៏យើងមិនព្រងើយកន្តើយដែរ។ យើងបន្តពិនិត្យតាមដានយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់អំពីបញ្ហានៃការឡើងថ្លៃនេះ។ហើយយើងនឹងប្រឹងប្រែងរកវិធីសាស្រ្តនៅពេលដែលកម្រិតណាមួយឈានមកដល់ឬចាំបាច់បំផុតយើងត្រូវរកមធ្យោបាយធានាយ៉ាងណាឲ្យមានស្ថិរភាពហើយយើងក៏ពឹងផ្អែកទៅលើសភាពការណ៍ប្រែប្រួលថ្លៃប្រេងនៅអន្តរជាតិដែរ»។
លោក វន់ ពៅ ប្រធានសមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (IDEA) ថ្លែងថារដ្ឋត្រូវតែរៀបចំគោលនយោបាយក្នុងការស្តារឡើងវិញនៃការដួលរលំនៃអាជីវកម្មរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនិងត្រូវធ្វើអន្តរាគមន៍ដោះស្រាយជាបន្ទាន់ចំពោះតម្លៃសាំងនិងតម្លៃទំនិញដែលកំពុងកើនឡើងនេះដើម្បីកុំឲ្យប្រជាពលរដ្ឋញាំញីនិងធ្លាក់ទៅរកបន្ទាត់នៃភាពក្រីក្រឬក្រោមបន្ទាត់ក្រីក្រ។
លោកថ្លែងថា៖«រដ្ឋត្រូវតែធ្វើអន្តរាគមន៍ជាបន្ទាន់ទាក់ទងថ្លៃសាំងឡើងខ្ពស់នេះហើយមួយទៀតធ្វើអន្តរាគមន៍លើការឡើងថ្លៃនៃទំនិញលើទីផ្សារផងដែរ។ [បើ]មិនធ្វើអន្តរាគមន៍ទេ វាជារឿងមួយដែលធ្វើឱ្យយើងធ្លាក់ខ្លួនចូលក្នុងបន្ទាត់ភាពក្រីក្រឬក្រោមបន្ទាត់ក្រីក្រកាន់តែច្រើនទៅៗ ឬកាន់តែធ្ងន់ទៅៗ។ភាពក្រីក្រកាន់តែញាំញី កាន់តែប៉ះពាល់យ៉ាងធំទៅលើប្រជាពលរដ្ឋដែលធ្វើការក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ»។
គួរបញ្ជាក់ថាកាលពីខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួននៅរាជធានីភ្នំពេញក៏បានត្អូញត្អែរអំពីការឡើងថ្លៃសាំងដែលកាលនោះឡើងដល់៤.៣០០រៀលក្នុងមួយលីត្រ៕