គណបក្ស​ប្រឆាំង​សង្ឃឹម​លើ​សំឡេង «គាំទ្រ​លាក់​មុខ» នៅ​ក្នុង​ការ​បោះឆ្នោត​ជាតិ​ខាង​មុខ

សកម្មជន និងអ្នកគាំទ្រកំពុងចូលរួមសមាជវិសាមញ្ញគណបក្សភ្លើងទៀន នៅថ្ងៃទី១១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣ នៅខេត្តសៀមរាប។ (ទែន សុខស្រីនិត/វីអូអេ)

ខេត្តសៀមរាប/រាជធានីភ្នំពេញ — នេះ​ជា​សម្រែកសួរ​ឆ្លើយ​របស់​សកម្មជន​និង​អ្នកគាំទ្រ​របស់​គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន ប្រមាណ ៧.០០០​នាក់ ក្នុង​អំឡុង​សមាជ​ថ្នាក់ជាតិ​របស់​គណបក្ស​នេះ​ កាល​ពី​ដើម​ខែ​កុម្ភៈ នៅ​ជាយ​ក្រុង​សៀមរាប ភាគ​ពាយ័ព្យ​នៃ​ប្រទេស​កម្ពុជា។ ពួកគេ​តំណាង​ឲ្យកម្លាំង​ប្រជែង​ខ្លាំង​ជាងគេ​មួយ​ ក្នុង​ចំណោម​គណបក្ស​ប្រឆាំង​នានា ជាមួយ​នឹងគណបក្ស​ប្រជាជនកម្ពុជា ដែល​កាន់​អំណាច​និង​ដឹកនាំប្រទេស​ជា​យូរអង្វែងមក​ហើយ​ ក្រោមការ​ដឹកនាំ​របស់​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នៅ​ក្នុង​ការ​បោះឆ្នោត​ថ្នាក់​ជាតិ​ នា​ខែ​កក្កដា ឆ្នាំ ២០២៣ នេះ។

សម្រែក​សួរ​និង​ឆ្លើយ​នេះក៏​បាន​ឆ្លុះ​បញ្ចាំង​ពីក្បួន​ឃោសនា​ដ៏​ទ្រហឹង​អឺងកង​របស់​អតីត​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​ដែល​ទទួល​បាន​ប្រជាប្រិយភាព​និង​ជោគជ័យ​គួរ​ឲ្យ​កត់​សម្គាល់​មួយ​ នៅ​ក្នុង​ការ​បោះឆ្នោត​ថ្នាក់​ជាតិ​កាលពី​ឆ្នាំ ២០១៣ និង​ការ​បោះឆ្នោត​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃុំ​សង្កាត់​កាលពី​ឆ្នាំ ២០១៧ មុន​ពេល​បក្ស​នេះ​ត្រូវ​បាន​រំលាយ​ដោយ​តុលាការ​កំពូល​ ដែល​បាន​ធ្វើឲ្យ​មេដឹកនាំ​មួយ​ចំនួន​នៃ​គណបក្ស​នេះ​បង្ខំ​ចិត្ត​និរទេស​ខ្លួន។

​ប៉ុន្តែ​មេដឹកនាំ​ខ្លះ​នៃ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​នៅ​តែ​បន្ត​សកម្មភាព​របស់​ខ្លួននៅ​ក្នុង​ប្រទេស បើ​ទោះ​បី​ជា​មាន​ការ​បង្ក្រាប​ជា​បន្តបន្ទាប់លើ​ក្រុម​ប្រឆាំង​នៅ​កម្ពុជា​ក៏ដោយ ហើយ​គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន​ ក៏​បាន​ក្លាយ​ជា​គណបក្ស​ដែល​មាន​ឈ្មោះ​បោះសំឡេង​ជាង​គេ​ នៅ​ក្នុង​ចំណោមគណបក្ស​ប្រឆាំង​នានា​ ដែល​ដឹកនាំ​ដោយ​អតីតមន្ត្រី​នៃ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ។

បើទោះបីជា​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​បាន​យក​និមិត្តរូប​ពី​ចលនា​នយោបាយ​ប្រឆាំង ដែល​ត្រូវបាន​ចាប់​ផ្តើម​ឡើង​ដោយ​មេដឹកនាំនយោបាយ​ប្រឆាំងជើង​ចាស់​ម្នាក់​គឺ លោក សម រង្ស៊ី និង​រូប​ទៀន​ពណ៌​ស​ជាមួយ​នឹង​អណ្តាត​ភ្លើង​ពណ៌​ទឹកក្រូច​ក្តី​ ក៏​លោក​ សម រង្ស៊ី មិន​ជាប់​ពាក់ព័ន្ធ​ជា​ផ្លូវការ​ជាមួយ​គណបក្ស​នេះ​នោះ​ទេ ដោយសារ​បន្ទុក​ផ្លូវ​ច្បាប់​របស់​លោក។ ស្របពេល​ជាមួយ​គ្នា​នោះ ​ក៏​មាន​ការរំពឹង​ថា គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន​នឹង​មិន​អាច​ឈ្នះ​បាន​អាសនៈ​រហូត​ដល់ ៥៥​ ដូច​ដែល​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​ទទួល​បាន​ពី​ការ​បោះឆ្នោត​ថ្នាក់​ជាតិ កាល​ពី​មួយ​ទសវត្សរ៍​មុន​នោះ​ទេ។

បន្ថែម​លើ​នេះ លោក ហ៊ុន សែន​ និង​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា ក៏បង្ហាញ​ជំហរ​បង្ក្រាប​ខ្លាំងៗ​ទៅ​នឹង​ហានិភ័យ​នានា​ ខណៈ​មេដឹកនាំ​រូបនេះ​ដែល​កាន់​តំណែង​ជា​នាយក​រដ្ឋមមន្ត្រី​ជាង ៤០ ឆ្នាំ​មក​នេះ​ កំពុង​ត្រៀម​ផ្ទេរ​អំណាច​ទៅ​ឲ្យ​កូនប្រុស​ច្បងរបស់​លោក។ ដោយឡែក គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​អាច​រក្សា​តំណែង​របស់​ខ្លួន​ជា​គណបក្ស​ប្រឆាំង​មួយ ដែល​មានអាសនៈ​តិចតួច​ប៉ុណ្ណោះ​នៅ​ក្នុង​សភា ដែល​បច្ចុប្បន្ន​នេះ​ គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​កំពុង​កាន់កាប់​អាសនៈ​សរុប ១២៥​ ទាំងស្រុង។

លោក ទាវ វណ្ណុល ប្រធាន​គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន ថ្លែងនៅក្នុងសមាជវិសាមញ្ញរបស់គណបក្សនៅខេត្តសៀមរាប កាលពីថ្ងៃទី ១១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២៣។ (ទែន សុខស្រីនិត/វអូអេ)

ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សភ្លើងទៀនមានវត្តមាននៅក្នុងសមាជវិសាមញ្ញរបស់បក្សនេះ ដែលធ្វើឡើងនៅខេត្តសៀមរាប កាលពីថ្ងៃទី ១១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២៣។ (ទែន សុខស្រីនិត/វីអូអេ)

ទោះ​ជា​យ៉ាងណា​ក្តី ក៏​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​នៅតែ​មាន​គោលដៅ​សម្រេច​បាន​ជ័យជម្នះ​ធំ​ពី​ការ​បោះឆ្នោតថ្នាក់​ជាតិ​នីតិកាល​ទី ៧ នេះ។ លោក ទាវ វណ្ណុល​ ប្រធាន​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន និង​អតីត​សមាជិក​ព្រឹទ្ធសភា​នៃ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​ បាន​ថ្លែង​អំឡុងសមាជ​គណបក្ស ដោយ​លើកឡើង​ពី​ជោគជ័យ​នៅ​ក្នុង​ការ​បោះឆ្នោត​ជ្រើសរើស​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃុំសង្កាត់​កាល​ពី​ឆ្នាំ ២០២២ នៅ​ពេល​ដែល​គណបក្ស​នេះ​បាន​ឈ្នះ​អាសនៈ​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃុំសង្កាត់ ១៨ ភាគរយ និង​សំឡេង​ឆ្នោត ២២ ភាគរយ​ បន្ទាប់​ពីបាន​ចាប់ផ្តើម​ដំណើរការ​ឡើង​វិញ​កាលពី​ចុង​ឆ្នាំ​ ២០២១។

លោក ទាវ វណ្ណុល ថ្លែងថា៖ «យើង​សង្ឃឹម​ថា​ គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន​នឹង​ទទួល​ជ័យ​ជម្នះ។ គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​នឹង​មានការ​គាំទ្រ​អំ​ពី​ប្រជាពលរដ្ឋទូទាំង​ ២៥ ​ខេត្ត​ក្រុង​ដល់​គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន ហើយ​យើង​នឹង​ទទួល​ជ័យ​ជម្នះ​នា​ពេល​ខាងមុខ​នេះ»។

ជោគជ័យ​នយោបាយ​ប្រៀប​ដូចជា​កាំបិត​មុខ​ពីរ​សម្រាប់​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន។ នៅ​ពេល​គណបក្ស​នេះ​កាន់តែ​មាន​ប្រជាប្រិយភាព​ គណបក្ស​នេះ​កាន់​តែ​ទំនង​នឹង​រង​ចំណាត់​ការផ្លូវ​ច្បាប់​ស្តីពី​គណបក្ស​នយោបាយ ដែល​បង្កឲ្យ​កាន់​តែ​ងាយស្រួល​ដល់​តុលាការ​កម្ពុជា​ក្នុង​ការ​រំលាយ​គណបក្ស​នយោបាយ​ណា​ដែល​មាន​ជាប់​ពាក់ព័ន្ធឧក្រិដ្ឋជន។ កាល​ពី​ខែ​មករា អនុប្រធាន​ម្នាក់​នៃ​គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន​ លោក​ ថាច់ សេដ្ឋា ដែល​ជា​មន្ត្រី​ជាន់ខ្ពស់​របស់​គណបក្ស​ប្រឆាំង​និង​មេដឹកនាំ​សហគមន៍​ជនជាតិ​ភាគ​តិច​ខ្មែរក្រោម ត្រូវ​បាន​ជាប់​ឃុំ​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​បទចោទប្រកាន់ចេញ​សែក​ខូចកាល​ពី​ឆ្នាំ ២០១៩។

បញ្ហា​នេះ​បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​គណបក្សភ្លើង​ទៀន​កំពុង​ដំណើរការ​ដោយ​ភាព​ផុយស្រួយ ក្នុង​នាមជា​ជម្រើស​មួយ​តំណាង​ឱ្យ​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​ ប្រជែង​នឹង​គណបក្សប្រជាជន​កម្ពុជា​ ដោយ​មិនហ៊ាន​វាយប្រហារ​ ឬរិះគន់ខ្លាំងក្លាលើ​គណបក្ស​កាន់អំណាច ស្រប​ពេល​កំពុង​ស្វែងរក​សំឡេង​គាំទ្រ​បន្ថែម​ទៀត​រហូតដល់​ថ្ងៃ​បោះឆ្នោត​ថ្នាក់ជាតិ​នៅខែ​កក្កដា ដែល​លោក សម រង្ស៊ី និង​អ្នក​ដទៃទៀត​ យល់​ថា នឹង​មិន​មាន​លក្ខណៈ​សេរី​និង​យុត្តិធម៌​នោះ​ទេ។

​ការ​ធ្វើ​នយោបាយ​បែប​នេះ​មិនមែន​ជា​រូបមន្ត​សម្រាប់​ជ័យជម្នះ​នោះទេ។ នេះ​បើ​តាម​ការ​លើកឡើង​របស់​លោក អ៊ូ វីរៈ ស្ថាបនិក​វិទ្យាស្ថាន​សិក្សា​គោលនយោបាយវេទិកា​អនាគត (Future Forum) នៅ​រាជធានី​ភ្នំពេញ។

លោក​ថ្លែង​ថា៖ «មិន​មាន​ភាពជា​អ្នក​ដឹកនាំ​នៅ​ក្នុង​ជួរ​គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន​នោះ​ទេ ហើយ​ពួកគេ​ក៏​មិនមាន​ទស្សនៈ​វិស័យ​រឹងមាំ ឬ​កន្លែង​ ដើម្បី​អនុវត្ត​ទស្សនៈវិស័យ​ផង​ដែរ»។

នៅ​ក្នុង​ចំណោម​បញ្ហា​ធំៗ​របស់​គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន​ គឺ​ទំនាក់ទំនង​ពី​ពេល​មុន​របស់​គណបក្ស​នេះ​ជាមួយនឹង​លោក សម រង្ស៊ី​ ដែល​ក្នុង​អាយុ ៧៤ ​ឆ្នាំ ​លោក​នៅ​តែ​ជា​មុខមាត់​តំណាង​ឲ្យ​នយោបាយ​ប្រឆាំង​បែប​ប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​កម្ពុជា។ កាល​ពី​ខែ​តុលា លោក ហ៊ុន សែន បាន​គំរាម​រំលាយ​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន ប្រសិន​បើ​គណបក្ស​នេះ​នៅ​បន្ត​រក្សា​ទំនាក់ទំនង​ជាមួយ​នឹង​លោក សម រង្ស៊ី ដោយ​ការណ៍​នេះ​បាន​បង្ខំ​ឲ្យ​ក្រុម​មេដឹកនាំ​គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន​បដិសេធ​ជា​បន្តបន្ទាប់​លើ​ការ​មាន​ទំនាក់ទំនង​ណា​មួយ។

លោក អ៊ូ វីរៈ ថ្លែង​ថា៖ «គណបក្ស​កាន់​អំណាច​ដឹង​ថា តាមរយៈ​ការ​ធ្វើ​ដូចនេះ គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន​នឹង​ចុះខ្សោយប្រជាប្រិយភាព​ និង​កម្លាំង​កៀរគរ​សំឡេង​គាំទ្រ ក៏ដូចជា​ជំនួយ​ថវិកា​ពី​ក្រៅ​ប្រទេស​ផងដែរ ដែល​ការ​ផ្តល់​ហិរញ្ញប្បទាន​ជាផ្នែក​ដ៏​សំខាន់​មួយ​សម្រាប់​គណបក្ស​នយោបាយ»។

រូបឯកសារ៖ លោក សម រង្ស៊ី មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង ថ្លែងក្នុងអំឡុងពេលផ្តល់បទសម្ភាសន៍ដល់សារព័ត៌មាន AFP នៅទីក្រុងគូឡាឡាំពួរ ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី កាលពីថ្ងៃទី ១២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១៩។

សំឡេង​គាំទ្រ«លាក់មុខ»ពី​ថ្នាក់​មូលដ្ឋាន

កំពុង​បី​កូនប្រុស​អាយុ ១៨​ ខែ​នៅ​លើ​ភ្លៅ អ្នកស្រី សន ភារម្យ ស្រែក​អបអរ ស្របពេល​ថ្នាក់​ដឹកនាំ​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​បាន​ថ្លែង​នៅ​ក្នុង​សមាជ​បក្ស​នៅ​ក្រុង​សៀមរាប។

សមាជិក​ចលនា​ស្រ្តី​ប្រចាំ​គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន​នៅ​ខេត្ត​ពោធិ៍សាត់​ វ័យ​ ៣៧ ​ឆ្នាំ​រូប​នេះ​បាន​ប្រាប់​វីអូអេ​ថា តាមរយៈ​ការ​ប្តេជ្ញា​របស់​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​ចំពោះ​យុត្តិធម៌​សង្គម និង​ឱកាស​ស្មើគ្នា ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ដូចជា​អ្នកស្រី​ ដែល​ប្រឈម​នឹង​អំពើ​អយុត្តិធម៌​ពីសំណាក់​អាជ្ញាធរ​ក្នុង​ស្រុក មាន​កម្លាំង​ចិត្ត​តស៊ូ​ដើម្បី​ភាព​ប្រសើរ​ឡើង។

អ្នកស្រី​ថ្លែង​ថា៖ «ខ្ញុំជឿជាក់ ១០០% ពីព្រោះអី ខ្ញុំគាំទ្រគាត់តាំងពីដើមមករហូត។ និយាយទៅ សង្ឃឹមថាមានការងារធ្វើនៅក្នុងប្រទេស និយាយ​ទៅ​ដូច​ថា ចង់​បានយុត្តិធម៌ សច្ចធម៌មកវិញចឹង ពីព្រោះ​អី​គេ​គាប​សង្កត់​យើង​ខ្លាំង​ណាស់​ និយាយ​ទៅ​គេ​ប្រកាន់​បក្ស​តែម្តង»។

លោក កង ដេត អនុ​ប្រធានប្រតិបត្តិគណបក្ស​ភ្លើងទៀន​ប្រចាំ​ស្រុកពារាំង ខេត្តព្រៃវែង បាន​លើក​ឡើង​ថា សកម្មភាព​គណបក្ស​ដើម្បី​ស្វែង​រក​ជ័យជម្នះ​ «កំពុង​កក្រើក» នៅ​តាម​មូលដ្ឋាន។ ជា​អ្នកគាំទ្រ​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ចាប់តាំងពី​ឆ្នាំ ១៩៩៥ មក លោក​ កង ដេត ​ថា លោក​មិន​រាថយ​ដោយ​សារ​តែ​ការ​រឹតត្បិតកាន់​តែ​ខ្លាំង​មក​លើ​ក្រុម​របស់​លោក​នោះ​ទេ ហើយ​លោក​បាន​ប្តេជ្ញា​ជួយ​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន ទទួល​ជ័យជម្នះ​ក្នុង​ការ​បោះឆ្នោត​ នៅ​ខែ​កក្កដា ឆ្នាំ ២០២៣ នេះ។

លោក​បាន​ថ្លែង​ប្រាប់​វីអូអេ​ថា៖ «មិនខ្លាចទេ ទោះបីថាស្លាប់ ក៏​សុខចិត្ត​ស្លាប់​ដែរ។ ឥត​ថា យើង​រស់​នៅ​វា​លំបាក​ទៅៗ វាអត់​មាន​ភាព​ទុក​ចិត្ត។ អ៊ីចឹង​បាន​ថា អស់​សង្ឃឹម អស់​សេចក្តី​ទុក​ចិត្ត។ ​បានជា​ថា​មាន​តែគណបក្ស​ភ្លើងទៀន​ហ្នឹង​ទេ ​ដែល​អាច​ផ្តល់​សេចក្តី​ទុក​ចិត្ត​ឱ្យ អាចយើង​រស់​បាន»។

អ្នកស្រី សន ភារម្យ សមាជិកចលនាស្រ្តីគណបក្សភ្លើងទៀនក្នុងសង្កាត់លលកស ក្រុងពោធិ៍សាត់ ខេត្តពោធិ៍សាត់ កំពុងបីកូនចូលរួមសមាជវិសាមញ្ញគណបក្សភ្លើងទៀន នៅថ្ងៃទី១១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣ នៅខេត្តសៀមរាប។ (កាន់ វិច្ឆិកា/វីអូអេ)

លោក កង ដេត អនុប្រធានប្រតិបត្តិគណបក្សភ្លើងទៀនស្រុកពារាំង ខេត្តព្រៃវែង ផ្តល់សម្ភាសន៍ដល់ VOA ក្នុងអំឡុងសមាជវិសាមញ្ញគណបក្សភ្លើងទៀន នៅថ្ងៃទី១១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣ នៅខេត្តសៀមរាប។ (កាន់ វិច្ឆិកា/វីអូអេ)

ក្រៅ​ពី​លោក ថាច់ សេដ្ឋា ដែល​បាន​ជាប់​ពន្ធនាគារ​នៅ​ខែមករា ហើយ​ដែល​ត្រូវបាន​បដិសេធ​សំណើសុំ​នៅ​ក្រៅ​ឃុំ​ចំពោះ​ការ​ចេញ​សែក​ខូច​កាល​ពី​ឆ្នាំ ២០១៩ ​មេដឹកនាំ​និង​សកម្មជន​របស់​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​ផ្សេងទៀត ក៏​បាន​រងការ​ធ្វើ​ទុក្ខបុកម្នេញ​ផងដែរ។ កាល​ពី​ពេល​ថ្មីៗ​នេះ សមាជិក​បី​នាក់​នៃ​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​ត្រូវ​បាន​ផ្តន្ទាទោស​ឲ្យ​ជាប់​ពន្ធនាគារ​ពីរ​ឆ្នាំ​ពី​បទ​ចោទ​ប្រកាន់​ក្លែង​បន្លំ ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ការ​បង្កើត​គណបក្ស​នយោបាយ​មួយ​ផ្សេង​ទៀត​ កាល​ពី​ឆ្នាំ ២០២១។

កាល​ពី​ខែ​កុម្ភៈ លោក សុន​ ឆ័យ អនុប្រធាន​ម្នាក់​ក្នុង​ចំណោម​អនុប្រធាន​ទាំង​ប្រាំ​នាក់​នៃ​គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន ត្រូវ​បាន​រក​ឃើញ​ថា​មាន​ទោស​ពី​បទ​បរិហារកេរ្តិ៍​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​របស់​លោក​ ហ៊ុន សែន និង​គណៈកម្មាធិការ​ជាតិ​រៀបចំ​ការ​បោះឆ្នោត​ (គ.ជ.ប) ចំពោះ​ការ​អះអាង​របស់​លោក​ អំពី​ការ​ក្លែងបន្លំ​នៅ​ក្នុង​ការ​បោះឆ្នោត​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃុំ​សង្កាត់​កាល​ពី​ឆ្នាំ​មុន ហើយ​លោក​ក៏​ត្រូវ​បាន​បង្គាប់​ឲ្យ​បង់​សំណង​ជា​ទឹកប្រាក់​ប្រមាណ ១ លាន​ដុល្លារ។

ទោះជា​យ៉ាងណា​ក្តី គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន​នៅតែ​បន្ត​សកម្មភាព​របស់ខ្លួន​ទៅ​មុខ​ទៀត ដោយ​មេដឹកនាំ​នានា​បាន​ធ្វើ​ដំណើរ​ទៅ​ក្រៅ​ប្រទេស​ដើម្បី​រៃអង្គាស​ថវិកា ជួប​ជាមួយ​សកម្មជន​មូលដ្ឋាន​និង​អ្នក​គាំទ្រ និង​រៀបចំ​វេទិកា​សាធារណៈ​ជាច្រើន ក្នុង​នោះ​រួមមាន​វេទិកា​អំពាវនាវ​ឲ្យ​រក​យុត្តិធម៌​សម្រាប់​ជនរងគ្រោះ​នៃ​ការ​វាយប្រហារ​ដោយ​គ្រាប់បែក​ដៃ​កាល​ពី​ឆ្នាំ ១៩៩៧ នៅ​ក្រុង​ភ្នំពេញ មក​លើ​ការ​ជួបជុំ​របស់​ក្រុម​អ្នកគាំទ្រ​គណបក្ស​ប្រឆាំង​របស់​លោក សម រង្ស៊ី។

លោក សុន ឆ័យ ​បាន​ថ្លែង​ថា៖ «ខ្ញុំ​និយាយ​ហើយ​ថា យើង​នឹង​ចូលរួម​ការ​បោះឆ្នោត ហើយ​យើង​ខ្ញុំ​ក៏​ខំ​សម្រួល​ដែរ សម្រួល​ឱ្យ​កិច្ចសហការ​គ្នា​បាន​ប្រសើរ​ទៅ កុំ​ឱ្យ​មាន​រឿង​អាស្រូវ​កើត​មាន ដើម្បី​ឱ្យ​យើង​បំពេញ​ការងារ​យើង​ជា​គណបក្ស​ប្រជែង​ហ្នឹង​ឱ្យ​អស់​ពី​លទ្ធភាព​ទៀត។ យើង​ចង់បាន​តែ​ប៉ុណ្ណឹង​ទេ។ ហើយ​បើ​វា​ទល់​ លែង​ឃើញ​ថា យើង​ទៅ​ចូលរួម​បោះឆ្នោត​កើត នោះ​មិន​បាច់​ប្រកាស​ទេ គឺ​ឈប់​តែ​ម្តង​ទៅ បើសិន​ណា​ស្ថានភាព​វា​អាក្រក់​ខ្លាំង​ពេក ទៅបោះឆ្នោត​មិនកើត ហើយ​រាស្ត្រ​មិន​ហ៊ាន​បោះឆ្នោត​ឱ្យ​យើងទេ»។

លោក សុន ឆ័យ បាន​ថ្លែង​បន្ថែម​ថា គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​ ចង់​ចាប់ផ្តើម​វប្បធម៌​នយោបាយ​ថ្មី​មួយ។

លោក​ថ្លែង​ថា៖ «អ្វី​ដែល​ខ្ញុំ​ចង់​ឃើញ ហើយ​ថ្នាក់​ដឹកនាំ​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​ ក៏​កំពុង​តែ​គិត​ដើម្បី​អនុវត្ត​ជាក់ស្តែង​ដែរ ថា​ យើង​ធ្វើ​នយោបាយ​បែប​ថ្មី របៀប​ថ្មី។ ហើយ​របៀប​ថ្មី​ហ្នឹង​គឺថា​យើង​ធ្វើ​ម៉េច​ឱ្យ​ឃើញ​ថា អ្នក​នយោបាយ​គេ​មិន​យក​គ្នា​ជា​សត្រូវ​ទេ»។

អ្នកស្រី លី គឹមហ៊ាង សមាជិក​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃុំ​សង្កាត់​នៃ​គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន​ប្រចាំ​ឃុំ​រអាង ខេត្ត​កំពង់ចាម​ បាន​ប្រាប់​វីអូអេ​ថា អ្នកស្រី​បាន​និង​កំពុង​បំពេញ​ការងារ​នៅ​រៀងរាល់​ចុង​សប្តាហ៍ ចាប់តាំង​ពី​សមាជ​គណបក្ស «ដោយ​ជួប​ជាមួយ​នឹង​សកម្មជន​ និង​សមាជិក​គណបក្ស​ដទៃ​ទៀត​នៅ​ថ្នាក់​ស្រុក ដើម្បី​អនុវត្ត​គោលដៅ​នយោបាយដើម្បី​ជួយ​គណបក្ស​ [ភ្លើងទៀន] ត្រៀម​លក្ខណៈ​ សម្រាប់​ការ​បោះឆ្នោត​នៅ​ខែ​កក្កដា»។

អ្នកស្រី​ លី គឹមហ៊ាង បាន​ថ្លែង​ថា៖ «គាត់​នឹង​គាំទ្រ​ទាំងអស់​ហ្នឹង តែ​បញ្ហា​សំខាន់​នោះ គឺ​គាត់​អត់​ហ៊ាន​ចេញ​មុខ​គាំទ្រ អត់​ហ៊ាន​ចេញមុខ​ទេ ខ្លាច​មាន​សម្ពាធ​ពី​អាជ្ញាធរ​មូលដ្ឋាន កាលណា​គាត់​ដឹង​ថា គាតហ្នឹង​ចេញ​មុខ​គាំទ្រ​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន គឺ​គាត់​មាន​បញ្ហា រង​ការ​គំរាម​កំហែង គាត់​បាន​តែ​ត្រឹម​បោះឆ្នោត​សម្ងាត់។ បើ​គាំទ្រ​លាក់មុខ ត្រឹម​មក​បោះឆ្នោត​ឱ្យ អាហ្នឹង​គាត់​នឹង​បោះឆ្នោត​ឱ្យ»។

សកម្មជន និងអ្នកគាំទ្រកំពុងចូលរួមសមាជវិសាមញ្ញគណបក្សភ្លើងទៀន នៅថ្ងៃទី១១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣ នៅខេត្តសៀមរាប។ (ទែន សុខស្រីនិត/វីអូអេ)

គណបក្ស​ប្រឆាំង​ដែល​ប្រេះស្រាំ

គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន​មិនមែន​ជា​គណបក្ស​តែ​មួយ​នោះ​ទេ​ក្នុង​ការ​ស្វះស្វែង​ធ្វើជា​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ដ៏​សមស្រប​មួយ តែ​មិន​គំរាមកំហែង​ខ្លាំង​ដល់​រដ្ឋាភិបាល​របស់​លោក​ ហ៊ុន សែន នោះ។

លោក កឹម សុខា អ្នក​នយោបាយ​ប្រឆាំង​ជើង​ចាស់​ម្នាក់​ ដែល​ធ្លាប់​ជា​អនុប្រធាន​នៃ​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ​និង​ជា​ដៃគូ​របស់​លោក សម រង្ស៊ី ក្នុង​អំឡុង​ការ​បោះឆ្នោត​ថ្នាក់ជាតិ​ឆ្នាំ ២០១៣ ត្រូវបាន​ផ្តន្ទាទោស​ពី​បទ​ក្បត់ជាតិ​ឱ្យ​ជាប់​ឃុំ​ក្នុង​ផ្ទះ​រយៈពេល ២៧ ឆ្នាំ ក្នុង​សំណុំរឿង​មួយ​ដែល​រង​ការ​រិះគន់​យ៉ាង​ខ្លាំង​ពី​សំណាក់​រដ្ឋាភិបាល​លោក​ខាង​លិច និង​អង្គការ​ការពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស។

​មន្ត្រី​ជាន់​ខ្ពស់​ខ្លះ​ដែល​ស្និទ្ធ​នឹង​លោក​ក្នុង​ជួរ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ ដែល​ត្រូវ​បាន​រំលាយ​ បាន​បង្កើត​គណបក្ស​ផ្ទាល់ខ្លួន ក្នុង​នោះ​រួមមាន គណបក្ស​កែទម្រង់​កម្ពុជា ដែល​បាន​ប្រើប្រាស់​សញ្ញា​ព្រះអាទិត្យ​ដូច​ទៅ​នឹង​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​ដែរ។ លោក ប៉ុល ហំម ប្រធាន​គណបក្ស​កែទម្រង់​កម្ពុជា បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា គណបក្ស​នេះ​កំពុង​ប្រតិបត្តិការ​ប្រកប​ដោយ​ការ​ប្រយ័ត្នប្រយែង​ ឆ្ពោះ​ទៅ​កាន់​ការ​បោះឆ្នោត​ថ្នាក់​ជាតិ​នីតិកាល​ទី ៧ នាខែ​កក្កដា ឆ្នាំ ២០២៣ នេះ។

លោក ប៉ុល ហំម ថ្លែង​ថា៖ «គឺ​យើង​នៅ​តែ​ត្រៀម​លក្ខណៈ​ និង​តាម​សង្កេត​មើល​ដែរថា​ ចាប់តាំង​ពី​ពេល​នេះ​ទៅ​រហូត​ដល់​ពេល​បោះឆ្នោត តើ​ស្ថានភាព​នឹង​អនុគ្រោះ​ឱ្យ​គណបក្ស​កែទម្រង់​កម្ពុជា​នឹង​ចូលរួម​បោះឆ្នោត​បាន ឬ​មិន​បាន។ គណបក្ស​កែទម្រង់​កម្ពុជា​ត្រៀម​ខ្លួន​រៀបចំ​ការ​រួបរួម​ជាមួយ​គណបក្ស​នយោបាយ​ណា​ក៏បាន​ដែរ ឱ្យ​តែ​គណបក្ស​នយោបាយ​នោះ​ដើរ​នៅ​លើ​ផ្លូវ​ប្រជាធិបតេយ្យ​សេរី​ពហុបក្ស​ពិតប្រាកដ»។

អ្នក​ជំនាញ​អភិបាលកិច្ច​និង​សង្កេត​ការណ៍​នយោបាយ​ លោក ឱក សេរីសោភក្តិ៍ យល់​ថា ការ​រួម​បញ្ចូល​គ្នា​និង​សហការ​គ្នា​រវាង​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ខ្លះ​ក្នុង​រយៈពេល​ប៉ុន្មាន​ខែ​ចុងក្រោយ​មុនការ​បោះឆ្នោត​ អាច​ជួយ​ពង្រឹង​ចរន្ត​គាំទ្រ​និង​ជួយ​តតាំង​នឹង​យុទ្ធសាស្រ្ត​ដ៏​មាំទាំ​របស់​គណបក្ស​កាន់​អំណាច​នៅ​ក្នុង​ការ​ក្តាប់​អំណាច។

​លោក​ ឱក សេរីសោភក្តិ៍ បាន​ថ្លែង​ប្រាប់​វីអូអេ​ថា៖ «ខ្ញុំ​គិត​ថា ក្រោយ​នយោបាយ​ជា​អ្វី​ដែល​ដាក់​បន្ទុក​ជា​សាលក្រម​ធ្ងន់ធ្ងរ​មក​លើ​លោក កឹម សុខា ហើយ​នៅ​ពេល​ដែល​លោក​ សម រង្ស៊ី នៅតែ​ត្រូវ​និរទេស​ខ្លួន​ឯង​នៅ​បរទេស​នៅ​ឡើយ ខ្ញុំ​គិត​ថា គណបក្ស​ដែល​មិន​ចូលរួម​សហប្រតិបត្តិ​ការ​ជាមួយ​នឹង​គណបក្ស​កាន់​អំណាច អត់​មាន​ផ្លូវ​អី​ជ្រើសរើស​ ក្រៅតែ​ពី​មួយ​គត់ គឺ​រួមគ្នា​តែ​ម្តង រួម​ក្នុង​សភាព​ប្របាច់​ចូល​គ្នា​ក៏ដោយ ឬ​ក៏​រួម​ក្នុង​សភាព​គិតគូរ​ពិចារណា​ដើម្បី​កុំ​ឱ្យ​ប៉ែង​ជើង​គ្នា​នៅ​ក្នុង​តំបន់​ភូមិសាស្ត្រ​ដើម្បី​កុំ​ឱ្យ​ខាត​សំឡេង និង​ធ្វើ​យ៉ាងណា​ដើម្បី​នឹង​ជ្រេរក​សំឡេង​ កុំ​ឱ្យ​ដណ្តើម​សំឡេង​គ្នា គឺ​ថា យុទ្ធសាស្ត្រ​នៅមាន ប៉ុន្តែ​យុទ្ធសាស្ត្រ​យ៉ាងណា​ក៏​ដោយ ក៏​ចៀស​មិន​រួច​ពី​សហប្រតិបត្តិ​ការ និង​រួមគ្នាដែរ»។

រូបឯកសារ៖ លោក សម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងលោក កឹម សុខា អនុប្រធានគណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ កាន់ដៃគ្នា ខណៈស្វាគមន៍អ្នកគាំទ្រនៅខេត្តកំពង់ស្ពឺ កាលពីថ្ងៃទី ២០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១៣។

ក៏​ប៉ុន្តែ​មាន​សញ្ញា​តិចតួច​ប៉ុណ្ណោះ​នៃ​សាមគ្គីភាព​នៅ​ក្នុង​ជួរ​គណបក្ស​ប្រឆាំងនានាដែល​បាន​រង​ការ​ប្រេះស្រាំ​ទៅហើយ​នោះ។ នេះ​បើ​តាម​ការ​វិភាគ​របស់​លោក អ៊ូ វីរៈ។

លោក​ អ៊ូ វីរៈ ថ្លែង​ថា៖ «សូម​ចាំ​ថា លោក កឹម សុខា មិន​បាន​គាំទ្រ​គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន​នោះ​ទេ។ តាមពិតទៅ លោក​បាន​ចេញ​មក​រិះគន់​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​ទៅ​វិញ។ នេះ​បណ្តាញ​បក្ស​ប្រឆាំង​មាន​ការ​ប្រេះស្រាំ​រួចទៅ​ហើយ»។​

លោក​ អ៊ូ វីរៈ​ បាន​បន្ថែម​ថា កិច្ច​ប្រឹងប្រែង​របស់​លោក កឹម សុខា នៅ​ក្នុងការ​«បន្ត​ប្រកាន់​ជំហរ​» ជាប់​នឹង​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ «បញ្ជាក់​ថា​មាន​ការ​បែកខ្ញែក​គ្នា​យ៉ាង​ច្បាស់​នៅ​ក្នុង​ចំណោម​គណបក្ស​ប្រឆាំង»។

ហើយ​នេះ​ជា​ចរន្ត​មួយ​ ដែល​គណបក្ស​កាន់​អំណាច​ពិតជា​ដឹង​ច្បាស់។ នេះ​បើ​តាម​ការ​លើក​ឡើង​របស់​លោក Sebastian Strangio អ្នក​និពន្ធ​សៀវភៅ «កម្ពុជា​របស់​លោក​ ហ៊ុន សែន» (Hun Sen's Cambodia)។

​លោក​ Strangio បាន​ថ្លែង​ថា៖ «យើង​ត្រូវ​ចោទសួរ​ថា ហេតុអ្វី​បាន​ជា​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​អាច​ចុះឈ្មោះ​និង​ចូលរួម​ប្រកួត​នៅ​ក្នុង​ការ​បោះឆ្នោត​នា​ពេល​ខាង​មុខ ​បាន។ ខ្ញុំ​ចង់​មាន​ន័យ​ថា នេះ​មិនមែន​ជា​អ្វី​ដែល​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​ត្រូវ​ធ្វើ​ឲ្យ​គ្រាន់​តែ​មានបក្ស​ប្រឆាំង​នោះ​ទេ។​ តែ​វា​ជា​ជម្រើស​មួយ​ ដែល​គណបក្ស​កាន់អំណាច​បាន​សម្រេច​ចិត្ត​ធ្វើ​ឡើង ដែល​ទំនង​ជា​មាន​គោលដៅ​យុទ្ធសាស្រ្ត​មួយ​បង្កប់​ក្នុង​នោះ»។

លោក Strangio បាន​បន្ថែមថា យុទ្ធសាស្ត្រ​នេះ​ក៏​នាំ​នូវ​ផល​ប្រយោជន៍​បន្ថែម​ទៀត​ដល់​គណបក្ស​កាន់អំណាច ដើម្បី​បង្ហាញ​ពី​ដំណើរការ​បោះឆ្នោត​ «ដែល​ស្រប​ច្បាប់​និង​ប្រកប​ដោយ​ប្រជាធិបតេយ្យ​ជាង​មុន» ទៅ​កាន់​បណ្តា​ប្រទេស​លោក​ខាងលិច​ដែល​បាន​ថ្កោលទោស​យ៉ាង​ធ្ងន់ធ្ងរ​លើ​សាល​ក្រម​កាត់ទោស​លោក កឹម សុខា និង​ដែល​បាន​ស្នើ​ឱ្យ​មាន​ការ​ធានា​នូវ​ការ​បោះឆ្នោត​ដោយ​សេរី​និង​យុត្តិធម៌។

លោក​ Sebastian Strangio ថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំ​យល់​ថា នេះ​ជា​យុទ្ធសាស្ត្រ​មួយ​ដើម្បី​បង្ហាញ​ដល់​ពិភពលោក​ឱ្យ​ឃើញ​ដំណើរការ​បោះឆ្នោត​ដែល​ស្របច្បាប់​និង​ប្រកប​ដោយ​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​ជាង​មុន ដែល​អាច​នឹង​បន្ថយ​សម្ពាធ​របស់​បណ្តា​ប្រទេស​លោក​ខាង​លិច លើ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា។ តែ​ខ្ញុំ​ក៏​គិត​ថា មូលហេតុ​ចម្បង​នោះ គឺ​ដើម្បី​ផ្តល់​ប្រជាជន​កម្ពុជា​នូវ​ស្មារតី​មួយ​ថា​ ពួកគេ​មានជម្រើស​[បក្ស​នយោបាយ]​មួយ​ទៀត»។

រូបឯកសារ៖ ប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានិងនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន ចូលរួមធ្វើយុទ្ធនាការឃោសនា​រកសំឡេងឆ្នោត សម្រាប់ការបោះឆ្នោតជាតិនីតិកាលទី ៦ នៅរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី ២៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១៨។

«គ្មាន​រឿង​ភ្ញាក់ផ្អើល​នោះ​ទេ»

ចាប់​ពី​ចុង​ខែ​មេសា​រហូត​ដល់​ចុង​ខែ​ឧសភា គណៈកម្មាធិការជាតិ​រៀប​ចំ​ការ​បោះឆ្នោត​បាន​និងកំពុង​ចុះឈ្មោះ​គណបក្ស​នយោបាយ​ និង​បេក្ខជន​របស់​ពួកគេ​ សម្រាប់​ការ​បោះឆ្នោត​ជ្រើស​រើស​តំណាងរាស្ត្រ​នីតិកាល​ទី ៧ ​ដែល​នឹង​ត្រូវ​ធ្វើ​ឡើង​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​ ២៣ ខែ​កក្កដា ឆ្នាំ ២០២៣ នេះ។

​ខណៈ​ការ​បោះឆ្នោត​ថ្នាក់​ជាតិ​ខិត​ជិត​មក​ដល់ គេ​ក៏​សង្កេត​ឃើញ​ថា លោក​ សម រង្ស៊ី អ្នក​នយោបាយ​ប្រឆាំង​ជើង​ចាស់និរទេស​ខ្លួន​នៅ​ក្រៅប្រទេស កំពុង​មមាញឹក​កៀរគរ​ការ​ដាក់​សម្ពាធ​អន្តរជាតិ​លើ​រដ្ឋាភិបាល​លោក ហ៊ុន សែន ដោយ​អះអាង​ថា សាលក្រម​មក​លើ​លោក កឹម សុខា​ គឺ​ជា​សញ្ញា​មួយ​នៃ​ការ​ដើរ​ឆ្ពោះ​ទៅ​រក​«ការ​បោះឆ្នោត​ក្លែងក្លាយ»។

​នៅ​ក្នុង​សារអេឡិចត្រូនិក​ឆ្លើយតប​មក​កាន់​វីអូអេ លោក​ សម​ រង្ស៊ី​ បាន​រៀបរាប់​ថា៖ «លោក​ កឹម សុខា​ ត្រូវ​បាន​ផ្តន្ទាទោស ជាប់​ឃុំ និង​កាត់ផ្តាច់​ពី​ការ​ជួប​ជាមួយ​នឹង​មេធាវី​របស់​លោក។ រីឯ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​ត្រូវ​បាន​ហាមឃាត់។ ដូច្នេះ «ការ​បោះឆ្នោត» [ខាងមុខ] គឺ​ជា​ការ​អនុវត្ត​ក្លែងក្លាយ​មួយ​ នា​ពេល​បច្ចុប្បន្ន»។

​លោក​បាន​បញ្ជាក់​ជា​លាយលក្ខណ៍​អក្សរ​បន្ថែម​ទៀត​ថា៖ «សម្រាប់​គណបក្ស​ប្រឆាំង​មួយ​ដើម្បី​អាច​ទទួល​យក​លទ្ធផល​បោះឆ្នោត​បាន គឺ​ត្រូវមាន​បរិយាកាស​បោះឆ្នោត​មួយ​ដែល​ប្រកប​ដោយ​ភាពសេរី​និង​យុត្តិធម៌ ដែល​ត្រូវ​ធ្វើ​ឲ្យ​មាន​នៅ​មុន​ពេល​បោះឆ្នោត»។ លោក សម រង្ស៊ី បាន​ថ្លែង​ដូច្នេះ​ ដោយ​ជំរុញ​ឲ្យ​មាន​ការ​កែទម្រង់​ជា​មូលដ្ឋាន​លើ​សមាសភាព​នៃ​គណៈកម្មាធិការជាតិ​រៀបចំ​ការ​បោះឆ្នោត ដែល​លោក​ចាត់ទុក​ថា ស្ថិត​ក្រោម​ការ​គ្រប់គ្រង​របស់​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា។

លោក អៀរ សុផល ព្រឹទ្ធបុរសរង​និង​សាស្ត្រាចារ្យ​ជំនួយ​នៃ​វិទ្យាស្ថាន​ Thunderbird School of Global Management នៃ​សាកលវិទ្យាល័យ​ Arizona State University ក្នុង​សហរដ្ឋអាមេរិក បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា អ្វីដែល​ច្បាស់​នោះ​គឺ​ថា គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​ នឹង​ធានា​ថា ខ្លួន​នឹង​ឈ្នះ​ការ​បោះឆ្នោត​នេះ។

លោក​ អៀរ សុផល បាន​សរសេរ​ឆ្លើយ​តប​នឹង​សំណួរ​របស់​វីអូអេ​តាម​សារ​អេឡិចត្រូនិក​ថា៖ «គ្មាន​អ្វី​គួរ​ឲ្យ​ភ្ញាក់ផ្អើល​នឹង​កើត​ឡើង​នោះ​ទេ ហើយ​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ដែល​អាច​មាន​លទ្ធភាព​តទល់​តែ​មួយ​គត់​នោះ​គឺ​ គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន​ ដែល​នឹង​ត្រូវ​រំលាយចោល​ដូច​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ពី​មុន ហើយ​មាន​តែ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​តែ​ប៉ុណ្ណោះ»។

​ក៏​ប៉ុន្តែ​អ្នកស្រី​ Astrid Norén-Nilsson សាស្ត្រាចារ្យ​ជំនួយ​ជាន់​ខ្ពស់​នៃ​មជ្ឈមណ្ឌល​សិក្សា​តំបន់​អាស៊ី​បូព៌ា​និង​អាស៊ី​អាគ្នេយ៍​ នៃ​សាកលវិទ្យាល័យ​ Lund នៅ​ប្រទេស​ស៊ុយអែត បាន​បង្ហាញ​មន្ទិល​ជុំវិញ​រឿង​នេះ។

​អ្នកស្រី​ Astrid Norén-Nilsson បាន​សរសេរ​ឆ្លើយ​តប​នឹង​សំណួរ​របស់​វីអូអេ​តាម​សារ​អេឡិចត្រូនិកថា៖ «អ្វី​ដែល​មិនទាន់​ដឹង​ច្បាស់​នៅ​ចំណុច​នេះ​គឺ​ថា​ តើ​គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន​នឹង​ប្រឈម​មុខ​នឹង​ការ​រំលាយ​ ឬ​អាច​ចូលរួម​ប្រកួត​នៅ​ក្នុង​ការ​បោះឆ្នោត។ ប៉ុន្តែ​មិនថា​កាលៈទេសៈ​ណា​មួយ​ឡើយ ​មិនមាន​អ្វី​គួរ​ឲ្យ​ភ្ញាក់ផ្អើល​នោះ​ទេ បើ​ករណី​ទាំងពីរ​នេះ​កើតឡើង​នោះ»៕