បើអ្នកធ្វើដំណើរតាមរថយន្តប្រមាណ៣០នាទីពីវិទ្យាស្ថានបច្ចេកវិទ្យានៃរដ្ឋម៉ាសាឈូសេត (Massachusetts Institute of Technology) ដែលជាវិទ្យាស្ថានអប់រំលំដាប់ថ្នាក់ពិភពលោក អ្នកនឹងទៅដល់ទីក្រុងឡូវែល ដែលមានពលរដ្ឋខ្មែរអាមេរិកាំងប្រមាណ៣ម៉ឺននាក់រស់នៅ។
នៅទីនេះ យុវជនខ្មែរអាមេរិកាំងក៏ដូចយុវជនផ្សេងទៀតដែរ កំពុងប្រឈមនឹងបញ្ហាគ្រឿងញៀន និងក្រុមជនពាលជាដើម។
ក៏ប៉ុន្តែ អ្នកស្រុកនៅទីនេះ និយាយថា យុវជនខ្មែរអាមេរិកាំងកាន់តែច្រើនឡើង បានព្យាយាមគេចពីបញ្ហាទាំងនេះ ហើយងាកទៅរកការអប់រំវិញ ដោយសារការជំរុញទឹកចិត្តពីឪពុកម្តាយរបស់ពួកគេ។
ណែម ខាយណា (Kiana Nem) អាយុ១៦ឆ្នាំ ដែលជាសិស្សវិទ្យាល័យ Lowell បានប្រាប់ VOA ថា ឪពុកម្តាយរបស់នាង ដែលជាកូនរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរដែលបានរត់ភៀសខ្លួនពីប្រទេសកម្ពុជាមកសហរដ្ឋអាមេរិក បានខិតខំផ្គត់ផ្គង់ការអប់រំរបស់នាង។
ណែម ខាយណា (Nem Kiana) អាយុ១៦ឆ្នាំ គឺជាយុវជនខ្មែរអាមេរិកាំង កំពុងសិក្សានៅវិទ្យាល័យ Lowell និយាយពីបទពិសោធន៍នៃការធំដឹងក្តីនៅសហរដ្ឋអាមេរិក នៅមជ្ឈមណ្ឌលសុខភាពសហគមន៍ Lowell កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៦។
នាងថា៖ «ឪពុកម្តាយរបស់ខ្ញុំឧបត្ថម្ភការសិក្សារបស់ខ្ញុំយ៉ាងពេញទំហឹង។ ខ្ញុំព្យាយាមរកការងារធ្វើ ប៉ុន្តែពួកគាត់ថា ខ្ញុំគួរតែផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់លើការសិក្សាមុន»។
ស្រដៀងគ្នានេះ អ៊ិន វិសាកា (Visaka In) អាយុ១៧ឆ្នាំ និងជាសិស្សវិទ្យាល័យ Lowell បានឲ្យដឹងថា នាងចង់បន្តការសិក្សាថ្នាក់មហាវិទ្យាល័យ ក្រោយពីរៀនចប់ថ្នាក់វិទ្យាល័យ។
អ៊ិន វិសាកា (In Visaka) អាយុ១៧ឆ្នាំ គឺជាយុវជនខ្មែរអាមេរិកាំង កំពុងសិក្សានៅវិទ្យាល័យ Lowell និយាយពីបទពិសោធន៍នៃការធំដឹងក្តីនៅសហរដ្ឋអាមេរិក នៅមជ្ឈមណ្ឌលសុខភាពសហគមន៍ Lowell កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៦។
នាងថា៖ «ម្តាយរបស់ខ្ញុំចង់ឲ្យខ្ញុំរៀនឲ្យបានចប់ចុងចប់ដើម ជាពិសេសណាមួយខ្ញុំជាកូនពៅ។ ហើយគាត់ចង់ឲ្យខ្ញុំទទួលបានជោគជ័យក្នុងការសិក្សា ដូចបងប្អូនខ្ញុំដែរ»។
សម្រាប់ ចាន់ វាលៀម៍ (William Chan) អាយុ១៦ឆ្នាំ និងជាសិស្សវិទ្យាល័យ Lowell ដែរនោះ បាននិយាយថា ឪពុកម្តាយរបស់គេមិនបានទទួលបានការសិក្សា ដោយសារតែសង្គ្រាមនៅកម្ពុជាកាលពីទសវត្សរ៍១៩៨០។ ហេតុដូច្នេះ គេខំត្រូវតែប្រឹងរៀនសូត្រ ដោយសារនៅទីនេះឱកាសអប់រំមានច្រើន។
ចាន់ វាលៀម (Chan William) អាយុ១៧ឆ្នាំ គឺជាយុវជនខ្មែរអាមេរិកាំង កំពុងសិក្សានៅវិទ្យាល័យ Lowell និយាយពីបទពិសោធន៍នៃការធំដឹងក្តីនៅសហរដ្ឋអាមេរិក នៅមជ្ឈមណ្ឌលសុខភាពសហគមន៍ Lowell កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៦។
«ឪពុកម្តាយខ្ញុំចង់ឲ្យខ្ញុំមានសមត្ថភាពធ្វើការងារក្នុងសង្គម និងមានឱកាសច្រើន ដោយសារខ្ញុំកើតនៅទីនេះ»។
នៅទូទាំងសហរដ្ឋអាមេរិក ពលរដ្ឋខ្មែរអាមេរិកាំងម្នាក់ក្នុងចំណោមពលរដ្ឋ១០នាក់បានបញ្ចប់ការសិក្សាថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រ ហើយម្នាក់ក្នុងចំណោមប្រាំនាក់បានបញ្ចប់ការសិក្សាថ្នាក់វិទ្យាល័យ។ នេះបើយោងតាមជំរឿនរបស់រដ្ឋាភិបាលអាមេរិកកាលពីឆ្នាំ២០០០។
ឪពុកម្តាយរបស់យុវជនខ្មែរអាមេរិកាំងនៅក្រុងឡូវែលយល់ថា ការអប់រំគឺជាស្ពានជួយឲ្យកូនៗរបស់ពួកគេឆ្លងផុតពីការលំបាកដែលពួកគេបានជួបប្រទះ កាលពីពេលដែលពួកគេបានរត់ភៀសខ្លួនមករស់នៅទីនេះ។ ហើយសព្វថ្ងៃនេះ សិស្សខ្មែររៀនពូកែច្រើន។ នេះបើយោងតាមការបកស្រាយរបស់លោក អ៊ុង រិទ្ធី គ្រូប្រឹក្សាសិស្សនៃវិទ្យាល័យ Lowell។
អ៊ុង រិទ្ធី គ្រូប្រឹក្សានៃវិទ្យាល័យឡូវែល Lowell High School និងជាអតីតសមាជិកទីប្រឹក្សាក្រុងឡូវែលម្នាក់ និងជាចាស់ទុំខ្មែរម្នាក់នៅក្រុងឡូវែល រដ្ឋម៉ាសាឈូសេត កាលពីថ្ងៃអង្គារ ទី៦ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៦។
លោកថា៖ «រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃចាប់ពី១០ឆ្នាំកន្លងមក យើងឃើញថា កូនខ្មែរដែលរៀនបានលេខ១ លេខ២ លេខ៣ លេខ៦ លេខ៧អញ្ចឹងទៅ។ មានដល់ក្មួយម្នាក់រៀនជាប់លេខ១ ពី Lowell High School ហើយបានទៅរៀននៅ Stanford ដោយ free ហើយទើបនឹងបាន PhD [សញ្ញាបត្រថ្នាក់បណ្ឌិត] កាលពីឆ្នាំទៅ។ ហើយសិស្សម្នាក់មកពីរៀនជាប់លេខ១ នៅ Lowell High School ហើយបាន scholarship [អាហារូបករណ៍] ទៅរៀននៅ[សាលា] MIT និងទៅ Harward»។
ក្នុងចំណោមសិស្សវិទ្យាល័យ Lowell ជាង៤០០០នាក់ មានសិស្សដែលជាពលរដ្ឋខ្មែរអាមេរិកាំង និងមានឪពុកម្តាយជាខ្មែរអាមេរិកាំងជាង១០០០នាក់។
លោក អ៊ុង រិទ្ធី ដែលធ្លាប់ជាប្រធានសមាគមន៍ខ្មែរនៅក្រុងឡូវែល និងជាអតីតសមាជិកទីប្រឹក្សាក្រុងឡូវែលម្នាក់កាលពីទសវត្សរ៍១៩៩០ បានឲ្យដឹងបន្ថែមទៀតថា ឪពុកម្តាយខ្មែរភាគច្រើនយកចិត្តទុកដាក់ច្រើនលើការសិក្សារបស់កូន។
«អ្នករៀនសូត្រពូកែក៏ច្រើន ដោយសារគ្នាចង់រៀន ចង់ដឹង ចង់សូត្រ ហើយឪពុកម្តាយគ្នារុញផង បងប្អូនរុញផង មើលគេ មើលឯងផង ជឿតាមគ្រូផង ក៏រៀនបានច្រើន»។
លោកក៏បានរំឭកថា កាលពីទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៩០ ក្រុមក្មេងទំនើង គ្រឿងញៀន និងអំពើហិង្សាគឺជាបញ្ហាដ៏ធ្ងន់ធ្ងរមួយ សម្រាប់យុវជនខ្មែរអាមេរិកាំង និងយុវជនទូទៅនៅទីក្រុងឡូវែល ដែលជាទីក្រុងមានប្រាក់ចំណូលទាបបំផុតមួយនៅរដ្ឋម៉ាសាឈូសេត។
បទពិសោធន៍យុវជនខ្មែរអាមេរិកាំងនៅក្រុងឡូវែលក្នុងទសវត្សរ៍១៩៩០
កាលពីទសវត្សរ៍១៩៩០ អ្នកនាង ទុយ តាត្យាណា ភារ៉ា ឬត្រូវបានស្គាល់ថាឈ្មោះ ទុយ ពៅ ដែលមានឪពុកម្តាយជាខ្មែរដែលរត់ភៀសខ្លួនមករស់នៅសហរដ្ឋអាមេរិកកាលពីចុងទសវត្សរ៍១៩៨០ បានកំពុងរៀននៅថ្នាក់វិទ្យាល័យ។
ក្នុងចន្លោះឆ្នាំ១៩៩៣ និង១៩៩៧ អ្នកនាង ទុយ ពៅ គឺជាសិស្សដែលខំរៀន ហើយឪពុកម្តាយរបស់នាងបានជំរុញលើកទឹកចិត្តឲ្យនឹងខំរៀន បើទោះបីជាមានជីវភាពខ្សត់ខ្សោយក្តី។
«កាលណោះ ឪពុកម្តាយរបស់ខ្ញុំ ពួកគាត់មិនចង់ឃើញខ្ញុំគេចសាលា ហើយទៅពាក់ព័ន្ធជាមួយក្រុមជនពាល ឬក៏មានកូនទាំងខ្លួននៅក្មេងឡើយ»។
អ្នកនាង ទុយ ពៅ គឺជាអ្នកសូត្រកំណាព្យ និងអ្នកនិពន្ធសៀវភៅ «Khmer Girl» ដែលបានធំដឹងក្តី និងរៀននៅវិទ្យាល័យ Lowell កាលពីដើមទសវត្សរ៍១៩៩០ នៅទីក្រុងឡូវែល រដ្ឋម៉ាសាឈូសេត កាលពីថ្ងៃពុធ ទី៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៦។
អ្នកនាង ទុយ ពៅ សព្វថ្ងៃអាយុ៣៧ឆ្នាំ មានសុ្រកកំណើតនៅខេត្តបាត់ដំបង ហើយអ្នកនាងមានអាយុប្រហែលបួនឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ នៅពេលដែលគ្រួសាររបស់អ្នកនាងបានភៀសខ្លួនមករស់នៅទីក្រុងឡូវែលនេះ ក្រោយពីបានរស់នៅជំរុំជនភៀសខ្លួនកម្ពុជាថៃអស់មួយរយៈ។
ដូចអ្នកនាង ទុយ ពៅ ដែរ លោក អ៊ុច សុចិន្តា មានអាយុ១២ឆ្នាំ កាលពីឆ្នាំ១៩៩៥ នៅពេលដែលទីក្រុងឡូវែលជួបនឹងបញ្ហាក្រុមជនពាលដ៏ធំមួយ ដែលពលរដ្ឋជាច្រើនមានការភ័យព្រួយពីសុវត្ថិភាព និងសន្តិសុខ។ លោកបានប្រាប់ VOA ថា៖
«នៅពេលដែលខ្ញុំកំពុងធំដឹងក្តី មានក្រុមពួកជនពាលាអាវ៉ាសែច្រើនណាស់។ ហើយនៅជុំវិញភូមិដែលខ្ញុំ និងគ្រួសារខ្ញុំរស់នៅ រឿងអាក្រក់បានកើតឡើងច្រើនណាស់»។
សព្វថ្ងៃនេះ លោក អ៊ុច សុចិន្តា អាយុ៣២ឆ្នាំ គឺជាអ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងមួយឈ្មោះ Teen BLOCK ដែលជាគម្រោងមួយធ្វើឡើងដើម្បីពង្រឹងភាពជាអ្នកដឹកនាំរបស់យុវជន។ លោកបានឲ្យដឹងបន្ថែមថា៖
«មិត្តភក្តិខ្ញុំខ្លះបានផ្លាស់ប្តូរពីសិស្សខំរៀន ទៅក្លាយជាអ្នកពាលាអាវ៉ាសែ ហើយសព្វថ្ងៃនេះ ការសម្រេចចិត្តបែបនេះបានប៉ះពាល់ជីវិតរបស់ពួកគេ ដោយសារពួកគេធ្វើការសម្រេចចិត្តខុសពីខ្ញុំ»។
លោក អ៊ុច សុចិន្តា អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងស្តីពីភាពដឹកនាំរបស់យុវជនឈ្មោះ Teen BLOCK នៃមជ្ឈមណ្ឌលសុខភាពសហគមន៍ Lowell ដែលបានធំដឹងក្តីនៅក្រុងឡូវែល បានផ្តល់បទសម្ភាសន៍ឲ្យ VOA កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៦។
លោក អ៊ុច សុចិន្តា បានសង្កត់ធ្ងន់ថា គម្រោងយុវជន Teen BLOCK របស់មជ្ឈមណ្ឌលសុខភាពសហគមន៍ Lowell នេះបានជួយយុវជនជាច្រើននាក់នៅទីក្រុងឡូវែលនេះឲ្យទទួលបានជំនាញផ្សេងៗដែលមានប្រយោជន៍ ដូចជាភាពជាអ្នកដឹកនាំ និងជំនាញអាជីវកម្មជាដើម។
លោកថា៖ «យើងចង់ប្រាប់យុវជនថា មានកិច្ចការជាច្រើនដែលពួកគេអាចធ្វើ ជាជាងការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន និងក្លាយជាអ្នកពាលាអាវ៉ាសែ។ ហើយបើសិនជាពួកគេក្លាយជាអ្នកពាលាអាវ៉ាសែ យើងចង់ជួយដល់ពួកគេ»។
ការតស៊ូរបស់ឪពុកម្តាយ
ឪពុកម្តាយរបស់យុវជនខ្មែរអាមេរិកាំងនៅក្រុងឡូវែលភាគច្រើនមានការងារធ្វើ។ ក៏ប៉ុន្តែឪពុកម្តាយមួយចំនួនរស់នៅដោយពឹងផ្អែកលើប្រាក់ឧបត្ថម្ភខាងសង្គមកិច្ច និងប្រាក់ឧបត្ថម្ភខាងម្ហូបអាហាររបស់រដ្ឋ ហើយអ្នកខ្លះទៀតធ្វើការងារពីរកន្លែង ដែលទទួលប្រាក់បៀរវត្សរ៍ទាប ដើម្បីទ្រទ្រង់ជីវភាពរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ។
លោក ផេង អាង មានស្រុកកំណើតនៅស្រុកស្រីសន្ធរ ខេត្តកំពង់ចាម មានកូនប្រាំនាក់ នៅពេលដែលលោកបានរត់ភៀសខ្លួនតាមទូកទៅជំរុំជនភៀសខ្លួនកម្ពុជាថៃ កាលពីឆ្នាំ១៩៨៤ ហើយបានមករស់នៅទីក្រុងឡូវែល សហរដ្ឋអាមេរិក កាលពីឆ្នាំ១៩៨៧ ជាមួយនឹងភរិយា និងកូនៗរបស់លោក។
កាលណោះ លោក ផេង អាង បានសម្រេចចិត្តធ្វើការជាអ្នករាប់លុយនៅធនាគារមួយកន្លែង ហើយប្រពន្ធរបស់លោកធ្វើការរោងចក្រផលិតចានស្លាបព្រាបប្លាស្ទិច ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ការរៀនសូត្រកូនៗរបស់លោក និងដើម្បីចែកវេនគ្នាមើលថែទាំកូន។
លោក ផេង អាង បុគ្គលិករៀបចំកម្មវិធីសិក្សានៃសាលារៀន Lowell គឺជាអតីតជនភៀសខ្លួនខ្មែរម្នាក់នៅក្រុងឡូវែល រដ្ឋម៉ាសាឈូសេត បានផ្តល់បទសម្ភាសន៍ឲ្យ VOA អំពីការតស៊ូរបស់លោកដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ការរៀនសូត្រកូនៗរបស់លោក នៅគេហដ្ឋានរបស់លោក កាលពីថ្ងៃពុធ ទី៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៦។
«យើងអត់មានអីមែន។ ដល់អីចឹងទៅ ចែកគ្នាធ្វើការ។ ខ្ញុំធ្វើវេនមួយ គាត់ធ្វើវេនពីរ ដើម្បីមិនឲ្យកូននៅសល់ពេលម៉ោងទំនេរម្នាក់ឯង។ យើងខ្លាច ខ្លាចបងតូត បងធំ ពួកពាលាអាវ៉ាសែ មកលោងកូនយើង»។
លោកបានបញ្ជាក់ថា ក្នុងអំឡុងពេលដែលកូនរបស់លោកធំដឹងក្តី យុវជននៅទីក្រុងឡូវែលនេះបានប្រឈមនឹងបញ្ហាក្រុមជនពាល និងការមានគក៌មុនអាយុ។
សព្វថែ្ងនេះ លោក ផេង អាង អាយុ៧១ឆ្នាំ និងជាបុគ្គលិកនៅសាលារៀន Lowell Public School សប្បាយចិត្ត នៅពេលដែលឃើញកូនៗរបស់លោក មានការងារធ្វើត្រឹមត្រូវ។ កូនប្រុសច្បងរបស់លោក គឺជាវិស្វករ ហើយកូនប្រុសពីរគឺជាមន្ត្រីប៉ូលិស ហើយកូនប្រុសទីបីគឺជាគ្រូពេទ្យ។
«បេសកកម្មរបស់ខ្ញុំជាឪពុកគេ ហើយប្រពន្ធខ្ញុំជាម្តាយគេ បានបំពេញតួនាទីរបស់យើង ហាក់ដូចជាគួរឲ្យសប្បាយចិត្ត»។
ក៏ប៉ុន្តែ មិនមែនគ្រប់អតីតជនភៀសខ្លួនខ្មែរទាំងអស់អាចមានសមត្ថភាពរកការងារល្អគួរសមធ្វើ ដូចលោក ផេង អាង ដែលចេះភាសាអង់គ្លេសបន្តិចបន្តួចកាលពីពេលនោះទេ។
សម្រាប់ឪពុកម្តាយរបស់អ្នកនាង ទុយ ពៅ ពួកគាត់ត្រូវសម្រេចចិត្តធ្វើការជាអ្នករើសសំបកកំប៉ុងអស់រយៈពេលជាង២០ឆ្នាំ ដើម្បីទ្រទ្រង់ជីវភាពរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ។
លោក អ៊ុង រិទ្ធី ដែលធ្លាប់ជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាក្រុង និងជាចាស់ទុំចេះដឹងម្នាក់ដែរនៅក្រុងឡូវែលនេះ បានរំឭកថា ជីវភាពរស់នៅរបស់អតីតជនភៀសខ្លួនខ្មែរកាលពីចុងទសវត្សរ៍១៩៨០ និងដើមទសវត្សរ៍១៩៩០ បានប្រឈមបញ្ហាច្រើន។
លោកថា៖ «ពេលជំនាន់នោះ ឪពុកម្តាយខ្មែរ និងកូនខ្មែររស់នៅលំបាកណាស់ ដើម្បីប្រឹងឲ្យបានរឹងដៃរឹងជើង។ ទី១ ហើយទី២ ភាសាក៏យ៉ាប់។ ទី៣ កន្លែងរស់នៅគឺជាកន្លែងអសន្តិសុខទៀត»។
ក៏ប៉ុន្តែ លោក អ៊ុង រិទ្ធី សង្កត់ធ្ងន់ថា សព្វថ្ងៃនេះសង្គមខ្មែរអាមេរិកាំងនៅទីក្រុងឡូវែល បានរីកលូតលាស់ច្រើន ដោយសារមានអ្នកចេះដឹងច្រើនគួរសម ហើយលោកសង្ឃឹមថា អ្នកចេះដឹងទាំងនោះនឹងវិលត្រឡប់មកចូលរួមអភិវឌ្ឍសហគមន៍ខ្មែរនៅក្រុងឡូវែលនេះ៕