ក្រុម​សមាជិក​សភា​អាស៊ាន​ដើម្បី​សិទ្ធិមនុស្ស​ស្នើឱ្យ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ដោះលែង​លោក ម៉ិច ដារ៉ា

រូបឯកសារ៖ អ្នកសារព័ត៌មានឯករាជ្យលោក ម៉ិច ដារ៉ា ទទួល​ពានរង្វាន់ Report Hero ពីរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកលោក Antony Blinken នៅរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣។

ក្រុម​សមាជិក​សភា​អាស៊ាន​ដើម្បី​សិទ្ធិ​មនុស្ស ​(ASEAN Parliamentarians for Human Rights) ​ហៅ​កាត់​ថា ​APHR ​ដែល​ជា​បណ្តាញ​អ្នក​តំណាង​រាស្ត្រ​គាំទ្រ​ការ​លើក​កម្ពស់​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ក្នុង​តំបន់​អាស៊ី​អាគ្នេយ៍​បាន​អំពាវនាវ​ដល់​អាជ្ញាធរ​កម្ពុជា​ឱ្យ​ដោះ​លែង​អ្នក​កាសែត​ឯករាជ្យ​លោក​ ម៉ិច ដារ៉ា ​ដែល​ត្រូវ​បាន​ចាប់​ខ្លួន​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​ ៣០​ ខែ​កញ្ញា។​

លោក​ ដារ៉ា ​ត្រូវ​បាន​កង​កម្លាំង​អាជ​អាវុធ​ចាប់​ខ្លួន​កាលពី​ចន្ទ​ ពេល​លោក​ធ្វើ​ដំណើរ​ជាមួយ​គ្រួសារ​ចេញ​ពី​ខេត្ត​ព្រះ​សីហនុ​ កាត់​តាម​ស្រុក​ស្រែ​អំបិល​ ខេត្ត​កោះកុង ​ឆ្ពោះ​មក​កាន់​រាជធានី​ភ្នំពេញ​ ហើយ​ត្រូវ​បាន​ចោទ​ដោយ​តុលាការ​កម្ពុជា​ពីបទ​ញុះញង់​ ជុំវិញ​ការ​បង្ហោះ​ព័ត៌មាន​របស់​លោក​លើ​បណ្តាញ​សង្គម។​

ក្នុង​សេចក្តី​ប្រកាស​ព័ត៌មាន​ចុះ​ថ្ងៃ​ទី ​១​ ខែ​តុលា ​ប្រធាន​ក្រុម​សមាជិក​សភា​អាស៊ាន​ដើម្បី​សិទ្ធិ​មនុស្ស ​អ្នកស្រី ​Mercy Chriesty Barends ​ត្រូវ​បាន​ស្រង់​សម្តី​តាម​អត្ថន័យ​ដើម​ថា៖​ «រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ត្រូវ​តែ​ដោះលែង​លោក ​ដារ៉ា​ ជា​បន្ទាន់ ​និង​ដោយ​គ្មាន​លក្ខខណ្ឌ»។ អ្នកស្រី​បន្ថែម​ថា៖​ «រដ្ឋាភិបាល​ត្រូវតែ​ធានា​អំពី​សុវត្ថិ​ភាព​ និង​សុខុមាល​ភាព​របស់​គាត់»។​

ក្រុម​សមាជិក​សភា​អាស៊ាន​ដើម្បី​សិទ្ធិ​មនុស្ស​បាន​ឱ្យ​ដឹង​ទៀត​ថា​ ការ​ចូលរួម​ចំណែក​ដ៏​មាន​សារៈ​សំខាន់​ក្នុង​វិជ្ជាជីវៈ​សារ​ព័ត៌មាន​របស់​លោក​ ដារ៉ា​ ជាពិសេស​ក្នុង​ការ​ស៊ើប​អង្កេត​ទៅ​ក្នុង​អគារ​បម្រើ​ដល់​ការ​ឆបោក​តាម​ប្រព័ន្ធ​អនឡាញ​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា​បាន​បង្ហាញ​យ៉ាង​ច្បាស់​អំពី​ការ​កេង​ប្រវ័ញ្ច ​និង​បញ្ហា​នានា​ពាក់​ព័ន្ធ​នឹង​ការ​ជួញដូរ​មនុស្ស។ ​កិច្ច​ខិតខំ​របស់​លោក​ត្រូវ​បាន​ទទួល​ស្គាល់​ជា​លក្ខ​ណៈ​អន្តរជាតិ​កាល​ពីឆ្នាំ​មុន​ នៅ​ពេល​រដ្ឋាភិបាល​សហ​រដ្ឋ​អាមេរិក​បាន​ផ្តល់​ពាន​រង្វាន់​ឱ្យ​លោក​ចំពោះ​សេចក្តី​ក្លាហាន​ក្នុង​វិជ្ជាជីវៈ​សារ​ព័ត៌មាន។​

ក្រុម​សមាជិក​សភា​អាស៊ាន​ដើម្បី​សិទ្ធិ​មនុស្ស​យល់​ឃើញ​ថា​ ការ​ចាប់​ខ្លួន​លោក​ ដារ៉ា​ មិន​ត្រឹម​តែ​បំបិទ​សំឡេង​រិះគន់​ទេ ​ប៉ុន្តែ​ថែម​ទាំង​បាន​ផ្ញើសារ​ដ៏​គួរ​ឱ្យ​ព្រួយ​បារម្ភ​ទៅ​កាន់​សហ​គមន៍​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា​ និង​ហួស​ពី​ប្រទេស​នេះ។​

ក្នុង​សេចក្តី​ប្រកាស​ព័ត៌មាន​ចេញ​ផ្សាយ​កាលពី​ថ្ងៃ​អង្គារ​ សមាជិក​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ភិបាល​ APHR ​និង​ជា​តំណាង​រាស្ត្រ​នៅ​សភា​ប្រទេស​ហ្វ៊ីលីពីន​អ្នកស្រី​ Arlene D Brosas​ ត្រូវ​បាន​ស្រង់​សម្តី​តាម​អត្ថ័យ​ដើម​ថា៖​ «យើង​រំឭក​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​អំពី​កាតព្វ​កិច្ច​របស់​ខ្លួន​នៅ​ក្រោម​ច្បាប់​អន្តរជាតិ​ដើម្បី​ការពារ​ និង​តម្កល់​ទុក​សេរីភាព​សម្តែង​មតិ​ និង​សារ​ព័ត៌មាន»។​

អ្នក​ស្រី​បាន​សង្កត់​ធ្ងន់​ថា៖ ​«ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​គឺ​ជា​សរសរ​ស្តម្ភ​មួយ​ដែល​ទ្រទ្រង់​លទ្ធិ​ប្រជា​ធិបតេយ្យ​ ហើយ​ដែល​មាន​សារៈ​សំខាន់​ដល់​ការ​ការពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ និង​ការ​លើក​កម្ពស់​តម្លាភាព​ និង​គណ​នេយ្យ​ភាព»។​

បើ​តាម​ក្រុម​សមាជិក​សភា​អាស៊ាន​ដើម្បី​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ សេរីភាព​សម្តែង​មតិ​ ក្នុង​នោះ​គឺ​មាន​សេរីភាព​សារ​ព័ត៌មាន​ គឺ​ជា​សិទ្ធិ​មូលដ្ឋាន​ដែល​ត្រូវ​បាន​ការពារ​នៅ​ក្រោម​កិច្ច​សន្យា​ជា​ផ្លូវការ​ស្តីពី​សិទ្ធិ​ស៊ីវិល​និង​នយោបាយ​ហៅ​កាត់​ថា​ ICCPR​ ដែល​មាតា្រ​១៩​នៃ​កិច្ច​សន្យា​នេះ​ បាន​ធានា​សិទ្ធិ​របស់​បុគ្គល​ និង​អ្នក​កាសែត​ដើម្បី​ស្វែង​រក​ទទួល​ និង​ចែក​រំលែក​ព័ត៌មាន​ដោយ​គ្មាន​ការ​គំរាម​កំហែង​ទាំង​ចំណាត់​ការ​ និង​ពាក្យ​សម្តី។​

ការ​ចាប់​ខ្លួន​លោក ​ម៉ិច​ ដារ៉ា​ កើត​ឡើង​បន្ទាប់​ពី​មន្ត្រី​រដ្ឋបាល​ស្រុក​បាភ្នំ​ ខេត្ត​ព្រៃវែង​ចេញ​វីដេអូ​ឃ្លីប​មួយ​ បដិសេធ​ការ​បង្ហោះ​រូប​ភាព​លើ​បណ្តាញ​សង្គម​ហ្វេសប៊ុក ​អំពី​ការ​បំផ្លិច​បំផ្លាញ​នៅ​ភ្នំ​ឈើ​កាច់ ​ក្នុង​ស្រុក​បាភ្នំ។​ មន្ត្រី​រដ្ឋបាល​ស្រុក​បាភ្នំ​ចោទ​ថា​ ការ​បង្ហោះ​នោះ​ដែល​ធ្វើ​ឡើង​ដោយ​លោក​ ម៉ិច ដារ៉ា​ជា ​«ព័ត៌មាន​បំផ្លើស​ការណ៍​ពិត​ និង​ញុះញង់»។​

រដ្ឋបាល​ស្រុក​បាភ្នំ​បាន​ស្នើ​ឱ្យ​ក្រសួង​ព័ត៌មាន​តាម​ដាន​សកម្ម​ភាព​របស់​លោក​ ម៉ិច​ ដារ៉ា ​ចំពោះ​ការ​បង្ហោះ​រូបភាព​ទាំង​នោះ​ និង​មាន​វិធាន​ការ​ច្បាប់​លើ​អ្នក​កាសែត​រូប​នោះ។​

ក្រសួង​ព័ត៌មាន​បាន​លើក​ឡើង​ក្នុង​សេចក្តី​ថ្លែង​ការណ៍​មួយ​ថា​ ក្រសួង​បន្ត​តាម​ដាន​សំណុំ​រឿង​នេះ​យ៉ាង​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​ ហើយ​បាន​លើក​ទឹក​ចិត្ត​ឲ្យ​មេធាវី​ការពារ​ក្តី​លោក ​ម៉ិច ដារ៉ា​ និង​អ្នក​កាសែត​រូប​នោះ​ខិតខំ​ប្រមូល​ភស្តុតាង​ដើម្បី​តតាំង​ក្តី​នៅ​តុលាការ។​

អ្នកនាំ​ពាក្យ​ក្រសួង​ព័ត៌មាន​លោក ​ទេព អស្នារិទ្ធ​ ប្រាប់​វីអូអេ​ថា​ ករណី​លោក​ ម៉ិច ដារ៉ា​ មិន​ពាក់​ព័ន្ធ​នឹង​ការ​អនុវត្ត​វិជ្ជាជីវៈ​សារ​ព័ត៌មាន​ទេ​ ដូច្នេះ​លោក​ថា ​ទាំង​លោក ​ម៉ិច ដារ៉ា​ និង​មេធាវី​ត្រូវ​រក​ភស្តុតាង​មក​ដោះ​បន្ទុក​ក្នុង​ដំណើរ​កាត់​ក្តី​នៅ​តុលាការ។​

លោក​ថ្លែង​ថា៖​ «យោង​តាម​ខ្លឹម​សារ​ ក៏ដូច​ជា​យោង​តាម​អង្គ​ហេតុ​ដែល​បាន​ចេញ​ផ្សាយ​រួច​ហើយ​ដោយ​អ្នក​នាំពាក្យ​សាលាដំបូង​រាជធានី​ភ្នំពេញ​ សំណុំ​រឿង​របស់​ជន​ត្រូវ​ចោទ​ ដែល​ពាក់​ព័ន្ធ​នេះ​គឺ​មិន​មាន​ការ​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ការ​អនុវត្ត​វិជ្ជាជីវៈ​សារ​ព័ត៌មាន​ទេ»។​

លោក​បន្ថែម​ថា៖ ​«​ហេតុ​ដូច្នេះ​ហើយ​សុំ​សមាគម​ អង្គការ​មិនមែន​រដ្ឋាភិបាល​ និង​អ្នក​ពាក់​ព័ន្ធ​មួយ​ចំនួន​ទៀត​ សុំ​កុំ​ព្យាយាម​ភ្ជាប់​ករណី​មួយ​នេះ​ទៅ​នឹង​ការ​អនុវត្ត​វិជ្ជាជីវៈ​សារ​ព័ត៌មាន​ ដែល​ជា​ការ​ធ្វើ​ការ​វាយ​តម្លៃ​ខុស​ឆ្គង ហើយ​វា​មិន​មាន​មូលដ្ឋាន​លើ​វិស័យ​សារ​ព័ត៌មាន​នៅ​កម្ពុជា​ ហើយ​សុំកុំ​តាំង​ខ្លួន​ជា​តួឯក​ និង​ជា​ជើង​ឯក​នៅ​ក្នុង​សេរីភាព​សារ​ព័ត៌មាន​នោះ​ឡើយ»។​

បើ​តាម​សេចក្តី​ថ្លែង​ការណ៍​របស់​ក្រសួង​ព័ត៌មាន​ចុះ​ថ្ងៃ​ទី​ ២​ ខែ​តុលា​ បណ្ណ​សម្គាល់​ខ្លួន​ជា​អ្នក​សារ​ព័ត៌មាន​របស់​ឈ្មោះ​ ម៉ិច ដារ៉ា​ បាន​ហួស​សុពលភាព​តាំង​ពី​ចុង​ឆ្នាំ​ ២០២២​ មក​ម្ល៉េះ​ និង​មិន​មាន​ការ​ស្នើ​សុំ​បន្ត​សុពលភាព​ជាថ្មី​រហូត​មក​ដល់​ពេល​នេះ​ ទោះ​ក្នុង​ទម្រង់​ស្ថាប័ន​ ឬ​ជា​អ្នក​សារ​ព័ត៌មាន​គ្មាន​អង្គភាព​ (freelancer)។​

ក្រសួង​បន្ថែម​ថា៖ ​«គេ​មិន​ត្រូវ​យក​បុគ្គល​ប្រព្រឹត្ត​បទ​ល្មើស​ម្នាក់​មក​វាយ​តម្លៃ​លើ​ស្ថានភាព​សារ​ព័ត៌មាន​នៅ​កម្ពុជា​ឡើយ។​ សេរីភាព​សារ​ព័ត៌មាន​នៅ​កម្ពុជា​ក៏​មិន​មែន​នៅ​លើ​បបូរ​មាត់​របស់​ជន​បរទេស​វាយ​តម្លៃ​ដែរ»។​

យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ​ ​ក្រុម​សមាជិក​សភា​អាស៊ាន​ដើម្បី​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ (APHR) ​ថ្លែង​ថា​ សេរី​ភាព​សារ​ព័ត៌មាន​ជា​គ្រឹះ​មួយ​ដើម្បី​ឱ្យ​ប្រជា​ធិបតេយ្យ​ដំណើរ​ការ​បាន​ត្រឹមត្រូវ។​ ហេតុដូច្នេះ​ APHR​ ផ្តល់​ការ​គាំទ្រ​ដល់​លោក​ ម៉ិច ដារ៉ា​ និង​រាល់​អ្នក​កាសែត​ទាំង​អស់​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា​ ដែល​បន្ត​ការងារ​យ៉ាង​ក្លាហាន​នៅ​ក្រោម​កាលៈ​ទេសៈ​ដ៏​លំបាក​នេះ៕​