ព្រឹទ្ធសភា​រដ្ឋ​កាលីហ្វ័រញ៉ា​ម្នាក់​គាំទ្រ​សម្ព័ន្ធភាព​ជា​រដ្ឋ​បង​ប្អូន​ជាមួយ​កម្ពុជា

សមាជិក​សភា​រដ្ឋ​កាលីហ្វ័រញ៉ា​ខាង​គណបក្ស​ប្រជាធិបតេយ្យ រីកាដូ ឡារ៉ា ​(Ricardo Lara) ​តំណាង​ពលរដ្ឋ​ក្នុងសង្កាត់​ទី៣៣​នៃ​មណ្ឌល​របស់​លោក​ រួមទាំង​ទីក្រុង​ឡុងប៊ិច​ផងដែរ​ ដែល​ជា​កន្លែង​ដែល​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​អាមេរិកាំង​រស់នៅ​ច្រើន​ជាង​គេ​បង្អស់​នៅ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក។

លោក​ព្រឹទ្ធសភា​បាន​ថ្លែង​ប្រាប់​ លោក ​សុខ ខេមរា​ នៃ VOA​ តាម ទូរស័ព្ទ​ថ្មីៗនេះ​អំពី​ដំណើរការ​បឋមៗ​ក្នុងការ​ចង​សម្ព័ន្ធភាព​ជាមួយ​នឹង​ប្រទេស​កម្ពុជា ដើម្បី​លើក​កំពស់​ពាណិជ្ជកម្ម ​ទេសចរណ៍​ អប់រំ ​ហើយនឹង​ការផ្លាស់​ប្តូរវប្បធម៌។

កំណត់​និពន្ធ៖ សមាជិក​សភា​រដ្ឋ​កាលីហ្វ័រញ៉ា​ខាង​គណបក្ស​ប្រជាធិបតេយ្យ រីកាដូ ឡារ៉ា ​(Ricardo Lara) ​តំណាង​ពលរដ្ឋ​ក្នុងសង្កាត់​ទី៣៣​នៃ​មណ្ឌល​របស់​លោក​ រួមទាំង​ទីក្រុង​ឡុងប៊ិចផងដែរ​ ដែល​ជា​កន្លែង​ដែល​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​អាមេរិកាំង​រស់នៅ​ច្រើន​ជាង​គេ​បង្អស់​នៅសហរដ្ឋអាមេរិក។​ លោក​ព្រឹទ្ធសភា​បាន​ថ្លែង​ប្រាប់​ លោក ​សុខ ខេមរា​ នៃ VOA​ តាម ទូរស័ព្ទ​ថ្មីៗនេះ​អំពី​ដំណើរការ​បឋមៗ​ក្នុងការ​ចង​សម្ព័ន្ធភាព​ជាមួយ​នឹង​ប្រទេស​កម្ពុជា ដើម្បី​លើក​កំពស់​ពាណិជ្ជកម្ម ​ទេសចរណ៍​ អប់រំ ​ហើយនឹង​ការផ្លាស់​ប្តូរវប្បធម៌។ តទៅ​នេះ​គឺជា​ខ្លឹមសារ​នៃ​បទ​សម្ភាសន៍​នេះ​ទាំង​ស្រុង៖

(ចុចស្តាប់បទ​សម្ភាសន៍​ជា​ភាសា​ខ្មែរ​ទាំង​ស្រុង​ខាង​ក្រោម​នេះ)

Your browser doesn’t support HTML5

បទសម្ភាសន៍ VOA៖ ព្រឹទ្ធសភា​រដ្ឋ​កាលីហ្វ័រញ៉ា​ម្នាក់​គាំទ្រ​សម្ព័ន្ធភាព​ជា​រដ្ឋ​បង​ប្អូន​ជាមួយ​កម្ពុជា

VOA៖ លោក​សមាជិក​ព្រឹទ្ធសភា​ រីកាដូ ឡារ៉ា​ (Ricardo Lara)​ សូម​អរគុណ​លោក​ច្រើន​ដែល​អនុញាតិឲ្យ ​VOA​ ភាសាខ្មែរ ​បាន​ធ្វើ​បទ​សម្ភាសន៍​លោក​អំពី​គម្រោង​ការ​បឋមៗ​ក្នុងការ​បង្កើត​ទំនាក់​ទំនង​រវាង​រដ្ឋ​កាលីហ្វ័រញ៉ា​និង​រាជធានី​ភ្នំពេញ​ជារដ្ឋ​បងប្អូន។​ សំណួរ​របស់​ខ្ញុំគឺ​ ហេតុអ្វី​បាន​ជា​លោក​ស្នើឲ្យ​មានរឿង​នេះកើត​ឡើង?

រីកាដូ ឡារ៉ា៖ លោកដឹង​ទេថា ​រដ្ឋ​កាលីហ្វ័រញ៉ា​មាន​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរច្រើន​ជាង​គេ​បំផុត​ ហើយ​ជាពិសេស ទីក្រុង​ឡុងប៊ិច​ ដែល​ខ្ញុំជា​តំណាង ​គឺជា​ទីក្រុង​ល្បីល្បាញ​ក្នុង​ពិភព​លោក​ ហើយ​ជាទី​ជម្រក​នៃ​សហគមន៍​ខ្មែរ​ដ៏ធំ​ជាង​គេបង្អស់​ដែល​ស្ថិតនៅ​ក្រៅ​តំបន់​អាស៊ី​អាគ្នេយ៍។ ​ហើយខ្ញុំ​គិត​ថា​ ការ​កសាង​ទំនាក់​ទំនង​ជារដ្ឋ​បងប្អូន​ជាមួយ​នឹង​រដ្ឋ​កាលីហ្វ័រញ៉ា​ គឺជា​វិធីមួយ​ដែល​យើង​អាច​ប្រើប្រាស់​សម្រាប់​ពង្រីក​ទំនាក់​ទំនង​ពាណិជ្ជកម្ម​អន្តរជាតិ ​ទេសចរណ៍​ និង​ពង្រីក​ទំនាក់​ទំនង​ពាណិជ្ជកម្ម​ដ៏មាន​សក្តានុពល​ក្នុង​ចំណោម​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ក្នុង​រដ្ឋ​កាលីហ្វ័រញ៉ា ​ហើយ​និយាយ​ដោយ​ត្រង់​ទៅ​គឺ​ថា ​ខ្ញុំ​មាន​មោទនភាព​ណាស់​ចំពោះ​បញ្ហា ដែល​ថា​រដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ា​ជា​រដ្ឋ​មាន​ភាព​ចម្រុះ​ខ្លាំង​ជាង​គេ​បំផុត​ក្នុង​ប្រទេស​ គឺជា​រដ្ឋ​ដែល​គោរព​ជន​អន្តោប្រវេសន៍​ ជា​រដ្ឋ​ដែល​អបអរ​សាទរ​ចំពោះ​វប្បធម៌​ដ៏​សម្បូរ​បែប។ ​ហើយ​សហគមន៍​ខ្មែរ​គឺ​ជា​ផ្នែក​មួយ​ដែរ​ ដែល​មាន​ពិសោធន៍​ជា​អ្នក​កាលីហ្វ័រញ៉ា។

VOA៖ តើ​មាន​ឧទាហរណ៍​មួយ​ឬពីរ​ចំពោះ​ពាណិជ្ជកម្ម​ទ្វេភាគី ​ការ​ផ្លាស់ប្តូរ​វប្បធម៌ ​អប់រំ ​ទេសចរណ៍ ​ឬ​បញ្ហា​ផ្សេង​ទៀត​ ដូច​ដែល​លោក​បាន​លើក​ឡើង​ទេ?

រីកាដូ ឡារ៉ា៖ ត្រឹមត្រូវ​ហើយ។​ ទំនាក់​ទំនង​រដ្ឋ​ជា​បងប្អូន​អនុញាតឲ្យ​យើង​ពង្រីក​ថែម​ទៀត​ចំពោះ​ការ​លើក​កម្ពស់​ពាណិជ្ជកម្ម​អន្តរជាតិ​ ក្នុង​ចំណោម​រដ្ឋ​ជា​បងប្អូន ​បង្កើន​ទេសចរណ៍ ​និង​ពាណិជ្ជកម្ម។ ​ហើយ​សូម​យល់​ថា ​យើង​មាន​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ច្រើន​ណាស់​ដែល​រស់​នៅក្នុង​រដ្ឋ​កាលីហ្វ័រញ៉ា​ ដែល​យើង​អាច​ទាញ​យក​ប្រយោជន៍​ចេញ​ពី​ទំនាក់​ទំនង​របស់​យើង ដោយ​ការ​វិនិយោគ​នៅក្នុង​ប្រទេស​ទាំងពីរ​ និង​រដ្ឋ​ជា​បងប្អូន​នេះ។

VOA៖ សេចក្តី​សម្រេច​គួរតែ​ត្រូវបាន​អនុម័ត​ដោយ​ព្រឹទ្ធសភា​កាលពី​ថ្ងៃទី៥​ ខែធ្នូ​ តែវា​ហាក់​ដូច​ជា​ពន្យារ​ពេល​បន្តិច​ទៅវិញ ​ដែលខ្ញុំ​មិន​បាន​ដឹង​ពីមូលហេតុ​អ្វី​ដែល​ជា​ហេតុ ផល​ពន្យារ​ពេល​នេះ?

រីកាដូ ឡារ៉ា៖ មិនមែន​អញ្ចឹងទេ។​ សេចក្តី​ព្រាង​សេចក្តី​សម្រេច​នេះ​នឹង​ដំណើរការ​ដល់​ដំណាក់​កាល​ជា​ធម្មតា ​ព្រោះ​នេះ​ជា​ការ​បង្កើត​ទំនាក់​ទំនង​រដ្ឋ​បងប្អូន​ជា​ផ្លូវការ។ ​ដូច្នេះ​វា​ត្រូវតែ​ដំណើរការ​ទៅ​កាន់​គណៈកម្មាធិការ​នីតិកម្ម ​ហើយ​វា​ត្រូវ​ឆ្លង​កាត់​គណៈ​កម្មាធិការ​សារពើពន្ធ ហើយ​បន្ទាប់​មក​បាន​ឆ្លងកាត់​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ដោយ​ព្រឹទ្ធសភា​ពេញ​អង្គ។ ​បន្ទាប់​ពីនោះ សេចក្តី​ព្រាង​សេចក្តី​សម្រេច​នេះ​នឹង​ឆ្លង​សភា​ជាន់​ទាប​ និង​គណៈកម្មាការសភា​នានា​ដូចគ្នា​ដែរ ​មុន​នឹង​អនុម័ត​ជា​ផ្លូវការ។ ​ដូច្នេះ ​ដំណើរការ​បែប​នេះ​ទើប​អាច​បង្កើត​បាន​ទំនាក់​ទំនង​នៃ​រដ្ឋ​ជា​បងប្អូន​កើត​ឡើង​បាន។ ​គេ​ត្រូវ​តែ​ដំណើរការ​តាម​ច្បាប់។

VOA៖ សូមលោក​និយាយ​ទៅ​មើល​ថា តើ​វា​ត្រូវការ​ពេល​មួយឆ្នាំ ​ពីរ​ឬបីខែ​ទៀត ​ឬ​តើ​លោក​គួរតែ​និយាយ​ពេល​វេលា​ណា​មួយ​ដែល​អាច​បញ្ចប់​ (សេចក្តី​សម្រេច​នេះ)​បាន?

រីកាដូ ឡារ៉ា៖ ដំណើរការ​នេះនឹង​ត្រូវ​បញ្ចប់​នៅ​រដូវក្តៅ​ ឬក៏​និទាឃៈ​រដូវ​ខាង​មុខ​នេះ។

VOA៖ បាទ! ​នេះជា​រឿងល្អ។ ​តើ​មាន​ការ​ឆ្លើយ​តប​យ៉ាងណា​ពី​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ចំពោះ​សេចក្តីព្រាង​សេចក្តី​សម្រេច​នេះ ​ឬ​តើ​លោក​បាន​ទទួល​ដំណឹង​អ្វី​ថា​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​គាំទ្រ​គំនិត​ផ្តួចផ្តើម​នេះ ឬ​មិន​គាំទ្រ​ទេ?

រីកាដូ ឡារ៉ា៖ យើង​កំពុង​ធ្វើការ​ជាមួយ​សហគមន៍​ខ្មែរ​ក្នុង​ស្រុក​គឺ​អ្នក​រស់​នៅ​ក្នុង​ទីក្រុង​ឡុងប៊ិច ហើយ​អ្វី​ដែល​យើង​ឮ​គឺ​ថា​ ពួកគេ​មាន​ក្តី​រំភើប​ត្រេកអរ​ដែល​ពួក​គេ​មាន​ឱកាស​ដូចនេះ ក្នុងការ​បង្កើត​ទំនាក់​ទំនង​ជាមួយ​រដ្ឋ​កាលីហ្វ័រញ៉ា។ ​ហើយ​យើង​រំពឹង​ថា​នឹង​បាន​ធ្វើ​កិច្ចការ​ជាមួយ​ពួកគេ ​ទាក់ទង​នឹង​ការ​ពង្រីក​ទំនាក់​ទំនង​សេដ្ឋកិច្ច ​និង​វប្បធម៌​ថែម​ទៀត​ជាមួយ​នឹង​ពលរដ្ឋ​កម្ពុជា​ក្នុងរដ្ឋ​កាលីហ្វ័រញ៉ា។

VOA៖ បាទ ​លោក ​ព្រឹទ្ធសភា។​ ខ្ញុំ​មិន​យល់​អំពី​រឿង​ទំនាក់​ទំនង​ទីក្រុង​ជា​បងប្អូន​ ឬ​អ្វីៗ​ផ្សេងៗ​នោះ​ទេ​ តែ​មាន​ម្តង​នោះ ​ដូចជា​ធ្លាប់​មាន​ទំនាក់​ទំនង​ជា​បងប្អូន​ដែរ​រវាង​រាជធានី ភ្នំពេញ​ និង​ទីក្រុង​ឡុងប៊ិច។ ​ចុះ​ពេល​នេះ​តើ​មានអ្វី​ខុស​គ្នា?

រីកាដូ ឡារ៉ា៖ បាទ ​ភាពខុសគ្នា​នោះ ​គឺថា​រដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ា​ទាំងមូល​តែម្តង ​មិនមែន​មានតែ​ទីក្រុង​ឡុងប៊ិច​ទេ។

VOA៖ បាទ​លោក​ សមាជិក​ព្រឹទ្ធសភា ​ខ្ញុំ​យល់​ហើយ។​ ដូចជា​លោក​បាន​ដឹង​ហើយ​គឺថា​មាន​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ជាច្រើន​ដែល​រងគ្រោះ​ដោយសារ​របប​វាលពិឃាដ។​ តើ​សេចក្តី​សម្រេច​នេះ​នឹង​ជួយ​ពួកគេ​ដោយ​វិធីណា​មួយទេ​ នៅ​ពេល​សេចក្តី​សម្រេច​នេះ​ត្រូវបាន​អនុម័ត ដោយ​ពេញ​លេញ?

រីកាដូ ឡារ៉ា៖ លោក​ដឹង​ទេ ​ខ្ញុំគិតថា​អ្វីដែល​យើង​បាន​ធ្វើកាល​ពី​អតីតកាល​ យើង​បាន​អនុម័ត​សេចក្តី​សម្រេច​មួយ​ផ្សេង​ទៀត ​ដែល​រំលឹក​ទៅ​ដល់​អំពើ​ប្រល័យ​ពូជសាសន៍​ដែល​បាន​កើត​ឡើង។​ នេះ​គឺ​ជា​ការ​ទទួល​ស្គាល់​តាមផ្លូវ​ច្បាប់​ដំបូង​ចំពោះ​ឧក្រិដ្ឋកម្ម​ប្រល័យ​ពូជសាសន៍​លើ​ពលរដ្ឋ​កម្ពុជា ​ហើយ​យើង​បាន​ឃើញ​ពលរដ្ឋ​កម្ពុជា​មក​ កាល​ពី​ពីរឆ្នាំ​មុន ហើយ​មាន​ពលរដ្ឋ​កម្ពុជា​មក​ពីរដ្ឋ​ទាំង​មូល ​មកធ្វើ​ជា​សាក្សី​ពេល​មាន​ការ​អនុម័ត​សេចក្តី​សម្រេច​តាម​ច្បាប់​លើក​ដំបូង​ ដែល​ត្រូវ​បាន​ទទួល​ស្គាល់ ​មិន​ធ្លាប់​មាន​ចំពោះ​អំពើ​ប្រល័យ​ពូជសាសន៍​ដែល​បាន​កើតឡើង​ក្នុង​របប​វាលពិឃាដ។ ​

ពលរដ្ឋ​ខ្មែរជាច្រើន​បាន​មក​ជួបខ្ញុំ​ ហើយ​បាន​និយាយ​ថា ​ពួកគេ​មាន​កត្តិយស​ណាស់​ដែល​នៅ​ទីបំផុត​អំពើ​ឃោរឃៅ​ប្រល័យ​ពូជសាសន៍​ដែល​បាន​កើត​ឡើង​ត្រូវបាន​ទទួល​ស្គាល់។ ខ្ញុំ​គិត​ថា នេះ​ជា​ការ​ចាប់ផ្តើម​ព្យាបាល​ផ្លូវចិត្ត​ដល់​បង​ប្អូន​ខ្មែរ​ប្រុស​ស្រី​ដែល​បាន​ចូលរួម​ក្នុង​សហគមន៍​របស់​យើង ​ក្នុង​ដំណើរការ​ប្រជាធិបតេយ្យ​ក្នុង​ប្រទេស​អាមេរិក ​ជាពិសេស​ក្នុង​រដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ា។ ​ខ្ញុំគិតថា​នេះ​មិនមែន​គ្រាន់តែ​ជួយ​ម្តង​ទៀត ​ដោយ​មិន​គ្រាន់តែ​ឲ្យ​សហគមន៍​ខ្មែរ​យើង​យល់ដឹង​ពីរដ្ឋ​កាលីហ្វ័រញ៉ា​ថា​ ជា​រដ្ឋ​ដែល​ពួក​គេ​ត្រូវ​បាន​គោរព​ និង​អបអរ​សារទរ​ចំពោះ​សមិទ្ធិផល​របស់​យើង ​ហើយនឹង​អ្វី​ដែល​ពលរដ្ឋ​កម្ពុជា​បាន​ចូលរួម​ចំណែក​ក្នុង​សេដ្ឋកិច្ច​ប៉ុណ្ណោះទេ តែ​រួម​ទាំង​វប្បធម៌​នៅទីនេះ​គឺ​រដ្ឋ​កាលីហ្វ័រញ៉ា​ផងដែរ។ ដូច្នេះខ្ញុំ​គិតថា​ រឿង​ទាំង​នេះ​នឹង​ជួយ​ធានា​ថា រដ្ឋនេះ​ជា​រដ្ឋ​ដែល​មាន​សុវត្តិភាព​សម្រាប់​ពួកគេ ដែល​យើង​គោរព​ស្រឡាញ់​ និង​អបអរសារទរ​ចំពោះ​ការ​រួម​ចំណែក​នេះ។

VOA៖ ចំណុច​ចុងក្រោយ​គឺ​ថា ​VOA ​នឹងបន្ត​តាមដាន​ និង​ឃ្លាំមើល​ដំណើរការ​នេះ ​ហើយ​រំពឹង​ថា​ សេចក្តី​សម្រេច​នេះ​នឹង​កើត​ឡើង​ក្នុង​ពេល​ឆាប់ៗ ​តែ​អ្វី​ទៅ​ជា​សារចុង​ក្រោយ​របស់​លោក ​ចំពោះ​សហគមន៍​ខ្មែរជា​ចុង​បញ្ចប់​នេះ​លោក?

រីកាដូ ឡារ៉ា៖ សារ​របស់​ខ្ញុំ​ចំពោះ​សហគមន៍​ខ្មែរ​គឺ​ថា​ លោក​អ្នក​ដឹង​ទេ​ ខ្ញុំ​មាន​មោទនភាព​ដែល​បាន​ក្លាយ​ជា​តំណាង​សហគមន៍​ដ៏ធំ​ក្នុង​មណ្ឌល​របស់​ខ្ញុំ។ ​ក្នុងនាម​ជា​អ្នក​ដែល​មាន​ប្រវត្តិ​ជា​ជនអន្តោរ​ប្រវេសន៍​ដែរ ​ខ្ញុំយល់​និង​មាន​ការ​គោរព​ទំនៀម​ទម្លាប់​ វប្បធម៌​របស់​ពួកគេ ហើយនឹង​បទពិសោធន៍​រស់នៅ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក។ ​ហើយយើង​នឹង​បន្ត​តស៊ូ​ដូចជា​ខ្ញុំ​បាន​ធ្វើ ដើម្បី​ទទួល​បាន​ជំនួយ​ជា​ធនធាន​នានា​ ដែល​កុមារ​កម្ពុជា​និង​ក្រុម​គ្រួសារ​ទទួល​បាន​សេវាកម្ម​សុខភាព​ផ្លូវចិត្ត ​ដែល​គេ​ត្រូវការ​ចាំបាច់ ​ហើយ​សម​នឹង​ទទួល​បាន ​ដើម្បី​ឲ្យ​ពួកគេ​មាន​លទ្ធភាព​ជម្នះ​បាន​លើ​សោកនាដ្ឋកម្ម​ដ៏​ឃោរឃៅ​នេះ ​ដែល​យើង​ឃើញ​ថា ​មាន​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ជាច្រើន​នៅ​មាន​ជំងឺ​បាក់ស្បាត​ (PTSD) ដំណាល​គ្នា​នឹង​បញ្ហា​ផ្សេង​ទៀត ​ដែល​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ពលរដ្ឋ​ដែល​រងគ្រោះ​ដោយ​អំពើ​ហិង្សា​ដ៏​ធំធេង ​ហើយ​ធានា​ថា យើង​នឹង​ធ្វើការ​រួមគ្នា ​ហើយ​យើង​នឹង​ដាក់​បញ្ចូល​ពួកគេ​ក្នុង​រដ្ឋ​របស់​យើង​ និង​ក្នុង​ដំណើរការ​ប្រជាធិបតេយ្យ។ ពួកគេ​មិនគ្រាន់​តែអាច​មាន​អារម្មណ៍​ថា ពួកគេ​មិន​ឯកោ​ទេ តែ​ពួកគេ​មាន​អារម្មណ៍​ថា ទទួល​បាន​ការ​គោរព​ស្រឡាញ់​ផង​ដែរ ​គឺជា​សហគមន៍​ដ៏ល្អ​ដែល​ពួក​គេ​រស់នៅ។​ ដូច្នេះ​ខ្ញុំ​មាន​កិត្តិយស​ណាស់​ដែល​បាន​ក្លាយ​ជា​អ្នក​តំណាង​សហគមន៍​ខ្មែរ​ ក្នុង​នាម​ជា​ព្រឹទ្ធសភា​ក្នុង​រដ្ឋ​កាលីហ្វ័រញ៉ា៕