ទោះជាជម្លោះអំពីការទាមទារលើការគ្រប់គ្រងសមុទ្រចិនខាងត្បូងជាប្រធានបទចម្បងនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំសន្តិសុខអាស៊ានកាលពីពេលថ្មីៗនេះក៏ដោយ ក្រុមមន្រ្តីសហរដ្ឋអាមេរិកក៏ផ្តោតលើការដោះស្រាយជម្លោះដែលអាចកើតមានផ្សេងទៀតទាក់ទងនឹងការកើនឡើងតម្រូវការថាមពលនៅអាស៊ីផងដែរ។ ទន្លេមេគង្គនិងដៃរបស់ទន្លេនេះផ្គត់ផ្គង់ប្រជាពលរដ្ឋនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ចំនួន១០លាននាក់ ក៏ប៉ុន្តែទន្លេនេះក៏ជាទីតាំងគម្រោងការសង់ទំនប់វារីអគ្គីសនីដ៏ចម្រូងចម្រាស់ថ្មីៗជាច្រើន។
ក្នុងពេលចូលរួមកាលពីពេលថ្មីៗនេះក្នុងវេទិកាសន្តិសុខសមាគមន៍សហប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍នៅទីក្រុងបាលី លោកស្រី Hillary Clinton រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកបានមានប្រសាសន៍ថា សហរដ្ឋអាមេរិកនៅតែមានបំណងចូលរួមក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍នយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ចក្នុងតំបន់នេះ។ ជាផ្នែកមួយនៃការខិតខំប្រឹងប្រែងនេះ លោកស្រីមានប្រសាសន៍ពីអ្វីដែលរដ្ឋាភិបាលទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនកំពុងជំរុញការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវលើគម្រោងទន្លេមេគង្គភាគខាងក្រោមដោយផ្តល់ជំនួយជាទឹកប្រាក់២២១លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក។
ប្រាក់ជំនួយនេះនឹងផ្តល់ទៅលើកម្មវិធីអប់រំ បរិស្ថាន សុខភាព និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ក្នុងតំបន់មិនសូវមានការអភិវឌ្ឍនានា ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ឡាវ ថៃ និង វៀតណាម។
លោក David Carden អគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំនៅអាស៊ានមានប្រសាសន៍ថា សហរដ្ឋអាមេរិកព្រួយបារម្ភពីផលប៉ះពាល់នៃគម្រោងទំនប់វារីអគ្គិសនីជាច្រើនដែលក្រុមអ្នកបរិស្ថានខ្លះបានធ្វើការព្រមានថា វាអាចប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់ផ្លូវទឹកសំខាន់ៗជាច្រើននៅក្នុងតំបន់នេះ។
«ទាំងទំនប់ដែលកំពុងស្នើសាងសង់ទាំងនេះនិងទំនប់ខ្លះដែលបានសាងសង់រួចរាល់ហើយ មិនបានត្រូវគេត្រួតពិនិត្យឲ្យបានពេញលេញដើម្បីដឹងពីការប៉ះពាល់ខាងវិទ្យាសាស្រ្តទេ។ ហើយវាមិនមែនជាប្រយោជន៍តែក្នុងតំបន់នេះទេ ក៏ប៉ុន្តែជាការពិតណាស់វាជាប្រយោជន៍របស់ពិភពលោកទាំងមូល សម្រាប់គោលបំណងសន្តិសុខស្បៀង បរិស្ថាន សន្តិភាព និងសន្តិសុខ សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍតំបន់អាងទន្លេមេគង្គភាគខាងក្រោមប្រកបដោយភាពឆ្លាតវៃ និងស្របតាមចំណេះដឹងវិទ្យាសាស្រ្តដ៏ប្រសើរបំផុតដែលអាចយកមកប្រើមកលើទន្លេនេះ»។
ប្រជាពលរដ្ឋជាង៦០លាននាក់រស់នៅភាគខាងក្រោមនៃទន្លេនេះ ដែលជាតំបន់មានផ្ទៃដី៦០០.០០០គីឡូម៉ែត្រការ៉េ។ អាងទន្លេនេះជាតំបន់នេសាទទឹកសាបធំជាងគេក្នុងពិភពលោក។ កសិករដំាដុះស្រូវក៏ពឹងផ្អែកលើទឹកនិងដីល្បាប់ពីទន្លេនេះ មកស្រោចស្រព និងជាជីសម្រាប់ដំណាំរបស់ពួកគេផងដែរ។
ក៏ប៉ុន្តែការព្រួយបារម្ភកំពុងតែកើនឡើងដែលថា ការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គីសនីជាច្រើននៅប្រទេសចិននិងគម្រោងសម្រាប់ទំនប់ជាច្រើនទៀតនៅប្រទេសឡាវនិងកម្ពុជា អាចនឹងធ្វើឲ្យមានការបំផ្លាញបរិស្ថាននិងសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងខ្លាំងនៅក្នុងប្រទេសនានាដែលនៅខ្សែទឹកខាងក្រោមដូចជាប្រទេសវៀតណាម។
អគ្គរដ្ឋទូត Carden មានប្រសាសន៍ថា ជំនួយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកគឺផ្តោតជាទូទៅលើការជួយរក្សាសន្តិភាពនិងសន្តិសុខនៅក្នុងតំបន់ដែលអាចជាហេតុឲ្យមានបញ្ហាជម្លោះឆ្លងព្រំដែន។
«ខ្ញុំគិតថា ការពិតជាក់ស្តែងនោះគឺថា ទោះជាមានការយល់ឃើញថាកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងនានានេះមានមូលហេតុអ្វីក៏ដោយ ខ្ញុំគិតថា វាជាការពិតច្បាស់ណាស់ថា ករណីនេះជាបញ្ហារបស់ពិភពលោកទាំងមូល មិនមែនតែជាបញ្ហាក្នុងតំបន់ប៉ុណ្ណោះទេ។ ពិភពលោកដឹងពីតម្រូវការរបស់យើងទាំងអស់គ្នាក្នុងការធ្វើការជាមួយគ្នាដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាអត់ព្រំដែនទាំងនេះ»។
ក៏ប៉ុន្តែលោក Milton Obsborne អ្នកវិភាគពីតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍នៃវិទ្យាស្ថាននយោបាយអន្តរជាតិ ឡូវី (Lowy Institute)នៅប្រទេសអូស្រ្តាលីមានប្រសាសន៍ថា សកម្មភាពយ៉ាងទូលំទូលាយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងទ្វីបអាស៊ីគឺដោយសារការព្រួយបារម្ភពីការកើនឡើងនៃឥទ្ធិពលរបស់ចិន។
«ការបន្តកើនឡើងនៃវិស័យសេដ្ឋកិច្ចចិនគឺយ៉ាងពិតណាស់ធ្វើឲ្យសហរដ្ឋអាមេរិកមានការព្រួយបារម្ភ ហើយលើកនេះ គម្រោងគំនិតផ្តួចផ្តើមពីបញ្ហាទន្លេមេគង្គគឺជាចំណុចមួយក្នុងចំណោមចំណុចនានាដែលសហរដ្ឋអាមេរិកកំពុងតែបង្ហាញឲ្យឃើញច្បាស់ថាខ្លួនកំពុងតែបន្តមានការចាប់អារម្មណ៍យ៉ាងខ្លាំងក្នុងតំបន់នេះ»។
លោក Osborne និយាយថា ការផ្តល់ជំនួយនេះមិនអាចអនុញ្ញាតឲ្យមន្ត្រីសហរដ្ឋអាមេរិកនានាចូលក្នុងកិច្ចចរចាអភិវឌ្ឍន៍តំបន់ដីសណ្តទន្លេមេគង្គទេ ក៏ប៉ុន្តែនេះបង្ហាញថា សហរដ្ឋអាមេរិកបេ្តជ្ញាចិត្តដើរតួនាទីយ៉ាងវិជ្ជមានក្នុងអនាគតរបស់ទ្វីបអាស៊ី៕
ប្រែសម្រួលដោយ ហ៊ុយ សម្ផស្ស
