ភ្ជាប់​ទៅ​គេហទំព័រ​ទាក់ទង

ព័ត៌មាន​​ថ្មី

អង្គការ​សហ​ប្រជាជាតិ៖​ ​ការ​កាត់ទោស​ដោយ​មហា​ជន​​នៅ​តែ​កើត​ឡើង​ដោយ​សារ​កង្វះ​ទំនុក​ចិត្ត​លើ​ប្រព័ន្ធ​យុត្តិធម៌


បុរសម្នាក់កំពុងអានរបាយការណ៍ស្តីពី៖ «តុលាការប្រជាជន» ការបង្ការ និងការឆ្លើយតបទៅនឹង«ការកាត់ទោសដោយមហាជន» នៅកម្ពុជា ចេញដោយការិយាល័យឧត្តមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំកម្ពុជា (UNOHCHR) នៅថ្ងៃទី១៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៩។ (កាន់ វិច្ឆិកា​/VOA)
បុរសម្នាក់កំពុងអានរបាយការណ៍ស្តីពី៖ «តុលាការប្រជាជន» ការបង្ការ និងការឆ្លើយតបទៅនឹង«ការកាត់ទោសដោយមហាជន» នៅកម្ពុជា ចេញដោយការិយាល័យឧត្តមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំកម្ពុជា (UNOHCHR) នៅថ្ងៃទី១៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៩។ (កាន់ វិច្ឆិកា​/VOA)

មនុស្ស​យ៉ាង​តិច​​៥៧​នាក់​បាន​ស្លាប់​​ក្នុង​រយៈ​ពេល​៩​ឆ្នាំ​ចុង​ក្រោយ​នេះ ​ដោយ​សារ​ការ​កាត់​ទោស​ដោយ​​«តុលាការ​ប្រជាជន»។​

ការិយាល័យអង្គការ​សហ​ប្រជា​ជាតិប្រចាំ​កម្ពុជាទើប​តែ​បាន​ចេញ​របាយ​ការណ៍​មួយ​ដែល​បង្ហាញ​ថា​ ​ករណី​កាត់ទោសដោយ​មហា​ជន​នៅ​តែ​បន្ត​កើត​ឡើងនៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា។ ​មូល​ហេតុ​គឺ​ប្រជាពល​រដ្ឋ​ខ្វះចំណេះ​ដឹង ​និងមិនទុក​ចិត្ត​លើ​ប្រព័ន្ធ​យុត្តិ​ធម៌។ ​អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ក្រសួង​យុត្តិធម៌​លើក​ឡើង​ថា​ រដ្ឋា​ភិបាល​មិន​មែន​ជា​តួ​អង្គ​ដែល​ត្រូវ​ទទួលខុស​ត្រូវ​តែ​ឯក​ឯង​នោះ​ទេ។

មនុស្ស​យ៉ាង​តិច៥៧​នាក់​បាន​ស្លាប់ក្នុង​រយៈ​ពេល​៩​ឆ្នាំ​ចុង​ក្រោយ​នេះ ​ដោយ​សារ​ការ​កាត់​ទោស​ដោយ«តុលាការ​ប្រជាជន»។​ នេះ​បើ​តាម​របាយ​ការណ៍​របស់​ការិយាល័យ​ឧត្តម​ស្នងការ​អង្គការ​សហ​ប្រជា​ជាតិ​ទទួល​បន្ទុក​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ប្រចាំ​កម្ពុជា​(UNOHCHR)​ចេញ​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ព្រហស្បតិ៍។​

របាយ​ការណ៍​ដែល​មាន​ចំណង​ជើង​ថា​«តុលាការ​ប្រជាជន»​បានស្រង់​ករណី​កាត់​ទោស​ដោយ​ក្រុម​ប្រជាជន​លើ​មនុស្ស​ដែល​ពួក​គេ​យល់​ថា​ ​បាន​ប្រព្រឹត្ត​កំហុស​ ដូចជា​ការ​បង្ក​គ្រោះ​ថ្នាក់​ ​ឬអំពើ​លួច​ប្លន់​ ឬ​អាប​ធ្មប់​ជាដើម​ ​ចន្លោះ​ពី​ឆ្នាំ​២០១០ ដល់​ឆ្នាំ​២០១៨ ​ដោយ​មិន​បាន​ឆ្លង​កាត់​ការ​វិនិច្ឆ័យ​ទោស​តាម​ប្រព័ន្ធ​តុលាការ។

យោង​តាម​របាយ​ការណ៍​ដដែល​ ​ការកាត់​ទោសដោយ​តុលាការ​មហាជនបាន​កើត​ឡើងចំនួន​៧៣​ករណី ក្នុង​នោះ​មនុស្ស​ចំនួន​២២​នាក់​ត្រូវ​បាន​សម្លាប់​ក្រោយ​ពី​អ្នក​ដែល​ត្រូវ​សម្លាប់​ទាំង​នោះ​ទទួល​រង​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​ទាក់​ទង​នឹង​ការ​លួច​ ឬ​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​ពី​បទ​ល្មើស​ដទៃ​ទៀត​ ​ដូចជាបទ​ល្មើស​បង្ក​គ្រោះ​ថ្នាក់​ចរាចរណ៍​ជា​ដើម។​ ដោយ​ឡែក​៣៥​នាក់​ផ្សេង​ទៀត​ត្រូវ​បានសម្លាប់ ​បន្ទាប់​ពី​អ្នក​ស្លាប់​ទាំង​នោះ​រង​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​ថា​ ​បាន​ប្រព្រឹត្ត​អំពើ​អាប​ធ្មប់។​

ទោះជា​យ៉ាង​ណា​ ​មាន​១៦​ករណី​ផ្សេង​ទៀត​គឺ​ជា​ករណី​ប្រជាពល​រដ្ឋ​កាត់​ទោស​ជន​ដែល​ខ្លួន​ចោទ​ថា ​មាន​កំហុស​ដោយ​វាយ​ដំលើ​ពួក​គេ និង​បណ្តាល​ឲ្យ​ពួកគេ​រង​របួស ​ឬ​ទទួល​រង​ការ​យាយី។​

របាយ​ការណ៍​ដែល​មាន​កម្រាស់​៤០​ទំព័រ​នោះពន្យល់​ថា ​មូលហេតុ​ដែល​បង្ក​ឲ្យ​មាន​ការ​កាត់​ទោស​ដោយ​មហាជនលើ​ជន​ដែល​ពួកគេ​ចោទ​ថា​ ​មាន​កំហុស​បែប​នេះគឺ​ដោយ​សារ​ការ​មិនទុក​ចិត្ត​លើ​សមត្ថ​កិច្ច​ ការ​មិនទុក​ចិត្ត​លើ​តុលាការ​ និង​ការ​មិន​ទុក​ចិត្ត​លើ​ពន្ធនាគារ​ និង​ដោយ​សារ​ពួក​គេ​ខ្វះ​ចំណេះ​ដឹង។​

ការិយាល័យ​ឧត្តម​ស្នងការ​អង្គការ​សហ​ប្រជា​ជាតិ​ទទួល​បន្ទុក​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ប្រចាំ​កម្ពុជា​បាន​បញ្ជាក់​ក្នុង​របាយ​ការណ៍នោះថា​ ​អំពើ​ហិង្សា​ខាង​លើ​មាន​ការ​ថយ​ចុះ​ បើ​ធៀប​ទៅនឹង​រយៈ​ពេល​បួន​ឆ្នាំ​ ដោយ​គិត​ពី​ឆ្នាំ​១៩៩៩​ដល់​ឆ្នាំ​២០០២​ ដែល​ករណី​កាត់​ទោស​ដោយ​មហា​ជន​មាន​ចំនួន​៦៥​ករណី។​

ទោះ​ជាយ៉ាង​នេះ​ក្តី​ ​ការិយាល័យ​អង្គការ​សហ​ប្រជាជាតិ​បាន​សម្តែង​កង្វល់​ថា ​ករណី​ហិង្សា​ទាំង​នេះ​អាច​បង្ក​ឲ្យមាន​ការ​រើស​អើង​ជាតិ​សាសន៍​នា​ពេល​អនាគត។​ ជាមួយ​គ្នា​នេះ​ ​ការិយាល័យ​ឧត្តម​ស្នង​ការ​អង្គការ​សហ​ប្រជាជាតិ​បានជំរុញ​ឲ្យ​អាជ្ញាធរ​កម្ពុជាមាន​វិធាន​ការអប់រំ​ពលរដ្ឋ ​និង​សមត្ថ​កិច្ច​ត្រូវ​អនុវត្ត​តាម​នីតិវិធី​ឲ្យ​បាន​ខ្ជាប់​ខ្ជួន​ ព្រម​ទាំង​ចាត់​វិធានការ​លើ​ជន​ដែល​ប្រព្រឹត្ត។​

លោក​ជិន ម៉ាលីន ​អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ក្រសួង​យុត្តិធម៌ ​លើក​ឡើង​ថា ​របាយ​ការណ៍​របស់​ការិយាល័យ​ឧត្តម​ស្នងការ​អង្គការ​សហ​ប្រជា​ជាតិនេះ​អាច​ទទួល​យក​បាន​មួយ​ចំនួន​ ប៉ុន្តែ​លោក​ថា ​របាយ​ការណ៍​នោះ​មិន​គួរ​ដាក់​បន្ទុក​តែ​ទៅ​លើ​រដ្ឋាភិបាល​នោះ​ទេ។​

«ការ​ដោះ​ស្រាយ​នេះ​គឺ​ត្រូវ​ដោះ​ស្រាយ​ជារួម មិន​ត្រូវ​ដាក់​បន្ទុក​ទៅ​លើ​ភាគី​ណា​មួយ​ទេ។ ​ហើយទី​២​គឺ​ថា​ ​ការ​ចូល​រួម​គឺ​ត្រូវ​ចូល​រួម​ពី​គ្រប់​ភាគី​ពាក់ព័ន្ធ ​រួមទាំង​អ្នក​នយោបាយ​ផង​ដែរ»។​

លោកជិន ម៉ាលីន​ក៏​បាន​បន្ថែម​ថា ​រដ្ឋាភិបាល​នឹង​បន្ត​ការ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​អប់រំ​ ព្រម​ទាំង​ពង្រឹងការងារ​ច្បាប់​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ករណី​នេះ​ឲ្យ​កាន់​តែ​មាន​ប្រសិទ្ធ​ភាព។​

លោក​អំ សំអាត មន្រ្តី​ជាន់​ខ្ពស់​ផ្នែក​អង្កេត​នៃ​អង្គការ​ការពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​លីកាដូ​ យល់​ឃើញ​ដូច​គ្នា​នឹង​របាយ​ការណ៍​ស្តីពី​តុលាការ​មហាជន​នេះ។ ប៉ុន្តែ​លោក​អះអាង​ថា ​ករណី​អំពើ​ហិង្សា​ដោយ​តុលាការ​មហាជន​អាច​មាន​ចំនួន​ច្រើន​ជាង​ចំនួន​ដែល​រក​ឃើញ​ដោយ​អង្គការ​សហ​ប្រជាជាតិ។​

មន្រ្តី​ការពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​រូប​នេះ​បន្ថែម​ថា ការ​កាត់ទោសក្រុម​មនុស្ស​ដោយ​តុលាការ​ប្រជាជន​ជា​ការ​បង្ហាញ​ពី​ការ​បាត់បង់​ជំនឿ​លើ​ប្រព័ន្ធ​យុត្តិធម៌​នៅកម្ពុជា។​

«យើង​បារម្ភ​ថា​ បើ​សិន​ជា​ករណី​នេះ​នៅ​តែ​កើត​បន្ត​ អាហ្នឹង​វា​ប៉ះពាល់​ធ្ងន់ធ្ងរ​ណាស់​សម្រាប់​ប្រព័ន្ធ​យុត្តិធម៌​នៅ​កម្ពុជា​ ក៏​ដូចជា​ធ្វើ​ឲ្យ​ការ​ប្រព្រឹត្ត​ករណី​ខុស​ច្បាប់​ហ្នឹង​កាន់​តែ​ច្រើន»។​

កាល​ពី​ខែមីនា​ឆ្នាំ​២០១៨ ​សាស្រ្តាចារ្យ​នៃ​សាកល​វិទ្យាល័យ​មួយ​បាន​រង​ការ​វាយ​យ៉ាង​ដំណំ​ទៅ​លើ​ក្បាល​ និង​មុខ​របស់​លោក​ ​បណ្តាល​ឲ្យ​ឈាម​ស្រោច​ជោគជាំ​ទៅ​លើ​ខ្លួន​ ​បន្ទាប់ពី​លោក​រង​ការ​ចោទ​ថា​ ​បាន​បង្ក​គ្រោះ​ថ្នាក់​ចរាចរណ៍​ ​និង​បើក​រត់។​ ក្រោយ​ហេតុ​ការណ៍​នោះ ​សមត្ថ​កិច្ច​បាន​ប្រកាស​តាម​ចាប់​ជន​បង្ក​យក​ទៅ​ផ្តន្ទាទោស​ជា​បន្ត​បន្ទាប់៕

XS
SM
MD
LG