ក្រុមអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលដែលធ្វើការងារថែរក្សា និងអភិរក្សធនធានធម្មជាតិនៅតំបន់ជុំវិញបឹងទន្លេសាប ក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបានលើកឡើងថា ការវិនិយោគ ឬការធ្វើអាជីវកម្មរ៉ែ ប្រេង និងឧស្ម័នណាមួយនៅតំបន់ជុំវិញបឹងទន្លេសាប អាចនឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់និរន្តរភាពនៃបឹងទន្លេសាប ដែលជាប្រភពត្រីទឹកសាបដ៏សំខាន់សម្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជារាប់លាននាក់។
លោកឱម សាវ៉ាត ប្រធានកម្មវិធីនៃអង្គការសម្ព័ន្ធភាពដើម្បីអភិរក្សធនធានជលផល មានប្រសាសន៍កាលពីថ្ងៃអាទិត្យទី១៥ ខែសីហាថា ការរុករក ឬសកម្មភាពបូមប្រេង និងឧស្ម័ននៅក្នុងតំបន់ជុំវិញបឹងទន្លេសាបនេះ នឹងធ្វើឲ្យបាត់បង់ផលនេសាទ និងជីវៈចម្រុះផ្សេងទៀតនៅក្នុង និងជុំវិញបឹងដែលធំជាងគេបង្អស់នៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍នេះ។ លោកបន្តថា៖
«កាលណាគាត់បូមប្រេងនៅក្នុងតំបន់ហ្នឹង វាជៀសមិនផុតពីការប៉ះពាល់បរិស្ថាន ព្រោះលំហូរនៃកាកសំណល់ប្រេងអីផ្សេងៗ វានឹងចូលទៅក្នុងបឹងទន្លេសាប។ អញ្ចឹងវានឹងប៉ះពាល់ទៅដល់ធនធាននេសាទ និងជលផលទាំងអស់នោះ។ ម្យ៉ាងទៀត បើកន្លែងហ្នឹងក្លាយជាកន្លែងបូមប្រេង គេនឹងជីកផ្លូវទឹកដើម្បីឲ្យកប៉ាល់ធំៗឆ្លងកាត់ ឬ បើក្រុមហ៊ុនអស់ហ្នឹងធ្វើនៅផ្នែកខាងលើ ក៏យើងនៅតែបារម្ភថា កាកសំណល់ប្រេងនឹងហូរចូលបឹងទន្លេសាបដដែល»។
បឹងទន្លេសាប ដែលព័ទ្ធជុំវិញដោយខេត្តចំនួន៦ គឺកំពង់ឆ្នាំង ពោធិ៍សាត់ បាត់ដំបង បន្ទាយមានជ័យ សៀមរាប និងកំពង់ធំ មានផ្ទៃទំហំប្រមាណ២.៧០០គីឡូម៉ែត្រការ៉េ នៅរដូវប្រាំង។ ចំណែកនៅរដូវវស្សាវិញ បឹងនេះមានទំហំរហូតដល់១៦.០០០គីឡូម៉ែត្រការ៉េ ដែលធ្វើឲ្យវាមើលទៅហាក់បីដូចជាកូនសមុទ្រទឹកសាបមួយដូច្នោះដែរ។
មានប្រជាជនចំនួនជាង១លាននាក់កំពុងរស់នៅដោយពឹងអាស្រ័យផ្ទាល់ទៅលើការនេសាទត្រីនៅក្នុងបឹងទន្លេសាបនេះ ហើយបឹងនេះក៏បានផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពប្រជាជនកម្ពុជាចំនួនជាង៤លាននាក់នៅក្នុងខេត្តជុំវិញទាំង៦នោះផងដែរ។ លើសពីនេះ បឹងទន្លេសាបដែលមានព្រៃលិចទឹកដុះព័ទ្ធជុំវិញនេះ ក៏ជាទីជម្រកនៃពពួកសត្វផ្សេងៗដូចជា សត្វល្មូនចំនួន៤២ប្រភេទ បក្សីចំនួន២២៥ប្រភេទ ថនិកសត្វចំនួន៤៤ប្រភេទ និងរុក្ខជាតិជាង២០០ផងដែរ។
លោកឱម សាវ៉ាតមានប្រសាសន៍ថា ការវិនិយោគរ៉ែ ប្រេង និងឧស្ម័ននៅតំបន់ជុំវិញបឹងទន្លេសាបនេះ អាចនឹងធ្វើឲ្យបាត់បង់ជីវៈចម្រុះទាំងនេះ ដោយរួមទាំងត្រីចំនួនជាង២០០ប្រភេទនៅក្នុងបឹងនេះផងដែរ។ លោកថ្លែងដូច្នេះថា៖
«អ្វីដែលយើងព្រួយបារម្ភនោះគឺថា ប្រជានេសាទគាត់ពឹងអាស្រ័យតែទៅលើផលនេសាទ ហើយក្រុមហ៊ុន គេវិនិយោគ គេរំពឹងផលចំណេញពីធនធានរ៉ែទាំងអស់នោះ។ អញ្ចឹងហើយ ក្នុងនាមយើងធ្វើការជាមួយអ្នកនេសាទ យើងមានការព្រួយបារម្ភ ពីព្រោះ អ្វីដែលទាក់ទងនឹងទិន្នន័យក្រុមហ៊ុនដែលគេកំពុងតែធ្វើការទាក់ទងដែននេសាទក្តី ទាក់ទងនឹងការចុះកិច្ចសន្យាជាមួយរដ្ឋាភិបាលក្តី គឺយើងអត់បានដឹងឲ្យបានទូលំទូលាយ នេះហើយជាក្តីព្រួយបារម្ភរបស់យើង។»
បច្ចុប្បន្ន យ៉ាងហោចណាស់ក៏មានក្រុមហ៊ុនចំនួនពីរដែលកំពុងសិក្សាស្រាវជ្រាវរកប្រេង និងឧស្ម័ននៅតំបន់ជុំវិញបឹងទន្លេសាបនេះ។ ទី១គឺក្រុមហ៊ុនប្រេងរបស់ប្រទេសជប៉ុន ឈ្មោះ Japan Oil, Gas and Metals National Corporation ដែលជាក្រុមហ៊ុនរដ្ឋរបស់ជប៉ុន។ ក្រុមហ៊ុននេះ បានទទួលសិទ្ធិពីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា កាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ២០១០ ដើម្បីស្រាវជ្រាវរកប្រេងលើផ្ទៃដីទំហំ ៦៥០០ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ ក្នុងប្លុកទី១៧ ស្ថិតនៅភាគខាងជើងបឹងទន្លេសាប។
ក្រុមហ៊ុនទី២ គឺក្រុមហ៊ុនប្រេងរបស់ប្រទេសវៀតណាម ឈ្មោះ PetroVietnam Exploration Production Corp ដែលជាក្រុមហ៊ុនរដ្ឋរបស់វៀតណាមដែរ។ ក្រុមហ៊ុននេះ ទទួលបានសិទ្ធិរុករកប្រេងនិងឧស្ម័ននៅក្នុងប្លុកទី១៥ ដោយគ្របដណ្តប់លើផ្ទៃដីទំហំ ៦.៩០០គីឡូម៉ែត្រការ៉េ នៅភាគខាងឦសានជាប់បឹងទន្លេសាប។ ក្រុមហ៊ុនPetroVietnam នេះ អាចរុករកប្រេងនៅក្នុងប្លុកនោះ ក្នុងរយៈពេល៣០ឆ្នាំ និងរុករកឧស្ម័នក្នុងរយៈពេល៣៥ឆ្នាំ។ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍ព័ត៌មាននានា។ មន្រ្តីនៃអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយដែលធ្វើការងារខាងរ៉ែ ប្រេងនិងឧស្ម័នក្នុងប្រទេសកម្ពុជានេះ បានថ្លែងដោយស្នើសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ និងសំឡេងថា ការផ្តល់សិទ្ធិឲ្យក្រុមហ៊ុនបរទេសរុករកឬអាចឈានទៅធ្វើអាជីវកម្មប្រេង និងឧស្ម័នក្នុងតំបន់ជុំវិញបឹងទន្លេសាបនេះ គឺអាចបង្កគ្រោះមហន្តរាយដ៏ធំសម្រាប់កម្ពុជា ដោយមន្ត្រីរូបនោះលើកឡើងថា ក្រុមហ៊ុនខ្លះមិនដែលហ៊ានទិញឧបករណ៍ទំនើបថ្លៃៗ សម្រាប់ច្រោះ ឬបូមយកប្រេងឬឧស្ម័ននោះទេ ដោយសារតែពួកគេគិតគូរតែពីប្រាក់ចំណេញតែប៉ុណ្ណោះ។ ដូច្នេះ មន្ត្រីដដែលបានអះអាងថា បឹងទន្លេសាបនឹងត្រូវបាត់បង់ បើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមិនបានគិតគូរទៅដល់ផលប៉ះពាល់រយៈពេលវែងដែលអាចកើតមានឡើងចំពោះបឹងដែលត្រូវចាត់ទុកថាជាបេះដូងនៃប្រទេសកម្ពុជានេះ។
មន្ត្រីនៃអាជ្ញាធរប្រេងកាតជាតិកម្ពុជា បដិសេធមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយជុំវិញបញ្ហារុករកប្រេង និងឧស្ម័ននៅជុំវិញបឹងទន្លេសាបនេះទេ។
ប៉ុន្តែ លោកលឹម គានហោ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងធនធានទឹក និងឧតុនិយម និងជាប្រធានអាជ្ញាធរទន្លេសាបមានប្រសាសន៍ប្រាប់ក្រុមអ្នកយកព័ត៌មាននៅក្នុងសន្និសិទ្ធកាសែតមួយកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍សប្តាហ៍មុនថា រដ្ឋាភិបាលតម្រូវឲ្យមានការធ្វើការសិក្សាពីហេតុប៉ះពាល់បរិស្ថានត្រឹមត្រូវ មុននឹងអនុញ្ញាតឲ្យក្រុមហ៊ុនទាំងនោះ ធ្វើការរុករក និងឈានទៅទាញយកផលពីធនធានធម្មជាតិទាំងនោះ។ លោក លឹម គានហោ បានបន្ថែមថា រដ្ឋាភិបាលក៏នឹងថ្លឹងថ្លែងមើលផលប៉ះពាល់ពីការវិនិយោគរ៉ែ ប្រេង និងឧស្ម័ននៅក្នុងតំបន់ជុំវិញបឹងទន្លេសាប និងផលប្រយោជន៍នៃការអភិរក្សតំបន់នោះដែរ ប៉ុន្តែលោករដ្ឋមន្ត្រីបានបដិសេធមិននិយាយថាតើមានក្រុមហ៊ុនប៉ុន្មានបានទទួលសិទ្ធិ និងកំពុងរុករកប្រេង និងឧស្ម័ននៅតំបន់ជុំវិញបឹងទន្លេសាបនេះទេ។
យ៉ាងណាក៏ដោយក៏លោកឱម សាវ៉ាតមានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលគួរបើកឲ្យមានវិនិយោគទុនដើម្បីទាញយកធនធានប្រេង និងឧស្ម័ននៅតំបន់ជុំវិញបឹងទន្លេសាបនេះ តែនៅពេលដែលបឹងទន្លេសាបលែងផ្តល់ធនធានសម្បូរបែបដូចពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។
ដូច្នេះលោកឱម សាវ៉ាត មានប្រសាសន៍បន្ថែមថា ពេលនេះ មិនមែនជាពេលដែលកម្ពុជាត្រូវទាញយកធនធានរ៉ែ ប្រេង និងឧស្ម័ន ពីតំបន់ជុំវិញបឹងទន្លេសាបទេ ដោយសារបឹងនេះនៅតែជាប្រភពដ៏សំខាន់សម្រាប់ចិញ្ចឹមប្រជាជនកម្ពុជារាប់លាននាក់នៅឡើយនោះ។