ភ្ជាប់​ទៅ​គេហទំព័រ​ទាក់ទង

ព័ត៌មាន​​ថ្មី

ឥទ្ធិពល​ចិន​នៅ​កម្ពុជា​ថ្មីៗ​បង្ក​ឲ្យ​វៀតណាម​ព្រួយ​បារម្ភ​ខ្លះៗ


ទង់ជ័យ​ប្រទេស​ចិន​ដាក់​បង្ហូត​នៅ​ខាង​មុខ​ស្ថានទូត​ចិន​ប្រចាំ​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា​។
ទង់ជ័យ​ប្រទេស​ចិន​ដាក់​បង្ហូត​នៅ​ខាង​មុខ​ស្ថានទូត​ចិន​ប្រចាំ​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា​។

វ៉ាស៊ីនតោន៖ ​កំណើន​កិច្ច​សហ​ប្រតិបត្តិការ​រវាង​ចិន​និង​កម្ពុជា​ប៉ុន្មាន​ឆ្នាំ​ថ្មីៗ​នេះ​ បង្ក​ឲ្យ​ប្រទេស​វៀតណាម​ព្រួយ​បារម្ភ​ខ្លះៗ​ ចំពោះការ​ដែល​អាច​ធ្វើ​ឲ្យ​ទំនាក់​ទំនង​ដ៏យូរ​អង្វែង​នៃ​ប្រទេស​វៀតណាម​និង​កម្ពុជា​ នឹង​ឃ្លាតគ្នា​ជាង​ពេល​មុន​ ​នេះ​ជា​ការ​អះអាង​របស់​លោក ​Bill ​Hayton អ្នក​សារ​ព័ត៌មាន​និង​ផលិត​ករ​របស់​ទស្សន៍ ​BBC​ពិភព​លោក​ ដែល​បាន​ថ្លែង​ប្រាប់​ VOA ​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ច័ន្ទ​ក្នុង​រដ្ឋធានី​ Washington​ ​បន្ទាប់​ពី​ធ្វើ​បទ​បង្ហាញអំពី​សៀវភៅ​របស់​លោក​ដែល​សរសេរ​អំ​ពី​បញ្ហា​ដែល​វៀតណាម​កំពុង​ងើប​ឡើង​ជា​កូននាគ​ ឬ​ឈ្មោះ​ថា​ ​Vietnam ​Rising​ Dragon។

«ខ្ញុំ​គិត​ថា​ ​វៀតណាម​ព្រួយ​បារម្ភ​អំពី​កម្ពុជា។​ វៀតណាម​ភ័យខ្លាច​ថា​ ​ប្រសិន​បើ​កម្ពុជា​ក្លាយ​ជា​ប្រទេស​រណប​របស់ចិន​នោះ​នឹង​ខូច​ប្រយោជន៍​ដល់​វៀត​ណាម​ ​ហេតុ​ដូច្នេះ​ហើយ​វៀតណាម​អន្ទះសារ​យ៉ាង​ខ្លាំង​ណាស់​ ​ដោយ​ចង់​ឃើញ​កម្ពុជា​ ​នៅ​តែ​ជា​ប្រទេសមាន​មិត្ត​ភាព​ល្អ។​ ជា​ការណ៍​ពិត​ ​វៀតណាម​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ជំហរ​ដែល​មាន​ឥទ្ធិពល​ដ៏ធំ​សម្បើម​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ ​ដូច​ជា​លោក​អ្នក​ដឹង​ស្រាប់។​ វៀតណាម​មាន​សម្ព័ន្ធ​មិត្ត​នយោបាយ​ ​ហើយ​មាន​មនុស្ស​ជាច្រើន​ ដែល​កំពុង​ធ្វើការ​នៅ​ទីនោះ​(កម្ពុជា) ​និង​ធ្វើ​ពាណិជ្ជ​កម្ម​ទីនោះ។​ ហើយ​វៀតណាម​ចង់​បន្ត​រក្សា​គោល​ជំហរ​នេះ​ ដូច​លោក​អ្នក​ដឹង​ហើយ​ ​ព្រោះ​វៀតណាម​មើល​ឃើញ​ថា​ ​វា​ជា​រឿង​សំខាន់​ណាស់។​ តែ​បញ្ហា​គឺ​នៅ​ត្រង់​ថា​ ​តើ​វៀតណាម​អាច​ធ្វើ​ឲ្យ​ប្រជា​ពលរដ្ឋកម្ពុជា​ស្រឡាញ់​ពួក​គេ​បាន​ទេ?​ ហើយ​ខ្ញុំ​មិន​ដឹង​ទេ។​ ខ្ញុំ​មិន​ប្រាកដ​ថា​ នឹង​កើត​ឡើង​នៅ​ពេល​ណា​មួយ​នោះ​ទេ»។

ក្តី​បារម្ភ​របស់​វៀតណាម​ដូច្នេះ​ត្រូវ​គេ​យល់​ថា​ កើត​ឡើង​ជួន​ពេល​ដែល​ប្រទេស​ចិន​កំពុង​ពង្រីក​ឥទ្ធិពល​របស់​ខ្លួន​នៅ​កម្ពុជា​ ​ទាំង​ពាណិជ្ជ​កម្ម​ និង​ទាំង​នយោបាយ​ ​និង​ជំនួយ​ថ្មីៗ​នេះ​ផង​ ​ហើយ​នឹង​ពេល​ដែល​ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា​ព្រួយ​បារម្ភ​ ​និង​ចោទ​ប្រកាន់​ពី​ការ​រំលោភ​បំពាន​បូរណ​ភាព​ទឹកដី​ និង​មហិច្ឆតា​ប៉ុន​ប៉ង​ត្រួត​ត្រា​របស់​វៀតណាម​លើ​ប្រទេស​កម្ពុជា​ផង។

«ទំនាក់​ទំនង​រវាង​វៀតណាម​និង​កម្ពុជា​គឺ​ជា​រឿង​ដ៏​លំបាក​មួយ​ ​ហើយ​ជា​ការ​ជាក់​ស្តែង​ ​នៅ​លើ​ផ្នែក​វប្បធម៌​មាន​ការ​លំបាក​ជា​ច្រើន​រវាង​ប្រជាពលរដ្ឋទាំងពីរ។​ បញ្ហា​ជាក់​ស្តែង​គឺថា​ ​មាន​ពលរដ្ឋ​កម្ពុជា​ជា​ច្រើន​មាន​អារម្មណ៍​ថា​ ​ប្រទេស​របស់​ពួក​គេ​កំពុង​តែ​ត្រួតត្រា​ដោយ​វៀតណាម។​ នេះ​ជា​រឿង​ដែល​កំពុង​កើត​មាន​ជា​យូរ​មក​ហើយ​ ​ហើយ​ខ្ញុំ​គិត​ថា​ ​គឺ​សម្រាប់​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ជា​ច្រើន»។

ប្រទេស​វៀតណាម​ ដែល​មាន​ទំនាក់​ទំនង​ល្អ​ជា​មួយ​សហ​រដ្ឋ​អាមេរិក​ ​ត្រូវ​គេ​មើល​ឃើញ​ថា​ កំពុង​ព្យាយាម​ប្រកួត​ប្រជែង​ជាមួយ​ចិន​ ដែល​ជា​ប្រទេស​មាន​ឥទ្ធិពល​ដ៏ធំ​ខាង​វិនិយោគ​និង​ផ្តល់​ជំនួយ​នោះ។ ​ ប្រទេស​វៀតណាម​បាន​បោះទុន​វិនិយោគ​ជាច្រើន​ក្នុង​ប៉ុន្មាន​ឆ្នាំ​ថ្មីៗ​នេះ ​នៅប្រទេស​កម្ពុជា​ ទាក់​ទង​នឹង​វិស័យ​អគ្គិសនី​ ​ការ​នាំ​ចូល​កម្ពុជា​នូវ​ផលិត​ផល​ជា​ច្រើន​ ​ការ​ដាំ​កៅស៊ូ​នៅ​ភាគ​ឦសាន​នៃ​ប្រទេស​ ​ដែល​ជា​ដី​សម្បទាន​កើត​ចេញ​ពី​កិច្ច​សន្យា​៩០​ឆ្នាំ​ ​ដែល​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ផ្តល់​ជូន​ដល់​ក្រុមហ៊ុន​វៀតណាម​មក​បោះ​ទុន​វិនិយោគ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា។

លោក ​ឈាង​ វណ្ណារិទ្ធ​ ​នាយក​វិទ្យាស្ថាន​ខ្មែរ​សម្រាប់​កិច្ច​សហ​ប្រតិបត្តិ​ការ និង​សន្តិភាព ​និង​ជា​អ្នក​ស្រាវជា្រវ​មួយ​រយៈ​ពេល​ខ្លី​សម្រាប់​អង្គការអាមេរិក​មួយ​ គឺ East​ West ​Center ​ប្រចាំ​នៅ​រដ្ឋធានី ​Washington​ ​បាន​ទទួល​ស្គាល់​ថា​ ​ប្រទេស​វៀតណាម​មាន​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច​ខ្ពស់​រហូត​ដល់​ ១០​ ភាគរយ​ជា​មធ្យម​ក្នុង​ឆ្នាំ​កន្លង​ទៅ​ ​ក្នុង​ពេល​ប្រទេស​ដ៏ទៃ​ជួប​ប្រទះ​នឹង​វិបត្តិ​សេដ្ឋ​កិច្ច។ ​ប្រទេស​វៀតណាម​ ដែល​ត្រូវ​ទទួល​ស្គាល់​ពី​កំណើន​សេដ្ឋ​កិច្ច​ពី​ប្រទេស​ក្នុង​តំបន់ បាន​បោះទុនវិនិយោគ​ច្រើន​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ ​ហើយ​នឹង​ពង្រីក​ពាណិជ្ជ​កម្ម​ជា​មួយ​គ្នា​ផង​ដែរ​ ដែល​បញ្ហា​នេះ​ ធ្វើ​ឲ្យ​ពលរដ្ឋ​កម្ពុជា​ខ្លះ​មាន​ការ​បារម្ភ​ខ្លាំងទាក់​ទង​នឹង​រឿង​ប្រវត្តិ​សាស្ត្រ​ ​ដែល​កម្ពុជា​បាន​ឆ្លង​កាត់។

«ហើយ​ចំពោះ​ការ​ណ៍ដែល​វៀតណាម​មក​វិនិយោគ​ច្រើន​ពេក​នៅ​កម្ពុជា​ អាច​ធ្វើ​ឲ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​កម្ពុជា​មួយ​ចំនួន​មាន​ការ​ភ័យ​ខ្លាច​ ​ដោយសារ​គាត់​មាន​បទ​ពិសោធន៍ពី​អតីត​កាល​មិន​ល្អ​ជា​មួយ​ប្រទេស​វៀតណាម។​ ​ក៏​ប៉ុន្តែ​បញ្ហា​ហ្នឹង​ប្រហែល​ជា​បញ្ហា​បច្ចុប្បន្ន​ និង​បញ្ហា​ទៅ​អនាគត​ឆាប់ៗ។ ​ក៏ប៉ុន្តែ​បើ​យើង​មើល​ទៅ​អនាគត​វែង​នោះ​ប្រហែល​ជា​យើង​គិត​ពី​បញ្ហា​ផល​ប្រយោជន៍​សេដ្ឋ​កិច្ច​ជាង​បញ្ហា​ប្រវត្តិ​សាស្ត្រ ​និង​បញ្ហា​នយោបាយ។​ ដូច្នេះ​ខ្ញុំ​ឃើញ​ថា​ ​សម្លឹង​មើល​កម្ពុជា​ក្តី​ ​អាស៊ាន​ក្តី​ ​ផល​ប្រយោជន៍​ចុង​ក្រោយ​របស់​យើង​គឺ​អភិវឌ្ឍ​សេដ្ឋ​កិច្ច»។

កម្ពុជា​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ការ​ប្រទាញ​ប្រទង់​នៃ​ប្រទេស​មាន​អំណាច​ក្នុង​តំបន់​និង​ពីក្រៅ​តំបន់​ដែល​លោក ​ឈាង វណ្ណារិទ្ធ​ បាន​អះអាង​ថា​ ​កម្ពុជា​កំពុង​ស្ថិត​នៅ​លើ​ផ្លូវ​បំបែក​មួយ​ថា​ តើ​កម្ពុជា​ត្រូវ​ដើរ​តាម​ផ្លូវ​មួយ​ណា។​ នេះ​ជា​ឧបសគ្គ​មួយ​សម្រាប់​កម្ពុជា។

«យើង​ឃើញ​ថា​ ​ឥទ្ធិពល​នៃ​ប្រទេស​ចិន​នៅ​កម្ពុជា​មាន​ទំហំ​ធំ​ ​ហើយ​វៀតណាម​ងាក​ទៅ​រក​សហ​រដ្ឋ​អាមេរិក​ ​ហើយ​មាន​បញ្ហា​ជា​ច្រើន​ ​ជា​ពិសេស​នៅ​សមុទ្រ​ចិន​ខាងត្បូង​ ​ជា​មួយប្រទេស​វៀតណាម។​ តើ​វៀតណាម​សហការ​ជាមួយ​សហ​រដ្ឋ​អាមេរិក​ដើម្បី​យក​ប្រទេស​កម្ពុជា​នៅ​ក្នុង​អ្វី​ដែលគេ​ហៅ​ថា​ ​ក្រោម​ឥទ្ធិពល​ធំ​របស់​អាមេរិក​ដោយ​ដាច់​ចេញ​ពី​ប្រទេសចិន​ ឬក៏​យ៉ាងណា។ ​ដូច្នេះ​អាហ្នឹង​គឺ​ជា​ផ្លូវ​បំបែក​មួយ​ ​ដែល​កម្ពុជា​ជួប​ប្រទះ»។

លោក ​ឈាង​ វណ្ណា​រិទ្ធិ ​បាន​អះអាង​ទៀត​ថា​ ​ប្រទេស​ទាំង​ឡាយ ​និង​ប្រទេស​ក្នុង​តំបន់​ផង​ដែរ ​ទោះ​មាន​ជម្លោះ​ក៏​ពិត​មែន​ ​តែ​នៅ​តែ​ត្រូវការ​កិច្ច​សហ​ប្រតិបត្តិ​ការ​រវាង​គ្នា​និង​គ្នា។

«ដូច្នេះ​យើង​ឃើញ​ថា​ ​ការ​ពឹង​ផ្អែក​គ្នា​ផ្នែក​សេដ្ឋ​កិច្ច​ហ្នឹង​ ​ពីមួយ​ថ្ងៃ​ទៅ​មួយថ្ងៃ​ ​វា​កាន់​តែ​ល្អ​ប្រសើរ​ ​ហើយ​ខ្ញុំ​សង្ឃឹម​ថា​ ​នៅ​ចំណុច​ណា​មួយ​ដែល​យើង​មាន​កិច្ច​សហការ​ និង​ការ​ពឹង​ពាក់​គ្នា​ទៅវិញ​ទៅមក​ខ្លាំងផ្នែក​សេដ្ឋ​កិច្ច​ ​វា​អាច​ធ្វើ​ឲ្យ​ជម្លោះ​ផ្នែក​នយោបាយ​ហ្នឹង​ចុះ​ខ្សោយ​វិញ​ ​អាហ្នឹង​ទៅ​ថ្ងៃ​អនាគត»។

លោក​ឈាង​ វណ្ណារិទ្ធ​ថ្លែង​ដូច្នេះ​ដោយ​យោង​ថា​ ​បញ្ហាអភិវឌ្ឍន៍​សេដ្ឋ​កិច្ច​ជារឿង​សំខាន់​ដែល​អាច​កាត់​បន្ថយ​ជម្លោះ​ផង ​និង​បិទ​បាំង​រឿង​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ផង​ដែ​។

«យើង​ក្រឡេក​មើល​ ​បញ្ហា​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៅ​វៀតណាមប្រហាក់​ប្រហែល​នឹង​ប្រទេស​ចិន​ដែរ។​ យើង​ឃើញ​ថា​ ​នៅ​ពេល​ដែល​ចិន​មាន​សេដ្ឋ​កិច្ច​រីក​ចម្រើនខ្លាំង​ ​ផល​ប្រយោជន៍​សេដ្ឋ​កិច្ច​គ្រប​ដណ្តប់​ទៅ​លើ​បញ្ហា​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ ​ហើយ​ខ្ញុំ​យល់​ថា​ ប្រទេស​វៀតណាម​ក៏​អញ្ចឹង​ដែរ។ ​ក្រឡេក​មើល​ទំនាក់​ទំនង​សហ​រដ្ឋ​អាមេរិក​ជា​មួយ​វៀតណាម​ ​យើង​ឃើញ​ថា​ ​បញ្ហា​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៅ​តែ​ជា​បញ្ហា​ល្អក់​កករ​រវាង​ទំនាក់​ទំនង​ទ្វេភាគី​ ​ក៏​ប៉ុន្តែ​អាមេរិក​នៅ​តែ​ក្រសោប​ ឬ​ក៏​បង្កើត​នូវ​ទំនាក់​ទំនង​ល្អ​ជាមួយ​វៀតណាម​ ​ទោះបី​ជា​មាន​បញ្ហា​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ក៏​ដោយ។ ​ដូច្នេះ​ បញ្ហា​សិទ្ធិ​មនុស្ស​និង​បញ្ហា​ផល​ប្រយោជន៍​សេដ្ឋ​កិច្ច​ ​យើង​ត្រូវ​ចេះ​ថ្លឹងថ្លែង​មើល​មួយ​ណា​សំខាន់​ជាង។ ​ អញ្ចឹង​ខ្ញុំ​គិត​ថា​ ​នៅ​ពេល​ដែល​សេដ្ឋ​កិច្ច​រីក​ចម្រើន ​បញ្ហា​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ប្រហែល​ជាមិន​សូវ​ត្រូវ​បាន​គេ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​ប៉ុន្មាន​ទេ​ ​ព្រោះ​ផល​ប្រយោជន៍​សេដ្ឋ​កិច្ច​វា​ធំ​ជាង»។

លោក ​Bill Hayton បាន​ថ្លែង​ស្រដៀង​គ្នា​ដែរ​ថា​ ​បញ្ហា​សិទ្ធិ​មនុស្ស​មាន​ការ​សម្រប​សម្រួលជា​មួយ​និង​ផល​ប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច​ក្នុង​ប្រទេស​វៀតណាម​ទោះបី​ជា​មាន​ ការ​រិត​ត្បិត​បញ្ហា​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ការ​ចាប់​ខ្លួន​ក្រុម​អ្នក​មាន​មតិ​ប្រឆាំង​ឬ​អ្នក​រិះគន់​រដ្ឋាភិបាល​ក្តី។

«រដ្ឋាភិបាល​បច្ចឹម​ប្រទេស​នានា​សម្រប​សម្រួលនយោបាយ​របស់​ពួក​គេ​ ​ហើយ​ពួកគេ​នឹង​អំពាវនាវ​ឲ្យ​មាន​ការ​ដោះលែង​ក្រុម​អ្នក​ប្រឆាំង។​ ​ក៏ប៉ុន្តែ​ពួកគេ​នឹង​មិន​ដាក់​ទណ្ឌ​កម្ម​លើ​ប្រទេស​វៀតណាម​ទេ​ ​ពីព្រោះ​គេ​មិន​ឃើញ​ថា​ ​វា​អាច​ជួយ​ដល់​បុព្វហេតុ​របស់​ពួក​គេ​ក្នុង​ផល​ប្រយោជន៍ដ៏​ធំធេង​នោះ​ទេ។​ វា​មាន​ន័យ​ថា​ ​គេ​គិត​ថា​ ​ពួក​គេ​កំពុង​នាំ​យក​ប្រជាធិប​តេយ្យ​ ​ហើយ​ជា​ការណ៍​ពិត​ ​មាន​គោលដៅ​ធ្វើ​ដំណើរ​ឆ្ពោះ​ទៅ​កាន់​សង្គម​បើក​ចំហរ​ជាង​នេះ។​ ក៏​ប៉ុន្តែ​អ្វី​ដែល​គ្មាន​ការ​ផ្លាស់​ប្តូរ​ ​ជា​ការណ៍​ពិត​គឺ​ថា​ ​គណបក្ស​កុម្មុយនីស្ត​នៅ​តែ​ដឹក​នាំ​ប្រទេស​តាម​គំនិត​របស់​គណបក្ស​កម្មុយនីស្ត​វៀតណាម»។

ប្រទេស​វៀតណាម​ក៏​ដូច​ជា​ចិន​ដែរ​ ​ទទួល​រង​ការ​រិះគន់​និង​ការ​ថ្កោល​ទោស​ធ្ងន់ៗ​ជា​អន្តរជាតិ​ជា​ហូរហែ​ចំពោះ​ការ​រំលោភ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ ​រិត​ត្បិត​សេរីភាព​បញ្ចេញ​មតិ​ ​សេរីភាពសារ​ព័ត៌មាន​ ​សេរីភាព​សាសនា​ជាដើម។​ ពលរដ្ឋ​កម្ពុជាជា​ច្រើន​បាន​សម្តែង​ការ​មិន​ពេញ​ចិត្ត​នឹង​ការ​ឈ្លានពាន​របស់​វៀតណាម​មក​លើ​ទឹកដី​កម្ពុជា​ដើម្បី​បណ្តេញ​ពួក​ខ្មែរក្រហម​ និង​ការ​ហូរ​ចូល​នូវ​ពួក​អន្តោ​ប្រវេសន៍​ខុស​ច្បាប់​ជា​ច្រើន​ ​ការ​ធ្វើ​ទុក្ខ​បុកម្នេញ​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរក្រោម​ ការ​ចោទប្រកាន់​រឿង​រំលោភ​ព្រំដែន​ ​បូរណ​ភាព​ទឹកដី​កម្ពុជា​ជាដើម។​ ​ប្រទេស​វៀតណាម​ ​ជា​រឿយៗ​បាន​បដិសេធ​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​ទាំង​ការ​រំលោភ​បំពាន​ទឹកដី​កម្ពុជា ​និង​បញ្ហា​រំលោភ​សិទ្ធិ​មនុស្ស៕

XS
SM
MD
LG