អ្នកសេដ្ឋកិច្ចនិងអ្នកជំនាញកសិកម្មលើកឡើងថា កម្ពុជាត្រូវការឧស្សាហកម្មផលិតគ្រាប់ពូជស្រូវបន្ថែមទៀត ដើម្បីធានាដល់កំណើនផលិតកម្មស្រូវ និងការនាំអង្ករចេញតាមផែនការរបស់រដ្ឋាភិបាល។
អស់រយៈពេលជាង៥ឆ្នាំមកហើយ លោកយិន ណារ៉ុងបានផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់ដាំស្រូវរបស់លោកពីការប្រើប្រាស់គ្រាប់ពូជដែលលោកសន្សំទុកក្រោយពីរដូវច្រូតកាត់មុន មកប្រើប្រាស់គ្រាប់ពូជសុទ្ធវិញដែលលោកទិញពីក្រុមហ៊ុនផលិតពូជស្រូវក្នុងស្រុកមួយ។
ជាកសិករវ័យ៥២ឆ្នាំនៅក្នុងភូមិព្រះធាតុ ឃុំរលួស ស្រុកកណ្តាលស្ទឹង ដែលថ្មីៗនេះទើបនឹងត្រូវកាត់ចូលទៅក្នុងខណ្ឌដង្កោរបស់រាជធានីភ្នំពេញ លោកយិន ណារ៉ុង ដែលមានដីស្រែចំនួនជាង២០អា មានប្រសាសន៍ថា ការងាកមកប្រើប្រាស់គ្រាប់ពូជសុទ្ធរបស់ក្រុមហ៊ុនជាជាងការប្រើប្រាស់គ្រាប់ពូជតាមប្រពៃណីនេះបានធ្វើឲ្យទិន្នផលស្រូវរបស់លោក កើនឡើងជាងមុនចំនួនជាង២០%។
«ប្រសិនជាយើងធ្វើធម្មតា ដោយយើងយកពូជយើងធម្មតាយកមកធ្វើ កាលពីមុន យើងបានត្រឹមតែ៧០០គីឡូក្រាម ប៉ុន្តែដល់យើងយកពូជនោះមកដាក់មក យើងកើនឡើងបានដល់៩០០គីឡូក្រាមអីអញ្ចឹងទៅ»។
បើធៀបនឹងចំនួនពូជស្រូវប្រពៃណីចំនួនជាង២០គីឡូក្រាមដែលលោកត្រូវការនៅពេលមុន បច្ចុប្បន្នលោកណារ៉ុងប្រើប្រាស់គ្រាប់ពូជសុទ្ធចំនួនតែ១៥គីឡូក្រាមសម្រាប់ផ្ទៃដីស្រែទាំងមូលរបស់លោក ដោយចំណាយប្រាក់ទិញអស់ប្រមាណ៤ម៉ឺនរៀល។
ក្រុមអ្នកសេដ្ឋកិច្ចនិងអ្នកជំនាញកសិកម្មបានមើលឃើញថា ការផ្លាស់ប្តូរគ្រាប់ពូជស្រូវសម្រាប់ឲ្យប្រជាកសិករដាំដុះនេះនឹងជួយបង្កើននិទ្នផលស្រូវក្នុងស្រុកបន្ថែមទៀតដែលនឹងធានាដល់ការនាំចេញអង្ករទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិកាន់តែច្រើនឡើង។
ជួយបង្កើនទិន្នផលគឺដោយសារក្រុមអ្នកជំនាញអះអាងថា ការដាំដុះគ្រាប់ពូជសុទ្ធផ្តល់ផលច្រើនជាងគ្រាប់ពូជប្រពៃណីពី២០%ទៅ៣០%។
ប៉ុន្តែរបាយការណ៍ឃ្លាំមើលសេដ្ឋកិច្ចរបស់វិទ្យាស្ថានសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ដែលបានចេញផ្សាយក្នុងខែមករាឆ្នាំ២០១១នេះ បានបង្ហាញថា ប្រជាកសិករខ្មែរស្ទើរតែទាំងអស់នៅតែប្រើប្រាស់គ្រាប់ពូជស្រូវដែលពួកគេរក្សាទុកក្រោយពីរដូវច្រូតកាត់មុនៗ ដើម្បីដាំដុះនៅរដូវធ្វើស្រែបន្ទាប់។ ការដាំដុះពូជស្រូវប្រពៃណីនេះមិនត្រឹមតែមិនបានផ្តល់ផលច្រើនប៉ុណ្ណោះទេគឺថែមទាំងធ្វើឲ្យទិន្នផលអាចថយចុះទៀតផង ដោយសារការរិចរិលនៃគុណភាពគ្រាប់ពូជទាំងនោះ។
លោកនៅ សីហា នាយកគ្រប់គ្រងផ្នែកស្រាវជ្រាវនៃវិទ្យាស្ថានសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា ការបន្តដាំដុះពូជស្រូវបែបប្រពៃណីនេះគឺជាបញ្ហាប្រឈមមួយដល់កំណើនផលិតផលស្រូវនៅក្នុងស្រុក។
«ពូជគាត់តាំងពីដូនតាមកម៉្លេះ។ ជួនកាលពូជហ្នឹងយូរៗទៅ វាងាប់មេ ងាប់អីទៅ ក៏គាត់នៅតែប្រើអាហ្នឹងដែរ។ គាត់អត់ដូរ។ អាហ្នឹងវាក៏ជាបញ្ហាប្រឈមមុខមួយដែរ»។
ប្រទេសកម្ពុជាគ្រោងនឹងបង្កើនផលិតកម្មស្រូវលើសពីសេចក្តីត្រូវការក្នុងស្រុកឲ្យបានច្រើនជាង៤លានតោនក្នុងមួយឆ្នាំ និងមានមហិច្ឆិតានាំអង្ករចេញឲ្យបានយ៉ាងតិចមួយលានតោនក្នុងមួយឆ្នាំចាប់ពីឆ្នាំ២០១៥តទៅ។
នៅឆ្នាំ២០១០ កម្ពុជាផលិតស្រូវបានចំនួនជិត៨លានតោន ក្នុងនោះជាង៣លានតោនជាទិន្នផលលើសពីសេចក្តីត្រូវការក្នុងស្រុក។
ប៉ុន្តែទិន្នផលស្រូវនៅកម្ពុជានៅទាបនៅឡើយ បើធៀបនឹងប្រទេសជិតខាង ពោលគឺនៅកម្ពុជា ទិន្នផលទទួលបានជាមធ្យមក្នុងឆ្នាំ២០០៨ត្រឹមតែជាង២តោនក្នុងមួយហិកតា ខណៈប្រទេសថៃបានជិត៣តោន ឡាវជាង៣តោន និងវៀតណាមជិត៥តោនក្នុងមួយហិកតា។ នេះបើយោងតាមតួលេខរបស់រដ្ឋាភិបាល។
របាយការណ៍របស់វិទ្យាស្ថានសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាក៏បានលើកឡើងផងដែរថា ឧស្សាហកម្មផលិតគ្រាប់ពូជស្រូវនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានៅមានកម្រិតតិចតួចបំផុតមិនទាន់អាចមានលទ្ធភាពទាក់ទាញប្រជាកសិករខ្មែរឲ្យចេញផុតពីរបៀបដាំស្រូវតាមបែបប្រពៃណីរបស់ពួកគេបាននៅឡើយទេ។
របាយការណ៍ក៏បានបញ្ជាក់ដែរថា បើប្រៀបធៀបនឹងប្រទេសថៃ បច្ចុប្បន្នប្រទេសថៃមានក្រុមហ៊ុនផលិតពូជស្រូវចំនួនដល់ទៅ៨៥ រីឯកម្ពុជាមានក្រុមហ៊ុនផលិតពូជស្រូវតែមួយគត់ឈ្មោះថា AQIP Seed ដែលមានលទ្ធភាពផលិតពូជស្រូវបានចំនួន២៦០០តោនក្នុងមួយឆ្នាំ ដើម្បីលក់ជូនដល់ប្រជាកសិករចំនួនប្រមាណ១៦ម៉ឺនគ្រួសារនៅក្នុងខេត្តក្រុងចំនួន១៩ទូទាំងប្រទេស។
លោកគង់ វិតាណៈ នាយកប្រតិបត្តិក្រុមហ៊ុន AQIP SEED Co., Ltd មានប្រសាសន៍ថា លោកចង់ឲ្យមានក្រុមហ៊ុនឯកជនបន្ថែមទៀត ចូលមកវិនិយោគលើវិស័យផលិតគ្រាប់ពូជស្រូវនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដើម្បីបំពេញចន្លោះខ្វះខាតនៃការប្រើប្រាស់ពូជស្រូវសុទ្ធក្នុងចំណោមប្រជាកសិករខ្មែរនេះ។
«វាជាការចាំបាច់ណាស់គឺយើងត្រូវការ ទី១គឺដើម្បីបង្កើនឲ្យគ្រប់តាមតម្រូវការរបស់ប្រទេសរបស់យើង។ ទី២គឺវាបើកចំហរនូវការប្រកួតប្រជែងដោយសមធម៌នៅលើមុខជំនួញគ្រាប់ពូជនេះ»។
លោកអ៊ុក មករា នាយកវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវនិងអភិវឌ្ឍកសិកម្មកម្ពុជានៃក្រសួងកសិកម្ម មានប្រសាសន៍ថា ក្រសួងបានបើកទូលាយឲ្យមានការប្រកួតប្រជែងនៅក្នុងវិស័យផលិតគ្រាប់ពូជនេះ ប៉ុន្តែលោកអះអាងថា បញ្ហាគឺនៅត្រង់ថា ប្រជាកសិករភាគច្រើនមិនទាន់ចាប់អារម្មណ៍ច្រើនលើគ្រាប់ពូជសុទ្ធដែលផលិតនិងដាក់លក់ដោយក្រុមហ៊ុននៅឡើយទេ ដោយសារពួកគាត់អាចរក្សាស្រូវចំណីរបស់គាត់ទុកធ្វើជាគ្រាប់ពូជបាន។
«យើងគ្មានសិទ្ធិណាដែលអនុញ្ញាតឲ្យគាត់ផ្តាច់មុខទេ។ ដូច្នេះត្រូវមានការប្រកួតប្រជែង។បញ្ហាគឺកសិករយើងគាត់នៅមានដីស្រែតូចៗ ហើយគាត់មិនសូវជាចាប់អារម្មណ៍ច្រើន»។
សូមបញ្ជាក់ថា ជាយន្តការដើម្បីធានាដល់កំណើនផលិតផលស្រូវនិងការឆ្លើយតបទៅតាមតម្រូវការទីផ្សារអង្ករនៅក្រៅប្រទេស ក្រសួងកសិកម្មបានបញ្ចេញពូជស្រូវជម្រើសចំនួន១០ប្រភេទឲ្យប្រជាកសិករយកទៅប្រើប្រាស់។ ពូជទាំងនោះរួមមាន ពូជស្រូវស្រាលចំនួនបីប្រភេទគឺសែនពិដោរ ជលសារ និងអ៊ីអែ៦៦ ហើយពូជស្រូវកណ្តាលចំនួនបួនប្រភេទគឺ ផ្ការំដួល ផ្ការំដេង ផ្ការមៀតនិងផ្កាច័ន្ទសែនស ហើយនឹងពូជស្រូវធ្ងន់ចំនួនបីប្រភេទទៀតគឺរាំងជ័យ ខា៤និងខា៦។
លោកយ៉ង សាំងកុមារ នាយកមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សានិងអភិវឌ្ឍកសិកម្មកម្ពុជា (អង្គការ CEDAC) មានប្រសាសន៍ថា ដើម្បីបង្កើនទិន្នផលស្រូវរបស់ខ្លួន ប្រជាកសិករអាចប្រើប្រាស់វិធីសម្រាំងគ្រាប់ពូជសុទ្ធរបស់ខ្លួនបាន ប្រសិនបើពួកគេមិនចង់ប្រើប្រាស់គ្រាប់ពូជរបស់ក្រុមហ៊ុនទេនោះ។
«ចំណុចនៃការចាប់ផ្តើមហ្នឹងគឺធ្វើយ៉ាងម៉ិចឲ្យកសិករទូទាំងប្រទេសហ្នឹងចេះបន្សុទ្ធពូជ ចេះជ្រើសរើសពូជទុកដាក់ដោយខ្លួនឯង។ បើមិនបានគ្រប់គ្នា ឲ្យតែបានមួយភូមិមាន៤ឬ៥នាក់អីអញ្ចឹងទៅ»។
លោកយ៉ង សាំងកុមារមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា ការជ្រើសរើសសម្រិតសម្រាំងគ្រាប់ពូជស្រូវទុកដោយខ្លួនឯងនេះគឺជាវិធីដែលចំណាយធនធានតិច ប៉ុន្តែមានប្រសិទ្ធិភាពខ្ពស់ ដោយសារកសិករអាចដោះដូរវិធីសាស្ត្រនេះឲ្យគ្នាទៅវិញទៅមកជាលក្ខណៈប្រពៃណីរបស់ពួកគេបាន៕
