នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ អតីតប្រធានសភាខ្មែរក្រហម នួន ជា បានបដិសេធការដែលថារបបខ្មែរក្រហមបានបំផ្លាញព្រះពុទ្ធសាសនា ហើយព្រមានទៅលើសហព្រះរាជអាជ្ញារងអាមេរិកាំង លោក ដេល លីសាក (Dale Lysak) ដែលបានប្រើសំណួរមុតស្រួចទៅលើខ្លួនថា កុំឲ្យធ្វើការវាយប្រហារលើរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ។
«អ្នកខ្លះដែលចោទថា កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យបំផ្លាញព្រះពុទ្ធសាសនា បំផ្លាញអីនេះ។ នេះគាត់និយាយខុសទេ។ នេះគាត់មិនយល់ខ្លឹមសារ បេះដូងរបស់ព្រះពុទ្ធសាសនាទេ។ ព្រះកាលពីសម័យព្រះមានកុដិមានអីឯណា។ ព្រះលោកប្រសូត្រក្នុងព្រៃ ហើយគាត់ត្រាស់ដឹងនៅក្នុងព្រៃទេ។ ដូច្នេះកុំយកបញ្ហាហ្នឹងមកវាយកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យនោះ។ វាមិនត្រូវទេ។ បក្សគ្មានវិធានការណាទៅបំបិទសាសនាទេ»។
អតីតប្រធានសភាខ្មែរក្រហមដែលត្រូវគេចាត់ទុកជាមេមនោគមវិជ្ជានៃរបបខ្មែរក្រហមត្រូវបានសហព្រះរាជអាជ្ញាអន្ដរជាតិសួរជាន់កែងនៅពេលដែលគាត់បានសម្ដែងការគោរពដល់ព្រះសង្ឃព្រះពុទ្ធសាសនានៅក្នុងបន្ទប់សវនាការមុននឹងឆ្លើយសំណួររបស់សហព្រះរាជអាជ្ញា។
ជនជាប់ចោទអាយុ៨៥ឆ្នាំរូបនេះបានហៅសំណួររបស់សហព្រះរាជអាជ្ញាអន្តរជាតិថា ជាការមិនយល់ដល់លទ្ធិព្រះពុទ្ធសាសនា។ នួន ជា បាននិយាយការពារការវាយកម្ទេចវត្តអារាមនៅក្នុងសម័យខ្មែរក្រហមភ្ជាប់ជាមួយសំណួររបស់សហព្រះរាជអាជ្ញាតាមរយៈអ្នកបកប្រែភាសាថា សម័យព្រះពុទ្ធអង្គមិនចាំបាច់មានព្រះវិហារនោះទេ។
«យើងខ្ញុំមិនចង់យក ព្រះពុទ្ធសាសនាមកលាយលំ និងនយោបាយទេ ហើយពេលនោះក៏គ្មានព្រះសង្ឃចួលរួមដែរ។ ការយល់ព្រះពុទ្ធសាសនា ត្រូវយល់ឲ្យត្រូវ។ បេះដូងរបស់ព្រះពុទ្ធសាសនាគឺសីល សមាធិបញ្ញា។ នេះដែលអនុវត្តក្នុងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃមិនមែនវត្តអារាមជាសំខាន់ទេ។ វត្តអារាមគ្រាន់តែជាបូជនីយដ្ឋាន។ ក្រៅពីនេះមេត្តា ករុណា មុទិតា ឧបេក្ខា ហិរិក ឧត្តប្ប ខ្លាចបាប ខ្មាសបាប ស្អប់បាប មិនប្រព្រឹត្តិអំពើបាប។ នេះហើយជាខ្លឹមសារព្រះពុទ្ធសាសនា»។
របបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យរបស់ពួកខ្មែរក្រហមបានបង្កឲ្យប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាស្លាប់អស់យ៉ាងតិចចំនួន១,៧លាននាក់នៅចន្លោះពីឆ្នាំ១៩៧៥ដល់ឆ្នាំ១៩៧៩។ ជនជាប់ចោទដែលជាមេដឹកនាំកំពូលដែលនៅរស់រានមានជីវិតមាន នួន ជា ខៀវ សំផន និងអៀង សារី ព្រមទាំងអៀង ធីរិទ្ធ ត្រូវបាននាំខ្លួនយកមកកាត់ទោសក្រោមការចោទប្រកាន់ពីការទទួលខុសត្រូវចំពោះឧក្រិដ្ឋកម្មទាំងនេះ ក៏ប៉ុន្តែអៀង ធីរិទ្ធ ត្រូវតុលាការរកឃើញថា ពុំមានសម្បទាគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ចូលរួមការកាត់ទោសនោះទេ។
ព្រះវិហារព្រះពុទ្ធសាសនារាប់ពាន់ត្រូវបានវាយកម្ទេចចោល ហើយព្រះសង្ឃនឹងត្រូវធ្វើគុតប្រសិនបើមិនព្រមចាកសិក្ខាបទនោះទេ។ មានព្រះសង្ឃព្រះពុទ្ធសាសនាចម្លោះពី ៦៥.០០០ ទៅ ៨០.០០០អង្គនៅមុនពេលដែលពួកខ្មែរក្រហមឡើងកាន់អំណាច។
ព្រះតេជគុណ ឡៃ សុជា ព្រះសង្ឃគង់នៅវត្តនាគវ័ន្តនៅភ្នំពេញ ដែលបានចូលរួមតាមដានសវនាការនៅក្នុងបន្ទប់ជំនុំជម្រះនៅថ្ងៃនេះ មានសង្ឃដីកាថា ការនិយាយរបស់លោកនួន ជា គឺគ្រាន់តែជាការបិទបាំងកំហុសអតីតកាលតែប៉ុណ្ណោះ។
«ពាក្យសម្តីរបស់គាត់ គ្រាន់តែជាការដោះសារទេ ព្រោះសម័យដែលគាត់គ្រប់គ្រងអំណាចហ្នឹងគាត់បានរំលាយព្រះពុទ្ធសាសនា រហូតដល់មានការផ្សឹកព្រះសង្ឃ រំលាយព្រះពុទ្ធរូបអី។ គាត់និយាយផ្ទុយស្រឡះពីគាត់ធ្វើ»។
នួន ជា ត្រូវតុលាការចោទសួរចាប់តាំងពីព្រឹកមកម្លេះគឺបន្ទាប់ពីការចោទសួរសាក្សី លោក ឡុង នរិន្ទ ដែលជាអតីតកម្មាភិបាលខ្មែរក្រហមនៅក្នុងក្រសួងការបរទេស។ នួន ជា នៅពេលជិតបិទបញ្ចប់សវនាការនៅថ្ងៃនេះ ហាក់ដូចជាបង្ហាញភាពក្រេវក្រោធចំពោះសហព្រះរាជអាជ្ញាបរទេសដែលបានចោទសួររូបគាត់ផ្ទួនៗអំពីវិស័យព្រះពុទ្ធសាសនាក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម។ គាត់បានប្រកាសថា គាត់ជឿលើកម្មពៀរក្នុងជាតិនេះប៉ុន្ដែគាត់មិនបកស្រាយបន្ថែមនោះទេ។
អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានផ្អាកការកាត់ទោសនៅល្ងាចនេះដំណាលគ្នានឹងការច្រានចោលឯកសារដែលបង្ហាញដោយសហព្រះរាជអាជ្ញារងលោក ដេល លីសាក ពីសំណាក់ជនជាប់ចោទ នួន ជា ហើយអង្គជំនុះជម្រះសាលាដំបូងគ្រោងនឹងចាប់ផ្តើមសវនាការឡើងវិញនៅថ្ងៃអង្គារ៍ ទី១០ ខែមករា ឆ្នាំ២០១២ ខាងមុខនេះ៕