ភ្ជាប់​ទៅ​គេហទំព័រ​ទាក់ទង

ព័ត៌មាន​​ថ្មី

អង្គការ​សិទ្ធិមនុស្ស​ក្នុង​ស្រុក​មួយ​អំពាវនាវ​ឲ្យ​បញ្ឈប់​ការ​ឃុំខ្លួន​បណ្តោះ ​អាសន្នដែល​មិន​ចាំបាច់


កុមារតូចៗកាន់តែច្រើនឡើងបន្តរស់នៅជាមួយម្តាយរបស់ពួកគេ ដែលត្រូវបាន​ឃុំខ្លួននៅតាមមន្ទីរឃុំឃាំងនានា ខណៈពេលដែលពួកគេកំពុងរង់ចាំសវនាការកាត់ក្តី។ ការ​ឃុំខ្លួនបណ្តោះអាសន្ននេះបានងបង្កឲ្យស្ថានភាពក្នុងពន្ធនាគារកាន់តែចង្អៀតនៅតាមមន្ទីរពន្ធនាគារនានាក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ (រូបថតដោយអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ)
កុមារតូចៗកាន់តែច្រើនឡើងបន្តរស់នៅជាមួយម្តាយរបស់ពួកគេ ដែលត្រូវបាន​ឃុំខ្លួននៅតាមមន្ទីរឃុំឃាំងនានា ខណៈពេលដែលពួកគេកំពុងរង់ចាំសវនាការកាត់ក្តី។ ការ​ឃុំខ្លួនបណ្តោះអាសន្ននេះបានងបង្កឲ្យស្ថានភាពក្នុងពន្ធនាគារកាន់តែចង្អៀតនៅតាមមន្ទីរពន្ធនាគារនានាក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ (រូបថតដោយអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ)

ក្នុង​ពេល​ប្រទេស​មួយ​ចំនួន​នៅ​បស្ចិម​លោក​បាន​សម្រេច​បិទ​ទ្វារ​មន្ទីរ​ឃុំឃាំង​នោះ​ ប្រទេស​កម្ពុជា​កំពុង​មើល​ឃើញ​កំណើន​អ្នកទោស​ ដែល​នាំ​ឲ្យ​មាន​ការ​បារម្ភ​អំពី​ជីវិត​រស់នៅ​របស់​អ្នកទោស​ក្នុង​ពន្ធនាគារ​ ជា​ពិសេស​នោះ​ គឺ​ស្ត្រី​និង​កុមារ។

ស្ថានភាព​ចង្អៀត​របស់​ពន្ធនាគារ​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា​ បាន​កំពុង​ក្លាយ​ជា​រឿង​គួរ​ឲ្យ​បារម្ភ​មួយ ដែល​តម្រូវ​ឲ្យ​ស្ថាប័ន​តុលាការ​ ពិចារណា​ជាថ្មី​លើ​ការ​ឃុំខ្លួន​បណ្តោះ​អាសន្ន​នៃ​ជនសង្ស័យ​ដែល​បង្ក​បទ​ឧក្រិដ្ឋ​មជ្ឈឹម ឬការ​ឃុំ​ខ្លួនណាមួយ​ដែល​មិន​ចាំបាច់​សម្រាប់​បន្ត​នីតិវិធី​របស់​មន្ត្រី​តុលាការ។ នេះ​បើ​យោង​តាម​សេចក្តី​ថ្លែងការណ៍​របស់​អង្គការ​សិទ្ធិមនុស្ស​លីកាដូ (Licadho)។

​ប្រទេស​កម្ពុជា​ត្រូវ​គេ​ដឹង​ថា​ មិន​ទាន់​បាន​ដាក់​ឲ្យ​អនុវត្ត​នូវ​ការ​អនុវត្ត​ទោស​នៅតាម​សហគមន៍​ ជំនួស​ឲ្យ​ការ​អនុវត្ត​ទោស​នៅ​ពន្ធនាគារ​នោះ​ទេ ហើយ​ការ​អនុវត្ត​ច្បាប់​នៅ​ប្រទេសនេះ​ ក៏​មិន​ទាន់​ត្រូវបាន​ធ្វើ​ឡើង​ដោយ​ស្មើ​ភាព​ ខណៈ​ដែល​តុលាការ​នៅ​ប្រទេស​នេះ​ ត្រូវ​គេ​ដឹង​យ៉ាង​ទូលំទូលាយ​ថា​ មិន​ទាន់​មាន​ឯករាជ្យភាព​ពេញលេញ​នៅឡើយ។

សេចក្តី​ថ្លែងការណ៍​របស់​អង្គការ​សិទ្ធិមនុស្ស​លីកាដូ ចេញផ្សាយ​កាលពី​ពេល​ថ្មីៗនេះ​ បាន​បញ្ជាក់​ឲ្យ​ដឹង​ថា​ ចំនួន​អ្នក​ជាប់​ឃុំ​ក្នុង​ពន្ធនាគារ​ប្រទេស​កម្ពុជា បាន​កើន​ឡើង​ដល់​កម្រិត​មួយ​ដែល​មិន​ធ្លាប់​មាន​ពី​មុន​មក ហើយ​ភាព​ចង្អៀត​ណែន​នៃ​អ្នក​ជាប់​ពន្ធនាគារ​បាន​ក្លាយ​ជា​បញ្ហា​ដ៏​សំខាន់​មួយ ដែល​បង្ក​ផល​ប៉ះពាល់​មិន​ត្រឹម​តែ​ទៅ​លើ​អ្នក​ជាប់​ឃុំ​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ប៉ុន្តែ​ថែម​ទាំង​ផ្តល់​ផល​វិបាក​ដល់​មន្ត្រី​ពន្ធនាគារ និង​សង្គម​ជាតិ​ទាំង​មូល។ ចំនួន​ស្ត្រី​ដែល​មាន​កូន​អាយុ​ក្រោម ៣ឆ្នាំ រស់​នៅ​ជាមួយ​ក្នុង​ពន្ធនាគារ មាន​ចំនួន​ច្រើន​បំផុត​មិន​ធ្លាប់​មាន។

សេចក្តី​ថ្លែងការណ៍​នេះ​ធ្វើ​ឡើង ស្រប​ពេល​ដែល​អង្គការ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​មួយ​នេះ​ ចេញ​របាយការណ៍​មួយ​មាន​ចំណង​ជើង​ថា៖ «ពេល​ដែល​ត្រូវ​ដោះ​លែង​ឲ្យ​នៅ​ក្រៅ​ឃុំ៖​ បញ្ឈប់​ការ​ឃុំខ្លួន​បណ្តោះ​អាសន្ន​មិន​ចាំបាច់»។

លោក ​អំ សំអាត​ ប្រធាន​ផ្នែក​ឃ្លាំ​មើល​ការ​រំលោភ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​អង្គការ​លីកាដូ ​មាន​ប្រសាសន៍​ប្រាប់​ VOA ​នៅថ្ងៃ​សុក្រ​នេះ​អំពី​ការ​ជាប់​ឃុំ​ស្ត្រី​និង​កុមារ​ថា៖

«អ្វី​ដែល​លីកាដូ​កត់​សម្គាល់​ហើយ​បារម្ភ​នោះ​ ទាក់​ទង​នឹង​ស្រ្តី​ដែល​មាន​កុមារ​តាម​ម្តាយ​ ដែល​កុមារ​អាយុ​ក្រោម​បីឆ្នាំ​រស់​នៅ​តាម​ម្តាយ​ហ្នឹង​ មាន​ការ​កើនឡើង​ច្រើន​ ហើយស្ត្រី​មាន​ផ្ទៃពោះ​ក៏កើន​ដែរ​ ស្ត្រី​ដែល​សម្រាល​កូន​ក្នុង​ពន្ធនាគារ​ហ្នឹង​ក៏មានការ​ច្រើនឡើង។ អ៊ីចឹង​កាលណា​តែវា​ចង្អៀត​ណែន​ វា​ប៉ះពាល់​ទៅដល់​សុខភាព​អ្នក​ទាំងអស់​នោះ។ ហើយ​ជា​ការ​កត់​សម្គាល់​ថា កុមារដូច​ជា​ក្រណាត់​ស។ បើ​គាត់​រស់​នៅក្នុងពន្ធនាគារ​ជាមួយ​ម្តាយ​ គឺ​ដក់ដាម​ទៅ​ដោយ​ស្នាម​គំរូ​អាក្រក់​ពី​អ្នក​ជាប់​ឃុំនោះ»។

លោក​ អំ សំអាត​ ថ្លែង​ទៀត​ថា​ មូលហេតុ​ចម្បង​មួយ​ដែល​បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​ពន្ធនាគារ​កាន់​តែ​ចង្អៀត​នោះ​ គឺ​យុទ្ធនាការ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ក្នុង​ការ​បង្រ្កាប​ការ​ជួញ​ដូរ​គ្រឿង​ញៀន។ លោក​ថា​ កម្ពុជា​ក៏​មិន​ទាន់​ដាក់​ឲ្យ​អនុវត្ត​ទោស​ តាម​សហគមន៍​ ដែល​អាច​ជួយ​បន្ថយ​ចំនួន​អ្នក​ទោស​នៅ​ក្នុង​ពន្ធនាគារ។

«មធ្យោបាយ​ផ្សេង​ទៀត​ដែរ​ បើ​យើង​មើល​ឧទាហរណ៍​ថា​ ការ​កាត់​ទោស​ ព្យួរ​ ឬ​ក៏​កាត់​ទោស​សហគមន៍​ ឬក៏​ពាក់​កណ្តាល​នៃ​ទោស​អី​គឺ​ យើង​អត់​ទាន់​ឃើញ​មាន​ការ​អនុវត្តន៍​ទេ​នៅក្នុង​ ប្រព័ន្ធ​តុលាការ​ យើង​បច្ចុប្ប​ន្ន​ អាហ្នឹង​គឺ​ វាធ្វើ​ឲ្យ​ចង្អៀត​ណែន​នៃ​ពន្ធនាគារ​ហ្នឹង​ផង​ដែរ​បាទ»។

VOA ​មិន​ទាន់​អាច​សុំការ​អធិប្បាយ​ពី​មន្ត្រី​នាំ​ពាក្យ​ពីរ​រូប​របស់​ក្រសួង​យុត្តិធម៌​ លោក​ជិន​ ម៉ាលីន​ និង​លោក គឹម សន្តិភាព​ បាន​ទេ​នៅ​ថ្ងៃ​សុក្រ​នេះ។

នៅ​កម្ពុជា ទោះបី​ជា​មាន​ច្បាប់​រឹងមាំ ដែល​ត្រូវ​បាន​បង្កើត​ឡើង ដើម្បី​កម្រិត​ការ​ឃុំ​ខ្លួន​បណ្តោះ​អាសន្ន​មុន​ពេល​សវនាការ​ និង​ដើម្បី​គោរព​គោលការណ៍​នៃ​ការ​សន្មត់​ជាមុន​ថា​គ្មាន​ទោស ប៉ុន្តែ​តាមរយៈ​ការ​ស្រាវជ្រាវ​របស់​អង្គការ លីកាដូ បុគ្គល​ដែល​ត្រូវបាន​ចោទ​ប្រកាន់​នៅ​ក្នុង​បទល្មើស​ព្រហ្មទណ្ឌ ទោះ​ជា​ក្នុង​កម្រិត​បទល្មើស​មជ្ឈឹម​កម្រិត​ស្រាល​ក៏​ដោយ ក៏​កម្រ​នឹង​ទទួល​បាន​កា​រដោះលែង​ឲ្យ​នៅ​ក្រៅ​ឃុំ​ដែរ។ នេះ​បើ​តាម​សេចក្តី​ថ្លែង​ការណ៍​ស្តី​ពី​ការ​បញ្ឈប់​ការ​ឃុំខ្លួន​បណ្តោះ​អាសន្ន​ដែល​មិន​ចាំបាច់​របស់​អង្គការ​សិទ្ធិមនុស្ស​លីកាដូ។

សេចក្តី​ថ្លែង​ការណ៍​រប​ស់​អង្គការ​លីកាដូ​ បាន​រៀបរាប់​បន្តថា​ ក្នុង​ពន្ធនាគារ​ទាំង ១៨​កន្លែង ដែល​អង្គការ​លីកាដូ បាន​ឃ្លាំ​មើល (១៨ ពន្ធនាគារ ក្នុង​ចំណោម​ពន្ធនាគារ​សរុប២៨ កន្លែង ទូទាំង​ប្រទេស) អ្នក​ជាប់​ពន្ធនាគារ​ច្រើន​ជាង​មួយ​ភាគបី គឺ​ជា​អ្នក​ដែល​ត្រូវ​បាន​ឃុំ​ខ្លួន​បណ្តោះ​អាសន្ន​រង់ចាំ​សវនាការ (៩.៥២៧ នាក់ ក្នុង​ចំណោម​ ២៥.៩២៦នាក់)។ នៅ​ក្នុង​ពន្ធនាគារ​មួយ​ចំនួន មាន​អ្នក​ជាប់​ឃុំ​ច្រើន​ជាង​ពាក់​កណ្តាល មិន​ទាន់​ត្រូវ​បាន​តុលាការ​បើក​សវនាការ​ជំនុំជម្រះ​នៅ​ឡើយ។ ជន​ជាប់​ចោទ​ពីបទ​ល្មើស​ព្រហ្មទណ្ឌ អាច​ត្រូវ​បាន​តុលាការ​ដាក់​ឲ្យ​ជាប់​ឃុំ​ឃាំង​មុន​សវនាការ​មិន​ឲ្យ​លើស​ពី​រយៈពេល​ ២២ខែ​ ឡើយ។

សេចក្តី​ថ្លែង​ការណ៍​រប​ស់​អង្គការ​លីកាដូ​ បាន​ឲ្យ​ដឹង​បន្ថែម​ថា ការ​ប្រើប្រាស់​ការឃុំខ្លួន​បណ្តោះ​អាសន្នរង់​ចាំ​សវនាការ​ច្រើន​ហួស​ហេតុ នឹង​ធ្វើឲ្យ​ស្ថានភាព​ពន្ធនាគារ​ដែល​ចង្អៀត​ណែន​ស្រាប់​ ធ្ងន់ធ្ងរ​ឡើង និង​ធ្វើ​ឲ្យ​ធនធាន​សម្រាប់​ប្រើប្រាស់​ក្នុង​ពន្ធនាគារ​ ដែល​មាន​តិច​តួច​ស្រាប់ កាន់​តែខ្វះខាត​។ ការណ៍នេះ នឹង​ផ្តល់ផល​ប៉ះពាល់​ដល់​ជន​ងាយ​រង​គ្រោះ​មួយ​ចំនួន​ដូចជា កុមារ​ដែល​រស់នៅ​ជាមួយ​ម្តាយ​ក្នុង​ពន្ធនាគារ​ឬ​ស្រ្តី​មាន​ផ្ទៃពោះ​ដែល​សម្រាល​កូន​ និង​កូន​របស់​ពួកគេ​ក្នុង​ពន្ធនាគារ។

បច្ចុប្បន្ន​នេះ​មាន​ស្ត្រី​មាន​ផ្ទៃពោះ​ចំនួន ៣០​នាក់​ ​និង​ម្តាយ​ចំនួន​ប្រហែល​ជា ១៣៥នាក់ កំពុង​រស់​នៅ​ជាមួយ​កូន​ដែល​មាន​អាយុក្រោម​ ៣ឆ្នាំ ចំនួន​ប្រហែល​ជា​ ១៣៨នាក់ ក្នុង​ពន្ធនាគារ ដែល​អង្គការ​លីកាដូ កំពុង​ធ្វើការ​ជាមួយ។ ប្រហែល​ជា​ពាក់​កណ្តាល​នៃ​ស្ត្រី​ដែល​បាន​ជាប់​ពន្ធនាគារ​ទាំង​អស់​នោះ មិនទាន់​ត្រូវបាន​តុលាការ​ផ្តន្ទាទោស​ពីបទ​ល្មើស​ជាក់លាក់​ណាមួយ​ឡើយ។ នៅ​អំឡុង​ពេល​នៃ​ការ​វិវត្ត​របស់​កុមារ​ ស្ត្រី​មាន​ផ្ទៃពោះ​និង​ស្ត្រី​ដែល​ត្រូវ​បំបៅ​ដោះ​កូន​ មិន​សូវ​ទទួល​បាន​អាហារ​រូបត្ថម្ភ​បន្ថែម​នោះ​ទេ។

សេចក្តី​ថ្លែងការណ៍​ដដែល​បាន​បញ្ជាក់​ក្នុង​ន័យ​ដើម​ថា៖ «ការ​ប្រើប្រាស់​នីតិវិធី​ដោះលែង​ឲ្យនៅ​ក្រៅ​ឃុំ​បណ្តោះ​អាសន្ន ឲ្យ​បាន​ត្រឹម​ត្រូវ​ សម្រាប់​បទ​ល្មើស​តូចៗ​ដែល​មិន​មាន​ហិង្សា នឹង​ផ្តល់​ប្រយោជន៍​ដល់​ប្រព័ន្ធ​យុត្តិធម៌​ព្រហ្មទណ្ឌ​ជា​រួម។ នេះ​នឹង​លើក​ទឹកចិត្ត​ឲ្យ​មាន​ការចាត់​អាទិភាព​នៃ​រឿង​ក្តី ទៅ​តាម​ភាព​ធ្ងន់ធ្ងរ​របស់​ករណី​នីមួយៗ​ និង​កាត់​បន្ថយ​ការ​ងារ​ច្រើន​ហួស​ហេតុ​របស់​ស្ថាប័ន​តុលាការ។ វិធី​នេះ​ក៏​អាច​ផ្តល់​ផលវិជ្ជមាន​ដល់​សង្គម​ផង​ដែរ ដោយ​កាត់​បន្ថយ​ភាព​ចង្អៀត​ណែន​នៅ​ក្នុង​ពន្ធនាគារ​ ថែ​រក្សា​ចំណង​គ្រួសារ​ឲ្យ​នៅ​ល្អ និង​ការពារ​កុមារ​ពី​ការ​ទទួល​យក​ឥទ្ធិពល​អវិជ្ជមាន​ពីការ​រស់​នៅក្នុង​ពន្ធនាគារ»។

កាលពីខែ​សីហា​ ឆ្នាំ​២០១៧​ អ្នក​នាំពាក្យ​ក្រសួង​យុត្តិធម៌​ ​លោក​ ​ជិន ម៉ាលីន​ បាន​ឲ្យដឹង​ថា​ ក្រសួង​យុត្តិធម៌​នឹង​ដាក់​អ្នក​ទោស​ ​ឬ​ទណ្ឌិត​មួយ​ចំនួន​នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស​ ​ឲ្យ​ធ្វើ​ការងារ​សហគមន៍​ ​ជំនួស​ឲ្យ​ការ​ជាប់​ឃុំ​ក្នុង​ពេល​ឆាប់ៗ​ បន្ទាប់​ពី​ក្រសួង​បញ្ចប់​ការ​រៀបចំ​យន្តការ​ ​និង​ក្របខណ្ឌ​ច្បាប់​លម្អិត។ ប៉ុន្តែ​រហូត​មក​ទល់​នឹង​ពេល​នេះ​ ការ​កំណត់​នេះ​ មិន​ទាន់​ត្រូវ​បាន​អនុវត្ត​នៅ​ឡើយ៕

XS
SM
MD
LG