ក្រុមអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលបាននិយាយថា បញ្ហាវិវាទដីធ្លីនៅកម្ពុជាក្នុងរយៈពេល៥ខែដើម ឆ្នាំ២០១០នេះ មានចំនួន៨១ករណីគឺមានការកើនឡើង៣១,៣% បើប្រៀបធៀបទៅនឹងឆ្នាំ២០០៩ ក៏ប៉ុន្តែមន្ត្រីជំនាញរបស់រដ្ឋាភិបាលបានច្រានចោលការចោទប្រកាន់នេះ។
លោក ហេង រស្មី រាយការណ៍ជូនដូចតទៅ៖
សម្ព័ន្ធនៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ដែលរួមមានគណៈកម្មាធិការប្រព្រឹត្តិកម្មវេទិកានៃអង្គការ មិនមែនរដ្ឋាភិបាលស្តីពីកម្ពុជា និងក្រុមការងារពិសេសសិទ្ធិលំនៅដ្ឋាន នៅថ្ងៃអង្គារនេះបាននិយាយថា បញ្ហាជម្លោះដីធ្លីនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានៅតែបន្តកើតមានការកើនឡើងដដែល។ ក៏ប៉ុន្តែក្រុមមន្រ្តី រដ្ឋាភិបាលបានច្រានចោលការចោទប្រកាន់ទាំងនេះ។
បើតាមទូរលេខដែលបានបង្ហាញដោយលោកឈិត សំអាត នាយកប្រតិបត្តិវេទិកានៃអង្គការ មិនមែនរដ្ឋាភិបាលស្តីពីកម្ពុជា បាននិយាយថា នៅក្នុងរយៈពេលពីខែមករាដល់ខែឧសភាដើមឆ្នាំ ២០១០នេះ។ មានករណីវិវាទដីធ្លីចំនួន៨១ករណីគឺបានកើនឡើងចំនួន៣១,៣% បើប្រៀបធៀបទៅឆ្នាំ២០០៩មានតែ៦៣ករណីតែប៉ុណ្ណោះ។
លោកចាន់ សុវ៉េត មន្រ្តីផ្នែកស៊ើបអង្កេតរបស់សមាគមសិទ្ធិមនុស្សADHOC បាននិយាយថា មូលហេតុនៃការកើនឡើងជម្លោះដីធ្លីនេះ គឺដោយសារតែរដ្ឋាភិបាលបានផ្តល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច ដល់ក្រុមហ៊ុន ការដាក់ពង្រាយកម្លាំងប្រដាប់អាវុធនៅតាមតំបន់ភូមិភាគពាយព្យនៃប្រទេសកម្ពុជា និងការកើតឡើងដោយសារអ្នកមានអំណាច។
"បញ្ហាសម្បទាននេះវាចេះតែជួបប្រទះ និងរឿងបញ្ហាឈ្លោះប្រកែកគ្នារវាងប្រជាពលរដ្ឋជាមួយ និងក្រុមហ៊ុនសម្បទានហ្នឹងឯង។ ហើយដល់ពេលការឈ្លោះគ្នានេះគឺអ្នកទទួលបង់ខាត គឺអ្នក ស្រុកបាទ ដែលទទួលរងគ្រោះថ្នាក់ម្តងហើយម្តងទៀត"។
នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមរបស់សម្ព័ន្ធនៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ដែលបានចែកជួនដល់ អ្នកសារព័តមានបានឲ្យដឹងថា ករណីវិវាទដីធ្លីនៅក្នុងឆ្នាំ២០០៨-២០០៩ និងដើមឆ្នាំ២០១០នេះមាន ការកើនឡើងជាលំដាប់។ នៅក្នុងឆ្នាំ២០០៩មានការកើនឡើងចំនួន៣៦,៥% បើប្រៀបធៀបទៅនឹងឆ្នាំ២០០៨ ហើយ នៅឆ្នាំ២០១០នេះ មានការកើនឡើង៣៤,៤% បើប្រៀបធៀបទៅនឹងឆ្នាំ២០០៩។
លោកស្រី នន់ ភានី អ្នកនាំពាក្យក្រសួងដែនដីនគរូបនីយកម្ម និងសំណង់បាននិយាយថា ទូរ លេខរបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិលនេះមិនត្រឹមត្រូវទេ។ លោកស្រីបានបញ្ជាក់ថា ក្រសួងដែនដីបានទទួលពាក្យបណ្តឹងនៅទូទាំងប្រទេសអំពីការរំលោភ ដីធ្លីនេះ មានការថយចុះ អត់មានការកើនឡើងទេ។
"មានជាង៥០០០សំណុំរឿង ដែលតាំងពីមុន សេសសល់តាំងពីមុនរហូតដល់បច្ចុប្បន្ននេះ គឺយើងស្ថិតនៅក្នុងដីរបស់យើងតែ២៩%ទេ ដែលត្រូវដោះស្រាយបន្ត។ គឺយើងដោះស្រាយប្រហែលជា ៧០ប្លាយភាគរយហើយ អញ្ចឹងមានន័យថា សំណុំរឿងថ្មី គឺថយចុះ អញ្ចឹងសំណុំរឿងដែលគាត់មានប្រហែលជារឿងចាស់ទេ"។
ចំណែកលោកផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តីវិញ បានលើកឡើងផងដែរថា រដ្ឋា ភិបាលកម្ពុជាកំពុងតែដោះស្រាយដើម្បីកាត់បន្ថយបញ្ហាជម្លោះដីធ្លីនេះហើយ។
ក៏ប៉ុន្តែបើតាមការបញ្ជាក់របស់លោកស្រី ហួត មួតឌី តំណាងប្រជាពលរដ្ឋមកពីសហគមន៍បឹងកក់ បានថ្លែងប្រាប់នៅក្នុងអង្គសនិ្នសីទកាសែតថា ដំណោះស្រាយរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា យើងមិន អាចទទួលយកបានទេ។
"មិនអាចទទួលយកបានទេ។ គេចោទថា តំបន់បឹងកក់សុទ្ធតែជាតំបន់ផ្ទុកទៅដោយចោរ ផ្ទុកទៅ ដោយលក់គ្រឿងញៀន បើស្រីវិញជាស្រីមិនល្អ ស្រីខូចរស់នៅអត់ស្របច្បាប់"។
បើតាមការឲ្យដឹងពីវេទិកាអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលស្តីពីកម្ពុជាបានឲ្យដឹងថា នៅក្នុងឆ្នាំ២០០៩ នេះ មាន៦៧,៤% នៃករណីវិវាទទាំងអស់មិនទាន់ត្រូវបានដោះស្រាយនៅឡើយ ខណៈពេលមានតែ១៧,៤% កំពុងតែដំណើរការដោះស្រាយ ចំណែកឯ១៥,២%ផ្សេងទៀតមិនទាន់មានព័ត៌មានអំពីការដោះស្រាយនៅឡើយទេ។
ពីទីក្រុងភ្នំពេញ ខ្ញុំ ហេង រស្មី VOA សំឡេងសហរដ្ឋអាមេរិក៕