ជារឿយៗអ្នកស្រី សេត ស្រីមុំ ស្រ្តីមេម៉ាយកូនបនាក់ រស់នៅស្រុកបាទី ខេត្តតាកែវ តែងតែយកកូនៗទៅតាមខ្លួនដើម្បីទិញអេតចាយ។ កាលពី៦ខែមុន អ្នកស្រីបានសម្រេចចិត្តទុកកូនតូចៗចំនួន២នាក់នៅផ្ទះឲ្យម្តាយជួយមើលដើម្បីទៅទិញអេតចាយពីអ្នករុះរើផ្ទះមួយនៅក្បែរនោះ ដោយអ្នកស្រីបារម្ភថាដែកស័ង្កសីធ្លាក់លើកូន។
ពេលនោះ គឺជាលើកចុងក្រោយដែលអ្នកស្រីបានឃើញមុខកូនស្រីទាំងពីររូបរបស់អ្នកស្រី ដោយសារពួកគេលង់ស្រះទឹកក្បែរផ្ទះ។
អ្នកស្រី សេត ស្រីមុំ មានប្រសាសន៍ថា៖ «មិនបានមួយម៉ោងទេ រួចទៅខ្ញុំនឹកឃើញថាទិញតែមួយកន្លែងអញ្ចឹង ខ្ញុំថារហ័សបានមកវិញ។ ខ្ញុំរៀបចំដាក់លើរ៉ឺម៉ក ប្អូនខ្ញុំរត់ទៅហៅថាកូនលង់ទឹក ខ្ញុំទន់ខ្លួនអស់ ខ្ញុំទម្លាក់ចោល ខ្ញុំប្រញាប់រត់មក»។
កំពុងអង្គុយនៅខាងមុខផ្ទះទំហំប្រមាណជា៣ម៉ែត្រ គុណ៤ម៉ែត្រ ដែលមានព្យួររូបថតកូនតូចៗទាំងពីររបស់អ្នកស្រីស្ទើរតែពេញពាក់កណ្តាលជញ្ជាំងផ្ទះ អ្នកស្រី សេត ស្រីមុំ និយាយថា កូនស្រីរបស់អ្នកស្រីទាំងពីរ អាយុ ២ឆ្នាំកន្លះ និងបីឆ្នាំកន្លះ។ស្រ្តីវ័យ៣០ឆ្នាំប្លាយរូបនេះបន្តថា ស្រះទឹកដែលកូនស្រីរបស់អ្នកស្រីទាំងពីរលង់នោះ មានជម្រៅជាងពីរម៉ែត្រ និងមានចម្ងាយប្រមាណជា៧០០ម៉ែត្រពីផ្ទះអ្នកស្រី ប៉ុន្តែមិនមានរបងហ៊ុំព័ទ្ធការពារនោះទេ។
និយាយបណ្តើរយកដៃជូតទឹកភ្នែកដែលកំពុងស្រក់បណ្តើរ អ្នកស្រី សេត ស្រីមុំ បន្ថែមថា អ្នកស្រីស្តាយក្រោយដែលមិនបានប្រាប់កូនឲ្យប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះការលង់ទឹក និងមិនបានមើលថែរកូនបានដិតដល់។
អ្នកស្រីបន្តថា៖ «ដោយសារពេលហ្នឹងខ្ញុំគិតថាខ្ញុំយកកូនខ្ញុំទៅវាគ្រោះថ្នាក់ ដោយសារខ្លាចដែក ស័ង្កសីអីធ្លាក់លើ អញ្ចឹងខ្ញុំគិតថាខ្ញុំទៅសង្វាតថ្លឹងម្នាក់ឯងឲ្យលឿនទៅ អាហ្នឹងការពារខ្លាចកុំឲ្យត្រូវកូន។ និយាយទៅខ្ញុំអត់នឹកស្មានថាកូនខ្ញុំទៅជាអញ្ចឹង»។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា ក្មួយប្រុសស្រីរបស់អ្នកស្រីចំនួនពីរនាក់ទៀត ដែលមានអាយុចន្លោះពី៣ទៅ៥ឆ្នាំ ក៏បានលង់ទឹកស្លាប់ក្នុងពេលជាមួយគ្នានោះដែរ។
អង្គការ និងអ្នកជំនាញដែលធ្វើការដើម្បីទប់ស្កាត់ការលង់ទឹកនិយាយថា ការស្លាប់ដោយការលង់ទឹក កើតឡើងដោយសារការធ្វេសប្រហែស កង្វះការយល់ដឹងពីគ្រោះថ្នាក់ កង្វះចំណេះដឹង កង្វះជំនាញហែលទឹក កុមារលេងក្នុងទឹកដោយគ្មានអ្នកមើលថែរ កង្វះជំនាញសង្គ្រោះបឋម (CPR) និង កង្វះគោលនយោបាយដែលផ្តោតលើការលង់ទឹក។
ក្នុងភូមិនៅតំបន់ជនបទកុមារពីរ ឬបីនាក់បាត់បង់ជីវិតដោយសារលង់ទឹកដែលភាគច្រើនកុមារទាំងនោះមានអាយុក្រោម១០ឆ្នាំ។
កូនស្រីតូចៗទាំងពីររបស់អ្នកស្រី សេត ស្រីមុំ គឺជាកុមាររងគ្រោះពីរនាក់ ក្នុងចំណោមកុមារផ្សេងទៀតដែលបានស្លាប់ដោយសារការលង់ទឹកក្នុងមួយឆ្នាំៗនៅកម្ពុជា។
ការលង់ទឹកគឺជាមូលហេតុនាំមុខគេដែលបណ្តាលឲ្យកុមារស្លាប់ក្នុងប្រទេសដែលមានប្រាក់ចំណូលទាប និងមធ្យម។ របាយការណ៍របស់អង្គការ UNICEFបានឲ្យដឹងថា កុមារចំនួន២,២០០នាក់ស្លាប់ជារៀងរាល់ឆ្នាំនៅប្រទេសកម្ពុជា ដោយសារការលង់ទឹក។
កម្រងរូបភាព VOA៖ សន្និសីទពិភពលោកស្តីពីការបង្ការការលង់ទឹកឆ្នាំ ២០១៩ រៀបចំឡើងក្នុងទីក្រុងដឺបឺន នៅប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូង
របាយការណ៍របស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក ដែលចេញកាលពីឆ្នាំ២០១៤បានឲ្យដឹងថា ជារៀងរាល់ឆ្នាំ មនុស្សប្រមាណជា៣២២,០០០នាក់ បានស្លាប់ដោយសារការលង់ទឹក។ របាយការណ៍នេះបន្តថា រៀងរាល់៩០វិនាទីម្ដងមានមនុស្សម្នាក់ស្លាប់ដោយសារការលង់ទឹកក្នុងពិភពលោក។ របាយការណ៍ដដែលឲ្យដឹងថា នៅកម្ពុជា មនុស្សចំនួនបួននាក់ស្លាប់ដោយសារការលង់ទឹកជារៀងរាល់ថ្ងៃ។
ប៉ុន្តែរបាយការណ៍របស់អង្គការសុវត្ថិភាពពេលមានបញ្ហា ឬហៅកាត់ថា Swim កម្ពុជា និងអង្គការ Help Code ដែលកំពុងធ្វើការពាក់ព័ន្ធនឹងការទប់ស្កាត់ការលង់ទឹកនៅកម្ពុជារកឃើញថា ក្នុងមួយថ្ងៃកុមារចំនួន៦នាក់បានស្លាប់ដោយសារការលង់ទឹកនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងជាច្រើននាក់ទៀតត្រូវរងគ្រោះរហូតដល់ពិការ។
លោក Conrad Foote ស្ថាបនិកអង្គការ Swim កម្ពុជា លើកឡើងថា ការលង់ទឹកក៏បានបណ្តាលឲ្យកុមារមួយចំនួនត្រូវរងនូវការពិការខួរក្បាល ដោយសារខ្វះអុកស៊ីហ្សែនក្នុងពេលកំពុងលង់ផងដែរ។
«ពួកគេមិនអាចលេង មិនអាចទៅសាលា មិនអាចរៀន មិនអាចកាន់អ្វីបាន ជាច្រើនដង ពួកគេមិនអាចសូម្បីតែសន្ទនាគ្នា។ ពួកគេមិនអាចនិយាយទៅកាន់ឪពុកម្តាយ ឬក៏មិត្តភក្តិ។ ពួកគេមិនអាចទំនាក់ទំនង»។
លោកបន្តថា៖ «ដូច្នេះនៅពេលនរណាម្នាក់លង់ទឹក ហើយត្រូវបានជួយសង្គ្រោះ ពួកគេត្រូវស្វែងរកការសង្គ្រោះបន្ទាន់ផ្នែកផ្លូវដង្ហើម ហើយបន្ទាប់មកគឺការធ្វើចលនាបេះដូង ដែលហៅថា CPR»។
លោក Conrad Foote បន្ថែមថា ការលង់ទឹកភាគច្រើនកើតឡើងដោយសារកង្វះការយល់ដឹងពីគ្រោះថ្នាក់ កង្វះចំណេះដឹង កង្វះជំនាញមើលថែរកុមារ កង្វះជំនាញហែលទឹក កុមារលេងក្នុងទឹកដោយគ្មានអ្នកមើលថែរ និងកង្វះជំនាញសង្គ្រោះបឋម (CPR) ជាដើម។
លោកបន្ថែមថា តាមរបាយការណ៍របស់អង្គការយូនីសេហ្វ និងតួលេខដែលអង្គការរបស់លោកបានរកឃើញអំពីការស្លាប់របស់កុមារដោយសារលង់ទឹក ធៀបនឹងតួលេខនៃការស្លាប់ដោយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ឃើញថា ចំនួនមនុស្សស្លាប់ដោយសារការលង់ទឹក មានចំនួនច្រើនជាងគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍។
អ្នកស្រី ថន ណារី រស់នៅភូមិក្បាលកោះ ឃុំកោះឧកញ៉ាតី ខេត្តកណ្តាល បានបាត់បង់កូនប្រុសអាយុ៤ឆ្នាំម្នាក់ ដោយសារលង់ទឹកទន្លេដែលមានចម្ងាយ២០០ម៉ែត្រពីផ្ទះ។ ស្រ្តីវ័យ៣៧ រូបនេះប្រាប់វីអូអេថា អ្នកស្រីបានទុកកូនបីនាក់ឲ្យឪពុកម្តាយអ្នកស្រីជួយមើល ប៉ុន្តែកូនប្រុសទីពីររបស់អ្នកស្រីបានលួចចេញពីទ្វារខាងក្រោយផ្ទះទៅលេងទឹក ដែលបណ្តាលឲ្យលង់ទឹក នារសៀលម៉ោងពីរថ្ងៃទី៦ ខែធ្នូ។ នៅពេលនោះអ្នកស្រីកំពុងធ្វើការនៅកាស៊ីណូ។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា ក្រុមគ្រួសាររបស់អ្នកស្រីបានជួលជនជាតិចាមដើម្បីចុះស្រង់ បន្ទាប់ពីកូនប្រុសអ្នកស្រីលិចចូលទឹកអស់រយៈពេលជាងមួយម៉ោង។
«បើសិនជាពេលត្រឡប់ក្រោយវិញគឺយើងអាចយកលុយទៅដោះដូរ និងទិញជីវិតបាន គឺត្រូវតែយកហើយ។ និយាយទៅ បាត់បង់កូនដូចថាយើងស្រលាញ់បំផុត ពិបាកទទួលយកណាស់។ គ្រាន់តែគេប្រាប់ភ្លាមមក ខ្ញុំស្មារតីស្ទើតែសន្លប់បាត់ទៅហើយ»។
អ្នកស្រី ថន ណារី លើកឡើងថា នៅតាមភូមិឃុំរបស់អ្នកស្រីមិនធ្លាប់មានការអប់រំណែនាំអំពីការការពារការលង់ទឹកពីមុនមកទេ។ អ្នកស្រីបន្ថែមថា អ្នកស្រីនឹងនាំកូនៗពីរនាក់ទៀតរបស់អ្នកស្រីទៅរៀនហែលទឹក ដើម្បីជៀសវាងការលង់ទឹកដូចកូនប្រុសទី២របស់អ្នកស្រី។
អង្គការសុខភាពពិភពលោកបានរកឃើញថា ការលង់ទឹកគឺជាឃាតកសម្ងាត់ ដែលបានសម្លាប់កុមារអាយុក្រោម១៥ឆ្នាំច្រើនជាងគេ។
នៅតាមតំបន់ដែលមានទឹកដូចជាបឹង ទន្លេ ព្រែក ស្ទឹង អូរ ឬស្រះទឹកជាច្រើននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គេកម្រឃើញមានសញ្ញាហាមឃាត់ ឬសញ្ញាគ្រោះថ្នាក់ផ្សេងៗពាក់ព័ន្ធនឹងការប្រុងប្រយ័ត្នពីការលង់ទឹកណាស់។ សូម្បីតែរបាំងការពារជុំវិញប្រភពទឹកទាំងនោះ ក៏កម្រមានផងដែរ។
ទោះបីជាយ៉ាងណាលោក ហង់ ជួនណារ៉ុន រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បានច្រានចោលរបាយការណ៍ដែលបង្ហាញថា ក្នុងមួយឆ្នាំមានមនុស្សស្លាប់ដោយលង់ទឹកជាងពីរពាន់នាក់ នៅកម្ពុជា។ លោកលើកឡើងថា លោកទទួលបានរបាយការណ៍កុមារដែលលង់ទឹកស្លាប់ក្នុងប្រទេសកម្ពុជានៅទូទាំងប្រទេស មានចំនួនពី៥ ទៅ៦នាក់ប៉ុណ្ណោះ ក្នុងមួយឆ្នាំ។
«ខ្ញុំមើលរបាយការណ៍របស់ក្រសួង មិនមែនថាមួយថ្ងៃ មានរបាយការណ៍ក្មេងលង់ទឹកហ្នឹង ៤-៥នាក់ទេ។ ខ្ញុំមិនដឹងថាគេទទួលបានតួលេខពីណាដែរ ខ្ញុំអត់ដឹងដែរ ប៉ុន្តែអ្វីដែលរបាយការណ៍ខ្ញុំទទួលហ្នឹង គឺទទួលពីសាលាតែម្តង»។
រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងអប់រំដដែលបន្ថែមថា ក្រសួងមានការណែនាំនាយកសាលា និងឪពុកម្តាយឲ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្នក្មេងតូចៗពីការលង់ទឹក។ យ៉ាងណាក្តីលោកថា ក្រសួងមានការងារអាទិភាពជាច្រើនដែលត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ និងដោះស្រាយ។
«ជារួមគឺយើងឲ្យសាលាហ្នឹងគឺផ្សព្វផ្សាយ ផ្សព្វផ្សាយទៅដល់សិស្សនៅក្នុងសាលាហ្នឹង ហាមឃាត់កុំឲ្យគាត់ទៅជិតតំបន់ណាដែលមាន បើសិនគាត់អត់ចេះហែលទឹក ហាមឃាត់កុំឲ្យគាត់ទៅលេងទឹកផ្តេសផ្តាស។ ទី២ ត្រូវតែមានគ្នាទៅជាមួយ មិនត្រូវដើរម្នាក់ឯងទេ»។
លោក លី សូវ៉ាន់ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងសុខាភិបាលថ្លែងថា ក្រសួងសុខាភិបាលទទួលបានរបាយការណ៍នៃការលង់ទឹកចំនួន១៣ករណី ក្នុងនោះមាន១៣នាក់ស្លាប់ដោយសារទឹកជំនន់កាលពីឆ្នាំ២០១៨។ ហើយនៅក្នុងទឹកជំនន់កាលពីខែសីហា ឆ្នាំ២០១៩នេះ ក៏មានមនុស្សចំនួន១៣នាក់បានស្លាប់ដោយសារការលង់ទឹកផងដែរ។
លោក លី សូវ៉ាន់ មិនបានបញ្ជាក់អំពីវិធានការបង្ការ និងទប់ស្កាត់ការលង់ទឹកជាទូទៅនោះទេ ប៉ុន្តែលោកថា ជារៀងរាល់ពេលដល់រដូវវស្សា ក្រសួងសុខាភិបាលកម្ពុជាតែងប្រកាសណែនាំប្រជាពលរដ្ឋឲ្យប្រុងប្រយ័ត្នពីការលង់ទឹក និងគ្រោះថ្នាក់ផ្សេងៗ។ លោកបន្តថា ក្រសួងនឹងរៀបចំយុទ្ធសាស្រ្តពាក់ព័ន្ធនឹងការទប់ស្កាត់ការលង់ទឹកនាពេលខាងមុខ។
«លង់ទឹកក៏ជាបញ្ហាសុខភាពសាធារណៈដែរ ដែលតម្រូវឲ្យក្រសួងដែលមាននាយកដ្ឋានទទួលបន្ទុកការងារហ្នឹង នឹងរៀបចំយុទ្ធសាស្រ្ត ក៏ដូចជាគោលនយោបាយនានា ដើម្បីធ្វើយ៉ាងម៉េចធ្វើការអប់រំប្រជាពលរដ្ឋ និងអន្តរាគមន៍ឲ្យទាន់ពេលវេលានៅពេលខាងមុខនេះ»។
កញ្ញា Caroline Lukaszyk អ្នកសម្របសម្រួលទិន្នន័យប្រចាំតំបន់នៃអង្គការសុខភាពពិភពលោក លើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលប្រទេសមានប្រាក់ចំណូលទាប និងមធ្យមភាគច្រើនមិនបានស្វែងយល់ស៊ីជម្រៅអំពីផលប៉ះពាល់ និងមិនមានតួលេខនៃការស្លាប់ដោយសារការលង់ទឹក ជាហេតុធ្វើឲ្យពួកគេចាត់ទុកថា ការលង់ទឹកមិនមែនជាបញ្ហាចម្បងដែលពួកគេត្រូវយកចិត្តទុកដាក់។
«នៅពេលដែលពួកយើងធ្វើការជាមួយរដ្ឋាភិបាលដែលស្ថិតនៅលំដាប់នៃការសម្រេចចិត្តថ្នាក់កំពូល ការឆ្លើយតបដំបូងបំផុតរបស់ពួកគេគឺថា ការលង់ទឹកមិនមែនជាបញ្ហាចម្បងដែលត្រូវដោះស្រាយ ពួកគេមានបញ្ហាចម្បងផ្សេងដែលត្រូវធ្វើ»។
អង្គការសុខភាពពិភពលោកបានបង្កើតសកម្មភាពចំនួន១០ដើម្បីការពារកុំឲ្យលង់ទឹក។ សកម្មភាពទាំងនោះរួមមាន ដំឡើងរនាំងបាំងការចូលលេងទឹក បង្រៀនក្មេងៗឲ្យចេះហែលទឹក និងជំនាញសង្គ្រោះការលង់ទឹក បណ្តុះបណ្តាលអ្នកសង្គ្រោះ ក្នុងការជួយសង្គ្រោះពីទឹក និងសង្គ្រោះក្រោយស្រង់ចេញពីទឹកនិង ពង្រឹងការយល់ដឹងជាសាធារណៈអំពីការលង់ទឹក។
អង្គការនេះបន្តថារដ្ឋាភិបាលគួរបង្កើតគោលនយោបាយប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព តាមរយៈការកំណត់ និងអនុវត្តបទបញ្ជាលើការជិះទូក ការដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវទឹក និងសាឡាងប្រកបដោយសុវត្ថិភាពនិងគ្រប់គ្រងហានិភ័យទឹកជំនន់ ជាដើម។
លោក សួន ស៊ី មេភូមិត្រពាំងក្រឡាញ់ ស្រុកលំពង់ ខេត្តតាកែវ ប្រាប់វីអូអេថា ក្នុងរយៈពេលប្រាំឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ភូមិរបស់លោកទើបតែមានករណីលង់ទឹកតែម្តងគត់ គឺករណីក្មេងៗចំនួនបួននាក់លង់ទឹកស្រះក្រោយផ្ទះ។ លោកបន្តថា កន្លងទៅមានមន្រ្តីចុះអប់រំណែនាំប្រជាពលរដ្ឋពីការបង្ការ និងទប់ស្កាត់ការលង់ទឹក ប៉ុន្តែលោកថា ការសង្គ្រោះអ្នកលង់ទឹក មិនទាន់ត្រឹមត្រូវតាមបច្ចេកទេសនៅឡើយ។
«ដូចអត់ដឹងទាំងអស់គ្នា គ្រាន់តែវាលើករលាក់លើកអីអញ្ចឹង ជួយលើករលាក់ជួយអីទាំងអស់គ្នា តែគ្រាន់តែថាអត់មានអ្នកបច្ចេកទេសអីគ្រប់គ្រាន់ដែរ»។
លោក Harald Vervaeche អគ្គលេខាធិការរបស់សហព័ន្ធសង្គ្រោះជីវិតអន្តរជាតិប្រាប់ VOA ថា ការស្លាប់ដោយសារការលង់ទឹកក៏បាន ធ្វើឲ្យបាត់បង់ចំណូលជាតិផងដែរ។
«រដ្ឋាភិបាលគួរយកចិត្តទុកដាក់អំពីការស្លាប់ដោយសារការលង់ទឹក ដោយសារតែមនុស្សម្នាក់ៗដែលស្លាប់ គឺជាមនុស្សដែលមិនមែនត្រឹមតែអាចបង្កើតនូវគំនិត ការអភិវឌ្ឍ និងពន្ធដល់រដ្ឋាភិបាលនីមួយៗតែប៉ុណ្ណោះទេ»។
លោកបន្ថែមថា៖ «ដូច្នេះតម្លៃនៃជីវិត គិតជាមធ្យមគឺ១.២លានអឺរ៉ូ បើតាមការគណនានៅអឺរ៉ុប។ ប្រសិនបើមនុស្ស១០នាក់ស្លាប់ នោះរដ្ឋាភិបាលនឹងបាត់បង់ចំនួន១២លានអឺរ៉ូ ហើយបើ១ពាន់លាននាក់ស្លាប់ ប្រាកដជារដ្ឋាភិបាលបាត់បង់រាប់លាន»។
ក្នុងរយៈពេលពីរសប្តាហ៍នៃដើមខែមករា ឆ្នាំ២០២០នេះ មានករណីលង់ទឹកជាច្រើនករណីត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយដោយបណ្តាញសារព័ត៌មានមួយចំនួន ដែលក្នុងនោះកុមារយ៉ាងហោចណាស់១០នាក់បានស្លាប់ដោយសារការលង់ទឹក។ នេះមិនរាប់បញ្ចូលករណីមនុស្សធំលង់ទឹកស្លាប់ និងករណីមិនត្រូវបានរាយការណ៍។ ករណីនោះមានដូចជា កាលថ្ងៃទី១ ខែមករា ក្មេងស្រីវ័យ១៣ឆ្នាំចំនួនបីនាក់ បានលង់ទឹកស្លាប់ក្នុងស្រុកត្បូងឃ្មុំខេត្តត្បូងឃ្មុំ។
អ្នកស្រី សេត ស្រីមុំនិយាយថា បើអាចទាញពេលវេលាឲ្យត្រឡប់ក្រោយបាន អ្នកស្រីនឹងយកកូនទាំងពីររបស់អ្នកស្រី ទៅទិញអេតចាយទៅជាមួយ។
«បើសិនជាខ្ញុំដឹងថាកូនខ្ញុំគ្រោះថា្នក់អញ្ចឹងខ្ញុំអត់ទៅណាទេ បើខ្ញុំនឹកឃើញថាគ្រោះថ្នាក់អញ្ចឹងខ្ញុំនឹងកូនខ្ញុំទៅតាមខ្ញុំហើយ»៕
