លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានសម្រេចបង្កើតក្រុមការងារដោះស្រាយសំណើ និងសំណូមពររបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិល បន្ទាប់ពីក្រសួងមហាផ្ទៃបានជូនដំណឹងឲ្យអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលដែលស្របច្បាប់ទាំងអស់ រាយការណ៍ទៅខ្លួនប្រសិនបើមានការរឹតត្បិតការធ្វើសកម្មភាពជួបជុំណាមួយនៅតាមមូលដ្ឋាន។ នេះបើតាមសេចក្ដីសម្រេចរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី។
សេចក្ដីសម្រេចរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីចេញនៅថ្ងៃទី២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៨ ស្ដីពីការបង្កើតក្រុមការងាររបស់រាជរដ្ឋាភិបាលដើម្បីដោះស្រាយសំណើ និងសំណូមពររបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិល មានចំនួន៥ប្រការ។
ក្នុងប្រការ១ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានកំណត់យកសមាសភាពមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់តាមស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធចំនួន៨រូប ដោយត្រូវបំពេញការងាររបស់ខ្លួនក្រោមការណែនាំ និងដឹកនាំផ្ទាល់ពីលោក ស ខេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ។
ប្រការ២ នៃសេចក្ដីសម្រេចនោះ បានបញ្ជាក់ពីតួនាទីភារកិច្ចរបស់ក្រុមការងារនោះតាមន័យដើមថា៖
«រៀបចំកិច្ចប្រជុំពិគ្រោះយោបល់ជាមួយអង្គការសង្គមស៊ីវិល ដើម្បីពិនិត្យពិភាក្សានូវបញ្ហាប្រឈមនានាដែលសង្គមស៊ីវិលបានជួបប្រទះ។ ប្រមូលព័ត៌មាន និងសិក្សាអំពីសំណើ និងសំណូមពរផ្សេងៗរបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិល រួចលើកយោបល់ជូនរាជរដ្ឋាភិបាល ឬក្រសួង ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីពិនិត្យដោះស្រាយជាសមត្ថកិច្ច។ផ្សព្វផ្សាយ និងលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងដល់អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងភាគីពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀត អំពីច្បាប់ស្ដីពីសមាគម និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ច្បាប់ និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តិនានាជាធរមាន ដែលពាក់ព័ន្ធទៅនឹងអង្គការសង្គមស៊ីវិល»។
កាលពីថ្ងៃទី៣១ ខែតុលា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស ខេង បានណែនាំឲ្យសមាគម អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល និងសហគមន៍មូលដ្ឋាន ដែលបានចុះបញ្ជីត្រឹមត្រូវ សូមរាយការណ៍ទៅអភិបាលរាជធានីខេត្ត ឬក្រសួងមហាផ្ទៃ ដើម្បីសម្របសម្រួល និងដោះស្រាយ ក្នុងករណីដែលមានការរារាំង ឬរឹតត្បិតពីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន។
ការចេញសេចក្ដីសម្រេច និងសេចក្ដីណែនាំរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលៗនៅកម្ពុជានេះ ធ្វើឡើងស្របពេលដែលអ្នកស្រី រ៉ូណា ស្មីត (Rhona Smith)អ្នករាយការណ៍ពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្ស កំពុងធ្វើទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា។
សេចក្ដីសម្រេចនេះ ក៏ធ្វើឡើង ខណៈដែលស្ថាប័នអន្តរជាតិធំៗមួយចំនួន ដូចជាសហរដ្ឋអាមេរិក សភាសហភាពអឺរ៉ុប អង្គការសហប្រជាជាតិផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស និងអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស Human Rights Watchជាដើម បានរិះគន់ជាបន្តបន្ទាប់ថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកំពុងធ្វើឲ្យលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា មានភាពខ្ទេចខ្ទី តាមរយៈការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ការចាប់ខ្លួនប្រធានគណបក្សនេះដាក់ពន្ធនាគារ ការរឹតត្បិតលើសារព័ត៌មានឯករាជ្យ និងការបង្ក្រាបលើសង្គមស៊ីវិលតាមរយៈការហាមឃាត់ការជួបជុំ ព្រមទាំងការបិទស្ថាប័នដែលធ្វើការជំរុញលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យជាដើម។
សហភាពអឺរ៉ុបនៅដើមខែតុលានេះ បានជូនដំណឹងទៅរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាថា ប្រទេសកម្ពុជានឹងបាត់បង់ឋានៈអនុគ្រោះពន្ធសម្រាប់នាំទំនិញចូលទីផ្សាររបស់សហគមន៍អឺរ៉ុប ដោយសារតែការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស។ សហភាពអឺរ៉ុបក៏បានទុកពេលឲ្យកម្ពុជារយៈពេល១២ខែ ដើម្បីស្តាស្ថានភាពប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ មុននឹងសម្រេចដកពន្ធអនុគ្រោះ ដែលផ្ដល់ផលចំណេញឲ្យកម្ពុជាប្រមាណជា៧០០លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំៗ។
ការបង្កើតក្រុមដោះស្រាយសំណើ និងសំណូមពររបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិល ត្រូវបានធ្វើឡើងក្រោយមានការរិះគន់ពីអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលក្នុងស្រុក ថាមានការរឹតបន្តឹងសកម្មភាពរបស់ខ្លួននៅតាមមូលដ្ឋាន។
ក្រោយការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅចុងឆ្នាំ២០១៧ ការធ្វើសកម្មភាពអប់រំ ឬប្រមូលផ្តុំតាមមូលដ្ឋានរបស់ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល ត្រូវបានហាមប្រាមជាបន្តបន្ទាប់។
នៅមុននិងក្រោយការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០១៨ នាពេលកន្លងទៅថ្មីៗនេះ ក្រុមសមាគម អង្គការសង្គមស៊ីវិលសកម្មៗមួយចំនួន បានបន្ថយសកម្មភាពការងាររបស់ខ្លួន ដោយពួកគេបានអះអាងថា ពួកគេបានទទួលរងសម្ពាធនិងការរឹតត្បិតពីរដ្ឋាភិបាល។
មន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិលនៅកម្ពុជាបានលើកឡើងជាបន្តបន្ទាប់ថា ការសម្រេច និងការណែនាំរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលរដ្ឋាភិបាលឲ្យបើកចំហលំហសេរីភាពសម្រាប់ក្រុមសង្គមស៊ីវិល ធ្វើឡើងអាចដោយសារសម្ពាធរបស់អន្តរជាតិ។
លោក អំ សំអាត មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ផ្នែកអង្កេតនៃអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ ប្រាប់ VOA ថា ការរឹតត្បិតសេរីភាពក្នុងការអនុវត្តការងាររបស់សង្គមស៊ីវិលនាពេលកន្លងមក គឺដោយសារថ្នាក់ដឹកនាំ រដ្ឋាភិបាលជាន់ខ្ពស់ជាអ្នកចោទប្រកាន់ថាក្រុមសង្គមស៊ីវិលមានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងបដិវត្តន៍ពណ៌ ឬពាក់ព័ន្ធនឹងការផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលជាដើម។
លោកបន្ថែមថា ការបើកចំហលំហសេរីភាពសម្រាប់ក្រុមសង្គមស៊ីវិល នឹងអាចមានប្រសិទ្ធភាព លុះត្រាតែរដ្ឋាភិបាល មានឆន្ទៈពិតប្រាកដក្នុងការអនុវត្ត។
លោក អំ សំអាត មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់សកម្មផ្នែកការពារសិទ្ធិមនុស្ស ដែលធ្លាប់ត្រូវបានកងសន្តិសុខខណ្ឌវាយដំក្នុងអំឡុងពេលចុះឃ្លាំមើលការតវ៉ារបស់ប្រជាពលរដ្ឋនាពេលកន្លងមក មានប្រសាសន៍ថា៖
«អ្វីដែលសំខាន់គឺជាឆន្ទៈពិតប្រាកដ នៅក្នុងការតើយើងចង់លុបបំបាត់នូវអាវប្បធម៌លាបពណ៌? ហើយយើងចង់ឲ្យមានការបើកទូលាយសេរីភាពនៅក្នុងការបំពេញការងាររបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិល? អាហ្នឹងវាជាកត្តាសំខាន់»។
បើតាមបាយការណ៍របស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ អង្គការ សមាគម ដែលបានចុះបញ្ជីនៅក្រសួងមហាផ្ទៃរហូតមកដល់ពេលនេះមានចំនួន ៥៣៦៣ អង្គការ ក្នុងនោះ សមាគមមានចំនួន ២១៧៩ និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលចំនួន ៣១៤៩។
ថ្លែងក្នុងវេទិកាស្ដីពីភាពជាដៃគូរវាងរាជរដ្ឋាភិបាល និងអង្គការសង្គមស៊ីវិល កាលពីខែមិថុនាកន្លងទៅ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃលោក ស ខេង លើកឡើងថា អង្គការសង្គមស៊ីវិល គឺជាដៃគូដ៏ល្អដែលមិនអាចខ្វះបានក្នុងការរួមចំណែកអភិវឌ្ឍប្រទេស និងលើកកម្ពស់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។
លោកក៏បានបន្ថែមថា បើតាមការសិក្សារួមមួយ ក្នុងចំណោមសង្គមស៊ីវិលប្រមាណជា២០០០ កាលពីឆ្នាំ២០១២ កន្លងទៅ ពួកគេបានចំណាយទឹកប្រាក់សរុបប្រមាណពី ៦០០ ទៅ៧០០លានដុល្លារ ក្នុងមួយឆ្នាំៗ ដើម្បីចូលរួមក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ ក្នុងនោះអ្នកទទួលផលដោយផ្ទាល់ និងប្រយោល មានជិត១២លាននាក់៕
