ក្រសួងមហាផ្ទៃ កំពុងពិនិត្យមើលភាពស្របច្បាប់នៃសមាជវិសាមញ្ញរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បន្ទាប់ពីសមាជរបស់គណបក្សនេះសម្រេចជ្រើសតាំងលោក កឹម សុខា ជាប្រធាន និងអនុប្រធានចំនួន៣រូប ដែលលោក ខៀវ សុភ័គ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃអះអាងថា ខុសលក្ខន្តិកៈគណបក្សប្រឆាំង។
គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានដាក់ឯកសារស្ដីពីលទ្ធផលសមាជវិសាមញ្ញដែលបានធ្វើកាលពីដើមខែមីនានេះ ទៅក្រសួងមហាផ្ទៃ ដើម្បីស្នើឲ្យក្រសួងទទួលស្គាល់សុពលភាពសមាជបក្សរបស់ខ្លួន។
ក្រោយពេលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដាក់ឯកសារបានតែប៉ុន្មានថ្ងៃ លោក ស ខេង រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងមហាផ្ទៃកាលពីថ្ងៃអង្គារ លើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលប្រហែលជាមិនទទួលស្គាល់សមាជគណបក្សប្រឆាំងនោះទេ ប្រសិនបើរកឃើញថា ការផ្ទេរតំណែងប្រធានបក្សទៅលោក កឹម សុខា បំពានបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងគណបក្សរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិខ្លួនឯង។
លោក ខៀវ សុភ័គ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃប្រាប់ VOA នារសៀលថ្ងៃពុធនេះថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានបំពានលក្ខន្តិកៈគណបក្សរបស់ខ្លួន ដែលបានដាក់តម្កល់នៅក្រសួងមហាផ្ទៃកាលពីថ្ងៃទី៧ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៣ តាមរយៈការធ្វើសមាជបក្សដោយគ្មានការចូលរួមរបស់ប្រធានគណបក្សនិងការជ្រើសតាំងមេដឹកនាំខុសពេលវេលា។
លោក ខៀវ សុភ័គ មិនបានឆ្លើយនឹងសំណួរថាតើការធ្វើខុសលក្ខន្តិកៈរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិមានផលប៉ះពាល់បែបណានោះទេ ដោយលោកគ្រាន់តែបញ្ជាក់ថា អ្នកជំនាញរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃកំពុងស្រាវជ្រាវលើបញ្ហានេះ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ឈរលើលក្ខន្តិកៈរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ សមាជហ្នឹងវាខុសនឹងលក្ខន្តិកៈរបស់គាត់។ ដូច្នេះលទ្ធផលបើយើងគិតទៅ បើវាខុសលក្ខន្តិកៈ វាចេញមកលទ្ធផលគឺវាខុសហើយ ព្រោះក្នុងលក្ខន្តិកៈមួយៗគឺកំណត់ដល់ពហុភាពរបស់គណបក្សហ្នឹងឯង ដល់គាត់ធ្វើទៅខុសលក្ខន្តិកៈ បានសេចក្ដីថាលទ្ធផលគឺខុសលក្ខន្តិកៈ។ ដល់គាត់ធ្វើទៅវាខុសលក្ខន្តិកៈ វាខុសនីតិវិធីតាមច្បាប់របស់គាត់»។
មេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានប្រកាសក្នុងសមាជវិសាមញ្ញរបស់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី២ ខែមិនា នេះថា គណបក្សបានធ្វើវិសោធនកម្មលក្ខន្តិកៈគណបក្ស មុននឹងរៀបចំសមាជជ្រើសតាំងលោក កឹម សុខា ជាប្រធានគណបក្សជំនួសលោក សម រង្ស៊ី ដែលបានលាលែងចេញពីតំណែងកាលពីដើមខែមករានេះ គឺធ្វើឲ្យស្របតាមវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយ ដែលតម្រូវឲ្យគណបក្សដែលបាត់បង់ប្រធានរបស់ខ្លួនជំនួសតំណែងនេះវិញក្នុងរយៈពេល៩០ថ្ងៃ។
លោក អេង ឆៃអ៊ាង អនុប្រធានគណបក្សប្រឆាំងដែលទើបត្រូវបានជ្រើសតាំងដោយសមាជនោះដែរ បានប្រាប់ VOA ថា ការសម្រេចធ្វើវិសោធនកម្មលក្ខន្តិកៈគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ គឺដោយសារវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយ នឹងចូលជាធរមានក្នុងពេលឆាប់ៗ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «សមាជវិសាមញ្ញហ្នឹងគឺទី១គេកែលក្ខន្តិកៈសិន ទាល់តែកែលក្ខន្តិកៈរួចហើយ បានគេយកលក្ខន្តិកៈហ្នឹងមកអនុវត្តបន្ទាប់ភ្លាមហ្នឹង ព្រោះដោយសារលក្ខន្តិកៈគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ តែសមាជអនុម័តរួចហើយ វាចូលជាធរមានភ្លាមហើយ អញ្ចឹងបានគេអនុវត្តចំណុចហ្នឹង។ អាហ្នឹងបានថាខ្ញុំចង់ឲ្យអ្នកពិនិត្យអាភាពត្រឹមត្រូវហ្នឹង ពិនិត្យភាពត្រឹមត្រូវជាមុនសិន ហើយចាំយកមកនិយាយ»។
លោក អេង ឆៃអ៊ាង បន្ថែមថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មិនបារម្ភពីការលើកឡើងរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃដែលថា ការធ្វើសមាជ និងការជ្រើសតាំងប្រធានថ្មីរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ជាសមាជដែលខុសច្បាប់នោះទេ។
លោកបានការពារការធ្វើសមាជនោះថា៖ «យើងអត់ខ្វល់ខ្វាយទេ សូមជម្រាបជូនបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋកុំបារម្ភ ព្រោះអ្វីៗគឺយើងធ្វើត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់ផ្ទៃក្នុងរបស់គណបក្សយើង ព្រោះអ្វីក៏ដោយ យើងត្រូវតែប្រយ័ត្នប្រយែង ព្រោះបច្ចុប្បន្ននេះយើងដឹងថា គេហាក់បីដូចជាកំពុងតែយកលេសនេះយកលេសនោះ មិនសមហេតុផល។ តែអត់មានបញ្ហាអីដែលយើងត្រូវបារម្ភទេ»។
លោក យឿង សុធារ៉ា មន្ត្រីច្បាប់ និងអង្កេតនៃអង្គការឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា ហៅកាត់ថាខុមហ្រ្វែល ប្រាប់ VOA ថា ការធ្វើវិសោធនកម្មលក្ខន្តិកៈ និងការធ្វើសមាជរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ គឺជារឿងផ្ទៃក្នុងរបស់គណបក្ស ដោយមិនមានប៉ះពាល់ដល់សង្គមនោះទេ។
លោកបន្ថែមថា ការលើកឡើងរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃដែលថាការរៀបចំសមាជវិសាមញ្ញ និងការជ្រើសតាំងមេដឹកនាំរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិខុសនឹងច្បាប់ គឺជាការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញដល់គណបក្សប្រឆាំង។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «លក្ខន្តិកៈរបស់គណបក្សនីមួយៗ គឺជាស្វ័យអំណាច សិទ្ធិសមត្ថកិច្ចរបស់គណបក្សនីមួយៗក្នុងការកែប្រែក្នុងករណីដែលចាំបាច់។ ករណីដែលចាំបាច់មានន័យថា ដូចជាក្នុងកាលៈទេសៈក្នុងពេលបច្ចុប្បន្នអញ្ចឹង ច្បាប់តម្រូវឲ្យធ្វើអញ្ចឹង។ ឧបមាថា មរណភាពរបស់ប្រធានគណបក្ស ទុកតំណែងហ្នឹងឲ្យទំនេរធ្វើអី បើមិនព្រមរើសថ្មីទៀត? អាហ្នឹងវាអាស្រ័យលើសិទ្ធិរបស់គណបក្សតើ។ ហើយប្រសិនបើធ្វើអញ្ចឹងក៏ខុស ធ្វើអញ្ចុះក៏ខុស ខ្ញុំគិតថាជាការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញផ្នែកនយោបាយមែនទែនហើយ»។
លោក យឿង សុធារ៉ា បន្ថែមថា ប្រសិនបើក្រសួងមហាផ្ទៃរកឃើញថា គណបក្សណាមួយធ្វើខុស លក្ខន្តិកៈ នោះក្រសួងគួរបញ្ជូនឯកសារទៅឲ្យគណបក្សនោះកែតម្រូវឡើងវិញ។
កាលពីខែកុម្ភៈនេះ រដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធសភា បានសម្រេចអនុម័តវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយដែលនឹងអនុញ្ញាតឲ្យតុលាការកំពូលនិងក្រសួងមហាផ្ទៃ អាចរំលាយគណបក្សនយោបាយណាដែលមេដឹកនាំធ្វើខុសនឹងច្បាប់ព្រហ្មទណ្ឌ ក្រោយពីអតីតប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិគឺលោក សម រង្ស៊ី បានប្រកាសលាលែងតំណែងពីគណបក្សរបស់លោក។
ក្រោយការអនុម័តវិសោធនកម្មច្បាប់នេះ បានតែប៉ុន្មានថ្ងៃ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សប្រឆាំងមួយចំនួនទៀត ក៏បានលាលែងចេញពីតំណែងជាបន្តបន្ទាប់ដែរ៕
