ខណៈដែលស្ថាប័នស៊ើបអង្កេតអេហ្វប៊ីអាយបានចាប់ផ្តើមបញ្ចេញជាបណ្តើរៗនូវរបាយការណ៍ស៊ើបអង្កេតលើករណីគប់គ្រាប់បែកកាលពីថ្ងៃទី ៣០ ខែមិនា ឆ្នាំ ១៩៩៧ ជនរងគ្រោះអាមេរិកម្នាក់ដែលរងរបួសដោយការវាយប្រហារនោះទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាទទួលខុសត្រូវចំពោះអ្វីដែលបានកើតមានឡើង។
លោក រ៉ន អាប់នី អតីតប្រធានវិទ្យាស្ថានសាធារណរដ្ឋអន្តរជាតិដែលបានរងរបួសក្នុងការវាយប្រហារនោះ បានចោទប្រកាន់ដោយត្រង់ៗទៅលើប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាថា ជាអ្នកទទួលខុសត្រូវចំពោះសុវត្ថិភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្លួនឯងប៉ុន្តែមិនបានធ្វើការងារគ្រប់គ្រាន់ទេ។ លោកបានប្រាប់វីអូអេខ្មែរថា៖
«តើអ្នកអាចរស់នៅយ៉ាងម៉េចបានក្នុងប្រទេសមួយដែលមានប្រធានាធិបតីឬនាយករដ្ឋមន្រ្តីដែលមិនទទួលទោសអ្វីទាំងអស់ចំពោះការធ្វើឃាតមនុស្ស។ នេះគឺជាអ្វីដែលកម្ពុជាកំពុងតែជួបប្រទះ។ បើទោះបីជាមានការរីកចម្រើនខ្លះ ប៉ុន្តែមានកម្រិតតិចតួចណាស់។ តើអ្នកអស់សង្ឃឹមប៉ុណ្ណានៅពេលដែលអ្នកមិនអាចយកអ្វីជាគោលការណ៍មកអនុវត្តបាននោះ? រឿងទាំងអស់នេះធ្វើឱ្យខ្ញុំអស់សង្ឃឹមខ្លាំងណាស់»។
នៅក្នុងចំណាត់ការចុងក្រោយនេះលោក រ៉ន អាប់នីបានដាក់ពាក្យប្តឹងតវ៉ាទៅ ការិយាល័យរដ្ឋអាជ្ញាក្នុងទីក្រុងញ៉ូវយ៉កក្នុងទម្រង់ជាបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌប្រឆាំងនឹងលោកហ៊ុន សែន និងកូនចៅរបស់លោកពីបទទប់ស្កាត់ការស្វែងរកយុត្តិធម៌ និងកុហកក្រុមស៊ើបអង្កេតអេហ្វប៊ីអាយ។
យោងតាមរបាយការណ៍ស៊ើបអង្កេតរបស់អេហ្វប៊ីអាយដែលបានបញ្ចេញឱ្យវីអូអេសំឡេងសហរដ្ឋអាមេរិកផ្នែកខេមរភាសានាពេលថ្មីៗនេះ បានបង្ហាញពីការប្រព្រឹត្តមិនសមរម្យរបស់មន្ត្រីកម្ពុជាដើម្បីបំភិតបំភ័យសាក្សី និងការស្ទាក់ស្ទើររបស់សាក្សីក្នុងការផ្តល់កិច្ចសហការដល់ការសាកសួរដែលមានវត្តមានរបស់មន្ត្រីប៉ូលីសកម្ពុជា។
នៅក្នុងពេលកំពុងសម្ភាសសាក្សីម្នាក់ដែលអេហ្វប៊ីអាយដាក់ឈ្មោះ សម្ងាត់ហៅថា «ក្រយ៉ៅដៃទីមួយ» ឬ Fingerprint Number One មានមន្រ្តីភ្នាក់ងារសម្ងាត់របស់រដ្ឋាភិបាលម្នាក់ដែលចូលរួមក្នុងការសម្ភាសបានស្ទុះទៅថតរូបសាក្សីដោយគ្មានការអនុញ្ញាតដែលបានបណ្តាលឱ្យភ្នាក់ងារអេហ្វប៊ីអាយខឹងសម្បារ និងគំរាមបញ្ចប់ការស៊ើបអង្កេតទាំងមូលព្រោះពួកគេចាត់ទុកថាជាចេតនាមួយបំភិតបំភ័យដល់សាក្សីដែលចង់លាក់អត្តសញ្ញាណ។
មានសាក្សីខ្លះត្រូវអេហ្វប៊ីអាយសម្ភាសឡើងវិញដោយគ្មានវត្តមានរបស់អាជ្ញាធរប៉ូលីសកម្ពុជាហើយបាននាំទៅដល់ការសម្ភាសសាក្សីសំខាន់ៗមួយចំនួនទៀតដោយមិនឱ្យអាជ្ញាធរប៉ូលីសកម្ពុជាដឹង។ របាយការណ៍នោះបន្ថែមថា សាក្សីមានការជឿជាក់ក្នុងការផ្តល់ចម្លើយនៅពេលដែលគ្មានវត្តមានរបស់អាជ្ញាធរប៉ូលីសខ្មែរ។
យោងតាមឯកសារចំនួន១.២៤៨ ទំព័រ ដែលវីអូអេទទួលបានពីក្នុងរបាយការណ៍សរុបជាង២០០០ទំព័ររបស់ អេហ្វប៊ីអាយបានឱ្យដឹងថា សាក្សីដែលអេហ្វប៊ីអាយបានសម្ភាសចង្អុលបង្ហាញថា ក្រុមអង្គរក្សដែលបានដាក់ការពារនៅគោលដៅក្បែរកន្លែងបាតុកម្ម ដែលពេលនោះគេដឹងថា ជាកងអង្គរក្សលោក អតីតនាយករដ្ឋមន្រ្តីទីពីរ ហ៊ុន សែន និងអាជ្ញាធរប៉ូលីសដែលមានវត្តមាននៅកន្លែងកើតហេតុបានរារាំងមិនឱ្យពួកគេជួយជនរងគ្រោះនិងគំរាមពួកគេបន្ថែមទៀតនៅក្រោយពីមានការវាយប្រហារដោយគ្រាប់បែកភ្លាមៗ។
សាក្សីដែលបានចូលរួមក្នុងបាតុកម្មបានបញ្ជាក់ថា កងកម្លាំងដែលនៅទីនោះបានបាញ់អ្នកដែលព្យាយាមជួយជនរងគ្រោះនិងមានខ្លះបានបាញ់បាតុកររងគ្រោះបន្ថែមនៅពេលដែលពួកគេរត់ចេញពីទីកើតហេតុ។
អាជ្ញាធរប៉ូលីសជាតិកម្ពុជាបដិសេធចំពោះការចោទប្រកាន់នោះ។
លោក ខៀវ សុភ័គ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃបាននិយាយក្នុងបទសម្ភាសកាលពីសប្តាហ៍មុនថា ពុំមានរដ្ឋាភិបាលណាដែលចង់ឱ្យស្លាប់ប្រជាពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនទេ។ លោកបានបញ្ជាក់បន្ថែមថា ក្នុងអំឡុងពេលស៊ើបអង្កេតកន្លងមកលោកបានដើរតួនាទីជាអ្នកជួយសម្របសម្រួលដល់ការងាររបស់អេហ្វប៊ីអាយនិងជាអ្នកបកប្រែផងហើយបានសង្កេតឃើញថាអ្វីៗដំណើរការល្អ៖
«ខ្ញុំពិនិត្យឃើញថាដូចជាមិនមានការរារាំងអ្វីទេ។ អេហ្វប៊ីអាយចង់សាកសួរអ្នកណា រដ្ឋាភិបាលគាត់ឱ្យអ្នកនោះមកឆ្លើយបំភ្លឺហើយក្នុងនាមខ្ញុំនៅក្នុងនោះ ខ្ញុំមិនឃើញមានការលាក់កំបាំងអ្វីទាំងអស់…ដូចជាគ្មានការរារាំងមិនឱ្យឆ្លើយទេ»។
ការសើរើប្តឹងលើលោកហ៊ុន សែននិងក្រុមអង្គរក្សការពារកើតឡើងចំពេលដែលមេបក្សប្រឆាំងគឺលោក សម រង្ស៊ី កំពុងរស់នៅនិរទេសខ្លួនក្រៅប្រទេសបន្ទាប់ពីត្រូវតុលាការកាត់ទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល១២ឆ្នាំទាក់ទងនឹងរឿងដកតម្រុយបង្គោលព្រំដែនជាមួយប្រទេសវៀតណាមនិងការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិតលើបញ្ហាឯកសារព្រំដែន។
អ្នកតាមដានសភាពការណ៍កម្ពុជាយល់ថា វាអាចជាការដាក់សម្ពាធណាមួយទៀតសម្រាប់ចរចាឱ្យលោកសម រង្ស៊ីបានចូលប្រទេសវិញព្រោះការប្តឹងលើកមុនត្រូវបានដោះស្រាយគ្នាដោយស្ងាត់ៗជាថ្នូរនឹងការឱ្យលោកសម រង្ស៊ី បានវិលត្រឡប់ទៅ ប្រទេសកម្ពុជាវិញម្តងរួចហើយ។
ប៉ុន្តែលោក ម៉នថុន ស្លការ (Morton Slkar) មេធាវីដែលកាន់សំណុំរឿងក្តីនោះបានបញ្ជាក់ថា ការប្តឹងផ្តល់លើកនេះគឺមិនមែនដើម្បីជាថ្នូរដែលនឹងត្រូវដោះដូរសម្រាប់លោកសម រង្ស៊ីចូលស្រុកវិញទេ។ លោកបញ្ជាក់បន្ថែមថា បើទោះបីជាមានឬមិនមានការយករឿងក្តី នេះមកចាត់ការវាអាស្រ័យលើរដ្ឋអាជ្ញារបស់សហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងការបន្តរឿងក្តីនេះតែប៉ុណ្ណោះ ហើយនឹងត្រូវធ្វើនៅពេលណាមួយ។
លោក ម៉នថុន បានសន្និដ្ឋានថា វប្បធម៌មិនទទួលទោសដែលកើតមានសព្វថ្ងៃនិងការចូលជ្រៀតជ្រែកក្នុងប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជាជាទម្លាប់ដែលកើតឡើងមួយផ្នែកដោយការណ៍ដែលមិនមានការដាក់ទោសទណ្ឌលើអ្នកដែលប្រព្រឹត្តខុសនៅកម្ពុជាដែលមានដូចជាករណីគប់គ្រាប់បែកនេះជាដើម។ លោកបានបន្ថែមថា មានការខិតខំជាច្រើនទៀតដែលជាការបន្ថែមទៅនឹងការប្តឹងតវ៉ាករណីព្រហ្មទណ្ឌនេះដើម្បីឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាទទូលខុសត្រូវចំពោះការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនានា។
ការអះអាងនេះក៏ត្រូវមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាឆ្លើយបដិសេធផងដែរ ដោយការពារការអនុវត្តរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាថា បានយកចិត្តទុកដាក់ពង្រឹងដល់ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌និងមិនមានការជ្រៀតជ្រៀតចូលក្នុងការអនុវត្តការងាររបស់តុលាការទេ។
លោក ផៃ ស៊ីផាន រដ្ឋលេខាធិកានិងជាអ្នកនាំពាក្យមួយរូបនៃក្រុមប្រតិកម្មរហ័សរបស់ទីស្តីការគណរដ្ឋមន្រ្តីបានបញ្ជាក់ថា៖
«អ្វីដែលបានលើកឡើងគ្រាន់តែជាការវាយប្រហារចោទប្រកាន់គឺមិនមែនជាមូលដ្ឋាននៃការគិត ឬជាមូលដ្ឋាននៃការអនុវត្ត ដោយសារយើងឃើញជាបន្តបន្ទាប់ទៀតនូវអ្វីដែលជាកំណែទម្រង់យុត្តិធម៌។ អ្វីដែលជាការស៊ើបអង្កេតនៅតែមានបន្តមិនមែនបានសេចក្តីថា ករណីបោកគ្រាប់បែកដែលធ្វើតាំងពីពេលនោះវាក្លាយទៅជាប្រធានបទនៃការប្រព្រឹត្តនូវឧក្រិដ្ឋកម្មជាបន្តបន្ទាប់»។
យ៉ាងណាក៏ដោយ នៅមិនទាន់មានការចាត់ការយ៉ាងណានៅឡើយទេចំពោះពាក្យបណ្តឹងតវ៉ារបស់លោករ៉ន អាប់នី និងជនរងគ្រោះដទៃទៀតនោះ។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់ក្រុមមេធាវី៕
