ដើមព្រីង ៤ ដើម នៅលើដីជាង ១ ហិកតារបស់លោក មិត្ត ឈឿ ក្នុងខេត្តបាត់ដំបង មិនផ្លែដូចឆ្នាំមុននោះទេ ដោយសារខ្វះទឹក។ កាលពីឆ្នាំមុន លោកអាចបេះផ្លែព្រីងលក់ បានតម្លៃសរុបប្រមាណ ១ លានរៀលសម្រាប់រដូវវាផ្លែ។ ប៉ុន្តែឆ្នាំនេះ លោកលក់បានប្រមាណ ២០ ម៉ឺនរៀលតែប៉ុណ្ណោះ។
ប៉ុន្តែ អ្វីដែលលោកកំពុងព្រួយបារម្ភជាងនេះទៅទៀតគឺដីស្រែ ១,២ ហិកតា របស់លោក ដែលពេលនេះមិនមានទឹកស្រោចស្រព ហើយលោកមិនហ៊ានព្រោះស្រូវនៅឡើយទេ។
នៅជិតដីស្ងួតរីងរាំងរបស់លោកមិនមានវាលស្រែខៀវស្រងាត់ ដូចកាលពីមុនទេ ឃើញតែភ្នំសំពៅពីចម្ងាយ។ លោក មិត្ត ឈឿ អាយុ ៦៥ ឆ្នាំ បានសង់ខ្ទមឈើប្រហែល ៣ ម៉ែត្របួនជ្រុង គ្របដោយប្លាស្ទិក ដើម្បីទុកជ្រកភ្លៀងនៅពេលខាងមុខ។ ពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ លោកចេះតែរង់ចាំទឹកភ្លៀង។
លោក មិត្ត ឈឿ ដែលមានកូន ៦ នាក់ ថ្លែងប្រាប់ VOA នៅក្នុងខ្ទមក្បែរដីស្រែថា៖ «ភ្ជួរដីចោលនៅហ្នឹងឯងចាំមើលតែភ្លៀងធ្លាក់មួយមេមកបានព្រោះ បើដីវាមិនដែលឆ្អែតទឹកសោះ មិនដែលត្រូវភ្លៀងឲ្យឆ្អែតទឹកឲ្យជិត»។
លោក ឈឿ ជាពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងភូមិបឹងរាំង ឃុំអូរម៉ាល់ ខេត្តបាត់ដំបង មានប្រសាសន៍ថា ប្រជាជនខ្លះហ៊ានប្រថុយប្រថានក្នុងការព្រោះពូជស្រូវ ដោយសារពួកគេមានពូជស្រូវច្រើន តែលោកថា លោកមិនហ៊ាននោះទេ ដោយសារខ្លាចខាតបង់។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «អ្នកខ្លះគេហ៊ានពូជគេច្រើន…មិនដឹងទេ មិនហ៊ានថាទេ បើពូជខ្ញុំមានសាគួរទុកតែមួយកន្លែង។ បើហ៊ានតែព្រោះ ហើយវាខូច ដឹងតែរកទិញគេទៀតហើយ»។
លោកបន្តថា៖ «វាក្រធ្លាក់ភ្លៀង។ ឆ្នាំមុនវារហ័សធ្លាក់ភ្លៀង។ភ្លៀងមុនចូលឆ្នាំអីអ៊ីចឹងទៅ យើងអាចព្រោះបាន។ ដល់ឆ្នាំនេះ មើលមេឃងងឹតចោលៗ គ្មានដែលត្រូវភ្លៀងអីទេ ឲ្យជោគជាំទេម៉្លោះហើយអត់ហ៊ានព្រោះ»។
ជីវិតរបស់លោក មិត្ត ឈឿ ក៏ពឹងផ្អែកលើកូន ៤ នាក់ ដែលកំពុងធ្វើការនៅប្រទេសថៃដែរ។ លោកខ្លាចខាតបង់ស្រូវពូជនេះ ព្រោះលោកត្រូវទុកប្រាក់សងលុយដែលជំពាក់ធនាគារអេស៊ីលីដា និងគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុហត្ថាកសិករ។ ក្នុងមួយខែ លោកត្រូវបង់សរុបជាង ២០០ ដុល្លារអាមេរិក ដែលលុយនោះត្រូវបានជួយសងដោយកូន ដែលធ្វើការជាកម្មករសំណង់ ៣ នាក់នៅប្រទេសថៃ និងកូនស្រីម្នាក់ធ្វើការនៅរោងចក្រសាច់មាន់ នៅប្រទេសថៃដែរ។ លោកបន្តថា ការភ្ជួរដីត្រៀមធ្វើស្រែនេះ គឺកូនៗរបស់លោកជាអ្នកជួយពីប្រទេសថៃ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ប៉ុនវាអត់មានសល់លុយកាក់….អត់មានសល់ …គ្មានសល់។ យើងមកយើងបង់ទៅឲ្យគេខ្លះទៅ។ យើងសល់ខ្លះ ហូបខ្លះទៅ។ ខែស្រែ វាទម្លាក់មកទៅ។ អានេះគ្រាន់តែភ្ជួរដីទីនេះ ទីមួយ។ ទីពីរទៅគេរ៉ាប់ជួយចេញម្នាក់ជាង ១ ពាន់បាត ជួយចេញឈ្នួលភ្ជួរ»។
អ្វីដែលរឹតតែសំណាងទៀតនោះ គឺជំងឺកូវីដ មិនប៉ះពាល់ការងារកូនរបស់លោកទាំង ៤ នោះទេ គឺពួកគេនៅតែអាចមានលុយផ្ញើមកស្រុកកំណើត។ លោកប្រៀបធៀបថា ប្រសិនបើកូនទាំង ៤ នាក់របស់លោក ត្រឡប់មកស្រុកកំណើតវិញ កាលពីចុងខែមីនា ដូចពលករខ្មែរប្រមាណ ៩ ម៉ឺននាក់ផ្សេងទៀត នោះជីវភាពនឹងជួបការលំបាក។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំសប្បាយចិត្តដែលកូនមិនបានមកវិញ ពីព្រោះការងារវាធ្វើជាប់ ពីព្រោះយើងរំពឹងលើកូន។ បើសិនជាកូនមកវិញ ចប់ហើយ! មិនដឹងបានអីហូបទេ។ អាទៅវិញគេមិនឲ្យចូល។ កាលដែលវានៅទីនោះ ខ្ញុំសប្បាយចិត្តជាងដែលមក។ បើសិនជាយើងមកនេះ ស្រេចបាត់។ មិនដឹងទៅរកអី»។
ប្រជាជនកម្ពុជារាប់ម៉ឺននាក់កំពុងប្រឈមអត់ការងារធ្វើ ក្នុងនោះមានពលករប្រមាណ ៩ ម៉ឺននាក់ ដែលត្រឡប់មកពីប្រទេសថៃ ហើយបាត់បង់ការងារ ហើយគ្រួសារប្រឈមជំពាក់បំណុលគេ។ រហូតមកដល់ពេលនេះ ពួកគេមិនអាចត្រឡប់ទៅប្រទេសថៃវិញបានទេ។
បើតាមលោក មិត្ត ឈឿ កសិករនៅតំបន់របស់លោកពឹងផ្អែកលើប្រភពទឹកសំខាន់ គឺនៅអាងកំពីងពួយ ដែលមានចម្ងាយជាង ១០ គីឡូម៉ែត្រពីដីស្រែរបស់លោក។ លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ប្រភពទឹកមានតែនៅអាងកំពីងពួយហ្នឹងឯង។ យើងសុំគេមកតឹងតែងណាស់! តាំងពីវគ្គពីរមកស្កកទាំងអស់….ទឹកអត់គ្រប់»។
លោកបន្ត ថា បើសិនមានទឹកពីអាងកំពីងពួយ លោកត្រូវចំណាយលុយរាប់ម៉ឺនជួលគេទៀត ដើម្បីតទុយោបូមទឹកមកដាក់ស្រែ។
ឈរនៅលើផ្លូវលំ ក្បែរដីស្រែប្រមាណ ២ ហិកតាក្នុងឃុំអូរម៉ាល់ លោក ទុយ អឿត កសិករម្នាក់ទៀតកំពុងដុតភ្លើងនៅក្បែរនោះ ដើម្បីកុំឲ្យសត្វកណ្តុរឡើងមកស៊ីស្រូវ ដែលលោកទើបតែព្រោះ ជាពិសេសនៅពេលយប់។ ប៉ុន្តែលោកមិនមានជំនឿ ១០០ភាគរយ ថា នឹងមានភ្លៀងនោះទេ។ នោះមានន័យថា ការព្រោះស្រូវរបស់លោកប្រឈមនឹងភាពប្រថុយប្រថានច្រើន។
ខណៈឈរក្បែរផ្លូវជិតដីស្រែរបស់លោកលោក ទុយ អឿត អាយុ៦៥ឆ្នាំ បានថ្លែងប្រាប់ VOA ថា៖ «ប្រថុយ! វាចូលខែវស្សាទៅហើយ! ដល់ខែព្រោះត្រូវតែព្រោះ ក្រែងលោវាធ្លាក់ភ្លៀងមក យើងបាន ព្រោះ។ យើងធ្វើស្រែយើងពឹងលើទឹកភ្លៀង។ យើងត្រូវតែធ្វើអ៊ីចឹង»។
លោកថា លោកនឹងខាតប្រហែលជាង ៥០ ម៉ឺនរៀលនាពេលនេះ ប្រសិនបើមិនមានភ្លៀង។
លោក អឿត ក៏មានកូនប្រុសម្នាក់ឈ្មោះ អឿត មុនី អាយុ ៣២ ឆ្នាំ ធ្វើការនៅប្រទេសថៃ ក្នុងហាងអាហារមួយដែលក្នុងមួយខែអាចរកចំណូលបានប្រមាណ ១ ម៉ឺនបាត។ ថវិកាដែលកូនផ្ញើពីក្រៅប្រទេសមកខ្លះ លោកយកបង់សងគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុប្រាសាក់ ដែលក្នុងមួយខែបង់ប្រហែល ១៣០ ដុល្លារ ហើយត្រូវបង់ប្រមាណ ៤ ឆ្នាំទៀត។
ប៉ុន្តែកូនប្រុសរបស់លោកអឿតមិនមានសំណាងដូចកូនប្រុសលោក មិត្ត ឈឿ ទេ ដោយសារកូនប្រុសដែលបានធ្វើការនៅប្រទេសថៃប្រមាណ ៣ ឆ្នាំនោះ បានត្រឡប់មកស្រុកកំណើតវិញ ពេលជំងឺកូវីដរាតត្បាត ហើយមិនអាចត្រឡប់ទៅធ្វើការវិញបានទេ។ លោកមានប្រសាសន៍ថា កូនរបស់លោកផ្សេងទៀតនឹងជួយបង់សងបំណុលរបស់លោករាល់ខែ ប្រសិនបើលោករកចំណូលមិនបានពីការធ្វើស្រែ ដោយសារកង្វះទឹកភ្លៀង។
សេចក្តីជូនដំណឹងរបស់ក្រសួងធនធានទឹក និងឧតុនិយម ចុះថ្ងៃទី១៤ ខែមេសា អះអាងថា រដូវវស្សាឆ្នាំ ២០២០ នឹងចូលមកដល់លឿនជាងឆ្នាំ ២០១៩ តាមប្រក្រតីភាពរដូវវស្សា ដែលតែងចាប់ផ្តើមនៅពាក់កណ្តាលខែឧសភា ដោយមានបរិមាណទឹកភ្លៀងពីមធ្យមទៅបង្គួរ ដែលស្មើឬលើមធ្យមភាគច្រើនឆ្នាំមកនេះ។ នៅក្នុងខែសីហា និងខែកញ្ញា ភ្លៀងនឹងអាចធ្លាក់រាយប៉ាយបានល្អលើផ្ទៃប្រទេស។ កូនរដូវប្រាំងអាចនឹងកើតមានឡើងក្នុងសប្តាហ៍ទី ២ នៃខែកក្កដា រហូតដល់ដំណាច់ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០២០។ នេះបើតាមសេចក្តីជូនដំណឹងរបស់ក្រសួងធនធានទឹក។
អភិបាលខេត្តបាត់ដំបងលោក ងួន រតនៈ មានប្រសាសន៍ថា មកដល់ពេលនេះភ្លៀងមិនទាន់ធ្លាក់ដល់តំបន់ខ្លះនោះទេ ហើយកន្លែងខ្លះក៏ពុំមានប្រភពទឹកទៅដល់ដែរ។ លោកបន្តថា ទឹកនៅអាងកំពីងពួយទុកសម្រាប់ប្រើប្រាស់ការចិញ្ចឹមសត្វ និងដាំណាំមួយចំនួនតូចតែប៉ុណ្ណោះ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ប្រើធ្វើស្រែ អត់ទាន់ឲ្យធ្វើស្រែនៅពេលនេះទេ។ អាងកំពីងពួយទុកប្រើប្រាស់ដាំដំណាំបន្តិចបន្តួច និងសត្វ សម្រាប់ប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃ។ ប៉ុន្តែធ្វើស្រែអត់ទាន់ឲ្យធ្វើទេ ទឹកកំពីងពួយ»។
លោកបន្តថា៖ «ស្រុកខ្លះមិនទាន់មានភ្លៀងខ្ញុំមិនហ៊ានឃាត់គាត់ទេ។ ស្រែគាត់ធ្លាប់មានទម្លាប់របស់គាត់ រឿងធ្វើស្រែ»។
បើតាមអភិបាលខេត្ត ដីធ្វើស្រែនៅខេត្តបាត់ដំបង ជាង ៣០ ម៉ឺនហិកតា ក្នុងនោះដីជាង ១០ ម៉ឺនហិកតាអាជ្ញាធរអាចធានាប្រភពទឹកផ្គត់ផ្គង់នៅរដូវវស្សា តាមរយៈប្រព័ន្ធទឹកដែលមានបច្ចុប្បន្ន។
លោកអភិបាលខេត្តបាត់ដំបងបញ្ជាក់ថា អាជ្ញាធរក៏បាននិងកំពុងជួយប្រជាជនដែលត្រឡប់មកពីប្រទេសថៃ តាមរយៈការផ្តល់ពូជស្រូវដល់ពួកគេ ហើយជំរុញឲ្យពួកគេដាំបន្លែរយៈពេលខ្លី ដែលលោកថាតម្រូវការក្នុងខេត្តនៅមានច្រើន។
កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែមេសា រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស ខេង បានថ្លែងថា ដីនៅកម្ពុជាមានច្រើន តែកសិករមិនមានទឹកប្រើប្រាស់សម្រាប់ការដាំដុះរបស់ពួកគេ។
លោកថ្លែងថា៖ «ទឹកអត់ទៅមុខទេ ដោះមិនទៅមុខតែម្តង។ ហើយបើអត់ទឹកណា៎សម្រាប់កម្ពុជាបើនិយាយថា កម្ពុជាខ្វះទឹកអ្នកខ្លះគេសើចវិញទេ។ គេអាចសើចព្រោះយើងអត់ចេះចាត់ចែងទឹក។ ប្រឡាយដែលយើងជីកចំណាយលុយធំ ប៉ុន្តែអត់ដែលមានទឹកប្រើខែប្រាំងទេ»។
លោក ថេង សាវឿន ប្រធានសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជាមានប្រសាសន៍កសិករធ្វើស្រែពឹងផ្អែកលើទឹកភ្លៀង ដោយសារមិនមានប្រព័ន្ធធារាសាស្រ្តគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ពួកគេ។ លោកបន្តថា រដ្ឋាភិបាលត្រូវសាងសង់ប្រព័ន្ធធារាសាស្រ្ត «លក្ខណៈយុទ្ធសាស្រ្តយូរអង្វែង» សម្រាប់កសិករទើបអាចធានាជីវភាពរបស់ពួកគេបាន។
លោកបន្តថា កសិករបានយកប្រាក់ពីគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុដើម្បីធ្វើស្រែចម្ការ ដូច្នេះការធ្វើស្រែមិនបានផលនឹងធ្វើឲ្យពួកគេកាន់តែធ្លាក់ខ្លួនក្រីក្រីថែមទៀត។
លោកថ្លែងថា៖ «កសិករដើម្បីបានដើមទុនសម្រាប់ទិញ ឬការប្រើប្រាស់ដើម្បីប្រកបមុខរបរកសិកម្ម គឺគាត់ត្រូវតែប្រើប្រាស់លទ្ធភាពរបស់គាត់ក្នុងការខ្ចីបុលពីធនាគារ ឬក៏មីក្រូហិរញ្ញវត្ថុឯកជន ហើយគាត់ពឹងការសងត្រឡប់ថវិការបស់គាត់វិញ នៅពេលដែលពួកគាត់បានទទួលផល។ ប៉ុន្តែបើករណីគាត់ជួបប្រទះគ្រោះរាំងស្ងួតដូចនេះ ខ្ញុំគិតថា បំណុលដែលគាត់ជំពាក់មីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ឬក៏ធនាគារ ឬក៏ខ្ចីបុលឯកជន កាន់តែមានការកើនឡើង»។
យោងតាមរបាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំ ២០១៩ របស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាចេញផ្សាយ កាលពីថ្ងៃទី ២៧ ខែមេសា ឆ្នាំ ២០២០ ប្រជាជនជាង ២ លាននាក់ ជំពាក់បំណុលមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុហើយ ដែលកម្ចីបានផ្តល់ទៅតាមប្រភេទជំនួញសំខាន់ៗ ក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច នោះរួមមានក្រុមគ្រួសារ ៣៤,១ ភាគរយនិងកសិកម្មចំនួន ១៩,៤ ភាគរយ។
ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរប្រមាណ ១ លាន ២ សែននាក់ កំពុងរស់នៅនិងធ្វើការនៅប្រទេសថៃ ហើយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាប៉ាន់ប្រមាណថា ពួកគេច្រើនគួរសមគឺជាពលករមិនស្របច្បាប់។
ដោយសារកូន ៤ នាក់របស់លោក មិត្ត ឈឿ ទៅធ្វើការនៅប្រទេសថៃ ពួកគេបានទុកចៅ ៥ នាក់ឲ្យលោកនិងភរិយាជួយមើលថែ។
លោក មិត្ត ឈឿ ព្រួយបារម្ភអំពីអនាគតចៅរបស់លោក ដោយលោកថា ពេលចូលរៀនវិញលោកត្រូវចំណាយច្រើនសម្រាប់ពួកគេ។ លោកបន្តថា លោកក៏មិនមានដីចែកឲ្យកូនៗរបស់លោកនោះដែរ នៅពេលណាមួយដែលពួកគេត្រឡប់មកពីប្រទេសថៃវិញ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «កូនច្រើនយើងចែកក៏វាមិនកើត មានតែធ្វើទៅចែកគ្នាហូប»៕
