ប្រតិភូសភាអឺរ៉ុបបង្ហាញក្តីមិនសប្បាយចិត្ត និងព្រមានរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាចំពោះដំណើរទៅរកការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងអំពាវនាវឲ្យមានការដោះលែងលោក កឹម សុខា ប្រធានគណបក្សប្រឆាំង ដែលកំពុងជាប់ឃុំក្នុងពន្ធនាគារ។ នេះបើតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ប្រតិភូសភាអឺរ៉ុបចេញនៅល្ងាចថ្ងៃអង្គារ។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់ប្រតិភូសភាអឺរ៉ុប ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីសមាជិកប្រតិភូសភាអឺរ៉ុបចំនួន៦នាក់បញ្ចប់ទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជាចំនួន២ថ្ងៃ គឺនៅថ្ងៃទី៣០ និងថ្ងៃទី៣១ ខែតុលា ដើម្បីស្វែងយល់ពីបច្ចុប្បន្នភាពនយោបាយ និងស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចនៅកម្ពុជា។ ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចពីរថ្ងៃនោះ ពួកគេបានជួបជាមួយមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាល សមាជិករដ្ឋសភា គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) មន្ត្រីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងតំណាងអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាច្រើននាក់។
លោក Werner Langen ប្រធានប្រតិភូសភាអឺរ៉ុបទទួលបន្ទុកអាស៊ី និងអាស៊ាន បញ្ជាក់ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះថា កម្ពុជាត្រូវបើកឲ្យមានការប្រកួតប្រជែងនយោបាយស្មើគ្នា ដើម្បីឲ្យការបោះឆ្នោតនៅខែកក្កដា ឆ្នាំក្រោយមានលក្ខណៈសេរី និងយុត្តិធម៌។ លោកបន្ថែមដោយអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ដោះលែងលោក កឹម សុខា មេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បញ្ឈប់ដំណើរការរំលាយគណបក្សប្រឆាំង និងស្តារឡើងវិញឲ្យមានសេរីភាពសម្រាប់សកម្មភាពរបស់គណបក្សនយោបាយ ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងអង្គការសង្គមស៊ីវិល។
លោក Werner Langen បានបន្ថែមក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះដោយសម្រង់ន័យដើមថា៖
«រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាគួរដឹងថាសភាអឺរ៉ុបគឺជា អ្នកធ្វើច្បាប់សម្រាប់ទាំងបញ្ហាថវិកា និងពាណិជ្ជកម្ម។ ការធ្លាក់ដុនដាបធ្ងន់ធ្ងរនៃស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស អាចនឹងមានបច្ច័យអាក្រក់សម្រាប់កម្មវិធីជំនួយសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍ និងការអនុគ្រោះពាណិជ្ជកម្ម»។
ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ប្រតិភូសភាអឺរ៉ុបទាំង៦នាក់នោះ ធ្វើឡើងមុនពេលតុលាការកំពូលដែលបានកំណត់យកថ្ងៃទី១៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧ ដើម្បីបើកសវនាការលើបណ្តឹងរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ ដាក់កាលពីដើមខែតុលា ស្នើសុំរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដោយចោទថា គណបក្សនេះឃុបឃិតជាមួយបរទេស ដើម្បីផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលរបស់លោក ហ៊ុន សែន។
បណ្តឹងរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃដាក់ក្រោយការចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ តែប៉ុន្មានថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ ដោយអាជ្ញាធរបានចោទលោកពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើក្បត់ជាតិ ដោយយោងលើវីដេអូឃ្លីបមួយដែលលោក កឹម សុខា ថ្លែងទៅកាន់អ្នកគាំទ្ររបស់លោក កាលពីឆ្នាំ២០១៣ ពាក់ព័ន្ធនឹងយុទ្ធសាស្រ្តនយោបាយដើម្បីយកឈ្នះគណបក្សកាន់អំណាច។ រហូតមកដល់ពេលនេះ លោក កឹម សុខា ត្រូវបានឃុំខ្លួននៅពន្ធនាគារត្រពាំងផ្លុង ក្នុងខេត្តត្បូងឃ្មុំ ដែលជាខេត្តមានព្រំប្រទល់ជាប់ប្រទេសវៀតណាម។
ក្រោយជំនួបរបស់ប្រតិភូសភាអឺរ៉ុបជាមួយលោក ប្រាក់ សុខុន រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាកាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែតុលា ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាបានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានមួយចុះនៅថ្ងៃទី៣០ ខែតុលា ដោយបានលើកឡើងពាក់ព័ន្ធនឹងលទ្ធផលនៃជំនួបនោះ។ សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាននោះបញ្ជាក់ថា លោក ប្រាក់ សុខុន បានប្រាប់ទៅប្រតិភូសភាអឺរ៉ុបពីសភាពការណ៍បច្ចុប្បន្ននៅកម្ពុជាថា ដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាមានភាពរីកចំរើនដែលផ្សារភ្ជាប់ជាមួយការពង្រឹងនីតិរដ្ឋ។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានដដែលនោះបានស្រង់សម្តីរបស់លោក ប្រាក់ សុខុន បន្ថែមក្នុងន័យដើមថា៖ «ករណីកាសែតThe Cambodia Daily ការបិទអង្គការ NDI ហើយនិងករណីការចាប់ខ្លួនប្រធានគណបក្សប្រឆាំង ដែលវិធានការទាំងនេះបានធ្វើឡើងស្របច្បាប់ជាធរមាននៅកម្ពុជា ក្នុងគោលដៅពង្រឹងនីតិរដ្ឋ និងការពារឯករាជ្យ អធិបតេយ្យភាពកម្ពុជា ប្រឆាំងនឹងការប៉ុនប៉ងជ្រៀតជ្រែកចូលកិច្ចការផ្ទៃក្នុង និងផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់»។
ក្រោយជំនួបរបស់ក្រុមប្រតិភូសភាអឺរ៉ុបនៅវិមានរដ្ឋសភា នៅថ្ងៃទី៣១ ខែតុលា លោក ឈាង វុន ប្រធានគណៈកម្មការកិច្ចការបរទេស សហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ ឃោសនាការ និងព័ត៌មាន ប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានថា ប្រតិភូសភាអឺរ៉ុបបានបង្ហាញការបារម្ភអំពីការចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា និងច្បាប់ដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានឹងអនុវត្ត ពាក់ព័ន្ធនឹងគណបក្សនយោបាយដែលឈានដល់អាចរំលាយគណបក្សប្រឆាំង។ លោកបន្ថែមថា លោកបានពន្យល់ដល់ប្រតិភូថា ការចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា ដោយសារប្រធានបក្សប្រឆាំងរូបនេះ បានប្រព្រឹត្តបទល្មើសឧក្រិដ្ឋតាមរយៈការទទួលប្រាក់ពីបរទេស ធ្វើឲ្យមានអស្ថិរភាពសង្គម និងប៉ះពាល់ដល់សេចក្តីសុខរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។
លោក ឈាង វុន បញ្ជាក់ថា៖
«សូមឲ្យគាត់គិតពិចារណាថា បើក្រុមគាត់នេះ ជាពិសេសប្រទេស EU ជាប្រទេសដែលគាំទ្រលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ គឺមានតែ២ទេដែលគាត់ត្រូវតែគិត។ ទី១ គឺការបោះឆ្នោតដោយសេរី យុតិ្តធម៌ ដែលទទួលយកបានទៅតាមច្បាប់បោះឆ្នោតឲ្យបានពុតប្រាកដមួយ។ អាហ្នឹងគាត់ត្រូវពិចារណាថា តើយើងកំពុងអនុវត្ត ឬអត់។ ទី២ គាត់ត្រូវគិតថា គាត់ដែលជំរុញ ក៏ដូចជាយើងអញ្ចឹងដែរ ជំរុញប្រទេសឲ្យទៅជាប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យនីតិរដ្ឋ គឺដើម្បីសេចក្តីសុខរបស់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ក៏ដូចជាសេចក្តីសុខរបស់ប្រទេសរៀងៗខ្លួនដែរ។ យើងធ្វើដើម្បីប្រជាពលរដ្ឋ យើងធ្វើដើម្បីសង្គម»។
VOA មិនអាចទាក់ទងសុំការអធិប្បាយពីលោក ហង្ស ពុទ្ធា អ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត និងលោក សុន ឆ័យ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានទេ រហូតដល់ល្ងាចថ្ងៃពុធនេះ។
ចាប់តាំងពីមានការចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា និងការត្រៀមរំលាយគណបក្សប្រឆាំងដែលមានអ្នកគាំទ្រជាង ៤០ភាគរយនៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជានេះ ត្រូវបានអង្គការសង្គមស៊ីវិល ស្ថាប័នជាតិ និងអន្តរជាតិជាច្រើន រួមមានសហរដ្ឋអាមេរិក អ្នកជំនាញសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការសហប្រជាជាតិជាដើម បានរិះគន់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន។ ពួកគេបានបង្ហាញពីការបារម្ភថា ការណ៍នេះនឹងធ្វើឲ្យដំណើរលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាឈានទៅរកភាពខ្ទេចខ្ទី ហើយថា ការរំលាយគណបក្សប្រឆាំង នឹងជះឥទ្ធិពលដល់ដំណើរការបោះឆ្នោតក្នុងឆ្នាំ២០១៨ខាងមុខ។
សមាជិកព្រឹទ្ធសភាសហរដ្ឋអាមេរិក ក៏បានព្រមានបិទទិដ្ឋាការដល់មន្រ្តីកម្ពុជាមួយចំនួនដែលពាក់ព័ន្ធនឹងករណីនេះ និងបានដាក់ឱសានវាទដើម្បីឲ្យមានការដោះលែងលោក កឹម សុខា ឲ្យបានមុនថ្ងៃទី៩ ខែវិច្ឆិកា ខាងមុខ។ ទោះជាយ៉ាងណា ទាំងលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន និងមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាលើកឡើងថា ពួកគេមិនយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះការព្រមានណាមួយរបស់បរទេសនោះទេ៕
