វ៉ាស៊ីនតោន៖ ក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍បានជំរុញប្រទេសម្ចាស់ជំនួយឲ្យបន្តគាំទ្រថវិកាជាបន្ទាន់ដល់ការកាត់ទោសខ្មែរក្រហមដើម្បីបញ្ជៀសការគាំងដំណើរស្វែងរកយុត្តិធម៌ជូនជនរងគ្រោះ។
បន្ទាប់ពីការបញ្ជាក់របស់មន្ត្រីអ.ស.ប.ម្តងហើយម្តងទៀតអំពីខ្វះខាតថវិកាដ៏ធ្ងន់ធ្ងរសម្រាប់ដំណើរការសាលាក្តីខ្មែរក្រហម ក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍បានអះអាងថា តុលាការកាត់ទោសខ្មែរក្រហមដែលចូលរួមដោយអ.ស.ប.មិនគួរជាប់គាំងដំណើរដោយមូលហេតុគ្មានថវិកាគ្រប់គ្រាន់ទេ ដោយទទូចឲ្យប្រទេសម្ចាស់ជំនួយបន្តការផ្តល់ថវិកាបន្ថែមសម្រាប់បញ្ចប់ការកាត់ទោសខ្មែរក្រហម ដែលទទួលខុសត្រូវក្នុងការកាប់សម្លាប់ពលរដ្ឋខ្មែរជាង១លាន៧សែននាក់ក្នុងទសវត្សរ៍១៩៧០។
ទោះបីជាមានប្រទេសផ្តល់ជំនួយខ្លះបានផ្គត់ផ្គង់ហើយក្តី សាលាក្តីកាត់ទោសខ្មែរក្រហមកំពុងខ្វះខាតថវិកា៤លានដុល្លារសម្រាប់ទ្រទ្រង់ការចំណាយនៅចុងឆ្នាំនេះ ហើយនិងខ្វះខាតថវិកាទាំងស្រុងនៅឆ្នាំ ២០១៣ផងដែរសម្រាប់កាត់ទោសជនសង្ស័យ៣នាក់ជាមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់នៃរបបខ្មែរក្រហម។
លោក James Goldston នាយកអង្គការច្បាប់ស.រ.អា.មួយមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងញូយ៉ក បានថ្លែងថា សាលាក្តីក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដូចជាសាលាក្តីដទៃដែរគឺត្រូវការចាំបាច់នូវប្រភពថវិកាដ៏មានលំនឹង ដើម្បីបន្តសកម្មភាពកាត់ទោសដោយមិនខ្វល់ពីការចំណាយពេលវេលាដ៏ច្រើនលើការរ៉ៃអង្គាសប្រាក់ឧបត្ថមនោះទេ។
“It seems to me that the donors should recognize that a criminal process once started must be completed to its judicial conclusion, and they need to provide the finance to ensure that happens.”
«សម្រាប់ខ្ញុំមើលទៅ វាហាក់ដូចជាថា ក្រុមម្ចាស់ជំនួយគួរទទួលស្គាល់ថា ដំណើរការកាត់ទោសបទឧក្រិដ្ឋ ពេលណាដែលចាប់ផ្តើមហើយ ចាំបាច់ត្រូវតែបំពេញទៅដល់ទីបញ្ចប់តាមដំណើរការច្បាប់។ ហើយក្រុមប្រទេសផ្តល់ជំនួយចាំបាច់ត្រូវផ្តល់ថវិកាដើម្បីធានាថា ដំណើរការនោះកើតឡើងបាន»។
សាលាក្តីខ្មែរក្រហមភាគីអ.ស.ប.ត្រូវអស់ថវិកានៅខែតុលានេះដោយសារគ្មានម្ចាស់ជំនួយបន្ថែមថ្មីច្រើនទៀត បរិច្ចាកតាមការសន្យាដែលបានធ្វើកាលពីចុងឆ្នាំទៅ។ ទាំងភាគីកម្ពុជានិងភាគីអ.ស.ប.មិនទាន់មានថវិកាសម្រាប់ចំណាយនៅឆ្នាំក្រោយនោះទេ។
នៅក្នុងបទអត្ថាធិប្បាយមួយក្នុងកាសែតញូយ៉កថែមកាលពីថ្ងៃពុធ ដែលមានចំណងជើងថា “No Way to Fund a War Crimes Tribunal” ឬ «គ្មានវិធីក្នុងការផ្តល់ថវិកាដល់សាលាក្តីឧក្រិដ្ឋកម្មសង្រ្គាម» លោក David Scheffer អ្នកជំនាញការពិសេសរបស់អ.ស.ប.និងជាសាស្ត្រាចារ្យច្បាប់នៃសាកលវិទ្យាល័យស.រ.អា. Northwestern University បានសរសេរខ្លួនលោកថា៖ «មានប្រទេសជាច្រើនបានសន្យាដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ថវិកាគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ពីរខែទៅមុខទៀត ដែលជាដំណឹងល្អ។ ប៉ុន្តែយ៉ាងហោចណាស់សាលាក្តីត្រូវការរ៉ៃអង្គាសថវិកា៤លានដុល្លារទៀតដើម្បីចំណាយក្នុងខែវិច្ឆកានិងខែធ្នូខាងមុខ។ ហើយបន្ទាប់ទៀត ថវិកាឆ្នាំ២០១៣ជាបញ្ហាដែលត្រូវព្រួយបារម្ភភ្លាមៗពេលនោះ»។
លោក Sheffer បានអះអាងថា ការបណ្តោយឲ្យតុលាការខ្មែរក្រហមខកខានដំណើរការដោយសារតែរឿងខ្វះថវិកា ហើយមិនបានបំបាត់ការមិនដាក់ទោសទណ្ឌ គឺជារឿងមួយដែលអាចផ្ញើរសារខុសដល់ជនទាំងឡាយដែលអាចជាជនល្មើសនៃឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរជាតិនានា។
លោកបានសង្កត់ធ្ងន់ថា បទដ្ឋានច្បាប់អន្តរជាតិដែលតម្រូវឲ្យមាននៅក្នុងកិច្ចការសាលាក្តី អាចប្រព្រឹត្តទៅបានលុះត្រាមានថវិកាគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីឲ្យភាគីទាំងអស់ក្នុងតុលាការបំពេញកិច្ចការដោយពេញលេញ។
លោកឆាំង យុ នាយកមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា បានអះអាងថាការគាំទ្រសាលាក្តីខ្មែរក្រហមដល់ទីបញ្ចប់ជារឿងចាំបាច់ ដើម្បីបញ្ចៀសអំពើប្រល័យពូជសាសន៍កើតឡើងជាថ្មីទៀត។
«ខ្ញុំគិតថា បើអន្តរជាតិទាំងអស់ ប្រទេសទាំងអស់មើលឃើញថានេះជាបញ្ហាមនុស្សជាតិ ខ្ញុំគិតថា ការគាំទ្រវាអាចកើតមានឡើង ហើយបន្តឲ្យតុលាការនេះបញ្ចប់ដោយជោគជ័យដើម្បីជាសារមួយក្នុងការទប់ស្កាត់អំពើប្រល័យពូជសាសន៍កុំឲ្យកើតឡើងទៀត»។
លោកថ្លែងដូច្នេះដោយយោងទៅលើអំពើប្រល័យពូជសាសន៍កើតនៅប្រទេសជាច្រើន រួមកម្ពុជា អឺរ៉ុប អាហ្រ្វិក ដែលបំផ្លាញធនធានមនុស្ស ទ្រព្យសម្បត្តិ និងជីវិតមនុស្សជាដើម ដែលបញ្ហានេះទាមទារឲ្យមានតួនាទីរួមមួយ។
ទោះជាយ៉ាងណាដោយ ដំណើរការយឺតយ៉ាវនៃសាលាក្តីកាត់ទោសខ្មែរក្រហម និងរឿងជ្រៀតជ្រែកផ្នែកនយោបាយពីរដ្ឋាភិបាលគឺជាបញ្ហាដែលធ្វើឲ្យក្រុមម្ចាស់ជំនួយខកខានក្នុងការផ្គត់ផ្គង់ថវិកាបន្ថែមដោយគួបផ្សំនឹងបញ្ហាវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុក្នុងប្រទេសពួកគេផង។
អ្នកការទូតក្នុងទីក្រុងញូយ៉កម្នាក់ ដែលជាតំណាងប្រទេសអ្នកផ្តល់ជំនួយសម្រាប់សាលាក្តីខ្មែរក្រហម បានអះអាងថា វាពិតជាស្ថានការណ៍អាក្រក់មែននៅពេលនេះ ទាក់ទងនឹងការផ្តល់ជំនួយថ្មីដល់សាលាក្តីខ្មែរក្រហម។ តែលោកថ្លែងថា ក្តីសង្ឃឹមនៅមានខ្លះនៅឡើយដោយសារថា ក្រុមប្រទេសអ្នកផ្តល់ជំនួយនឹងជួបប្រជុំគ្នានៅ ពាក់កណ្តាលខែកញ្ញាដើម្បីដោះស្រាយវិបត្តិថវិកាសាលាក្តីខ្មែរក្រហម។
តាមគម្រោងថវិកាកាលពីឆ្នាំទៅ សាលាក្តីកាត់ទោសខ្មែរក្រហមដែលបានចាប់ផ្តើមកាលពីឆ្នាំ២០០៦ ត្រូវការថវិកាជាង៤០លានដុល្លារទៀតសម្រាប់ដំណើរការកាត់ទោសឆ្នាំ២០១៣ ដើម្បីកាត់ទោសសំណុំរឿង ០០២ និងបន្តសំណុំរឿង០០៣ និង០០៤។
លោក Peter Maguire សាស្រ្តាចារ្យច្បាប់សាកលវិទ្យាល័យអាមេរិកាំងមួយនិងជាអ្នកនិពន្ធសៀវភៅ Facing Death in Cambodia ឬប្រឈមមុខនឹងមរណភាពនៅកម្ពុជា បានថ្លែងថា បើសាលាក្តីខ្មែរក្រហមអាចបញ្ចប់សំណុំរឿង០០២បានគឺជាសំណាងល្អហើយ។
«ដូចខ្ញុំបាននិយាយយូរមកហើយថា អ.ស.ប.ត្រូវប្រកាសថា អ.ស.ប.នឹងដកចេញ បន្ទាប់ពីសំណុំរឿង០០២ ហើយគួរផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់របស់គេទៅលើសំណុំរឿង០០២នេះ»។
លោកថ្លែងថា ជារឿងដែលមិនអាចទៅរួចទេក្នុងការប៉ុនប៉ងដំណើរការសាលាក្តីនេះដល់សំណុំរឿង០០៣និង០០៤ដែលរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនមិនចង់ធ្វើ ហើយគេគិតថាធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់អារម្មណ៍ម្ចាស់ជំនួយផងនោះ។
ក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍អះអាងថា បញ្ហាក្នុងតុលាការខ្មែរក្រហមត្រូវតែដោះស្រាយ តែរឿងផ្តល់ជំនួយសម្រាប់តុលាការនេះ ក្រុមប្រទេសផ្តល់ជំនួយមានកាតព្វកិច្ចផ្តល់តាមការយល់ព្រមកាលពីចុងឆ្នាំទៅដែលថា នឹងផ្គត់ផ្គង់សាលាក្តីខ្មែរក្រហមនេះ៕
