រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងក្រុមហ៊ុនឯកជននៅកម្ពុជាជាប់ទាក់ទងក្នុងការសម្លាប់ជនរងគ្រោះក្នុងជម្លោះដីធ្លី និងការការពារព្រៃឈើ។ នេះបើផ្អែកតាមរបាយការណ៍របស់អង្គការការពារបរិស្ថានមួយរបស់ប្រទេសអង់គ្លេស ក្លូបលវិតណេសស (Global Witness)។
របាយការណ៍ដែលចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃពុធបង្ហាញថា ករណីសម្លាប់លោកឈុត វុទ្ធី ប្រធានអង្គការការពារធនធានធម្មជាតិដែលជាសកម្មជនការពារព្រៃឈើកម្ពុជាយ៉ាងខ្លាំងក្លាស្ថិតក្នុងចំណោមនោះដែរនិងការបាញ់សម្លាប់កុមារី ហេង ចន្ថា អាយុ១៤ឆ្នាំ ក្នុងបញ្ហាដីធ្លីក្នុងខេត្តក្រចេះ។
របាយការណ៍ស្តីពីជម្លោះដីធ្លី និងព្រៃឈើក្នុងពិភពលោកបានស្រង់តួលេខក្នុងរយៈពេលជាងមួយទសវត្សរ៍ចុងក្រោយបញ្ជាក់ថា «នៅប្រទេសកម្ពុជាជនរងគ្រោះប្រាំបួននាក់ ក្នុងចំណោម១១ករណីក្នុងនោះពីរករណីត្រូវសម្លាប់ក្នុងឆ្នាំ២០១២ បានបង្ហាញភស្តុតាងយ៉ាងរឹងមាំថា ការសម្លាប់ទាំងនោះត្រូវប្រព្រឹត្តដោយមានការជាប់ទាក់ទងជាមួយក្រុមហ៊ុន និងរដ្ឋាភិបាល»។
Global Witness បានលើកឡើងថារដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបរាជ័យក្នុងការប្រមូលពត៌មានពិស្តារជុំវិញការស្លាប់របស់លោកឈុត វុទ្ធី។
លោកផៃ ស៊ីផាន រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ដ្រីបានហៅរបាយការណ៍របស់អង្គការ Global Witness ថាគ្រាន់តែជាការចោទប្រកាន់មួយប៉ុណ្ណោះ។
«ជាការចោទប្រកាន់មួយរបស់មនុស្សមួយក្រុម ពីអ្នកដែលមិនជាអាជីព គឺមតិសង្ស័យរបស់គេតែប៉ុណ្ណោះ។ ក៏ប៉ុន្ដែរឿងនេះជារឿងដាច់ដោយឡែកពីគោលការណ៍នយោបាយរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលដែលប្រព្រឹត្តិឡើងដោយសារឯកជនផ្ទាល់។ ដូច្នេះយើងឃើញថា បុគ្គលមួយចំនួនធំដែលប្រព្រឹតិ្តអំពើឧក្រិដ្ឋកម្មនោះតែងតែទទួលបាននូវទណ្ឌកម្មពីប្រពន្ធ័តុលាការរបស់កម្ពុជា»។
លោក ឈុត វុទ្ធី ត្រូវបានបាញ់សម្លាប់កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែមេសា នៅស្រុកមណ្ឌសីម៉ា ខេត្តកោះកុង បន្ទាប់ពីលោកបានទៅពិនិត្យការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើក្នុងក្រុមហ៊ុនមិនល្បីឈ្មោះមួយឈ្មោះ ធីមប៊ឺគ្រីន នៅក្នុងស្រុកនេះ។ លោកអ៊ិន រតនា មន្ដ្រីកងរាជអាវុធហត្ថម្នាក់បានស្លាប់ក្នុងព្រឹត្តិការនោះដែរ។
រដ្ឋាភិបាលបានបង្កើតគណៈកម្មាការចម្រុះមួយ ដើម្បីធ្វើការស៊ើបអង្កេតលើសោកនាដកម្មនេះហើយបន្ទាប់មកបានបិទការស៊ើបអង្កេតរបស់ខ្លួនទៅវិញ ក្នុងរយៈពេលមិនដល់មួយសប្ដាហ៍ផង។ កាលពីសប្ដាហ៍មុនចៅក្រមនៃតុលាការខេត្តកោះកុង បានបញ្ជាក់ថា ខ្លួនកំពុងបន្តធ្វើការស៊ើបសួរសាក្សីជុំវិញឃាតកម្មនេះនៅឡើយ។
លោកចាន់ សាវ៉េត អនុប្រធានផ្នែកស៊ើបអង្កេតការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការអាដហុកមានប្រសាសន៍ថា របាយការណ៍របស់អង្គការក្លូបលវិតណេ បានឆ្លុះបញ្ចាំងថា រដ្ឋាភិបាលមិនបានស៊ើបអង្កេតពេញលេញលើឃាតកម្មកន្លងមកនោះទេ។ លោកបានរៀបរាប់ថា ក្នុងចំណោមជនរងគ្រោះទាំងនោះមានសកម្មជនសហគមន៍ព្រៃឈើ អ្នកការពារដីធ្លី និងសកម្មជននៃសហជីពផងដែរ។
លោកចាន់ សាវ៉េត ចាត់ទុកថា វាមានសារៈសំខាន់ដែលរដ្ឋាភិបាលខ្មែរធ្វើការស៊ើបអង្កេតរឿងអស់ ទាំងនេះឲ្យបានពេញលេញ ដើម្បីជាការលើកស្ទួយសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា។
មានមូលដ្ឋានក្នុងក្រុងឡុងដ៍ ក្លូបលវិតណេស លើកឡើងថា អំពើពុករលួយ និងអំពើហិង្សាក្នុងវិស័យព្រៃឈើនៅកម្ពុជាត្រូវបានចងក្រងជាឯកសារយ៉ាងច្រើន ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាល និងប្រទេសម្ចាស់ជំនួយបរាជ័យក្នុងការលុបបំបាត់បញ្ហាទាំងនេះ។
របាយការណ៍របស់អង្គការក្លូបលវិតណេស ធ្វើឡើងស្របពេលដែលក្រុមមន្ដ្រីមកពីប្រទេសចំនួន១៣០ បានជួបប្រជុំគ្នាពីថ្ងៃទី២០ ដល់ថ្ងៃទី២២ ខែមិថុនានេះ នៅក្នុងក្រុង រីយ៉ូ ដឺ ចេណេរ៉ូ (Rio de Janeiro) ប្រទេសប្រេស៊ីល អំពីបញ្ហាបរិស្ថាន។
អង្គការដដែលបន្ថែមថា ក្នុងពិភពលោកយ៉ាងហោចណាស់មានមនុស្សស្លាប់ចំនួនម្នាក់ត្រូវបានសម្លាប់រៀងរាល់សប្ដាហ៍ដោយសារតែជម្លោះដីធ្លី ជម្លោះធនធានធម្មជាតិ និងព្រៃឈើ៕
