ភ្នំពេញ — ថ្ងៃទី ១០ ខែកុម្ភៈ គឺជាថ្ងៃចាប់ផ្តើមដំបូងនៃដំណើរការចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺកូវីដ ១៩ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលមានពលរដ្ឋសរុបប្រមាណ ១៦ លាននាក់។ ជំងឺកូវីដ១៩ គឺជាជំងឺរលាកផ្លូវដង្ហើមធ្ងន់ធ្ងរ ដែលបង្កឡើងដោយវីរុសកូរ៉ូណានិងដែលមានប្រភពចេញពីប្រទេសចិន។
ជាប្រទេសដ៏តូចមួយដែលមានប្រាក់ចំណូលទាបកម្រិតមធ្យមនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ កម្ពុជាត្រូវពឹងផ្អែកលើប្រទេសជឿនលឿន ដើម្បីទទួលបានវ៉ាក់សាំងកូវីដ១៩។ បើធៀបនឹងប្រទេសជិតខាងប្រព័ន្ធសុខាភិបាលរបស់កម្ពុជា នៅមានកម្រិតនៅឡើយ ទាំងផ្នែកបរិក្ខារ ជំនាញនិងធនធាន។ កត្តាទាំងនេះ ធ្វើឲ្យមានការចោទសួរជាសំណួរជាច្រើនពាក់ព័ន្ធផែនការចាក់វ៉ាក់សាំងរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។
បន្ទាប់ពីមានករណីឆ្លងថ្មីជាបន្តបន្ទាប់នៅក្នុងសហគមន៍ និងតាមរយៈអ្នកធ្វើដំណើរឆ្លងព្រំដែនអន្តរជាតិចូលក្នុងប្រទេស រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានសម្រេចទទួលយកជំនួយវ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺកូវីដ១៩ ស៊ីណូហ្វាម (Sinopharm) ពីប្រទេសចិន ចំនួន ៦០ ម៉ឺនដូស កាលពីថ្ងៃទី ៧ ខែកុម្ភៈ។
ហើយក្រោយមក តាមរយៈយន្តការកូវ៉ាក់ (Covax) របស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) កម្ពុជាក៏ទទួលបានវ៉ាក់សាំងកូវីដ១៩ កូវីស្យែល (Covishield) របស់ក្រុមហ៊ុនអាស្ត្រាហ្សេនីកា (AstraZeneca) និងសាកលវិទ្យាល័យ Oxford ដែលផលិតនៅប្រទេសឥណ្ឌា ចំនួន ៣២.៤០០០ ដូស កាលពីថ្ងៃទី ២ ខែមីនា។
ជារៀងរាល់ថ្ងៃ ក្រោយពីទទួលបានវ៉ាក់សាំងទាំងពីរប្រភេទនេះ សាធារណជនបានឃើញក្រសួងសុខាភិបាល និងក្រសួងពាក់ព័ន្ធនានា បង្ហោះលិខិត អនុក្រឹត្យ និងសេចក្តីប្រកាសនានាដាច់ដោយឡែកពីគ្នា អមជាមួយនឹងការធ្វើសន្និសីទសារព័ត៌មានរយៈពេលយូរ ពាក់ព័ន្ធនឹងក្រុមអាទិភាពដែលនឹងទទួលបានការចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺកូវីដទាំងពីរប្រភេទនេះ។
ក៏ប៉ុន្តែ គេមិនឃើញទាន់ឃើញមានឯកសារយុទ្ធសាស្ត្រលម្អិតនិងស៊ីជម្រៅមួយ ដែលងាយឲ្យប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាទទួលបានព័ត៌មានលម្អិតនិងជាដំណាក់ការៗ ស្តីអំពីផែនការចាក់វ៉ាក់សាំង ដូចជាទីតាំងនៃការចាក់វ៉ាក់សាំង ក្រុមពលរដ្ឋអាទិភាពទទួលចាក់វ៉ាក់សាំង រយៈពេលនៃការចាក់វ៉ាក់សាំង និងលក្ខខណ្ឌសុខភាព ដើម្បីទទួលការចាក់វ៉ាក់សាំងជាដើមនៅឡើយទេ។
ជាក់ស្តែង កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែមីនា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានលើកឡើងថា បញ្ហាចម្បងខ្លាំងនៅកម្ពុជាក្នុងការប្រយុទ្ធនឹងការឆ្លងរាលដាលនៃជំងឺកូវីដ១៩ គឺការខ្វះផែនការយុទ្ធសាស្ត្រចាក់វ៉ាក់សាំង ដែលលោកហៅថា «ផែនការមេ» ក្នុងការចាក់វ៉ាក់សាំងនៅក្នុងប្រទេស។
លោក ហ៊ុន សែន បានថ្លែងថា៖ «ឥឡូវនេះ បញ្ហាគឺបញ្ហានៃការចាក់ ផែនការមេឲ្យបានច្បាស់ ហើយក៏ស្របជាមួយនឹងស្ថានភាពជាក់ស្តែងដែលវានឹងកំពុងកើត»។
លោក ហ៊ុន សែន បានជំរុញឲ្យក្រសួងសុខាភិបាលរៀបចំបង្កើតនិងពង្រីកគណៈកម្មការចំពោះកិច្ច ធ្វើយ៉ាងណា ពន្លឿនការចាក់វ៉ាក់សាំងដល់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាឲ្យបានរហ័ស និងមានប្រសិទ្ធភាព។
លោកបានថ្លែងថា៖ «អ៊ីចឹងត្រូវរៀបចំយន្តការនិងប្រើប្រាស់កម្លាំងសរុប ឲ្យអស់លទ្ធភាពដើម្បីជំរុញការចាក់វ៉ាក់សាំងក្នុងល្បឿនមួយលឿន ដើម្បីកុំឲ្យវ៉ាក់សាំងហួសដឺឡេ [សុពលភាព] និងឲ្យវ៉ាក់សាំងដែលយើងទទួលបានទៅដល់ប្រជាជនឲ្យបានឆាប់ ដើម្បីរួមចំណែកទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលនៃកូវីដ១៩»។
វ៉ាក់សាំងស៊ីណូហ្វាម និងកូវីស្យែល
វ៉ាក់សាំងស៊ីណូហ្វាម ត្រូវបានផលិតដោយវិទ្យាស្ថានផលិតផលជីវសាស្ត្រក្រុងប៉េកាំង និងវិទ្យាស្ថានផលិតផលជីវសាស្ត្រក្រុងអ៊ូហាន ដែលគ្រប់គ្រងគម្រោងដោយក្រុមហ៊ុនឱសថរដ្ឋចិន។ យោងតាមរបាយការណ៍នានា វ៉ាក់សាំងស៊ីណូហ្វាម មានអត្រាប្រសិទ្ធភាព ៧៩,៣%។
ចំណែកវ៉ាក់សាំង កូវីស្យែល (CoviShield) គឺជាវ៉ាក់សាំងផលិតនៅប្រទេសឥណ្ឌា ដោយទទួលបានអាជ្ញាបណ្ណផលិតពីក្រុមហ៊ុនអាស្ត្រាហ្សេនីកា (AstraZeneca) និងសាកលវិទ្យាល័យ Oxford ចក្រភពអង់គ្លេស។ វ៉ាក់សាំងនេះមានប្រសិទ្ធភាព ៦៤.៤% បន្ទាប់ពីចាក់ដូសទី ១។
យោងតាមឯកសារវិភាគបឋមស្តីអំពីប្រសិទ្ធភាពនៃវ៉ាក់សាំងនេះ ដែលចេញផ្សាយដោយក្រុមហ៊ុន AstraZecena កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែកុម្ភៈ បន្ទាប់ពីចាក់ដូសទី ២ ក្នុងរយៈពេលប្រមាណ ១២សប្តាហ៍ប្រសិទ្ធភាពនៃវ៉ាក់សាំង អាចកើនដល់ ៨២%។
ដោយសារតែចំនួនវ៉ាក់សាំងទាំងពីរប្រភេទនេះនៅមានតិចនៅឡើយ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្រោមការតាមដាននិងណែនាំពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានកំណត់យកអ្នកធ្វើការជួរមុខដែលងាយប្រឈមខ្លាំង ហៅថាក្រុមអាទិភាព ដើម្បីអនុញ្ញាតឲ្យពួកគេទទួលបានការចាក់វ៉ាក់សាំងការពារពីជំងឺកូវីដ១៩។ គួរបញ្ជាក់ថា រាល់ការចាក់វ៉ាក់សាំង គឺត្រូវធ្វើឡើងដោយស្ម័គ្រចិត្ត។
លោកស្រី ឱ វណ្ណឌីន រដ្ឋលេខាធិកានិងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងសុខាភិបាលបានថ្លែងកាលពីថ្ងៃទី ១៦ ខែកុម្ភៈកន្លងទៅ ថា៖ «តាមពិតទៅ យើងចង់ធ្វើ [ការចាក់វ៉ាក់សាំង] ឲ្យបានទូលំទូលាយ។ ក៏ប៉ុន្តែ ដោយសារវ៉ាក់សាំងយើងមានកម្រិត ដូច្នេះការផ្តល់វ៉ាក់សាំងរបស់យើងនេះ ក៏ត្រូវឲ្យមានការកំណត់ទៅតាមក្រុមមនុស្ស ដែលត្រូវនឹងមកទទួល ទៅតាមវគ្គៗរបស់យើង ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាធានាឲ្យមានចំនួនវ៉ាក់សាំងឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ សម្រាប់បុគ្គលដែលគាត់បានស្ម័គ្រទទួលនូវវ៉ាក់សាំងកូវីដ១៩ នេះ ឲ្យបានគ្រប់ចំនួនពីរដូស។ អាហ្នឹងសំខាន់ណាស់»។
ក្រុមអាទិភាព លក្ខខណ្ឌ ទីតាំងចាក់
កាលពីថ្ងៃទី៥ ខែកុម្ភៈ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានប្រកាសតាមទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោកថា លោកមិនអាចចាក់វ៉ាក់សាំងស៊ីណូហ្វាម ដែលជាជំនួយរបស់ចិនបានទេ ដោយសារលោកមានអាយុលើសពី ៥៩ ឆ្នាំ។ លោកថា វ៉ាក់សាំងនេះត្រូវបានកំណត់ថាចាក់ឲ្យមនុស្សមានអាយុចាប់ពី ១៨ឆ្នាំ ដល់ ៥៩ ឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ។
ដោយឡែក កាលពីថ្ងៃទី ៤ ខែមីនា ខណៈពេលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានទទួលការចាក់វ៉ាក់សាំងកូវីស្យែល លោកបានប្រកាសថា វ៉ាសាំងនេះគឺសម្រាប់ក្រុមពលរដ្ឋដែលមានអាយុចាប់ពី ៦០ ឆ្នាំឡើងទៅ។
ព្រឹត្តិការណ៍ទាំងពីរខាងលើនេះឆ្លុះបង្ហាញឲ្យឃើញការបញ្ជាក់ច្បាស់លាស់និងលម្អិតជាងមុន ពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលសាធារណជនរំពឹងរង់ចាំ ស្តីអំពីព័ត៌មានលម្អិតថាតើក្រុមពលរដ្ឋប្រភេទណា គួរទទួលបានវ៉ាក់សាំងស៊ីណូហ្វាម និងវ៉ាក់សាំងកូវីស្យែល។
តាមរយៈការប្រមូលនិងពិនិត្យឯកសារផ្លូវការនានារបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា វ៉ាក់សាំងស៊ីណូហ្វាម ត្រូវផ្តល់ឲ្យក្រុមអាទិភាពដែលមានអាយុពី ១៨ ឆ្នាំ ដល់ ៥៩ ឆ្នាំ។
ក្នុងនោះរួមមានកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ បុគ្គលិកសុខាភិបាល អ្នកសារព័ត៌មាន មន្រ្តីរាជការស៊ីវិលជួរមុខ មន្រ្តីមជ្ឈមណ្ឌលសកម្មភាពកម្ចាត់មីនកម្ពុជា អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន កម្មករកម្មការិនី បុគ្គលិកប្រមូលសំរាម សិស្សនិស្សិតទៅរៀននៅបរទេស ក្រុមកីឡាករកីឡាការិនី គ្រូបង្វឹក មន្ដ្រីកីឡាពាក់ព័ន្ធ សមាជិករដ្ឋសភា ព្រឹទ្ធសភា អង្គរក្ស អ្នកធ្វើការពាក់ព័ន្ធនឹងផ្នែកអាកាសចរស៊ីវិល មន្រ្តីអគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករកម្ពុជា អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ បុគ្គលិករដ្ឋជួរមុខផ្សេងៗជាដើម។
វ៉ាក់សាំងកូវីស្យែល ត្រូវផ្តល់ឲ្យក្រុមអាទិភាពជាប្រជាពលរដ្ឋមានអាយុចាប់ពី ៦០ ឆ្នាំឡើង អ្នកការទូតបរទេស មន្ត្រីអង្គការសហប្រជាជាតិ និងបុគ្គលិកនៅស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ និងអង្គការអន្តរជាតិ។
រាល់ពេលទៅចាក់ អ្នកចាក់ត្រូវភ្ជាប់លិខិតអញ្ជើញដែលទទួលបានពីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន និងអត្តសញ្ញាណបណ្ណខ្មែរ ឬសំបុត្រអត្រានុកូលដ្ឋានឬលិខិតឆ្លងដែនសម្រាប់ជនជាតិខ្មែរ ។ សម្រាប់ជនបរទេសដែលមានអាទិភាពចាក់ ពួកគេត្រូវមានការរៀបចំពីស្ថាប័នផ្ទាល់របស់ពួកគេ។
ក្រសួងសុខាភិបាលកម្ពុជា បានកំណត់ថា វ៉ាក់សាំងស៊ីណូហ្វាម អាចចាក់បាននៅគ្រប់ខេត្តរាជធានីទូទាំងប្រទេស។ សម្រាប់ពលរដ្ឋនៅភ្នំពេញ ពួកគេត្រូវចាក់នៅមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត្រ មន្ទីរពេទ្យព្រះអង្គឌួង មន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរសូវៀត មន្ទីរពេទ្យកុមារជាតិ មន្ទីរពេទ្យព្រះកុសមៈ មជ្ឈមណ្ឌលជាតិគាំពារមាតានិងទារក មន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផា។
ចំណែកទីតាំងចាក់វ៉ាក់សាំងកូវីស្យែល នៅរាជធានីភ្នំពេញ ធ្វើឡើងនៅមន្ទីរពេទ្យមួយចំនួន ដូចជាមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត្រ មន្ទីរពេទ្យព្រះអង្គឌួង មន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរសូវៀត មន្ទីរពេទ្យកុមារជាតិ មន្ទីរពេទ្យព្រះកុសុមៈ។
បន្ថែមលើនេះ វ៉ាក់សាំងកូវីស្យែលនេះ ក៏ត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យចាក់ដល់ក្រុមពលរដ្ឋអាទិភាពនៅតាមបណ្តាខេត្តមួយចំនួនដូចជាខេត្តកណ្តាល ខេត្តព្រះសីហនុ កោះកុង និងខេត្តព្រៃវែង។ គួរបញ្ជាក់ថា ខេត្តទាំងបួននេះ កំពុងរងការឆ្លងថ្មីនៃជំងឺកូវីដ១៩ ក្នុងសហគមន៍ជាបន្តបន្ទាប់។
យ៉ាងណាមិញ បើទោះបីជាវ៉ាក់សាំងទាំងពីរនេះត្រូវផ្តល់ឲ្យក្រុមអាទិភាពដែលបានលើកឡើងខាងលើ ប៉ុន្តែមិនមែនគ្រប់គ្នាសុទ្ធតែអាចចាក់បាននោះទេ។ មុននឹងទទួលបានការចាក់វ៉ាក់សាំងទាំងពីរ គឺស៊ីណូហ្វាម និងកូវីស្យែល អ្នកចាក់ត្រូវឆ្លងកាត់ការប្រឹក្សានិងពិនិត្យពីគ្រូពេទ្យជាមុន។
លោកស្រី ឱ វណ្ណឌីន បានថ្លែងអំពីការប្រឹក្សានិងពិនិត្យសុខភាពនេះ កាលពីថ្ងៃទី ៨ ខែកុម្ភៈ ថា៖ «ចាំបាច់ណាស់ គាត់ត្រូវតែជួបជាមួយក្រុមគ្រូពេទ្យសិន។ ហើយក្រុមគ្រូពេទ្យលោកនឹងធ្វើការសាកសួរ។ អ៊ីចឹង ដំណាក់ការហ្នឹងគឺសំខាន់ណាស់។ សូមឲ្យបុគ្គលដែលគាត់ស្ម័គ្រចិត្តទទួលវ៉ាក់សាំងកូវីដ១៩ នៅពេលនេះ រៀបរាប់ ជម្រាបប្រាប់គ្រូពេទ្យឲ្យអស់ តើមានយ៉ាងណាៗ ទៅតាមនីតិវិធីរបស់ក្រុមគ្រូពេទ្យគាត់នឹងសាកសួរហើយ»។
លក្ខខណ្ឌនៃការវ៉ាក់សាំងស៊ីណូហ្វាមនិងកូវីស្យែល មានជាច្រើនចំណុចដែលមិនអាចឲ្យក្រុមពលរដ្ឋខ្លះទទួលបានការចាក់វ៉ាក់សាំងទាំងពីរនេះ។
លក្ខខណ្ឌទាំងនោះ រួមមានអ្នកមានអាការៈក្ដៅខ្លួន អ្នកមានជំងឺរ៉ាំរ៉ៃប្រចាំកាយ អ្នកមានប្រវត្តិកើតជំងឺកូវីដ១៩ អ្នកប្រតិកម្មនឹងវ៉ាក់សាំងផ្សេងៗ ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ ស្ត្រីដែលកំពុងបំបៅដោះកូន និងស្ត្រីដែលកំពុងមានផែនការយកកូនក្នុងពេលឆាប់ៗជាដើម។
អ្នកដែលមានបញ្ហាសុខភាពក៏មិនអាចចាក់វ៉ាក់សាំងទាំងពីរនេះបានដែរ។ បញ្ហាសុខភាពទាំងនោះ រួមមានដូចជា អ្នកមានជំងឺផ្លូវដង្ហើម ជំងឺហឺត ជំងឺរ៉ាំរ៉ៃធ្ងន់ធ្ងរ ជំងឺរ៉ាំរ៉ៃឧស្សាហ៍ធ្វើទុក ជំងឺអាឡែកស៊ី ជំងឺកន្ទាលត្រអាក ជំងឺថ្លើម ជំងឺតម្រងនោមធ្ងន់ធ្ងរ ជំងឺលើសឈាម ជំងឺប្រកាច់ស្កន់ ឬឆ្កួតជ្រូក សរសៃប្រសាទ រលាកស្រោមខួរ ជំងឺខ្វះភាពផ្សាំពីកំណើត អ្នកមានជំងឺ អេដស៍ (HIV) អ្នកមានជំងឺមហារីកកូនកណ្ដុរ ជំងឺឈាមស ឬអ្នកមានជំងឺភាពស៊ាំ អ្នកប្រើប្រាស់ថ្នាំសម្រួលភាពស៊ាំប្រឆាំងជំងឺមហារីកដុំសាច់។
ទាំងវ៉ាក់សាំងស៊ីណូហ្វាមនិងវ៉ាក់សាំងកូវីស្យែល តម្រូវឲ្យមានការចាក់ចំនួនពីរដូស។ គម្លាតនៃការចាក់ដូសទី ១ និងដូសទី ២ សម្រាប់ស៊ីណូហ្វាម មានរយៈពេល ២ សប្តាហ៍។ ចំណែកវ៉ាក់សាំងកូវីស្យែល មានរយៈពេលពី ៤ ទៅ ១២សប្តាហ៍។
បន្ទាប់ពីចាក់វ៉ាក់សាំងរួច ជាទូទៅអ្នកដែលបានចាក់វ៉ាក់សាំងអាចមានអាការៈក្តៅខ្លួន រមាស់ ឬឈឺចុកចាប់ក្នុងរាងកាយ ឬក្រហមកន្លែងចាក់ ក្នុងរយៈពេលមួយថ្ងៃ ទៅពីរថ្ងៃយ៉ាងយូរ។
ផែនការចាក់វ៉ាក់សាំងបន្ថែម
បើតាមរបាយការណ៍ចេញដោយក្រសួងសុខាភិបាល ចាប់ពីថ្ងៃទី ១០ ខែកុម្ភៈ ដល់ត្រឹមថ្ងៃទី ១៤ ខែមីនា អ្នកដែលបានចាក់មានចំនួន ១៧០,៦៥៩ នាក់ ហើយអ្នកដែលគ្រូពេទ្យមិនអនុញ្ញាតឲ្យចាក់មានចំនួន ១៨,៤២៧ នាក់។
លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានប្រកាសថា រដ្ឋាភិបាលគ្រោងចាក់វ៉ាក់សាំងដល់ប្រជាជនកម្ពុជាពី ១០ លាន ទៅ ១៣ លាននាក់។
លោកបញ្ជាក់ថា វ៉ាក់សាំងស៊ីណូវ៉ាក់ (Sinovac) ចំនួន ១ លាន ៥ សែនដូសទៀត នឹងមកដល់កម្ពុជា ហើយជាបន្តបន្ទាប់ វ៉ាក់សាំងស៊ីណូហ្វាម និងកូវីស្យែល នឹងមកដល់បន្ថែមទៀត។ លោកថា កម្ពុជាក៏កំពុងស្វះស្វែងរកទិញវ៉ាក់សាំង Johnson & Johnson របស់សហរដ្ឋអាមេរិកផងដែរ។
គិតមកដល់ត្រឹមថ្ងៃទី ១៩ ខែមីនា ឆ្នាំ ២០២១ នេះ កម្ពុជាមានអ្នកឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩ សរុបចំនួន ១៥៧៨ នាក់ អ្នកបានព្យាបាលជាសះស្បើយចំនួន ៩១៧ នាក់ អ្នកកំពុងសម្រាកព្យាបាលចំនួន ៦៥៨ នាក់ និងមានអ្នកស្លាប់ដោយជំងឺកូវីដ១៩ ចំនួនបីនាក់។ នេះបើយោងតាមក្រសួងសុខាភិបាលកម្ពុជា៕
