ក្រោយការកោះប្រជុំលើកដំបូងរបស់សភាឯកបក្ស នៅព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះក្រុមសមាជិករដ្ឋសភាទាំង ១២៥រូប របស់ គណបក្សកាន់អំណាច បានបន្តបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងរចនាសម្ព័ន្ធគ្រប់គ្រងរបស់ខ្លួនរយៈពេល៥ឆ្នាំទៅមុខទៀត មុននឹងឈានដល់ការបោះឆ្នោតផ្តល់សេចក្តីទុកចិត្តដល់គណៈរដ្ឋមន្ត្រីនិងរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន។
ប្រធានកិត្តិយសរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានិងជាអតីតប្រធានរដ្ឋនៃសម័យរដ្ឋកម្ពុជា លោក ហេង សំរិន ត្រូវបានបោះឆ្នោតឲ្យបន្តធ្វើជាប្រធានរដ្ឋសភា ក្នុងវ័យ ៨៤ឆ្នាំ ខណៈតំណាងរាស្រ្តមួយចំនួននឹងត្រូវផ្លាស់ប្តូរ ដោយសារមានវិសមិតភាពការងារជាមួយរដ្ឋាភិបាល។
សមាជិកជាន់ខ្ពស់របស់បក្សកាន់អំណាចពីររូបទៀតគឺ លោក ងួន ញ៉ិល និង អ្នកស្រី ឃួន សុដារី ត្រូវបានបោះឆ្នោតជាអនុប្រធានទី១ និងអនុប្រធានទី២ នៃរដ្ឋសភា។ សមាជិកសភាទាំងអស់នៅព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះក៏បានបោះឆ្នោតផ្តល់សេចក្តីទុកចិត្តដល់រដ្ឋាភិបាលអាណត្តិថ្មីក្នុងសំឡេង១២៥លើ១២៥ ដោយរក្សាតំណែងរដ្ឋមន្ត្រីទាំង២៩រូបឲ្យនៅដដែលដោយគ្មានការផ្លាស់ប្តូរ។
គេឃើញថា ទាំងក្បាលម៉ាស៊ីនរដ្ឋសភា និងក្បាលម៉ាស៊ីនរដ្ឋាភិបាលកំពូល មិនត្រូវបានផ្លាស់ប្តូរនោះទេ ពោលគឺ លោក ហេង សំរិន ដែលបានធ្វើជាប្រធានរដ្ឋសភាតាំងពីឆ្នាំ២០០៦ នៅបន្តធ្វើជាប្រធាន ចំណែកលោក ហ៊ុន សែន ដែលជានាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជាតាំងពីឆ្នាំ១៩៨៥មក នៅបន្តធ្វើជានាយករដ្ឋមន្រ្តី ដូចទៅនឹងការប្រកាសរបស់លោកនៅមុនពេលបោះឆ្នោត។
លោក ហេង សំរិន ដែលកាន់តំណែងជាប្រធានរដ្ឋសភាតាំងពីឆ្នាំ២០០៦ មកបានថ្លែងក្នុងអង្គប្រជុំរដ្ឋសភានោះដោយប្តេជ្ញាថា នឹងពង្រឹងនីតិរដ្ឋនៅកម្ពុជាទាំងពេលបច្ចុប្បន្ននិងអនាគត។
លោកថ្លែងថា៖ «យើងខ្ញុំនឹងខិតខំបំពេញនូវបេសកកម្មដ៏ឧត្តុង្គឧត្តមក្នុងភាពជាតំណាងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីលើកកម្ពស់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ពង្រឹងនីតិរដ្ឋ និងបម្រើជានិច្ច ទាំងក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន និងអនាគត នូវផលប្រយោជន៍របស់ប្រជាពលរដ្ឋ ប្រជាជាតិនិងមាតុភូមិកម្ពុជានៃយើង»។
ក្រៅពីការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងប្រធានអនុប្រធាននិងផ្តល់សេចក្តីទុកចិត្តដល់រដ្ឋាភិបាល រដ្ឋសភាជាតិក៏បានបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងប្រធាន និងអនុប្រធានសម្រាប់គណៈកម្មការទាំង១០របស់រដ្ឋសភាផងដែរ។ ប្រធានគណៈកម្មការទាំង១០រួមមាន លោក ប៉ា សុជាតិវង្ស ជាប្រធានគណៈកម្មការទី១ លោក ជាម យៀប ជាប្រធានគណៈកម្មការទី២ លោក ជា វណ្ណដេត ជាប្រធានគណៈកម្មការទី៣ លោក ហ៊ុន ណេង ជាប្រធានគណៈកម្មការទី៤ លោក ឈាង វុន ជាប្រធានគណៈកម្មការទី៥ លោក ប៉ែន បញ្ញា ជាប្រធានគណៈកម្មការទី៦ លោក ហ៊ុន ម៉ានី កូនប្រុសពៅរបស់ លោក ហ៊ុន សែន បានក្លាយជាប្រធានគណៈកម្មការទី៧។ អ្នកស្រី ឡោក ខេង បានជាប់ឆ្នោតជាប្រធានគណៈកម្មការទី៨ អ្នកស្រី ងិន សុផុន ជាប្រធានគណៈកម្មការទី៩ និងលោក ប៉ែន ស៊ីម៉ន ជាប្រធានគណៈកម្មការទី១០។
នៅព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះដែរ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ដែលទើបត្រូវបានរដ្ឋសភាដឹកនាំដោយសមាជិកគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទាំង១២៥រូប បោះឆ្នោតផ្តល់ទំនុកចិត្តក្នុងការដឹកនាំប្រទេសរយៈពេល៥ឆ្នាំបន្តទៀតបានប្រកាសថា សមាជិករដ្ឋសភាទាំង១២៥រូប នឹងមានការផ្លាស់ប្តូរខ្លះដើម្បីជៀសវាងវិសមិតភាពក្នុងការដឹកនាំ។ លោកបន្ថែមថា មន្រ្តីដែលមានងារជាឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី អាចបន្តការងាររបស់ខ្លួនជាតំណាងរាស្រ្តបាន ប៉ុន្តែសមាជិកសភាដែលមានងារត្រឹមទេសរដ្ឋមន្រ្តី រដ្ឋមន្រ្តី ឬដែលមានតួនាទីក្នុងជួររដ្ឋាភិបាល ត្រូវលាលែងចេញពីតំណែងជាសមាជិករដ្ឋសភា។
លោកថ្លែងថា៖ «បើសិនជាឃើញឈ្មោះខ្លួនជារដ្ឋមន្ត្រីប្រតិភូ ឬក៏ជារដ្ឋលេខាធិការ ក៏សុំមេត្តាដាក់ពាក្យលាលែង ដើម្បីផ្តល់ឱកាសសម្រាប់សមាជិក សម្រាប់អ្នកជំនួសថ្មី មកកាន់ទីកន្លែងនៅក្នុងរដ្ឋសភា ឯថ្នាក់រដ្ឋលេខាធិការ រដ្ឋមន្ត្រី ទេសរដ្ឋមន្ត្រី គឺត្រូវធ្វើការខាងរាជរដ្ឋាភិបាល»។
លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ក៏បានប្ដេជ្ញាអនុវត្តកម្មវិធីនយោបាយសំខាន់ៗចំនួន៤របស់រដ្ឋាភិបាលអាណត្តិថ្មីឲ្យបានជោគជ័យ ដែលមានដូចជា ធានាការពារនូវសន្តិភាព ស្ថិរភាព សន្តិសុខ និងសុវត្ថិភាពភូមិ-ឃុំ ធានាបន្តពង្រឹងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច-សង្គមលើគ្រប់វិស័យ ធានាដល់ការជំរុញលើកកម្ពស់និងកែលម្អជីវភាពរបស់ប្រជាជន និងធានានូវសុវត្ថិភាពសង្គមនិងលំនឹងក្នុងការរស់នៅរបស់ប្រជាជន ទាំងក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននិងទៅអនាគត។
ក្រោយការប្រកាសជ្រើសតាំងក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំរដ្ឋសភានិងការប្រកាសបោះឆ្នោតផ្តល់ទំនុកចិត្តដល់រដ្ឋាភិបាលអាណត្តិថ្មី នៅព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ដដែលនេះ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលជាគណបក្សប្រឆាំងដែលត្រូវបានតុលាការកំពូលរំលាយ បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយប្រកាសមិនទទួលស្គាល់រដ្ឋសភា និងរដ្ឋាភិបាលថ្មី ដែលដឹកនាំដោយគណបក្សកាន់អំណាច។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលត្រូវបានចេញនៅថ្ងៃទី៦ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៨ នេះ លើកឡើងថា រដ្ឋសភា និងរដ្ឋាភិបាលថ្មី ដែលកំពុងបង្កើតឡើងនេះ គឺមិនឆ្លុះបញ្ចាំងពីឆន្ទៈប្រជាពលរដ្ឋពិតប្រាកដនោះទេ។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះបន្ថែមថា រដ្ឋសភាឯកបក្ស ដែលដឹកនាំដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានេះ អាចនាំមកនូវគ្រោះថ្នាក់ដល់សេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជានាពេលអនាគត។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍ដដែលនោះត្រូវបានសរសេរបញ្ជាក់ក្នុងន័យដើមថា៖
«រដ្ឋឯកបក្សដែលលោក ហ៊ុន សែន និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបង្កើតឡើងនាថ្ងៃទី៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៨ នេះ នឹងនាំឲ្យកម្ពុជាត្រូវទទួលរងនូវទណ្ឌកម្មផ្សេងៗពីសហគមន៍អន្តរជាតិ ហើយការបន្តដឹកនាំរបៀបនេះតទៅទៀត នាំតែការឈឺចាប់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរតែប៉ុណ្ណោះ»។
តាមរយៈសេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិក៏បានអំពាវនាវទៅសហប្រធាននៃសន្និសីទសន្ដិភាពទីក្រុងប៉ារីសស្តីពីប្រទេសកម្ពុជា សុំឲ្យបើកកិច្ចប្រជុំពិភាក្សាជាបន្ទាន់ ដើម្បីធានានូវការគោរពការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិ និងដើម្បីនាំកម្ពុជាមកកាន់គន្លងប្រជាធិបតេយ្យ សេរី ពហុបក្សវិញ។
គេសង្កេតឃើញថា សមាជិកថ្នាក់ដឹកនាំទាំងក្នុងរដ្ឋសភា ទាំងក្នុងជួររដ្ឋាភិបាល សុទ្ធតែមានសាច់ញាតិ ដែលជាកូនក្មួយ ឬបងប្អូនរបស់មេដឹកនាំសំខាន់ៗ តួយ៉ាងដូចជាកូនក្មួយរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន កូនប្រុសរបស់លោក ស ខេង ជាដើម។
លោក មាស នី អ្នកសិក្សាពីការអភិវឌ្ឍសង្គម និងជាអ្នកវិភាគនយោបាយឯករាជ្យ ប្រាប់ VOA ថា ការដឹកនាំប្រទសតាមបែបឯកបក្ស ឬពហុបក្ស មិនមែនជាអាទិភាពក្នុងការដឹកនាំប្រទេសឲ្យមានការរីកចម្រើនពិតប្រាកដ ឬអត់នោះទេ។ លោកបន្ថែមថា ការអនុវត្តតាមបែបបក្ខពួក ឬខ្សែស្រឡាយនិយម ជាឧបសគ្គក្នុងការដឹកនាំរដ្ឋឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «គ្រួសារនិយម បក្ខពួកនិយម វាបានធ្វើឲ្យរំខានដល់ប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងរដ្ឋមិនឲ្យដំណើរការទៅបានដោយរលូន។ កាលណាចង់ធ្វើអីមួយទៅវាប៉ះខ្នងអ្នកនេះ ប៉ះអ្នកនោះអញ្ចឹងទៅធ្វើឲ្យកន្លែងខ្លះការងារហ្នឹងវាដើរទៅមុខអត់រួច ហើយរឿងសំខាន់ក៏យើងបានដឹងហើយដែរ នៅតាមក្រសួង មន្ទីរនីមួយៗហ្នឹង គឺកន្លែងខ្លះដែលសាធារណជនបញ្ជាក់ថា កន្លែងខ្លះវាទំនងក្លាយជាក្រសួងរបស់គ្រួសារអីអញ្ចឹងទៅ អាត្រង់ហ្នឹងក៏វាជាផ្នែកមួយនៃទំនាស់ផលប្រយោជន៍»។
លោក មាស នី បន្ថែមថា ការកែទម្រង់ការដឹកនាំប្រទេស អាចនឹងមានភាពប្រសើរឡើងប្រសិនបើការដឹកនាំបែបបក្ខពួកនិយម ឬគ្រួសារនិយមត្រូវបានកាត់បន្ថយ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «បើសិនជារដ្ឋាភិបាលគាត់អាចធ្វើការផ្លាស់ប្តូរត្រង់ហ្នឹងបាន អាហ្នឹងខ្ញុំគិតថាការធ្វើកំណែទម្រង់នឹងអាចធ្វើដំណើរទៅបានរលូនជាងមុន ប៉ុន្តែបើសិនជាដោះអាហ្នឹងមិនបានទេ ខ្ញុំគិតថាវានឹងអាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដំណើរការជាប្រក្រតីរបស់ប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងរដ្ឋ ដែលធ្វើឲ្យនៅតែមានការពិបាកដូចដែលយើងឃើញក្នុងអាណត្តិមុនៗដែរ។ ហើយអាហ្នឹងវាក៏ជាផ្នែកមួយ ជួនកាលធ្វើឲ្យបាត់បង់ដល់ទំនុកចិត្តពលរដ្ឋទៅលើរដ្ឋាភិបាល ដែលយើងមើលឃើញដូចឆ្នាំ២០១៣ ឆ្នាំ២០១៧អញ្ចឹង»។
ការបើកសម័យប្រជុំរដ្ឋសភាអាណត្តិទី៦ជាលើកដំបូង កាលពីថ្ងៃពុធ បានធ្វើឲ្យរដ្ឋសភាកម្ពុជា ក្លាយជារដ្ឋសភាឯកបក្ស បន្ទាប់ពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ឈ្នះការបោះឆ្នោត និងទទួលបានអាសនៈក្នុងរដ្ឋសភាទាំង១២៥ ក្រោយការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលជាគណបក្សប្រជែងដ៏ធំរបស់ខ្លួន កាលពីចុងឆ្នាំ២០១៧កន្លងទៅ។
ស្ថានទូតនៃបណ្ដាប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យធំៗចំនួន៩ រួមមានសហរដ្ឋអាមេរិក សហភាពអឺរ៉ុប អូស្ត្រាលី អាល្លឺម៉ង់ កាណាដា អង់គ្លេស បារាំង ស៊ុយអែត និងប៊ុលហ្គារី មិនបានចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំនាព្រឹកនោះទេ។
ក្នុងចំណោមប្រទេសកាន់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យធំៗទាំង៩នោះ ប្រទេសមួយចំនួនធំបានរិះគន់ការបោះឆ្នោត និងបានច្រានចោលលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតកាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដា ដោយចាត់ទុកថា ជាការបោះឆ្នោតខុសពីឆន្ទៈរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។
យ៉ាងណាក្តី ក្រុមមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានច្រានចោលការរិះគន់របស់អន្តរជាតិដោយនិយាយថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាអនុវត្តទៅតាមច្បាប់ ស្របតាមលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាប៉ុណ្ណោះ៕
