ក្រោយពីខួបទី៣៦ឆ្នាំនៃការឡើងកាន់អំណាចរបស់ពួកខ្មែរក្រហមថ្ងៃទី១៧មេសា ទើបតែបានកន្លងផុតទៅ មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជាដែលជាទីកន្លែងប្រមូលផ្ដុំឯកសារដ៏ធំទាក់ទងនឹងរបបខ្មែរក្រហមក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គ្រោងនឹងបើកការតាំងពិព័រណ៍រូបថតនៃការចូលកាន់កាប់ទីក្រុងភ្នំពេញរបស់ពួក ខ្មែរក្រហមនៅសម័យនោះ គឺជារូបភាពដែលថតដោយអ្នកថតរូបជនជាតិបរទេសចំនួនពីររូប។
ចាប់ពីថ្ងៃច័ន្ទសប្ដាហ៍ក្រោយនេះតទៅ មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជានឹងធ្វើការដាក់តាំងពិព័រណ៍រូប ថតចំនួន១៧ផ្ទាំង ដើម្បីរំឭក និងឧទ្ទិសដល់ថ្ងៃទី១៧ មេសាឆ្នាំ១៩៧៥។ ថ្ងៃដែលពួកខ្មែរក្រហមបាន ចូលកាន់កាប់ទីក្រុងភ្នំពេញទាំងស្រុង ហើយបានឡើងកាន់អំណាចដោយចុងកាំភ្លើង។
លោកឆាំង យុ នាយកមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា រូបថតទាំង១៧ផ្ទាំងនេះគឺជា រូបថតដែលកម្រ ហើយថតដោយអ្នកថតរូបជនជាតិអាមេរិកាំង លោក Al Rockoff និងអ្នកថតរូបជនជាតិបារាំងលោក Roland Neveu ហើយនេះគឺជាការតាំងពិព័រណ៍រូបថតជាលក្ខណៈអចិន្ដ្រៃយ៍ ដើម្បីរំឭកអ្នកទស្សនា និងអ្នកចូលស្រាវជ្រាវមជ្ឈមណ្ឌលរបស់លោកអំពីការចាប់ផ្ដើមនៃរបបឃោរឃៅរបស់ពួកខ្មែរក្រហម។
«ដើម្បីសិក្សាស្វែងយល់អំពីថ្ងៃ១៧មេសា តើក្មេងជំនាន់នេះយល់យ៉ាងម៉េចចំពោះថ្ងៃទី១៧ មេសា ហើយជនរងគ្រោះយល់យ៉ាងម៉េច ហើយបរទេសយល់យ៉ាងណាដែរ? ដើម្បីជាការពិភាក្សាមួយចំពោះថ្ងៃនេះ ដែលជាថ្ងៃពួកខ្មែរក្រហមចូលមកដល់។ ហើយយើងគិតថា ភ្ញៀវ ដែលចូលមកដល់កន្លែង យើងនឹងបានឃើញរូបទាំងនេះ។ ពេលចេញទៅវិញ វាឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីទីក្រុងភ្នំពេញនាពេលបច្ចុប្បន្ន»។
លោកឆាំង យុ អះអាងថា មានអ្នកមកទស្សនាមជ្ឈមណ្ឌលឯកសាររបស់លោកចំនួនចន្លោះពី៦០០ នាក់ទៅ៨០០នាក់ជារៀងរាល់ខែ។ ដូច្នេះពួកគេនឹងអាចឃើញរូបទាំងនេះ ដាក់តាំងនៅតាមជាន់នានា ដូចជារូបថតនៃការអបអរសាទរនូវជ័យជម្នះរបស់ពួកកងទ័ពខ្មែរក្រហម រូបថតអំពីការទទួលស្វាគមន៍របស់ប្រជាពលរដ្ឋក្រុងភ្នំពេញ និងការលើកទង់ពណ៌ស ដែលជាសញ្ញានៃការចុះចាញ់សង្រ្គាម រូបថតនៃការការពារមន្ដ្រីរដ្ឋការរបស់របបលោកសេនាប្រមុខលន់ នល់ និងឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិក នៅសម័យនោះដោយកងទ័ពនៃរបបលន់ នល់។ រូបថតដទៃទៀត ដូចជា រូបដែលពិពណ៌នាអំពីការជម្លៀសប្រជាជនចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញតាមមហាវិថីព្រះមុន្នីវង្ស ការដឹកជញ្ជូនពលរដ្ឋខ្មែរចូលស្ថានទូតបារាំងដោយរថយន្ដកាកបាទក្រហម ការផ្លោះរបងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាចូលស្ថានទូតបារាំងដើម្បីស្វែងរកកន្លែងសុវត្ថិភាព រូបថតកងទ័ពខ្មែរក្រហមស្ពាយកាំភ្លើង និងការទម្លាក់អាវុធរបស់កងទ័ពលន់ នល់ រួមទាំងរូបថតស្ដ្រីម្នាក់យំឱបសពប្ដីរបស់គាត់ពេលកំពុងត្រូវបណ្ដេញចេញពីទីក្រុងជាដើម។
លោកឌឹម សុវណ្ណារុំ អ្នកនាំពាក្យសាលាក្ដីខ្មែរក្រហមមិនធ្វើសេចក្ដីអធិប្បាយចំៗលើការតាំងពិព័រណ៍នេះទេ ក៏ប៉ុន្ដែលោកមានប្រសាសន៍ថា ការឧទ្ទិសណាមួយដើម្បីជាការចងចាំថ្ងៃ១៧មេសាគឺជាការរំឭកនូវប្រវត្តិសាស្ដ្ររបស់ប្រទេសដែលត្រូវបំផ្លាញ និងកាប់សម្លាប់ដោយពួកខ្មែរក្រហម។ មានមួលហេតុជាច្រើនដែលនាំឲ្យមានបេសកម្មរបស់សាលាក្ដីខ្មែរក្រហមនៅទីនេះ។
«ការធ្វើក្នុងទិសដៅណាមួយដើម្បីចងចាំនៅថ្ងៃហ្នឹងជារឿងមួយដែលសំខាន់។ ប្រទេសកម្ពុជាខ្ទេចខ្ទាំក៏ដោយសារថ្ងៃ១៧ មេសាហ្នឹងដែរ រាប់ទាំងមនុស្សជាងពីរលាននាក់ ដែលត្រូវបានសម្លាប់ក្នុងរបបហ្នឹង។ ហើយអង្គជំនុំជម្រះក្នុងតុលាការកម្ពុជាកំពុងចោទប្រកាន់លើមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់នៃរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យអំពីអំពើប្រល័យពូជសាសន៍នេះ»។
របបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យរបស់ពួកខ្មែរក្រហមគ្រប់គ្រងប្រទេសកម្ពុជាអស់រយៈពេលចំនួនបីឆ្នាំប្រាំបី ខែនិងម្ភៃថ្ងៃ។ បច្ចុប្បន្ន ថ្ងៃទី១៧មេសាបានក្លាយទៅជាការប្រារព្ធមួយយ៉ាងទៀតទាត់។ លោក ប៊ូ ម៉េង អតីតអ្នកទោសគុកទួលស្លែង ដែលបាននៅរស់រានមានជីវិត បានធ្វើពិធីសាសនាសម្រាប់រំឭកខួបថ្ងៃ១៧មេសានេះដែរ រីឯដែលមេដឹកនាំគណបក្សជំទាស់លោកសម រង្ស៊ីបានចាប់យកឱកាសនេះធ្វើការវាយប្រហារទៅលើមេដឹកនាំគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាកំពុងកាន់អំណាចថា ជាមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមជំនាន់ថ្មី៕
