បុណ្យកាន់បិណ្ឌ និង ភ្ជុំបិណ្ឌ

បុណ្យកាន់បិណ្ឌនិងភ្ជុំបិណ្ឌនេះត្រូវពុទ្ធសាសនិកជនខ្មែរតែងធ្វើមុនព្រះ សង្ឃ
ចេញព្រះវស្សាចំនួនមួយខែរៀងរាល់ឆ្នាំ គឺចាប់កាន់បិណ្ឌតាមវេណពីថ្ងៃ ១រោច
ដល់ថ្ងៃ១៤រោចខែភទបទ្រ ត្រូវនិងថ្ងៃទី៥ ទៅទី១៧ ខែកញ្ញាឆ្នាំ ២០០៩។ ថ្ងៃ
១៥រោច ដែលត្រូវនិងថ្ងៃទី១៨ ខែកញ្ញាឆ្នាំ២០០៩ ជាថ្ងៃភ្ជុំបិណ្ឌ គឺជាថ្ងៃសំខាន់
ដោយគេធ្វើពិធីបុណ្យនេះរួមគ្នាគ្រប់វេណទាំងអស់។

អ្នកស្រីនុចសារីតាបានបង្គំទូលសួរព្រះតេជគុណបណ្ឌិតហុកសាវណ្ណ ចៅអធិការ
វត្តកាណាដា អំពីអត្ថន័យនៃការកាន់បិណ្ឌ និង ការប្រុងប្រៀបរៀបចំរបស់ប្រជា
ពលរដ្ឋខ្មែរដើម្បីប្រារព្វធ្វើពិធីបុន្យភ្ជុំបិណ្ឌ ហើយធ្វើសេចក្តីរាយការណ៍ដូចតទៅ៖

មុនថ្ងៃភ្ជុំមួយថ្ងៃ គ្រួសារខ្មែរនាំគ្នាធ្វើនំអន្សមនំគមជាដើម បំរុងយកទៅវត្តប្រគេន
ព្រះសង្ឃឧទ្ទិសកុសលនិងសំរាប់ចែកញាតិមិត្ត។ នៅវត្តមានពិធីពិសេសគឺព្រះ
សង្ឃចំរើនព្រះបរិត្តនិងទេសនា កន្លែងខ្លះមានពិធីអភិសេកព្រះពុទ្ធរូបផង។ នៅ
ក្នុងពេលកាន់បិណ្ឌនិងធ្វើបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌនោះ ព្រះសង្ឃ និង ពុទ្ធបរិស័ទតែងតែ
សូត្របរាភវសូត្រ។មានកន្លែងខ្លះ ពុទ្ធបរិស័ទក្រោកពីព្រលឹមបាចបាយបិណ្ឌនៅ
តាមខឿនព្រះវិហារដោយគេយល់ថា ពួកប្រែតតែងតែមកពេលងងឹតរកចំណី
បរិភោគ។ព្រះតេជព្រះគុណហុកសាវណ្ណ ចៅអធិកាវត្តខ្មែរនៅកាណាដាមានថេរ
ដីកាពន្យល់អំពីអត្ថន័យនៃពាក្យបាយបិណ្ឌប្រាប់វីអូអេថា៖

“ពាក្យថា បិណ្ឌៈ ចេញមកពីភាសាបាលីថា បិណ្ឌំ ប្រែថាដុំបាយ ដូចពាក្យថា
បិណ្ឌបាត្រ គឺយកដុំបាយទម្លាក់ក្នុងបាត្រ ។ ប៉ុន្តែបាយបិណ្ឌដែលគេធ្វើក្នុងពេល
កាន់បិណ្ឌនិងភ្ជុំបិណ្ឌនេះ គឺជាដុំបាយដំណើបដែលគេចំអិនលាយខ្ទិះដូង និង
ល្ងឬលាយជាមួយគ្រឿងផ្សំផ្សេងទៀតតាមទម្លាប់អ្នកស្រុក។គេរៀបចំបាយបិណ្ឌ
នៅជុំវិញបាយបត្តបូរ ។ បាយបត្តបូរក៏ធ្វើដូចជាបាយបិណ្ឌដែរគ្រាន់តែគេពូតជា
ពំនូតមានកំពូលស្រួច ហើយគ្របដោយសាជីស្លឹកចេក និងមានដោតទៀនផ្កា
ភ្ញីផង”។

បានជាយកសូត្រនេះមកសូត្រធ្វើជាបទ ព្រោះសូត្រនេះមានប្រយោជន៍ក្នុងការ
ងារប្រចាំថ្ងៃរបស់មនុស្ស គឺជាសូត្រមួយដែលពួកទេវតាទូលសួរព្រះពុទ្ធអំពីធម៌
ដែលនាំឲ្យមានសេចក្តីវិនាស ដែលផ្ទុយគ្នាពីមង្គលសូត្រ ដែលពោលអំពីធម៌
ដែលនាំឲ្យមានសេចក្តីចំរើន ។

បុណ្យកាន់បិណ្ឌនិងភ្ជុំបិណ្ឌមានខ្លឹមសារជាពិសេសគឺការឧទ្ទិសកុសលជួយរំដោះ
ទុក្ខដល់ញាតិមិត្តក្រុមគ្រួសារ មានមាតាបីតាជាដើម ដែលចែកស្ថានទៅ ហើយ
ក្រែងទៅកើតទីណាមួយមានទុក្ខវេទនា ដោយមានអត្ថបទបូរាណខ្មែរពោលថា
ស្តេចយមរាជបានដោះលែងសត្វនរក ឬប្រេតក្នុងឱកាសបុណ្យកាន់បិណ្ឌនិងភ្ជុំ
បិណ្ឌ ឲ្យទៅរកបងប្អូនកូនចៅក្រែងធ្វើបុណ្យឧទ្ទិសកុសលឲ្យខ្លួន។ ដូច្នេះបុណ្យ
នេះចាត់ទុកជាបុណ្យឧទ្ទិសកុសលរំលែកទុក្ខ ក្រែងជាតិកំណើតណាមួយបាន
ធ្វើអំពើបាប ហើយធ្លាក់ទៅសោយទុក្ខក្នុងអបាយភូមិ ។

បុណ្យនេះមានអត្ថន័យសំខាន់មួយទៀតគឺការពិចារណានូវសង្សារវដ្ត ដែលកើត
មកហើយតែងតែស្លាប់ទៅវិញ ដែលអាចជម្រុញទឹកចិត្តឲ្យលះបង់នូវអំពើបាប
ហើយសាងតែអំពើល្អ ព្រោះខ្លាចធ្លាក់ទៅសោយទុក្ខក្នុងអបាយភូមិទាំងបួន
មាននរកជាដើម ។

តាមសង្ឃដីការបស់ព្រះតេជព្រះគុណហុកសាវណ្ណប្រាប់វីអូអេថា តាមការស្រាវ
ជ្រាវបុណ្យនេះពុំទាន់ដឹងប្រាកដថាកើតឡើងក្នុងសម័យណាទេ ។ នៅសម័យ
ពុទ្ធកាល គេទំនុកបំរុងព្រះសង្ឃដោយបច្ច័យបួនក្នុងរយះបីខែ ពេលដែលព្រះ
សង្ឃចូលព្រះវស្សាតែម្តង ។ ខ្លះថាបុណ្យនេះយកតាមលំនាំរឿងប្រេតជាញាតិ
របស់ព្រះបាទពិម្ពិសារនៅក្នុងគម្ពីរធម្មបទ ដោយមានសេចក្តីដំណាលជាសង្ខេប
ថា នៅពេលដែលព្រះបាទពិម្ពិសារ បាននិមន្តព្រះភិក្ខុសង្ឃ មានព្រះពុទ្ធជា
ប្រធានមកទទួលចង្ហាន់ ព្រះអង្គពុំបានតាំងព្រះទ័យឧទ្ទិសកុសលដល់ព្រះញាតិ
របស់ព្រះអង្គទេ ។ ពួកព្រះញាតិដែលទៅកើតជាប្រេត បានបន្លឺសម្លេងយំស្រែក
ជុំវិញព្រះរាជវាំង្គជាសញ្ញាទាមទារផលបុណ្យ ព្រោះខ្លួនមានទុក្ខវេទនាអត់ឃ្លាន
ជាយូរមកហើយ ។ ដោយទូលសួរព្រះពុទ្ធជាម្ចាស់ថា តើសម្លេងនោះជាសម្លេង
អ្វី?

ព្រះពុទ្ធត្រាស់ថា សម្លេងនោះជាសម្លេងពួកប្រេតជាញាតិរបស់ព្រះអង្គ។ពួកគេ
ស្រែកយំព្រោះមហារាជពុំបានផ្សាយកុសលដល់ពួកគេ។ ព្រះបាទពិម្ពិសារបាន
ជ្រាបហេតុការណ៍ ក៏ប្រញាប់ប្រញាល់ធ្វើបុណ្យឧទ្ទិសកុសលជាលើកទីពីរ ។
ចាប់តាំងពីពេលនោះមក សម្លេងស្រែកយំនោះក៏ស្ងាត់បាត់ទៅ ជាភស្តុតាងថា
ពួកប្រេតជាញាតិបានទទួលផលបុណ្យនោះហើយ ។

“បុណ្យនេះពុំមែនឧទ្ទិសចំពោះតែសត្វដែលកើតជាប្រេតនោះឡើយ ព្រោះពាក្យ
ថា បេតៈ ជាភាសាបាលី,សំស្ក្រឹតថា ប្រេតៈ ខ្មែរថា ប្រេត ប្រែជាសេចក្តីថា អ្នក
ទៅកាន់បរលោក ឬអ្នកដែលធ្វើមរណកាលទៅកាន់បរលោក។ បើប្រើជានាមគឺ
សំដៅយកសត្វប្រេតក្នុងអបាយភូមិ បើប្រើជាគុណនាម គឺសំដៅយកមនុស្ស
ដែលស្លាប់ទៅហើយ”។

ថ្ងៃ ១៥រោចខែភទ្របទជាថ្ងៃភ្ជុំធំ។ លុះព្រឹកឡើងថ្ងៃ១កើតខែអស្សុជ មានធ្វើទូក
ស្រទបចេកដាក់នំចំណី អុជទៀន បណ្តែតតាមទឹកស្ទឹង ព្រែកឬអូរ បញ្ជូនដូនតា
ទៅស្រុកវិញ ។ ទោះបីពិធីនេះក្រៅព្រះពុទ្ធសាសនា ប៉ុន្តែមានន័យរំលឹកគុណ
ចូលក្នុងន័យព្រះពុទ្ធសាសនាដែរ។ បុណ្យកាន់បិណ្ឌនិងភ្ជុំបិណ្ឌនេះមានអត្ថន័យ
សំខាន់ណាស់ក្នុងអារ្យធម៌ខ្មែរ ក្នុងចំណងសាមគ្គីភាព ភាតរភាព មេត្រីភាព
ទោះបីញាតិមិត្តចែកស្ថានទៅហើយក៏ដោយ ក៏នៅតែនឹករលឹកតបគុណជួយ
រំដោះទុក្ខដែរ៕